Wiedziec więcej Philiips.pdf

ISSN 1731-9366

Œwiat³o i Zdrowie - str.4

Kwartalnik Klubu Œwiat³a

www.klubswiatla.pl

nr 2 (3) / lato 2004

wydawany przez

Philips Lighting Farel Mazury

Nowy Biurowy Œwiat - str.6

TL5 - nowoczesne

oœwietlenie - str.11

Widzieæ

Profesjonalne oœwietlenie

halogenowe - str.24

wiêcej

Nowoczesne oœwietlenie wnêtrz

Widzieæ wiêcej nr2 (3)/lato 2004 - Philips Lighting

www.klubswiatla.pl

"Widzieæ wiêcej" nr 2 (3) / lato 2004

Temat numeru:

"Nowoczesne oœwietlenie wnêtrz"

Kwartalnik Klubu Œwiat³a

www.klubswiatla.pl

Wydawca:

Philips Lighting Farel Mazury Sp. z o.o.

Adres Redakcji:

Philips Lighting Farel Mazury Sp. z o.o.

ul. Kossaka 150, 64-920 Pi³a

tel. 067 3513931, fax 067 3513130

Redaktor:

Przemys³aw Oziemblewski

przemyslaw.oziemblewski@philips.com

Autorzy i konsultanci bie¿¹cego numeru:

Cezary Ba³dyga, Gerrit van den Beld, Maciej Dêbowski,

Aleksandra Grotha, dr in¿. Jan Grzonkowski, Brigitte Liem,

Marek Lorczyk, Marek Marciniec, Piotr Nowicki, Andrzej Plaga,

Dariusz Szlezak, Rados³aw Wêklar, Jacek Wild,

Marius Wouteras, Piotr Zwierzchowski.

Witam Pañstwa bardzo serdecznie!

Prenumerata

Zamówienia na prenumeratê, mog¹ sk³adaæ cz³onkowie Klubu

Œwiat³a, za poœrednictwem formularza

umieszczonego w sekcji "Powiadomienia",

na internetowej stronie www.klubswiatla.pl.

Przed wynalezieniem ognia, aktywnoœæ cz³owieka by³a zgodna z naturalnym rytmem dnia i nocy. Dziêki

wprowadzeniu przez niego kolejnych coraz doskonalszych Ÿróde³ œwiat³a, aktywnoœæ ta mo¿e obecnie

trwaæ dowolnie w ci¹gu doby. Aby jednak cz³owiek czu³ siê dobrze w œwietle sztucznym musi byæ

zapewniona jego odpowiednia iloœæ oraz jakoœæ. Sprzêt oœwietleniowy Philips Lighting jest projektowany

i tworzony w³aœnie z myœl¹ dostarczenia u¿ytkownikowi dobrego i zdrowego oœwietlenia.

Opracowanie graficzne i DTP:

Rafa³ Ryniak, "Hejber & Maryks Promotions"

Druk: „Hejber & Maryks Promotions”

ISSN 1731-9366

Innym wa¿nym zagadnieniem jest w³aœciwe wykorzystanie tego œwiat³a. S³u¿¹ do tego systemy sterowa-

nia. Zaczynaj¹c od prostych uk³adów œciemniania wybranych opraw, po zarz¹dzanie nim w ca³ym

obiekcie. Systemy nadzoru i sterowania zasobami oœwietleniowymi mog¹ byæ zintegrowane z innymi np.

klimatyzacj¹, kontrol¹ dostêpu do obiektu, czy przeciwpo¿arowymi. Tego typu rozwi¹zania zapewniaj¹

komfort u¿ytkownikowi. Umo¿liwiaj¹ dostosowanie oœwietlenia do jego potrzeb. Jednoczeœnie uzyskiwana

jest redukcja poboru energii dla celów oœwietleniowych siêgaj¹ca nawet 70%.

Philips Lighting Farel Mazury Sp. z o.o.

ul. B. Chrobrego 8, 11-400 Kêtrzyn, tel. centrala 089/752 03

33, fax 089/752 01 02

Dzia³ realizacji zamówieñ:

tel.: 089/752 01 66, tel.: 089/752 02 47,

tel.: 089/752 02 54, tel.: 089/752 02 55,

fax: 089/752 02 52

Philips Lighting Farel Mazury mo¿e poszczyciæ siê nagrodami "Najbardziej inteligentny budynek roku"

przyznanymi przez Grupê Inteligentnego Budownictwa. Zosta³y one przyznane za obiekty: Prokom

"Zielony Zak¹tek" w Warszawie oraz Mercedes "Zasada Centrum" w Krakowie. W obiektach tych

zastosowano nasze systemy sterowania oœwietleniem Helio.

Biura Handlowe i Projektowe:

64-920 Pi³a , ul. Kossaka 150, tel. 067/351 39 30,

fax: 067/351 31 30

02-222 Warszawa , Al. Jerozolimskie 195 b,

tel. centrala: 022/571 00 00, 022/571 00 61,

022/571 00 57, fax: 022/571 00 02

Obecny numer "Widzieæ wiêcej" poœwiêcony jest zagadnieniu nowoczesnego oœwietlenia wnêtrz.

Znajdziecie w nim Pañstwo m. in. opisy najnowszych produktów Philips Lighting, sposoby ich

zastosowania, informacjê o wymaganiach normatywnych, sterowaniu i programach

do komputerowego wspomagania projektowania oœwietlenia.

11-400 Kêtrzyn , ul. B. Chrobrego 8,

tel. 089/752 02 44, 089/752 02 57, fax: 089/752 01 02

40-955 Katowice , ul. Bytkowska I b,

tel. 032/789 93 24, 032/789 92 93, 032/789 93 25,

fax: 032/789 93 20

Zapraszam do lektury.

www.lighting.philips.pl

www.philips.farel.pl

Ryszard Niedzió³ka

Prezes Zarz¹du

Philips Lighting Farel Mazury

Zdjêcie na ok³adce przedstawia

Galeria Centrum Handlowe Targówek w Warszawie

www.klubswiatla.pl

Widzieæ wiêcej nr2 (3)/lato 2004 - Philips Lighting

W tym numerze

Nowoœci z Philipsa

str.4

Œwiat³o i Zdrowie

str.4

Nowy Biurowy Œwiat - Centrum Zastosowañ Œwiat³a Philipsa w Eindhoven

str.6

Oprawy do oœwietlenia obniektów biurowych

str.8

TL5 nowoczesne oœwietlenie

str.11

Sterowanie oœwietleniem

str.14

Wytyczne do oœwietlenia wnêtrz na podstawie norm europejskich

str.16

CAD-Light - wspomaganie projektowania oœwietlenia w œrodowisku CAD

str.19

Obliczanie oœwietlenia programem Dialux 3.0

str.20

PHILIPS poleca profesjonalne oœwietlenie halogenowe do salonów detalicznych

str.24

Podstawy techniki œwietlnej cz.3 - Dlaczego cz³owiek widzi?

str.28

Strato

str.30

Na luzie

str.31

Widzieæ wiêcej nr2 (3)/lato 2004 - Philips Lighting

www.klubswiatla.pl

nowoœci z Philipsa

œwiat³o

Miniaturowe aparaty cyfrowe Philipsa

o rozmiarze karty kredytowej - wolnoœæ

tworzenia, radoœæ dzielenia siê

zbêdnych kierunkach.

Bollard VivaraZon o¿ywia parki i ogrody œwie-

tlnymi latarniami za pomoc¹ prostego, zakoñ-

czonego p³asko s³upka z pryzmatycznym

kloszem wykonanym w najnowszej technologii

ZON (Zone Optimised leNs) lub alternatywnie

za pomoc¹ zakoñczonego owalnie s³upka

z przezroczystym kloszem i aluminiowym ra-

strem daj¹cym pe³en ³agodnoœci i relaksu kr¹g

œwiat³a. Wybrane opcje mo¿na wyposa¿yæ

w lampê metalohalogenkow¹ CDM-T, która

dodaje komfortu i pozwala zwiêkszyæ po-

znawanie barw. Wysoka odpornoœæ na warunki

atmosferyczne pozwala utrzymaæ wysokie

parametry œwietlne bez potrzeby wewnêtrzne-

go czyszczenia. Ten wielofunkcyjny, ekono-

miczny bollard mo¿e pomóc w kreowaniu

ró¿norodnej atmosfery wokó³ nas.

Amazon wyposa¿ona w wandaloodporn¹ poli-

wêglanow¹ szybê jest na tyle bezpieczna, ¿e

nie stwarza zagro¿enia dla bawi¹cych siê dzieci

i zwierz¹t. Szyba oprawy Amazon jest tak samo

dekoracyjana, co dekoracyjny pierœcieñ alumin-

iowy z logo "Philips". Zabezpieczenie równie¿

przed wnikaniem brudu i wilgoci. Oprawa nie

wymaga czyszczenia wewn¹trz.

Obecnie wiêkszoœæ ludzi pracuje g³ównie wewn¹trz

budynków, czêsto w biurach. We wszystkich przypadkach

oœwietlenie dobiera siê wed³ug nastêpuj¹cego wymagania -

niezale¿nie od pory dnia lub nocy, praca powinna byæ

wykonywana wydajnie, bezpiecznie i z pewn¹ doz¹ wizual-

nego komfortu. My uwa¿amy, ¿e czas, aby wœród tych

kryteriów znalaz³ siê równie¿ efekt zdrowotny.

Cyfrowe aparaty Philipsa s¹ tak ma³e, ¿e je

mo¿na wszêdzie zabraæ ze sob¹. Dziêki temu

ka¿da sytuacja, czy uœmiech mog¹ zostaæ z ³at-

woœci¹ uwiecznione. Seria - sk³adaj¹ca siê

z DSC2000 PocketCam, DMVC1300

ThumbCam oraz DMVC300 FunCam - poz-

woli zarejestrowaæ najwa¿niejsze chwile

zarówno u¿ytkownikom, dla których liczy siê

cena, jak i entuzjastom przedk³adaj¹cym ponad

wszystko jakoœæ.

Gatunek homo sapiens pojawi³ siê na Ziemi oko³o

250 000 lat temu i rozwija³ siê zgodnie z 24-godzi-

nnym cyklem dobowym. Jego ¿ycie determinowa³

naturalny rytm aktywnoœæ/sen. Pierwsz¹ fazê cz³o-

wiek spêdza³ g³ównie na powietrzu w ci¹gu dnia,

a podczas nocnego snu odpoczywa³. W czasie kilku

ostatnich stuleci ten naturalny cykl uleg³ gwa³to-

wnym zmianom. Pierwotnie by³o to zwi¹zane

z rewolucj¹ przemys³ow¹, a nastêpnie z wyni-

kaj¹cymi z niej wynalazkami technologicznymi,

w tym równie¿ œwiat³a elektrycznego. Wszystko to

prowadzi³o do powstania globalnego, aktywnego

24 godziny spo³eczeñstwa.

Zegar biologiczny

Prowadzone na przestrzeni kilku ostatnich dekad

badania naukowe i medyczne doprowadzi³y do

odkrycia, ¿e niemal wszystkie ludzkie procesy fizjo-

logiczne i psychologiczne posiadaj¹ swój rytm zwi¹-

zany z naturalnymi dziennymi (oko³odobowymi)

i sezonowymi (rocznymi) cyklami œwiat³a i ciemnoœ-

ci. Rotacja kuli ziemskiej nadaje 24-godzinny rytm

wszystkim formom ¿ycia na Ziemi. Ludzki mózg

zawiera wewnêtrzny zegar biologiczny, który jest

zsynchronizowany z zegarem zewnêtrznym dziêki

dzia³aniu œwiat³a, które przechodzi przez ludzkie

oko. BodŸce tego œwiat³a pochodz¹ce z siatkówki

oka powoduj¹ wysy³anie sygna³ów do ró¿nych

gruczo³ów kontroluj¹cych rytmiczne wydzielanie

melatoniny (hormonu snu) oraz kortyzolu - ho-

rmonu stresu (rysunek 1 oraz 2).

W ten sposób cykl dzieñ/noc, oparty o iloœæ œwiat³a,

kontroluje wiele rytmicznych procesów zachodz¹cych

w ciele cz³owieka - rytm sen/aktywnoœæ, czujnoœæ,

wydajnoœæ, temperatura cia³a, rytm bicia serca, nas-

trój, zmêczenie etc. Jednak¿e obecne rekomendacje

i standardy dotycz¹ce pracy biurowej bior¹ pod

uwagê jedynie wymagania aspektu wizualnego.

Nasze potrzeby w zakresie oœwietlenia oczywiœcie

znacznie wykraczaj¹ poza wspomniane powy¿ej

wymagania, jeœli weŸmiemy pod uwagê nasze

zdrowie i dobre samopoczucie. Powstaje pytanie, jak

powa¿ne s¹ konsekwencje wynikaj¹ce z coraz

d³u¿szej pracy prowadzonej w pomieszczeniach

VivaraZon - Amazon

Philips Lighting wprowadza now¹ rodzinê opraw do deko-

racyjnego oœwietlenia zewnêtrznego. Nowa kompleksowa

oferta opraw do oœwietlenia ogrodowego i parkowego

pomaga kreowaæ przyjemn¹ i mi³¹ atmosferê.

Rodzina ta sk³ada siê z projektora do instalowania

w ziemi - Amazon - oraz dwóch s³upków œwie-

tlnych typu Bollard - aluminiowa Vivara Zon

i Vivara. Tak jak wszystko czego mo¿na spo-

dziewaæ siê po produktach w marce Philips,

równie¿ te wyroby spe³niaj¹ oczekiwania w zakre-

sie prostoty obs³ugi i monta¿u. W zgodzie

z maksym¹ Philipsa, aby chroniæ œrodowisko natu-

ralne, oprawy te zosta³y zaprojektowane tak, aby

zminimalizowaæ tzw. zaœmiecanie œwiat³em.

VivaraZon posiada now¹ ulepszon¹ optykê

zapewniaj¹c¹ zmniejszenie oœwietlenia bezpo-

œredniego, przeszkadzaj¹cego, które powoduje

olœnienie. Co wiêcej, produkt mo¿e byæ ca³kowicie

przetworzony po zakoñczeniu swojego ¿ycia.

Projektor do zamontowania w ziemi Amazon

wyposa¿ony jest zarówno w filtry jak i w raster

pozwalaj¹cy na zmniejszenie emisji œwiat³a w

www.klubswiatla.pl

Widzieæ wiêcej nr2 (3)/lato 2004 - Philips Lighting

i zdrowie

zamkniêtych, o coraz bardziej nienaturalnej porze,

przy mniejszej dawce œwiat³a ni¿ na zewn¹trz, a

przede wszystkim, w jaki sposób zdrowe œwiat³o

(dzienne) mo¿e nam to wszystko zrekompensowaæ?

WeŸmy pod uwagê sytuacjê urzêdnika pracuj¹cego

w biurze w ci¹gu dnia. Jakikolwiek niedobór œwiat³a

mo¿e wywo³aæ u niego desynchronizacjê wewnê-

trznego zegara biologicznego. W rezultacie - jego

cia³o i umys³ bêd¹ mia³y ochotê odpocz¹æ, ale

w rzeczywistoœci bêd¹ musia³y nadal aktywnie pra-

cowaæ. Prowadzi to do poczucia gwa³townego

spadku formy, obni¿a wydajnoœæ i czujnoœæ, Ÿle

wp³ywa na jakoœæ snu, a na d³u¿sz¹ metê, wywiera

negatywny wp³yw na zdrowie. W odwrotnym

przypadku, gdy pracownik otrzymuje wystarczaj¹c¹

iloœæ œwiat³a podczas naturalnego okresu œwiat³a

(w ci¹gu dnia), synchronizuje to jego biozegar

i zapewnia bezpoœredni bodziec niezbêdny do

prawid³owego i zdrowego funkcjonowania.

Projekty badawcze dowodz¹, ¿e intensywne

œwiat³o dostarczane w ci¹gu dnia wywiera pozyty-

wny efekt na, miêdzy innymi, czujnoœæ, wydajnoœæ,

witalnoœæ, poziom energii oraz samopoczucie.

Widaæ to wyraŸnie zw³aszcza w badaniach

prowadzonych podczas tzw. ciemnej pory roku,

gdy œwiat³a jest mniej, a dni s¹ krótsze. Oko³o

trzech procent populacji cierpi na zimow¹ depresjê

(Seasonal Affective Disorder, SAD), a tzw. zimowa

chandra jest ca³kiem powszechna. Intensywne

jasne œwiat³o przechodz¹ce przez oko ³agodzi jej

objawy, a nawet jest pierwszym œrodkiem

leczniczym zalecanym w przypadku SAD.

oœwietlenia biur s¹ œrednio o 800 luksów* wy¿sze

ni¿ wynosi poziom wpadaj¹cego do oka œwiat³a

dziennego, co daje ogóln¹ wartoœæ mieszcz¹c¹ siê

w przedziale 1500-2500 luksów - czyli mniej

wiêcej tyle ile wynosi poziom œwiat³a dziennego na

œwie¿ym powietrzu podczas pochmurnego dnia.

Po drugie, podobnie jak w przypadku sk³adu wid-

mowego œwiat³a dziennego, który wykazuje du¿e

zró¿nicowanie, ludzie maj¹ swoje preferencje

równie¿ w zakresie wariacji, jeœli chodzi o tempe-

raturê barwow¹ œwiat³a sztucznego. Im wy¿szy jest

ogólny poziom oœwietlenia, tym wy¿sza jest tem-

peratura barwowa. Po trzecie, œwiat³o dzienne jest

dynamiczne i wydaje siê, ¿e ludzie wol¹ mieæ tego

œwiadomoœæ, w takim sensie, ¿e chc¹ mieæ kontakt

ze œwiatem zewnêtrznym. Po czwarte, udowod-

niono, ¿e istnieje szeroki zakres sensoryczny, jeœli

chodzi o czu³oœæ. Osobiste preferencje oraz po-

trzeby oœwietleniowe zale¿¹ równie¿ od wieku

osób poddanych badaniom.

Jeœli chodzi o widzenie, nasze oczy radz¹ sobie

z wyj¹tkowo obszernym spektrum poziomów

oœwietlenia: od 0,1 luksa do ponad 100 000

luksów (rysunek 3). Mechanizmy pracy wzroku dla

systemu biologicznego nie s¹ znane, ale istniej¹

wskazówki dowodz¹ce, ¿e zielono/niebieska czêœæ

spektrum œwiat³a jest bardziej efektywna w osi¹-

ganiu efektów biologicznych. To by³oby zgodne

z twierdzeniem, ¿e to œwiat³o poranne, które

w naturze ma wy¿sz¹ temperaturê barwow¹**,

synchronizuje dzienne ustawienie wewnêtrznego

zegara biologicznego ze œwiatem zewnêtrznym.

* W Europie dotyczy to nowych lub zmoderni-

zowanych instalacji oœwietleniowych, w których

zazwyczaj uzyskiwany jest œredni poziom 800 luk-

sów natê¿enia oœwietlenia sztucznego - przyp. red.;

** W porównaniu ze œwiat³em o zachodzie s³oñca

- przyp. red.;

KORTYZOL

MELATONINA

CZUJNOŒÆ

TEMPERATURA

CIA£A

Rys. 1 Rytmy zachodz¹ce w cz³owieku w skali 24 godzin

Rys. 2 Wizualne (czerwone) oraz fotobiologiczne

(niebieskie) przejœcia pomiêdzy okiem a mózgiem

Zdrowe œwiat³o

Jak wiadomo, œwiat³o jest niezbêdne do tego, aby

zoptymalizowaæ funkcjonowanie biologicznego

zegara i osi¹gn¹æ wszystkie wynikaj¹ce z tego faktu

korzyœci. Chocia¿ jest to podstawowa potrzeba,

taka jak zdrowa dieta oraz dobrej jakoœci powietrze

i woda, niewiele o niej wiemy.

Czym dok³adnie jest zdrowe œwiat³o? Badania, za-

jmuj¹ce siê okreœleniem ludzkich preferencji doty-

cz¹cych oœwietlenia w biurach, ujawni³y szereg

interesuj¹cych faktów. Po pierwsze, chocia¿

jesteœmy przyzwyczajeni do ogromnych ró¿nic w

zakresie poziomu natê¿enia i trwania œwiat³a dzien-

nego, praktyka oœwietlenia biurowego w zasadzie

ignoruje ten fakt. Zakres wspomnianych ró¿nic

rozci¹ga siê od ponad 100 000 luksów podczas

s³onecznego dnia do kilku tysiêcy luksów w czasie

pochmurnego dnia oraz od zaledwie kilku godzin

do ponad 20 godzin dziennie. Obecne poziomy

Zdrowe œwiat³o do pracy

Po³¹czenie badañ medycznych, naturalnego dzien-

nego cyklu aktywnoœci biologicznej oraz ludzkich

preferencji prowadzi do hipotezy zak³adaj¹cej, ¿e

zdrowe oœwietlenie, przeznaczone na potrzeby

prac dziennych wykonywanych wewn¹trz

budynków, mo¿e zostaæ stworzone na poziomie

w granicach 2000 luks podczas pewnych okresów

w trakcie dnia pracy. Najlepsze by³oby po³¹czenie

œwiat³a dziennego oraz œwiat³a elektrycznego o sto-

sunkowo wysokiej temperaturze barwowej

(ch³odne œwiat³o).

Samo œwiat³o elektryczne powinno byæ wyko-

rzystywane podczas zimy, gdy brakuje nam œwiat³a

dziennego. Chocia¿ mamy ju¿ wystarczaj¹c¹ iloœæ

dowodów pochodz¹cych z przeprowadzonych

badañ, projekty takiego oœwietlenia musz¹ zostaæ

zbadane na wiêksz¹ skalê w celu okreœlenia ich

efektywnoœci i trwa³oœci.

Rys. 3 Poziomy oœwietlenia w œwietle dziennym oraz

w œwietle sztucznym

Gerrit van den Beld

International Lighting Review 2001/1

www.lightingreview.com

Autor pracuje w Advanced Lighting Concepts, Philips

Lighting, Eindhoven, Holandia

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: