Jedwabne - Gross Przemilczen P.Gontarczyk - Żydzi Masoneria antypolonizm polityka.pdf - Różne - witmat1

Grossprzemilczeń

PiotrGontarczyk

PorazpierwszypublikujemyzeznaniaświadkówmorduwJedwabnem.Wynika

znich,ŜezazbrodnięodpowiedzialnisąNiemcy,aniepolskiespołeczeństwo.

CosięwydarzyłowJedwabnem10lipca1941r?Dotejporyznaliśmyjedną

wersjęwydarzeń,upowszechnionąprzezJanaT.Grossa.Przedkilkomadniami

udałonamsiędotrzećdoaktśledztwawtejsprawiez1949r.Totesameakta,

którymiposługiwałsięautor"Sąsiadów".Zdumiewa,jakwielezzawartychtam

informacjiiwątkówprofesorGrosspominął.Pomijałto,coniepasowałomudoz

góryzałoŜonejtezy,ŜeniemieckiudziałwzbrodniwJedwabnemograniczyłsię

tylkodofilmowania.

Oto,coudałosięustalićnapodstawietychakt:10lipca1941rokuprzyjechalido

JedwabnegoNiemcy.Niewiadomodokładnieilu.Wedługniektórychosób

składającychzeznaniajedensamochódzpięciomafunkcjonariuszamigestapo;wedle

innych"kilkataksówek",conaleŜyrozumiećjakokilkasamochodówosobowych.W

kaŜdymraziemoŜnaprzypuszczać,ŜekrytycznegodnianiebyłowJedwabnem

ŜadnychduŜychoddziałówniemieckich.AletowłaśnieciNiemcy,którzyprzybyli

ranodomiasteczka,wydająsiębyćspiritusmovenspóźniejszejtragedii.Wdokonaniu

zbrodniposłuŜylisięmiejscowąŜandarmeriąiczłonkamiwładzmagistratunaczelez

KarolemBardoniemiburmistrzemMarianemKarolakiem.

Grossprzedstawiawspomnianychjakoprzedstawicielispołeczeństwapolskiego,choć

bardziejprawdopodobnejest,ŜedozarządumiastapowołaliichNiemcyspośród

swoichlokalnychzauszników.NaprzykładBardoń,jedenzgłównychbohaterów

negatywnychz10lipca1941r.,wczasieIwojnysłuŜyłwarmiiaustriackiejibył

traktowanyprzezNiemcówjako"swój".WkrótcepotragediiwJedwabnem,

prawdopodobniejakovolksdeutsch,zostałfunkcjonariuszemniemieckiejpolicji

pomocniczej.Wramachjejdziałalnościmiędzyinnymiprzeprowadzałaresztowania

Polaków.

WspomnianidobralisobiedotowarzystwajeszczekilkuPolaków;przynajmniej

niektórzyznichcieszylisięfatalnąopiniąumiejscowejludności.Jedenzostałpotem

zabityprzezpolskiepodziemie.Innyznalazłsięwszpitaludlaumysłowochorych.

Towłaśnieoni,zmuszającprzyokazjiniektórychPolaków,wypędziliduŜągrupę

jedwabieńskichśydównacentralnyplacmiasteczka.Potem,juŜpospędzeniuśydów

narynek,wspomnianiosobnicy,wtowarzystwieniemieckichŜandarmów,poczęli

wyciągaćkolejnychPolakówzdomówizmuszaliichdoudaniasięnarynekwcelu

pilnowaniaśydów.

Otofragmentyzeznań,złoŜonychwśledztwieprzezmieszkańcówJedwabnegow1949

r.:

RomanGórski:"(...)przyszedłdodomuKarolakMarian,którybyłburmistrzemi

Ŝandarmniemiecki,którymniekopnąłizabralimnienarynekm.Jedwabnegogdzie

kazalimipilnować(...)śydów".

WładysławMiciura:"Wlipcu1941rokudatydokładnejniepamiętamprzyjechało

kilkataksówekzgestapoiurządziliłapankęnaŜydówspędzającichnarynek.Mnie

samegowysłaliŜandarmidodomunaśniadanieipopowrociemoimdopracypo

godzinieczasuprzyszedłŜandarmikazałmiiśćnarynekpilnowaćŜydów,bynie

uciekali.JapilnowałemŜydów(...)dogodziny16tej,udającsięnastępniespowrotem

dopracy,leczniekazalimipracować,tylkowyganiaćŜydówdostodołycojateŜ

uczyniłem.IbyłemtamaŜdoczasupodpaleniapełnejstodołyzŜydami".

WładysławDąbrowski:"ZadaniemmoimbyłopilnowaćŜebyanijedenŜydnie

wyszedłzalinięcojauczyniłem,otrzymałemjatakirozkazodKarolaka,Sobutyi

jednegoNiemca".

StanisławZejer:"RazemzemnąbraliudziałjeszczewspędzaniuŜydówzrozkazu

burmistrzaigestapo(...)".

FeliksTarnacki:"(...)burmistrzKarolak(...)wrazzgestapowcemwypędzilimniena

rynek".

AntoniNiebrzydowski:"W1941r.przyszedłdomegomieszkaniaKarolakburmistrz

niemieckiBardoń[nieczyt.]dalimnierozkazpilnowaćŜydównarynkuktórychoni

zganialinarynek".

Dowspomnianejstodoły,naleŜącejdoBronisławaŚleszyńskiegozapędzono

ostateczniekilkasetosób.Pozamknięciustodołazostałaoblananaftąipodpalona.Zakt

śledztwaniewynikadokładnieprzezkogo.

Jestzatooczywiste,ŜeNiemcyniebylineutralnymiobserwatoramiwydarzeńw

Jedwabnem,leczichorganizatorami.Aletakawersjawydarzeńzostałaodrzucona

przezJanaTomaszaGrossa.

Postawywobeczbrodni

NapodstawiewspomnianychdokumentówarchiwalnychmoŜemywyróŜnićkilka

kategoriiosóbuczestniczącychwinteresującychnaswydarzeniach.

PierwsząznichsąniewątpliwieNiemcy,którzybyliinicjatoramiigłównąsiłą

sprawcząjedwabieńskiejtragedii.TooniwyciągaliPolakówzdomów,stalizaplecami

Karolaka,Bardoniaiichkompanów.

DrugagrupatoPolacy,którzyprawdopodobniebylipoinformowaniomającej

nastąpićzbrodniiwzięliwniejochotniczyudział.Wsumiebyłotokilkaosób,jednak

zostaliwyraźniezauwaŜenijakoci,którzywykonująpoleceniaNiemców,aleteŜiz

własnejinicjatywyznęcająsięnadśydami.Motywydziałaniatychludzisątrudnedo

przeniknięcia.Wydajesię,Ŝesiłąmotorycznąichzachowaniabyłowojennezdziczenie

iŜądzazemstyzasowieckąokupację.

Trzeciagrupatoosoby,którezmuszoneprzezNiemcówbrałyudziałwgromadzeniu

śydównarynku,pilnowaniuichorazwzapędzeniudostodoły.Liczebnośćtejgrupy

jestnajtrudniejszadoustalenia,choćwydajesię,Ŝebyłotoconajmniejkilkanaście

osób.PostawytychludzibyłyzróŜnicowane:niektórzybezsprzeciwuwykonywali

rozkazy,inniuciekaliwczasie,kiedyprowadzonoichnaryneklubprzypierwszej

nadarzającejsięokazji.Niektórzynawetratowaliśydów.MoŜnapostawićtezę,Ŝe

niemaldoostatniejchwiliniebyliświadomi,jaktragicznyloszgotowanoichsąsiadom.

PrócznichtragicznylosczęścimieszkańcówJedwabnegowidziałowieluświadków.

Wyrok,którywydałSądOkręgowywŁomŜy,uznałzaniewinnych10z22

oskarŜonych.ZpozostałychnakaręśmierciskazanyzostałKarolBardoń,ajedenaście

osóbotrzymałokarywieloletniegowięzienia.

Wsentencjisądnapisał:"(...)miejscowaludność,awięcwtejliczbieoskarŜeni[wzięli

udziałwzabójstwieśydów]podterrorem,jakwidaćzewszystkichwyjaśnień

oskarŜonych,gdziekolwiekbybyłyoneskładaneizzeznańświadkówoskarŜeniai

odwodowych(...)".

GrossoparłswojąksiąŜkęnaaktachomawianejsprawy.Zpewnościączytałcytowane

zeznaniaświadkóworazkonstatacjezwyrokusądowego.AlewksiąŜcenapisał,Ŝe

udziałNiemcówwzbrodniwJedwabnem"ograniczyłsięprzedewszystkimdorobienia

fotografii...".

ŹródłaprofesoraGrossa

BardzoszczególnąrolęwksiąŜceGrossaodegrałyzłoŜonewczasieśledztwazeznania

dwóchświadków:EljaszaGrądowskiegoiAbramaBoruszczaka.Obydwajmielibyć

naocznymiświadkamiwydarzeń,którymudałosięjakośuratowaćŜycie.Ichopowieści

owyczynachPolaków,stanowiącejednozpodstawowychźródełnarracjihistorycznej

Grossa,sądoprawdywstrząsające.EljaszGrądowskistwierdziłnaprzykład:"Czesław

MierzejewskinajprzódzgwałciłapotemzamordowałJudesIbram".

Drugizewspomnianychświadków,AbramBoruszczak,opisałzbrodnię,jakiejmielisię

dopuścićPolacynaterenieŜydowskiegocmentarza:"WybralizdrowszychmęŜczyzni

zagnalinacmentarzikazaliimwykopaćrów,powykopaniurowuprzezŜydkówwzięli

ichpozabijalibiliktoczym[takwtekście]ktoŜelazem,ktonoŜem,ktokijem".

Obydwajmocnopodkreślali,ŜetoPolacymordowaliśydów,aNiemcyjedyniepatrzyli

zbokuifotografowali.

ItupojawiasięjedenznajwaŜniejszychproblemówzksiąŜkąGrossa.OtóŜzakt

sprawyjednoznaczniewynika,Ŝeobydwajwogóleniebyliświadkamitragediiw

Jedwabnem.Jeszczenimzacząłsięprocessądowy,jedenzuratowanychśydów(Józef

Grondowski)zeznał:"CodoEljaszaGrądowskiegowyjaśniam,Ŝeonwczasieokupacji

niemieckiejzupełnieniemieszkałwJedwabnym,poniewaŜzostałwywiezionydoRosji

wroku1940ipowróciłdopieropowyzwoleniu.MieszkamwJedwabnymodurodzenia

doobecnejchwiliiniejestmiznanyAbramBoruszczak,abytakizamieszkiwałna

terenieJedwabnegobardzodobrzewszystkichznam".

NiedługopóźniejdoprokuraturywŁomŜywpłynęłopismopodpisaneprzezsiedmiu

mieszkańcówJedwabnego:"Niniejszymzwracamsiędoob.ProkuratorawŁomŜy.

OtóŜEljaszGrądowskiktóryzłoŜyłoskarŜeniezostałaresztowanyprzezwładze

RosyjskiezatoŜeskradłwklubiepatefonktórybyłwłasnościąklubu,zostałukaranyi

aresztowanyw1940rokuukaranogo1,5więzieniaicałyczasod1940rokuprzebywał

wRosji,aŜpowróciłpowyzwoleniuPolskizpodokupanta,aBoruszczakAbramto

zupełnietakiegoniebyłonigdywJedwabnem".

Wszystkieteinformacjedotyczącewiarygodnościwspomnianychświadkówznajdują

sięwaktachsprawy,alezostałyoneprzezautora"Sąsiadów"pominięte.Zatoinnym

osobom,naprzykładCzesławowiLaudańskiemu,GrosswłoŜyłwustaopisyczynów,

jakichmielidokonaćferalnego10lipca1941roku.AtymczasemCzesławLaudańskiw

trakcieprzesłuchaństwierdził,ŜetegodnialeŜałwłóŜkucięŜkochory,powyjściuz

sowieckiegowięzienia.Potwierdziłotowieluświadków.

JedenzocalałychśydówzłoŜyłnawetzeznanie,jakwczasieokupacjiLaudański

pomagałukrywającymsięśydom.

TakimimetodamiwksiąŜceGrossaPolacy,którzyniemielinicwspólnegozmordem

naśydach,anawetichratowali,stająsięmordercami,aświadkowieniewiarygodni

jakBoruszczakczyGrądowskioskarŜycielamiPolaków.

Kluczowerelacjeizeznania,naktórychGrossoparł"Sąsiadów",niezostałypoddane

naukowejkrytyce.Pojejdokonaniuokazujesię,Ŝefaktografiaorazgłównetezy

ksiąŜkiniemająpowaŜniejszychpodstawnaukowych.NarracjęhistorycznąGrossa

tworząludzie,którzyniebyliwtedywJedwabnem(oczymautorwiejaksądzę),

stereotypy,uprzedzeniaiprzekonanie,Ŝespołeczeństwopolskiewymordowałośydów,

aksięŜaibiskupisąłapownikami.Źródłahistorycznezostałyprzezniegodobranenie

wedługocenyichnaukowejwiarygodności,tylkowedługklucza:imwięcejpolskich

zbrodniipolskichzbrodniarzy,tymlepiej.

PozastosowaniuwyŜejwspomnianychmetodnaukowychnoioczywiściepo

usunięciuzopisurzeczywistejroliNiemcówśmiałopostawiłtezę,Ŝeśydóww

Jedwabnemzamordowało"polskiespołeczeństwo".Tymczasemkonstatacjatawydaje

siębyćnieuprawniona.

Jaktosięmogłostać,Ŝepomimoewidentnegomijaniasiętreści"Sąsiadów"z

dostępnymmateriałemźródłowymksiąŜkatajestdośćpowszechnietraktowanaw

kategoriachnaukowych?

Tezy"Sąsiadów"mająswoichzwolennikównawetwświecienauki.NaleŜydonichna

przykładAndrzejśbikowski,którywstyczniu2001rokunapisał:"Wprzeciwieństwie

dokilkukrytycznychrecenzentówksiąŜkiGrossauwaŜam,Ŝepodwzględem

warsztatowym'Sąsiedzi'sąpracąwzorcową.Grossprzeprowadziłbardzostaranną

analizędostępnychprzekazówźródłowych"...

Prof.JerzyJedlickiskrytykowałwczasiedyskusjiwPolskiejAkademiiNauktych

historyków,którzyzgłaszalizastrzeŜeniadoposzczególnychfragmentównarracji

ksiąŜkiGrossa:"Diabełnietkwiwszczegółach,tylkowgeneraliachtego,cosięstałow

Jedwabnemiinnychmiejscowościach".AprzecieŜwydajesię,Ŝehistorykpowinien

najpierwbadaćfakty,adopieronaichpodstawiewyciągaćgeneralnewnioski.

Zdrugiejjednakstrony"Sąsiedzi"mająswoichkrytyków.OstresądyoksiąŜceGrossa

wydawalim.in.prof.TomaszStrzembosz,prof.TomaszSzarota,drMarekJan

ChodakiewiczidrPawełMachcewiczzIPN.DoktorBogdanMusiałporównał

"Sąsiadów"dopokazywanejostatniowNiemczechwystawy"ZbrodnieWehrmachtu"i

ksiąŜkiDanielaGoldhagena"GorliwikaciHitlera"(nienaukowcomwyjaśniam,Ŝe

mimopoczątkowychzachwytówtłumów,pierwszeprzedsięwzięciezostało

zdemaskowaneprzezMusiałajakoprymitywnamanipulacjaźródeł,adrugiepoprostu

zmiecioneprzezkrytykówzalekcewaŜeniepodstawowychzasadwarsztatu

naukowego).

Jednakpomimofaktu,iŜksiąŜkaGrossawśródwielupowaŜnychnaukowcówpoprostu

niebudzizaufania,zczystotechnicznychprzyczynniemoŜnabyłodokonaćjej

rzeczowejkrytyki.Powódjestdośćprosty:aktasądowe,którebyłypodstawowąbazą

źródłową"Sąsiadów",zewzględunalikwidacjęGłównejKomisjiBadaniaZbrodni

przeciwkoNarodowiPolskiemuitworzenieInstytutuPamięciNarodowejoddłuŜszego

czasupozostawałyniedostępne.PotemarchiwaliówniemoŜnabyłodostać,bowiem

zaczęłosięśledztwo.Podejrzewam,Ŝewieluhistoryków,którzywypowiadalisię

dotychczaswsprawie"Sąsiadów",jeszczeichniewidziało,azatemniezdająsobie

sprawy,jakdalekosięgająnieprawidłowościpoczynionewksiąŜceGrossa.

Dotychczasowadyskusjatoczyłasięwięcnatematdrobiazgóworaztego,czyikto

powinienprzepraszać.JednakspostrzeŜenia,jakiemoŜnapoczynićkonfrontując

głównetezy"Sąsiadów"zdokumentacjąarchiwalną,wznacznejmierzeprzekreślają

wiarygodnośćpodstawowychustaleńgłośnejksiąŜkiJanaTomaszaGrossa.

Mamnadzieję,ŜeInstytutowiPamięciNarodowejudasięwmiaręszybkoopublikować

najistotniejszedlasprawydokumenty.Dałobytonadzieję,Ŝerozpoczniesięwreszcie

rzeczowawymianapoglądównatematzbrodniwJedwabnem.

TrzylatapowojniedołomŜyńskiegoUBwpłynęłarelacjajednegozocalałychz

jedwabieńskiejtragediiSzmulaWasersztajna.Relacjatastwierdzała,Ŝezbrodniw

JedwabnemdokonaliPolacybezudziałuNiemcówipodawaławielenazwiskjejuczestników.

8stycznia1949r.miejscowamilicjaifunkcjonariuszebezpiekiaresztowalikilkanaścieosób,

któremiałyuczestniczyćwmordzienaśydach.Aresztowanizostaliprzesłuchaniwciągu

kilkunajbliŜszychdni.Protokołyprzesłuchań,którewówczasprowadzono,znakomicie

ilustrująówczesnemetodypracyUB.Niechodziłownichbowiemownikliwąanalizę

wydarzeńwJedwabnem,tylkoustalenienazwiskludzi,którzynapodstawietakzwanego

dekretusierpniowegozostanąskazanizaudziałwzbrodni.Oczywiścienieoznaczato,Ŝe

śledztwobyłomanipulowane.Takibyłpoprostuschematpracyówczesnychorganów

ściganiaisposóbpojmowaniaprawa.Obrazprawdynikogonieinteresował:dopasowywano

zarzutydosformułowańdekretu,dziękiczemunajegopodstawiejako"faszystowsko

hitlerowskichzbrodniarzyizdrajcówNaroduPolskiego"skazywanonawetŜołnierzyAK.

Opisczynówposzczególnycharesztowanychwznacznejmierzenarzucałkształtstosownych

zapisówprawa,zaśrolętezwyjściowychspełniłarelacjaWasersztajna.

Protokołyprzesłuchańsporządzonewczasieśledztwasąniezwyklesztampowe,często

rozpoczynającesięodzdaniatezy,Ŝe"powkroczeniuokupantówniemieckichprzystąpiła

ludnośćpolskadomordowaniaśydów",czasemzawierajątesamezwrotyotym,jakoby

"Niemcyniemordowaliśydów,atylkostaliifotografowali,jakichmordująPolacy".

Wszystkotobudziwątpliwościcodorzetelnościprzesłuchujących,którzybyćmoŜetreść

częścizeznańdopasowywalidowyjściowegoschematu.Jednakmimopewnychtrudnościz

pracąnadtegorodzajuźródłamimoŜnaznich,przyzachowaniuodpowiedniejkrytyki,

uzyskaćwielecennychinformacji.Zeznaniatepotwierdzająinspirację,obecnośćiczynny

udziałwzbrodniNiemców.

Ponadtowczasiesprawysądowejwyszłonajaw,ŜerelacjaSzmulaWasersztajna,która

stanowikanwęksiąŜkiGrossa,jestźródłemmałowiarygodnym.Scenariuszwydarzeń,który

zostałwniejprzedstawionyokazałsiębyćwwielumiejscachnieprawdziwy.RównieŜinne

zeznaniairelacje,którewczasiesprawysądowejokazałysięniewiarygodnestałysię

jednymznajwaŜniejszychźródełwykorzystanychprzezJanaTomaszaGrossa.

PiotrGontarczyk

PiotrGontarczyk,śycie,20010331

powrot

Jedwabne - Gross Przemilczen P.Gontarczyk - Żydzi Masoneria antypolonizm polityka.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: