Rokosz Zebrzydowskiego- (sandomierski) Miał miejsce w latach 1607-1608 a jego przywodca był Mikolaj Zebrzydowski wojewoda krakowski. Przyczyna zawiązania rokoszu było niezadowolenie szlachty z polityki krola Zygmunta III Wazy, który zmierzal do wzmocnienia władzy krolewskiej wprowadzenia dziedziczności tronu pozbawienia szlachty przywilejow. Rokosz zawiązano 6sierpnia 1606 w Sandomierzu. Uczestniczyla w nim szlachta i magnateria zarówno katolicka jak i protestancka. Żadano ograniczenia władzy krolewskiej(bez wzmocnienia sejmu) odebrania krolowi prawa rozdawania zwolnionych urzędów prawa kontrolowania dochodow krola, wygnania jezuitow, chciał aby decyzje krola były kontrolowane przez senatorow rezydentow, domagano się obieralności urzednikow ziemskich na sejmikach i ścisłego przestrzegania przez posłów instrukcji sejmikowych. Wojska rokoszan zostaly rozbite przez oddzialy krolewskie(po stronie władcy staneli Jan Karol Chodkiewicz i St Zolkiewski) w bitwie pod Guzowem w 1607r. Przywodcy rokoszu przeprosili krola i zrezygnowali z żądań jego detronizacji , wladca zas zrezygnowal z prob wzmocnienia władzy krolewskiej konstytucja sejmowa(1607) dokladnie okreslala sposób wypowiadania posłuszeństwa krolowi Rokosz Lubomirskiego-miał miejsce w latach 1665-1666 a jego przywodca był Marszalek wielki koronny Jerzy Sebastian Lubomirski. Podowem zawiązania rokoszu była proba wzmocnienia władzy krolewskiej przez Jana II Kazimierza Waze i plany przeprowadzenia elekcji vivente rege ks.Francuskiego zwanego Wielkim Kondeuszem. Sprzeciw wobec tej elekcji zjednoczyl magnaterie i szlachte. Rokoszanie zrywali sejmy przeszkadzali w działalności ustawodawczej. Wojska krolewskie nie mogly przeszkodzic przemarszom wojsk popierających Lubomirskiego. Oddzialy dworskie zostaly rozbite najpierw pod Czestochowa 1665 potem pod Matwami 1666. Ugode zawarto w Lekowicach. Krol zrezygnowal z planow elekcji vivente rege Lubomirski przeprosil krola i wyemigrowal z kraju. Rokosz ten zniweczyl starania o umocnienie władzy krol i umocnil pozycje magnatow
Wojny z Turcja przyczyny 1.ekspansja polskich magnatow na teren Mołdawii 2.najazdy tatarow podległych sultanowi na ziemie polskie 3.poparcie Austrii w konflikcie z Turcja 4.lupiezce wyprawy kozakow na tereny tureckie 5.rywalizacja polityczna o moldawie-polska i Turcja probowaly umocnic swoje wpływy 6.udzielenie przez polske w 1619r pomocy Habsburgom w walc z lennikiem tureckim ksieciem Siedmiogrodu Gaborem Bethlenem wyprawa lisowczykow zmusila Bethlena do przerwania oblezenia Wiednia przebieg 1497r zakonczona kleska wyprawa Jana Olbrachta do Moldawii, 1498r wyprawy turkow na ziemie RP, 1620 wyprawa wojsk polskich do moldawi i kleska w bitwie pod cecora Wojny z Kozakami przyczyny1.dazenie magnaterii Polskiej do podporządkowania sobie Kozakow 2.traktowanie przez szlachte polska kozakow na rowni z pańszczyźnianymi chlopami 3.najazdy kozackie na ziemie tatarsko-tureckie co narażało RP na problemy miedzynarodowe 4.dazenie kozakow do uzyskania wiekszych swobod politycznych i przywilejow analogicznych ze szlacheckimi 5.konfilkty religijne miedzy katolikami a prawosławnymi na Ukrainie 6.dazenie kozakow do powiekszania rejestru Wojny ze Szwecja przyczyny 1.chec władców Szwecji zdobycia ziem mających być zapleczem rolniczym kraju(surowy klimat niewiele ziem uprawnych) 2.rywalizacja o dominacje na Morzu Baltyckim(dominium maris baltici) 3.dazenie Zygmunta IIIwazy do objecia tronow Szwecji gdzie zostal zdetronizowany 4.wlaczenie do polski Estonii w 1600r 5.uzywanie tytulu krola Szwecji przez Zygmunta III Waze 6.dazenie krola Szwecji Karola X Gustawa do podporządkowania sobie RP 7.formalnie Karol X Gustaw uzasadnial wroczenie do polski nieprawnym uzywaniem tytulu krola Szwecji przez Jana Kazimierza kryzys gospodarczy i demograficzny 1.straty były tym donieslejsze ze objely glownie ziemie etnicznie polskie 2.w rezultacie np. w Prusach krolewskich 1/3 wsi zostala doszczętnie zniszczona a drugie tyle w Polowie 3.do zniszczen spowodowanych rachunkiem wojsk dołączyły się straty wywolane przez ciągnące się za walczacymi armiami zarazy 4.oblicza się ze wojny i zarazy doprowadzily do zmniejszenia się l.ludnosci w Polsce o 1/3 tj. ze w latach 60 nie przekraczala ona zapewne 7mln 5.stosunki pańszczyźniane powodowaly ze odbudowa zniszczen i powrot do poprzedniego stanu nastepowal bardzo powoli 6.wobec ubytkow demograf i braku srodkow materialnych do odbudowy ok60%uprawianej dawniej ziemi lezalo w latach po potopie odlogiem 7.zuborzenie chłopów i zerwanie jej kontaktow z rynkiem pozbawilo miasta źródeł ich dochodow
Problemy skarbowo-wojskowe 1.wysilek militarny i niedobory finansowe skłaniały władców do emisji niepełnowartościowej monety 2.deprecjacja rodzimej waluty napływ jeszcze gorszej z zagranicy były przyczyna chaosu gospodarczego i ruiny rzemieślników i kupcow 3.wprowadzano nowe podatki rozciagane nawet na szlachte ale wymagaly one każdorazowej zgody sejmu-dochody panstwanadal były niskie 4.w 17wieku dochody skarbu wzrosly w porównaniu ze stanem wkoncu 16w ale udzial w nich stalych obciążeń był niski wynosil ok. 1/3calosci 5.za Jana III Sobieksiego armia liczyla 18tys żołnierzy 6.jakosc żołnierza przez dlugi czas wyrównywała jego mala liczebność 7.niestarczylo pieniędzy na fortyfikacje brak nowoczesnych twierdz utrudnial obrone panstwa 8.brakowalo dochodow na regularnie placony zold zastoj kulturalny nietolerancja i zabobon 1.posrednim skutkiem wojen było także zubożenie obniżenie poziomu zycia kulturalnego co w pewnej mierze stanowilo wynik rabunku znacznej il dobr kulturalnych zbiorow bibliotecznych i dziel sztuki 2.najazdy wojsk obcych powodowaly tez wzrost nietolerancji religijnej i wzrost nietolerancji do cudzoziemcow co prowadzilo do osłabienia wiezi z przedujacymi osr kulturalnymi owczesnej europy 3.w 1658 sejm nakazal arianom odtapienie od swej wiary ci którzy nie chcieli tego uczynic zostali skazani na wygnanie z kraju 4.obnizenie poziomu umysłowego spowodowalo ukrzywienie się przesadu i zabobonow wiele ofiar pociągnęła za soba wiara w czary i czarownice.znacznie rozprzestrzenil się w tym czasie kult świętych oraz związanych z nimi obrazow i miejscowości Granice i stosunki miedzynarodowe 1.RP poniosła straty terytorialne na rzecz Rosji Szwecji Turcji Prus 2.upowszechnila się nietolerancja religijna ksenofobia 3.w 18w Wostal i stal się bardzo powszechny stereotyp polski jako przedmurza chrześcijaństwa- RP toczyla wojny z luteranska Szwecja prawoslawna kozakami Rosja muzulmanska Turcja kalwińskim Siedmiogrodem która mogla liczyc jedynie na sojusz z katolickimi Habsburgami 4.swiadomosci szlachty obrona terytoriow kraju utozsamiana była obrona wiary katolickiej 5.zawieranie niekorzystnych traktatow pokojowych utrata ziemi porazki dyplomacji na polach bitew
andre