Kydryński Lucjan - Przejazdem przez życie. Kroniki rodzinne.pdf - Książki pdf - mbkamyk

Lucjan Kydryński

Przejazdem przez życie...

Kroniki rodzinne

Wydawnictwo Literackie

Pewnego dnia wybraliśmy się we czwórkę na wieś, do Marcina, aby zasadzić dąb —

symbol więzi rodziny Kydryńskich. Zaczęliśmy od wykopywania dołu pod drzewo —

dyrygował Marcin. Trzyletni Staś wybrał trzy łopaty ziemi, sześcioletni Franio wybrał

sześć. Na mnie przypadało siedemdziesiąt pięć, ale nie udźwignąłem zadania, zresztą aż

tyle nie było już potrzeba. Dąb stanął. Obok my, ustawieni do pamiątkowego zdjęcia:

Staś, Franio, Marcin i ja. Wszyscy Kydryńscy świata.

A oto nasza historia...

Z Marcinem, Franiem

i Stasiem po zasadzeniu dębu,

11 września 2004.

Rozdział pierwszy

Mój nauczyciel dziennikarstwa, Marian Eile, twórca „Przekroju", miał zwyczaj, że

przyjmując tekst do druku, od razu, w ciemno, skreślał pierwszy akapit. "Twierdził, na

ogół nie bez racji, że jest to na pewno niepotrzebny wstęp, niczego nie wnoszący do

właściwej treści. A jeśli już nie mógł z jakichś względów dokonać tak radykalnego

cięcia, dawał przynajmniej nadtytuł: „Początek nudny, ale potem bardzo ciekawe".

Myślę, że to dobry nadtytuł także dla tej książki: zaczynając czytanie, nie należy się

zniechęcać, lecz patrzeć w przyszłość z optymizmem. Początek zawsze jest trudny.

Dla mnie wszystko zaczęło się w Tarnobrzegu. Dawnym, małym Tarnobrzegu,

zdominowanym w połowie przez żydowskie sklepiki z pokarmem dla ciała, w połowie

przez olbrzymi klasztor Dominikanów z pokarmem dla duszy. Między te dwa światy

wciśnięty był niewielki domek, skryty w cieniu stuletniej lipy. Domek moich dziadków;

bezpieczna przystań młodych lat, zawsze pełna miłości i wyrozumiałości, zawsze

gościnna — w dzieciństwie i młodości spędzałem tam niemal wszystkie wakacje. To

zresztą właściwie nie był domek dziadków, lecz „służbowe mieszkanie" przydzielone

przez hrabiego Tarnowskiego dziadkowi, on bowiem w browarze hrabiego opiekował się

kotłami parowymi i rozmaitą browarnianą maszynerią.

Dziadek, Antoni Usarowski, był zacnym, szanowanym w miasteczku obywatelem,

jednym z paru zaledwie dostępujących zaszczytu trzymania podczas procesji baldachimu

nad Przenajświętszym Sakramentem. Miał wspaniałą żonę Marię, moją babcię, równie

pobożną jak on — jej głos wyśpiewujący godzinki budził mnie o świcie ze snu. Mieli

syna, który w 1914 roku, walcząc w Dolomitach, nabawił się gruźlicy i zmarł wkrótce po

wojnie (tej pierwszej, oczywiście), i mieli córkę Aleksandrę, moją matkę.

Matka ukończyła zaledwie dwadzieścia jeden lat, gdy poznała dyrektora

tarnobrzeskiego gimnazjum, Juliusza Kydryńskiego. Pokochali się, jak sądzę, i pobrali w

roku 1917. On, starszy od niej o czternaście lat, był mężczyzną z przeszłością: z dwiema

córkami. Czy wdowiec, czy po rozwodzie — tego nie wiem, a w ogóle widzę teraz, że o

moim ojcu wiem bardzo niewiele. Właściwie nic. Może dlatego, że umarł, kiedy byłem

dzieckiem, i nie zdążyłem zadać mu pytań, jakie zwykle syn zadaje ojcu. Jego rodziny

nie znałem, nie utrzymywaliśmy z nią żadnych kontaktów — dla mnie więc ród

Kydryńskich wywodzi się dopiero od ojca, czyli mam raczej niewielkie drzewo

genealogiczne. Domyślam się natomiast, że jego pierwsza żona była cudzoziemką,

prawdopodobnie wiedenką poznaną na studiach, córki miały bowiem obce imiona:

Ingeborga i Melitta. Gdy ojciec ożenił się z moją matką, obie jakoś zniknęły z jego życia,

chociaż z jedną z nich, Ingą, utrzymywaliśmy potem bardzo serdeczne kontakty aż do jej

śmierci. Zamieszkała w Wiedniu i wyszła za mąż za pastora.

Do Tarnobrzega skierowało ojca Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia

Publicznego (tak to się wtedy nazywało); był profesorem filologii klasycznej oraz języka

niemieckiego i ministerstwo przerzucało go z miasta do miasta, tam gdzie właśnie

potrzebowano specjalisty od tych przedmiotów. Po studiach we Lwowie i Wiedniu

pierwszą posadę uzyskał w Kołomyi (tam urodziła się Inga), stamtąd przeszedł do Rawy

Ruskiej (Melitta) i z Rawy do Tarnobrzega (tam ślub z moją matką i narodziny mego

brata, Juliusza). Na Tarnobrzegu wędrówki ojca się nie zakończyły: przeniesiono go na

Pomorze, do Gniewa (moja siostra Maria), a z Gniewa do Grudziądza, który stał się

moim rodzinnym miastem. Na Pomorzu istniał zwyczaj, że dziecko przynosiło sobie na

świat imię — ja przyniosłem sobie od razu trzy: Kacper, Melchior i Baltazar. Na

szczęście matka nie uległa szpitalnym zakonnicom, choć nalegały, by pozostała wierna

tradycji, ale poszła i tak na pewien kompromis, godząc się dla świętego spokoju nazwać

mnie, według następnej kartki kalendarza, Lucjanem. Zawsze to trochę lepsze niż

Baltazar.

Miałem zaledwie rok, gdy przeprowadziliśmy się z całą rodziną do Krakowa, i tu już

nie urodził się nikt, co uważam za słuszne: pięcioro dzieci, każde z innego miasta, to i tak

był pewien rekord. Z moich dziecięcych krakowskich lat, czyli z początku lat

trzydziestych, niewiele pamiętam, lecz to, co pamiętam, wspominam bardzo miło: ojciec

został mianowany wizytatorem, a potem dyrektorem Gimnazjum im. św. Jacka, matka

była nauczycielką w szkole powszechnej, powodziło nam się całkiem nieźle. Mieliśmy

wspaniałe służbowe mieszkanie obok gimnazjum, przy ul. Starowiśl-nej: całe piętro

jednopiętrowego budynku. Tam zyskałem pierwszego przyjaciela — syna fryzjera z

Kydryński Lucjan - Przejazdem przez życie. Kroniki rodzinne.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: