POLIMERY
Ø związki o budowie łańcuchowej, których cząsteczki zbudowane są z połączonych ze sobą powtarzających się elementów zwanych merami.
Reakcja polimeryzacji
Ø proces łączenia się cząsteczek monomeru w łańcuch, któremu nie towarzyszy powstawanie żadnych produktów ubocznych. np. reakcja tworzenia polietylenu
Reakcje polikondensacji
Ø proces łączenia się cząsteczek monomeru w łańcuch, któremu towarzyszy powstawanie prostych produktów ubocznych.np. reakcja tworzenia peptydów z aminokwasów
Proces sieciowania
Ø polega na łączeniu ze sobą (w wyniku ogrzewania) polimerów łańcuchowych z tzw. utwardzaczami; oraz łączeniu łańcuchów ze sobą prowadzącym do powstania jednej gigantycznej cząsteczki
Depolimeryzacja
Ø rozpad polimeru na prostsze fragmenty (np. pod wpływem ogrzewania lub hydrolizy)
Podział polimerów
Domieszki dodawane do polimerów
Ø barwniki i pigmenty
Ø wypełniacze (kreda, gips, sadza) - nadają wytrzymałość.
Ø plastyfikatory (estry aromatycznych kwasów karboksylowych z alkoholami o długich łańcuchach) - zmiękczacze
Laminaty
Ø Otrzymuje się nasycając polimerem o niskiej masie odpowiednie materiały (papier, włókna szklane, tkaniny) oraz prowadząc polikondensację lub polimeryzację aż do otrzymania wielkocząsteczkowego polimeru
Ø Odznaczają się bardzo dużą wytrzymałością mechaniczną; stosowane są zamiast metali do budowy kadłubów łodzi i samolotów, karoserii samochodowych, elementów kiosków i pawilonów.
POLIMERY NATURALNE I MODYFIKOWANE
Kauczuk
Ø brunatne elastyczne ciało stałe; rozpuszczalne w niepolarnych rozpuszczalnikach;
Ø roztwór kauczuku w mieszaninie toluenu i ksylenów stosuje się jako klej do gumy i skóry
Ø otrzymywany przez koagulację z lateksu będącego wydzieliną drzewa kauczukowego (lateks - 30% roztwór koloidalny kauczuku w wodzie)
Ø Naturalny kauczuk w temp 60o staje się mazisty a poniżej 0o kruchy dlatego poddaje się go procesowi wulkanizacji (ogrzewaniu z 3% dodatkiem siarki) otrzymując gumę.
Kauczuk syntetyczny
Ø otrzymywany w wyniku polimeryzacji: 1,3-butadienu; 2-chloro-1,3-butadienu
Celuloza
Ø błonnik; podstawowy składnik ścian komórek roślinnych;
Ø Cząsteczki b--D-glukozy połączone są wiązaniami b-1,4-glikozydowymi. Między łańcuchami celulozy powstają wiązania wodorowe, które utrwalają jej strukturę i wpływają na wytrzymałość. Masa cząsteczkowa waha się w granicach 200 000 – 2 000 000 u.
Acetyloceluloza
Ø Celuloza reaguje z bezwodnikiem octowym tworząc estry - acetylocelulozę (stosowaną do produkcji niepalnych filmów kinematograficznych, sztucznego jedwabiu).
Ø jest bezbarwną przezroczystą substancją dającą się formować w cienkie folie; włókna z octanu celulozy stosuje się w przemyśle tekstylnym jako tzw. jedwab octanowy.
Ø stosowany do produkcji lakierów i farb
Azotan (V) celulozy
Ø Celuloza ulega estryfikacji z kwasem azotowym (V)
Ø substancja bardzo łatwo palna stosowana pod nazwą bawełny strzelniczej do wyrobu prochu bezdymnego.
Ø stosowany do wyrobu lakierów i tworzywa sztucznego - celuloidu.
POLIMERY SYNTETYCZNE - otrzymywane w reakcji polimeryzacji
Polietylen
Ø bezbarwne lub mlecznobiałe cialo stałe, odporne na działanie stężonych kwasów i zasad, większości rozpuszczalników organicznych z wyjątkiem węglowodorów; palny
Ø stosowany do produkcji pojemników na wodę i chemikalia, skrzynek, zabawek,
Polipropylen
Ø ma większą wytrzymałość termiczną i mechaniczna od polietylenu
PVC
Polichlorek winylu
Ø mlecznobiałe ciało stałe często barwione i z dodatkiem plastyfikatora
Ø dobrze odporne na kwasy, słabo na zasady; niepalny
Ø stosowany do produkcji opakowań spożywczych, izolacji przewodów, wykładzin podłogowych, zabawek
Teflon
Ø odznacza się wyjątkowo wysoką odpornością mechaniczną; chemiczną oraz cieplną (do 350o); niepalny
Ø stosowany jako powłoka reaktorów chemicznych, naczyń kuchennych
Polistyren
Ø bezbarwne ciało stałe o dużej wytrzymałości mechanicznej; kruche; palny; niska wytrzymałość termiczna; rozpuszczalny w większości rozpuszczalników organicznych.
Ø stosowany do produkcji pojemników, słoików, butelek, zabawek, sprzętu gospodarstwa domowego (odkurzacze, lodówki)
Szkło organiczne
Ø bezbarwne przezroczyste ciało stałe o dobrej wytrzymałości mechanicznej; palne
Ø stosowane do wyrobu nietłukących szyb
Polioctan winylu
Ø wykazuje dobrą przyczepność do powierzchni różnych materiałów,
Ø ma niską wytrzymałość mechaniczną i cieplną; jest wrażliwy na działanie kwasów i zasad
Ø stosowany do wyrobu klejów stolarskich i farb emulsyjnych
Polialkohol winylowy
Ø bezbarwne ciało stale o dobrej wytrzymałości mechanicznej; rozpuszczalne w wodzie, trudno rozpuszczalne w rozpuszczalnikach organicznych; trudno palne.
Ø stosowany do wyrobu farb emulsyjnych i kleju
Ø otrzymuje się go przez przekształcenie innego polimeru (hydrolizę polioctanu winylu)
Poliformaldehyd
Ø dobra wytrzymałość termiczna i mechaniczna; trudno palna, odporna na większość rozpuszczalników organicznych
Ø stosowany do wyrobu precyzyjnych urządzeń mechanicznych
POLIMERY SYNTETYCZNE - otrzymywane w reakcji polikondensacji
Politereftalan glikolu etylenowego (poliester stosowany do wyrobu elany)
Ø Poliestry kwasu 1,2-dikarboksylowego (ftalowego) i alkoholi wielowodorotlenowych są stosowane do wyrobu farb ftalowych
Poliamid - 6 (nylon-6; stilon)
Poliamid - 6.6
Żywice fenolowo - formaldehydowe
Ø Żywice te utwardzone przez usieciowanie noszą nazwę fenoplastów, a tworzywo z nich otrzymane to bakelit (stosowany do wyrobu laminatów, wtyczek, wyłączników, gniazd wtykowych)
Ø Aminoplasty powstają w wyniku kondensacji mocznika z formaldehydem.
xyzgeo