alkohole.pdf

(51 KB) Pobierz
Alkohole i fenole.doc
Alkohole i fenole
-OH
grupa wodoro tlenowa
hydro xylowa
ZWIĄZKI:
a) alkohole
R-OH
b) fenole
Ar-OH
Właściwości fizyczne alkoholi:
v WYSOKIE TEMPERATURY WRZENIA
O – H
O – H
O – H
CH 3
CH 3
CH 3
wiązanie wodorowe
CH
powstaje pomiędzy atomem wodoru i atomem o dużej elektroujemności i małym promieniu atomowym
CH
H
O
O
H
ALKOHOLE WIELOWODOROTLENOWE MOGĄ TWORZYĆ SIĘ WEWNĄTRZ-CZĄSTECZKOWE WIĄZANIA WODOROWE
v DOBRA ROZPUSZCZALNOŚĆ W WODZIE ALKOHOLI O NIŻSZYCH MASACH CZĄSTECZKOWYCH
O – H
O – H
O – H
wiązanie wodorowe
Jeśli – R zawiera dużo at. C wtedy powinowactwo do wody jest małe
R
H
KWASOWOŚĆ HYDROKSYZWIĄZKÓW
R-OH = H 2 O < R-(OH) 2 < R-(OH) 3 < fenole < H 2 CO 3 < kwasy karboksylowe w wodzie rozpuszczalne <
większość kwasów nieorganicznych
( w tym kierunku rośnie kwasowość hydroksozwiązków, maleje pH roztworu)
np: woda, alkohol etylowy, glikol etylenowy, gliceryna, fenol, kwas węglowy, kwas mrówkowy, kwas solny
NALEŻY PAMIĘTAĆ, ŻE W ZWIĄZKACH ORGANICZNYCH GRUPA WODORTLENOWA MA
ZUPEŁNIE INNE WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE NIŻ
W ZWIĄZKACH NIEORGANICZNYCH
( zmienia się typ wiązania chemicznego z jonowego w Me-OH, na kowalencyjne-spolaryzowane w R-OH)
Reaktywność alkoholi
1. Wpływ ilości grup –OH na kwasowość alkoholi
v Alkohole jednowodorotlenowe reagują tylko z metalami aktywnymi a nie reagują z wodorotlenkami
v Alkohole wielowodorotlenowe reagują również z wodorotlenkami
W wyniku tych reakcji powstają ALKOHOLANY (metanolan, etanolan, glikolan,...)
CH 3 -CH 2 -OH + Na = CH 3 -CH 2 -ONa + H 2
CH 3 -OH
CH 3 -O
+ Cu(OH) 2 = │
Cu + 2H 2 O
CH 3 -OH
CH 3 - O
H
91327413.003.png 91327413.004.png 91327413.005.png
2. Wpływ rzędowości alkoholu na zachowanie w reakcjach utlenienia i redukcji.
[O]
aldehyd
[O]
kwas karboksylowy
[H]
[H]
RCH 2 OH
RCHO
RCOOH
[O]
Alkohol 2 0
keton
nie utlenia się bez zrywania wiązań węgiel - węgiel
[H]
RCH(OH) R
RCOR
Alkohol 3 0 nie utlenia się bez zrywania wiązań węgiel - węgiel
Alkohole 3 0 i ketony nie utleniają się w sposób prosty; pod wpływem silnych środków utleniających ulegają
tej reakcji zrywając wiązania węgiel – węgiel.
Otrzymywanie glikolu etylowego
A) CH 2 =CH 2 + 1/2O 2 = CH 2 - CH 2 po reakcji z wodą daje etano – 1,2
O (tlenek etylu)
B) CH 2 =CH 2 + Cl 2 = CH 2 Cl - CH 2 Cl po reakcji z KOH w środowisku wodnym daje glikol etylenowy
Odwodnienie glicerolu do akroleiny
CH-OH
CHO
CHO
CH-OH
CH ◄▬► CH 2
CH (akroleina)
CH 2 -OH
CH 2 -OH
CH 2 -OH
CH 2
FENOLE
ArOH
BENZENOL, FENOL, HYDROKSYBENZEN,
(KWAS KARBOLOWY) OH
REAKTYWNOŚĆ FENOLI
C 6 H 5 ONa + R-Cl C 6 H 5 OR + NaCl ETER
C 6 H 5 OH + R-Cl nie biegnie (tylko w przemyśle, wymaga bardzo dużego ciśnienia)
REAKCJE PIERŚCIENIA BENZENOWEGO
-OH to podstawnik I rodzaju, kieruje w pozycję orto lub para.
Identyfikacja fenoli – reakcja z chlorkiem żelaza (III) – powstają barwne połączenia kompleksowe o zmiennym
składzie
Wprowadzanie grupy –OH do pierścienia aromatycznego
C 6 H 6 + H 2 SO 4 = C 6 H 5 SO 3 H + H 2 O (kwas benzenosulfonowy – sulfonobenzen)
C 6 H 5 SO 3 H + 3NaOH = C 6 H 5 ONa + Na 2 SO 3 + 2H 2 O
(utlenienie i redukcja)
C 6 H 5 ONa + HCl = C 6 H 5 OH + NaCl
(hydroliza kwasowa)
Alkohol 1 0
CH 2 -OH
REAKCJE GRUPY –OH (wł aściwo ści kwasowe)
C 6 H 5 OH + NaOH C 6 H 5 ONa + H 2 O FENOLAN SODU ( fenol nie reaguje z wodorotlenkami
nierozpuszczalnymi w wodzie, obserwacja: mleczny roztwór fenolu w wodzie staje się po dodaniu NaOH
klarowny; po dodaniu CO 2 do roztworu fenolanu sodu roztwór staje się mleczny – silniejszy kwas wypiera
słabszy z soli) Uwaga – przypomnij sobie równania hydrolizy – alkoholany i fenolany ulegają hydrolizie
anionowej, mają odc zyn z asadowy pochodzący od całkowicie zdysocjowanego silnego wodorotlenku!
91327413.006.png 91327413.001.png 91327413.002.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin