Historia alfabetu hebrajskiego.pdf

Historia alfabetu hebrajskiego (www.iwrit.pl)

Page 1 of 2

Sþownik Podstawy Gramatyka Historia Muzyka Forum

Inne

Historia alfabetu hebrajskiego

א ).

Identycznasytuacjamamiejscewjęzykugreckim,gdzieekwiwalentemliter

hebrajskichsą"alfa"i"beta".ZtychteŜliterpowstałnaszwyraz"alfabet".

Pozatym,wjęzykupolskimpodobnąkonstrukcjędohebrajskogreckiejma

wyraz"abecadło",którywykorzystuje4pierwszeliteralfabetu.

SpoglądającwzamierzchłeczasystaroŜytności,odnajdujemywSumerze

(południowyIrak)orazwEgipcieok.3100rokup.n.e.pierwszezapiskipisane.

Takprzynajmniejtwierdząwspółcześniarcheolodzy,nazywającpismem

"zorganizowanysystemznakówlubsymboli,któryzostałstworzonywcelu

przekształceniaiwtensposóbjasnegoutrwaleniamyśli,uczućiformekspresji

pisarza".

Podczaskolejnych1500.latpismorozwijałosiędwukierunkowo:jako

logogramy(zwanerównieŜpiktogramami),któresymbolizowałykonkretny,

rzeczywistyprzedmiotczyistotęŜywą,orazfonogramy,któreprzedstawiały

jedyniedźwiękimowyiniemiałynicwspólnegozeznaczeniemwyrazu.

Zokresupołowy2.tysiącleciap.n.e.mamyinformacjeodwóchrodzajach

alfabetu:ugaryckimwSyriiorazprotosynajskimnapółwyspieSynaj.Tendrugi

stanowiźródłoalfabetujęzykahebrajskiego.JegonazwawiąŜesięzosobą

archeologaSirWilliamaMatthewsaFlindersaPetrie,któryw1905rokuna

najwaŜniejszymstanowisku,zwanymSerabitelChadimodkryłwiele

artefaktówzinskrypcjamiwnieznanymdotychczaspiśmie.Przypominałoono

znakiegipskie,aleniedałosięodczytaćznichŜadnegosłowa.Jakkolwiek

Petrieniepotrafiłodczytaćtekstu,stwierdził,Ŝezewzględunaograniczoną

ilośćznaków,musitobyśpismoalfabetyczne.Kontekstzaśwskazywałna

twórcówwosobachSemitów,którzymoglibypracowaćwegipskichkopalniach.

DalszyistotnykrokstanowiłybadaniaAllanaH.Gardinera,którywroku1916

zauwaŜył,iŜznakitegoŜpismaprzedstawiająrzeczy,którychsemickienazwy

odpowiadająnazwomliterwpóźniejszymkanaanejskimczyfenickimalfabecie.

Następnieudowodnił,ŜesemickieznakilitermoŜnawywieśćzpiktogramów

protosynajskich.Pomimo,ŜenieudałosięwywieśćkaŜdejliteryalfabetu

kanaanejskofenickiegozestarszegoodpowiednika,tojednakniema

wątpliwościcodopochodzeniapóźniejszychalfabetów.

Wtenwłaśniesposób,począwszyodEgiptu,poprzezSynaj,pismorozciągnęło

sięnacałyBliskiWschód.Takwięc,Hebrajczycy,gdypojawilisięnaarenie

wydarzeńhistorycznych,zaczęlikorzystaćzjednegozodłamówpisma

protosynajskiego.Następniezaś,pookresieniewolibabilońskiejzaczęlipisać

poaramejsku,wtensposóbtworzącklasycznepismohebrajskie.

Cowięcpierwotniemiałybyokreślaćdzisiejszelitery?

OtóŜ:

א wół

ב dom

ג wielbłąd

http://www.iwrit.pl/historia_alefbetu.php

2008-05-20

Kwestiaalfabetuiwogólepisownihebrajskiejtotwardyorzechdlazębów

wychowankakulturyeuropejskiej.Bojaknp.wytłumaczyćfakt,Ŝesamalfabet

hebrajskinieposiadasamogłosek,alewwyrazachsamogłoskisąjuŜjak

najbardziejobecne?CzytotylkoróŜnicaterminologiczna(przecieŜimy

moglibyśmynieodróŜniaćsamogłosekodspółgłosekiwszystkieliterynazywać

samogłoskami)?CzyteŜtradycyjnieutartatezaoniŜszościsamogłoseknad

spółgłoskami(tedrugiemiałybybyć"niegodne"tego,byznajdowaćsięw

alfabecie)?

Niejesttozresztąjedynaosobliwośćpismahebrajskiego,któraludziomz

europejskiegokręgucywilizacyjnegowydajesiębyćniedopojęcia.Aczyw

ogólemoŜliwejestzrozumieniealfabetuipisma,którewobecnejpostaci

istniałojuŜponad2tysiącelattemu?

Zacznijmyodpoczątku...

Przedewszystkimwartozwrócićuwagę,Ŝeczęściąskładowąsłowa"alfabet"

( לא

תיב )sąnazwydwóchpierwszychliteralfabetuhebrajskiego( ב

Historia alfabetu hebrajskiego (www.iwrit.pl)

Page 2 of 2

ד drzwi

ה okno

ו gwóźdź

ז miecz

ח płot

ט wąŜ

י ręka

כ dłoń

ל kijdopoganianiawołów

מ woda

נ ryba

ס podpora

ע oko

פ usta

צ haczyknaryby

ק tyłgłowy

ר głowa

ש ząb

ת krzyŜTau

PoniŜejprzedstawiamkolejnestadiapowstawaniahebrajskiejlitery א oraz

łacińskiejliteryA:

odlewejstronyalfabety:

protosynajski(1500r.p.n.e.),

moabicki(1000r.p.n.e.),

aramejski(500r.p.n.e.),

klasycznyhebrajski(100r.p.n.e.),

nowoczesnahebrajskakursywa(1500r.n.e.,powstaławNiemczech)

grecki(800r.p.n.e.),

etruski(700r.p.n.e.),

łaciński(600r.p.n.e.).

Takieprzedstawieniedziejówpismawskazywałobynajegociągłośćodponad

5000lat,boniezapominajmy,Ŝepismoprotosynajskieczerpałowzoryz

hieroglifówegipskich.

ZakończęwięcsłowamiGardinera:"hieroglifyŜyją[nadal],choćwmocno

przeobraŜonejformiewnaszymalfabecie".

MichałSzulc

Opac.napodstawie:

1.P.Nowicki,HebrajszczyznaBiblijna,Warszawa1978;

2.W.V.Davies,EgipskieHieroglify,Warszawa1998;

3.http://nnk.art.pl/kluseczka/cienik/magia/alfabet.html

4.OnlineHebrewTutorial(http://foundationstone.com.au)

Jeślimaszjakieśuwagilubpytaniapisz: iwrit@iwrit.pl

http://www.iwrit.pl/historia_alefbetu.php

2008-05-20

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: