Poczet królów Polski.
Kalendarium.
Poczet:
PIASTOWIE:
1. Mieszko I (ok. 960-992)
2. Bolesław I Chrobry (992-1025)
3. Mieszko II Lambert (1025-1034)
4. Kazimierz I Odnowiciel (1039-1058)
5. Bolesław II Śmiały (1058-1079)
6. Władysław I Herman (1079-1102)
7. Bolesław III Krzywousty (1102-1138)
8. Władysław II Wygnaniec (1138-1146)
9. Bolesław IV Kędzierzawy (1146-1173)
10. Mieszko III Stary (1173-1177)
11. Kazimierz II Sprawiedliwy (1177-1194)
12. Leszek Biały (1194-1227)
13. Władysław III Lasonogi (1202)
14. Henryk Brodaty (1232-1238)
15. Bolesław V Wstydliwy (1243-1279)
16. Leszek Czarny (1279-1288)
17. Przemysł II (1295-1296)
18. Wacław Czeski (1300-1305)
19. Władysław I Łokietek (1306-1333)
20. Kazimierz III Wielki (1333-1370)
Andegawenowie:
21. Ludwik Węgierski (1370-1382)
22. Jadwiga Andegaweńska (1384-1399)
Jagiellonowie:
23.Władysław Jagiełło (1386-1434)
24. Władysław Warneńczyk (1434-1444)
25. Kazimierz Jagiellończyk (1447-1492)
26. Jan Olbracht (1492-1501)
27. Aleksander Jagiellończyk
28. Zygmunt I Stary
29. Zygmunt II August (1548-1572)
30. Henryk Walezy (1573-1574)
Władcy elekcyjni:
31. Stefan Batory (1576 -1586)
32. Zygmunt III Waza (1587-1632)
33. Władysław IV (1632-1648)
34. Jan II Kazimierz (1648-1668)
35. Michał Korybut Wiśniowiecki (1669-1673)
36. Jan III Sobieski (1674-1696)
37. August II Mocny (1697-1733)
38. Stanisław Leszczyński (1704-1709 i 1733-1735)
39. August III (1733-1763)
40. Stanisław August Poniatowski (1764-1795)
Kalendarium:
1. Chrzest Polski ( 966 r.):
Był proces chrystianizacji społeczeństwa zajmującego ziemie pol., trwający do XII–XIII w.; chrzest Polski w ścisłym sensie oznacza chrzest ks. Mieszka I i jego otoczenia w 966 r.; towarzyszył mu sojusz polityczny z cesarzem Ottonem I i podległymi mu Czechami, przypieczętowany 965 małżeństwem Mieszka z księżniczką czes. Dobrawą; warunkiem sojuszu było przyjęcie chrztu i w konsekwencji wejście do grona państw chrześcijańskich.
Jednym z powodów przyjęcia chrztu przez Polskę było to że Niemcy pod pretekstem chrystianizacji pogańskiej Polski atakowali Polskę.
2. Zjazd gnieźnieński ( 1000 r.)
pielgrzymka cesarza rzymskiego Ottona III do grobu św. Wojciecha, którego znał osobiście i spotkanie z księciem Bolesławem Chrobrym celem pozyskania relikwii świętego, by złożyć je w planowanej fundacji kościelnej p.w. świętego w Akwizgranie. Otton III pragnął także pozyskać Bolesława dla realizacji swych planów uniwersalistycznego cesarstwa zachodniego, na które miały złożyć się prowincje Galia, Romania, Germania i Slawinia (artykuł Ludolfingowie wymienia Galię, Italię (Lombardia+Romania), Germanię i słowiańszczyznę czyli Flawię, zobacz też Cesarstwo Ottonów). Podczas zjazdu Otton III nałożył na głowę Bolesława diademem cesarski (co zdaniem jednych historyków mogło być koronacją królewską, w opinii innych być może miało oznaczać ustanowienie go namiestnikiem prowincji Slawinia) oraz obdarował go kopią Włóczni św. Maurycego - jednym z symboli władzy Ottonów.
3.Rozbicie dzielnicowe (1138 r.)
Bolesław Krzywousty miał pięciu synów. Najstarszym był Władysław z pierwszego małżeństwa Krzywoustego. Z drugiego zaś małżeństwa pochodzili Bolesław Kędzierzawy, Mieszko Stary, Henryk Sandomierski i Kazimierz Sprawiedliwy. Krzywousty pamiętał dobrze doświadczenia młodości, kiedy zmagał się z bratem Zbigniewem. Chciał uchronić synów przed bratobójczymi walkami po swej śmierci, a jednocześnie zapewnić krajowi silną i sprawną władzę. Przedstawił na wiecu możnym i biskupom statut, w którym uregulował sprawę dziedziczenia dla swych synów i ich następców. Wiemy, że Bolesław Krzywousty wydzielił dzielnice dla czterech synów. Piątemu, Kazimierzowi, nie wyznaczył dzielnicy. Być może przeznaczył go do stanu duchownego, a może ten najmłodszy urodził się już po śmierci ojca, zmarłego w 1138 r. Najstarszy Władysław, zwany później Wygnańcem , otrzymał jako dzielnicę dziedziczną Śląsk . Po nim mieli w niej rządzić jego synowie , dalej wnukowie i ich potomkowie . Młodsi synowie Krzywoustego dostali w dziedziczne władanie : Bolesław Kędzierzawy - Mazowsze z Kujawami , Mieszko Stary - Wielkopolskę , Henrykowi ojciec przeznaczył ziemię sandomierską , ale ten jako małoletni nie objął od razu rządów .
4. Sprowadzenie krzyżaków (1226 r.)
W 1226 r. Konrad I Mazowiecki sprowadził Zakon Krzyżacki do walki z Prusami. Dwa lata później na Mazowszu pojawiło się pierwszych trzech rycerzy, z Filipem z Halle jako dowódcą. W tym samym czasie (w 1228 r.) doszło zapewne do formalnego przekazania ziemi chełmińskiej zakonowi. Pomimo tego Konrad zachował całość swoich prerogatyw książęcych. W 1230 r. na Mazowsze przybyli dalsi rycerze zakonu z Hermanem von Balkiem na czele. Dosyć szybko współpraca między księciem mazowieckim a krzyżakami zaczęła układać się niepomyślnie. W 1234 r. doszło nawet do napadu na stolicę księstwa mazowieckiego – Płock i spalenia tamtejszej katedry przez zaproszonego z woli rycerzy zakonnych margrabiego Miśni – Henryka. W tym samym czasie zakon wystarał się u papieża Grzegorza IX o bullę protekcyjną, w której legitymizowano sfałszowany wcześniej dokument Konrada, nadający ziemię chełmińską oraz inne zdobycze w Prusach w wieczyste posiadanie Krzyżaków.
5. Unia w Krewie (1385 r. )
14 sierpnia 1385 - połączenie unią personalną Królestwa Polskiego z Wielkim Księstwem Litewskim. Potrzeba unii polsko-litewskiej wynikła z powodu zagrożenia, jakie dla Polski i Litwy stworzył na przełomie XIV i XV wieku Zakon Krzyżacki. Unia w Krewie była pierwszym z sześciu aktów unijnych, podpisanych między Wielkim Księstwem Litewskim a Królestwem Polskim. Układ przewidywał małżeństwo wielkiego księcia litewskiego Władysława Jagiełły z królową Polski Jadwigą a zarazem objęcie przez niego polskiego tronu. W zamian za to Jagiełło zobowiązał się przyjąć chrzest i schrystianizować Litwę.
6. Unia Lubelska (1596 r.)
Związek Polski z Litwą zawarty na sejmie lubelskim. Unia "półrealna" (nie była to w pełni unia realna, ponieważ odrębne pozostało wojsko i skarb) dwóch państw została uchwalona 28 czerwca, a podpisana 1 lipca 1569. Powstało państwo zwane odtąd: Rzecząpospolitą Obojga Narodów – ze wspólnym monarchą, sejmem, walutą i polityką zagraniczną – zachowano odrębny skarb, urzędy, wojsko i sądownictwo.
7. Wojna z Krzyżakami (1409-1411 r. )
Była to wojna pomiędzy Polską z posiłkami książąt mazowieckich, litewskimi oraz ruskimi a zakonem krzyżackim wspartym przez książąt pomorskich, Piastów śląskich i rycerstwo krajów Europy Zachodniej. Nie ulega wątpliwości, że w konflikcie tym stroną atakującą była Polska, jednak została do tego sprowokowana przez zakon. Przyczyn wybuchu wojny było kilka. Jedną z nich był spór litewsko-krzyżacki o Żmudź, która wówczas kontrolowana była przez Krzyżaków. Z kolei na zachodzie zakon starał się zdobyć pewien pomost, łączący go z państwami Europy Zachodniej. W 1402 r. Brandenburgia oddała pod zastaw Krzyżakom Nową Marchię (wówczas na północny zachód od Polski), przez co niejako ostatnią przeszkodą w dążeniach krzyżackich stał się gród Drezdenko, stanowiący lenno polskie (podlegające von Ostenom). Tym, co przeważyło szalę było objęcie godności mistrza zakonu przez Ulryka von Jungingena, zwolennika ostrej polityki wobec Polski. Próby rozerwania sojuszu Polski i Litwy spełzły na niczym, toteż w 1409 r. Krzyżacy zdecydowali się zająć ziemię dobrzyńską (którą Polska niedawno zdołała wykupić dzięki opodatkowaniu się szlachty). Warto również wspomnieć, że wcześniej na Żmudzi wybuchło powstanie poparte przez wielkiego księcia litewskiego Witolda, przez co Krzyżacy uzyskali niejako pretekst do ataku.
W swych początkowych etapach (zima na przełomie 1409/10) wojna miała charakter dyplomatyczny, co było zrozumiałe, gdyż wówczas w zimie nie prowadzono działań wojennych. Zdano się nawet na arbitraż Wacława Luksemburczyka, który jednak sprzyjał Krzyżakom, przez co korzystny dla nich wynik, nie miał większego znaczenia na przebieg wojny. Właściwe działania rozpoczęły się na początku lata 1410. Armia polska przeszła Wisłę pod Czerwińskiem, gdzie (na Mazowszu) połączyła się z połączonymi wojskami litewsko-smoleńskimi (ruskimi), a następnie przekroczyła granicę zakonu koło Lidzbarka (9 lipca 1410). Śmiałe posunięcie Władysława Jagiełły, chcącego uderzyć w samo serce zakonu było pewnym zaskoczeniem dla wielkiego mistrza. Zastąpił on drogę na Malbork wojskom sojuszu na polach koło wsi Grunwald. Do walki doszło 15 lipca 1410. Bitwa pod Grunwaldem była największą bitwą pomiędzy Krzyżakami a Polską i jedną z największych w Europie Średniowiecza. Zginął w niej sam wielki mistrz Ulrich von Jungingen. Zwycięstwo wojsk sojuszniczych było tak przygniatające, że kolejne miasta pruskie bez walki poddawały się Jagielle. Jednak Malbork nie został zdobyty. Oblężenie Malborka trwało od 25 lipca do 19 września. Przede wszystkim, nie pomyślano o zaopatrzeniu wojsk w machiny oblężnicze, bez których zdobycie takiej fortecy jak Malbork graniczyło z cudem. Po drugie, wojska Witolda wycofały się niemal zaraz po bitwie. Przyczyna takiego posunięcia do tej pory zastanawia historyków, niektórzy z nich sugerują, że zwycięstwo pod Grunwaldem, będące zasługą w głównej mierze wojsk polskich, powodowało radykalny wzrost znaczenia Korony Polskiej, a przez to wysunięcie się jej znacznie przed Litwę w unii między tymi państwami. Rozumieć miał to również sam Jagiełło, którymi świadomie opóźniał marsz wojsk na Malbork. Zwycięstwo Polski w wojnie było już w tym momencie niepodważalne, jednak Krzyżacy spróbowali jeszcze jednego starcia, które miało na celu nie tyle przechylić losy wojny na korzyść zakonu, co dać pretekst do zawarcia korzystnego pokoju. Bitwa pod Koronowem (10 października 1410) okazała się jednak po raz kolejny zwycięska dla Polski. Niektórzy mawiają, że zwycięstwo Polski pod Koronowem było nawet większe aniżeli na polach Grunwaldu. Samą bitwę opisał natomiast Henryk Sienkiewicz w swoim opowiadaniu. Oficjalnie wojna zakończyła się podpisaniem I pokoju toruńskiego na początku 1411 roku (1 lutego).
8. Wojna 13-letnia (1454-1466 r. )
Jagielle nie udało się odzyskać Pomorza . Dokonał tego jego syn , Kazimierz Jagiellończyk . Na prośbę gnębionych przez zakon polskich mieszkańców Prus ogłosił wcielenie tych ziem do Polski i tym samym wypowiedział zakonowi wojnę . Walczył z krzyżakami przez trzynaście lat od 1454 do 1466 roku . Bezpośrednią przyczyną wybuchu konfliktu stała się skierowana do Kazimierza IV Jagiellończyka prośba Związku Pruskiego o wzięcie w opiekę ziem pruskich . Król wypowiedział wojnę Zakonowi Krzyżackiemu i w kilkanaście dni później , 6 marca 1454 roku , ogłosił akt inkorporacji Prus do Królestwa Polskiego .Powstanie zorganizowane przez członków Związku Pruskiego doprowadziło w ciągu miesiąca do usunięcia załóg krzyżackich z większości miast pruskich . Pod panowaniem Krzyżaków pozostały jed...
choemik