STOSUNEK PRAWNY.

Stosunek prawny

jest szczególnego rodzaju stosunkiem społecznym, którego powstanie, elementy składowe, zmianę oraz ustanie regulują przepisy prawa

Powstaje pomiędzy dwoma podmiotami prawa. Pomiędzy nimi istnieje więź prawna.

Więź prawna

polega na obowiązku jednego podmiotu do konkretnego zachowania się względem drugiego podmiotu tego stosunku, a po drugiej stronie na uprawnieniu do żądania określonego zachowania się.

Elementy stosunku

·         Podmioty stosunku prawnego (osoby, między którymi stosunek prawny istnieje)

·         Przedmioty czyli treść stosunku prawnego( w szczególności prawa i obowiązki stron)

RODZAJE STOSUNKÓW PRAWNYCH

STOSUNEK CYWILNO-PRAWNY

Jest to stosunek prawny, którego podstawową cechą jest równorzędność stron. Oznacza to, że żadna ze stron nie jest podporządkowana drugiej, ani nie ma uprawnień władczych. Stosunek cywilno prawny reguluje Prawo cywilne.

Elementy stosunku cywilnoprawnego:

·         Równorzędne podmioty – dłużnik i wierzyciel

·         Przedmiot stosunku cywilnoprawnego – świadczenie:

o        Wierzytelność – przysługuje wierzycielowi, który może żądać określonego zachowania się od dłużnika

o        Dług – występuje po stronie dłużnika, dłużnik ma obowiązek spełnić świadczenie na rzecz wierzyciela

Podstawowym stosunkiem cywilnoprawnym jest zobowiązanie

Zobowiązanie(umowa)- jest stosunkiem prawnym, w którym jedna osoba( wierzyciel- osoba uprawniona) może żądać od drugiej osoby ( dłużnika) świadczenia, a osoba ta powinna to świadczenie spełnić.

Zasady swobody umów

·         Same strony (podmioty) decydują, czy chcą zawrzeć umowę, czy nie

·         Strona wybiera kontrahenta (swoboda co do wyboru drugiej strony umowy)

·         Strony same kształtują treść umowy

Forma Umowy

·         ustna

·         pisemna

·         w formie aktu notarialnego

Treść umowy

·         zgodnie z zasadami swobody umów strony sam kształtują treść umowy

·         umowa nie może być sprzeczna z:

o        bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawnymi

o        z istotą umowy

o        z zasadami współżycia społecznego

Budowa umowy

Aby umowa była ważna, należy:

·         wskazać strony umowy

·         określić przedmiot umowy

·         podpisać umowę przez obie strony

KLAUZULE UMOWNE

Essentialia negoti – postanowienia przedmiotowo istotne, bez których umowa nie może dojść do skutku

np.: umowa sprzedaży (zobowiązanie do przeniesienia własności rzeczy i wydaniu jej w zamian za zapłatę)

Naturalia negoti – postanowienia nieistotne. Są to klauzule, które mogą, ale nie muszą wystąpić w umowie. Nawet gdy nie zostaną zawarte w jej treści, to wynikają z przepisów prawa, np.:

o        odsetki ustawowe 11,5% w skali roku;

o        rękojmia za wady

o        prawo odstąpienie od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy

Accidentalia negoti – postanowienia dodatkowe. Klauzula która może wystąpić w umowie lub nie, o tym decydują strony. Skutki występują tylko wtedy, gdy klauzula zostanie zawarta w treści umowy, np.:

·         odstępne " gdy w umowie jest zapis, że jedna lub obie strony mogą odstąpić od umowy za zapłatę określonej kwoty

strona płaci wskazaną w umowie kwotę i odstępuje od umowy

·         umowne prawo odstąpienia " gdy w umowie jest zapis, że jedna lub obie strony mogą odstąpić od umowy i jednocześnie jest podany termin, w którym można to uczynić

w terminie, który został podany w umowie można bez żadnych konsekwencji od umowy odstąpić

·         odsetki umowne " wyłączają odsetki ustawowe

·         kara umowna " gdy w umowie jest zapis, że strony w przypadku niewywiązania się z umowy (w określonym w niej sposób) należy zapłacić określoną sumę pieniędzy, tzw. Karę Umowną

Wypowiedzenie umowy

·         można wypowiedzieć każdą umowę zawartą na czas nieokreślony

·         wypowiedzenia dokonuje jedna ze stron

·         w umowie powinien być wskazany okres wypowiedzenia umowy

Wypowiedzenie umowy ze skutkiem natychmiastowym

Zachodzi tylko w sytuacjach wskazanych przez Kodeks Cywilny bądź też treść umowy.

Rozwiązanie umowy

Każda umowa może być rozwiązana za porozumieniem stron. Dwie strony muszą się na to zgodzić.

RODZAJE UMÓW

Umowa sprzedaży

– polega na tym, że sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić cenę.

Umowa najmu

polega na tym, że wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz

Umowa pożyczki

polega na tym, że dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy lub rzeczy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tą samą sumę pieniędzy lub ilość rzeczy.

Umowa o dzieło

Umowa o dzieło (def.) - przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Umowa zlecenia

Umowa zlecenia (def.) - przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.

Umowy świadczenia usług

są to umowy, których przedmiotem jest dokonanie usługi np.

·         umowa dot. wykonywania usług turystycznych,

·         umowa o świadczenie lecznicze

Umowa darowizny

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Umowa użyczenia

Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

STOSUNEK ADMINISTRACYJNOPRAWNY

To stosunek prawny, w którym mamy do czynienia z nierówno rzędnością jego uczestników. Jedną ze stron jest zawsze organ administracyjny, który wyposażony jest w uprawnienia władcze.

Podmioty stosunku administracyjnoprawnego:

·         organ administracyjny

·         strona( obywatel, osoba prawna)

o       do której kierowany jest zakaz lub nakaz administracyjny lub

o       osoba, która żąda określonego zachowania się organu administracyjnego (np. wydania pozwolenia na budowę domu)

Prawa i obowiązki stron tego stosunku wynikają:

·         bezpośrednio z przepisu prawa administracyjnego lub

·         są określone w treści decyzji administracyjnej

STOSUNEK PRAWNO KARNY

·         powstaje w sutek popełnienia przestępstwa

·         zachodzi pomiędzy sprawcą przestępstwa a państwem

·         charakteryzuje się brakiem równorzędności podmiotów

STOSUNEK PRACY

Elementy:

1.Podmioty stosunku pracy

·         Pracownik: osoba świadcząca pracę za wynagrodzenie

·         Pracodawca: osoba, na której rzecz świadczona jest praca

Przedmiot stosunku pracy

·         Obowiązek świadczenia pracy przez pracowników na rzecz pracodawcy

Rodzaje spółek

·         Spółka cywilna(nie ma osobowości prawnej)

·         Spółki handlowe

o       spółki osobowe(nie mają osobowości prawnej)

§         sp.  jawna

§         sp. partnerska

§         sp. komandytowa

§         sp. komandytowo- akcyjna

o       spółki kapitałowe( mają osobowość prawną)

§         sp. z ograniczoną odpowiedzialnością

§         sp. Akcyjna