15.12.2004
Odróżniać zbiory, produkcję owoców, plony
Plon- z jakiejś jednostki powierzchni
Zbiory, produkcja- w tys. ton i mln ton
Średnie plony, najwyższe etc.
Plon z jednostki powierzchni
- średnio według GUS ok. 8-12 t/ha
Sady jabłoniowe:
- z dobrych sadów 23 t/ha
- intensywne 30-35 t/ha
Przyczyny niskiej przeciętnej wydajności:
- rozdrobnienie- w 1990 32% drzew poza sadami o powierzchni 0,1ha
68% w „sadach” o powierzchni powyżej 0,1ha
Mamy kilka mln właścicieli drzew owocowych, w tym działki i ogrody przydomowe
Przyczyny małego zainteresowania sadowników innymi gatunkami niż jabłoń:
· Tradycja
· Niskie w porównaniu do jabłoni plony (np. gruszki, czereśnie)
· Nietrwałość owoców i ograniczenie możliwości przechowywania (śliwki, czereśnie, wiśnie)
· Niestabilność polityki cenowej przemysłu przetwórczego (śliwki, wiśnie)
· Mała opłacalność lub nieopłacalność produkcji (wiśnie po kryzysie z początku lat ’90, dopiero w 1995 osiągnęły cenę opłacalną)
· Duże wymagania cieplne( grusza, czereśnia, brzoskwinia)
Kierunki modernizacji polskiego sadownictwa:
· Okazją do unowocześnienia polskich sadów była konieczność wykarczowania wymarłych sadów po zimie 1986/87
· Wiosną 1989 sprowadzono z zagranicy duże ilości odwirusowanych podkładek głównie M26 i M9
· Z inicjatywy przodujących sadowników przy PZO utworzono sekcję- Towarzystwo Rozwoju Sadów Karłowych (1989); zaczęto przenosić na grunt polski najbardziej nowoczesne sadownictwo
Zima 1986/87 wymarzło 30mln drzew
% przemarzniętych
Średnio 60
Czereśnie 80
Morele 80
Brzoskwinie 80
Orzechy włoskie 80
Wiśnie 10- nie przemarzła ‘Łutówka’, ale nie owocowała, padł cały ‘Kelleris16’ i inne
Śliwy 60
Grusze 60
Jabłonie 35
Sprzyjającą okolicznością było podpisanie umowy między MR i GA(?) i Pzo a Ministerstwem Rolnictwa i Rybołówstwa NL- program unowocześniania produkcji jabłek w Polsce. Na ten cel rząd NL przeznaczył 1 mln guldenów: zakup materiału kwalifikowanego, założenie wzorcowych zraźników, fachowa opieka przez NL, szkolenia sadowników i handlowców, zmiana struktury odmianowej.
Tradycyjna: ‘McIntosh’ i sporty, ‘Jonatan’, ‘Bankroft’, ‘Spartan’
Nowe: ‘Gala’, ‘Ligol’, ‘Elstar’, ‘Sampion’
Najbardziej zaawansowany w produkcji jabłek.....?
Zwiększenie zagęszczenia drzew
Wiek drzew liczba drzew
Do 5 lat 2000-4000
6-10 lat 1200-2000
11-20 lat 600-800
Pow. 20 lat 400-500
A. SADOWNICTWO NA ŚWIECIE
Światowa produkcja owoców [mln ton]
Gatunek
1987-88
2002
2003
Banany
Owoce cytrusowe
Winogrona
Jabłka
Orzechy kokosowe
Mango
Ananasy
Gruszki
Brzoskwinie i nektaryny
Śliwki
Truskawki
Czereśnie i wiśnie
Pozostałe
66,0
65,4
62,5
38,3
37,2
15,0
10,4
9,7
8,1
6,1
2,3
1,5
29,5
64,6
104,9
62,4
60,8
38,5
19,2
13,5
16,5
13,7
8,8
3,0
32,9
69,8
103,8
60,9
57,9
52,9
25,6
14,6
17,2
10,7
10,1
3,2
2,9
50,6
Razem
352,0
418,1
480,2
Powierzchnia sadów jabłoniowych i zbiory jabłek na świecie [tys. ton]
Kraje
Powierzchnia
1998
Świat
1. Chiny
2. USA
3. Turcja
4. Polska (E/4)
5. Iran
6. Francja
7. Włochy
8. Niemcy
7097
3801
198
121
166
b.d.
78
71
85
55734
17508
5060
2250
1687
2000
1750
2243
977
57967
20009
4088
2500
2427
2402
1945
1578
B. SADOWNICTWO W UNII EUROPEJSKIEJ
1. powierzchnia zajęta pod owoce i warzywa wynosi ok. 4% ogólnego areału użytków rolnych
2.produkty ogrodnicze stanowią ok. 15% końcowej produkcji rolniczej we Wspólnocie
3. Łączna produkcja owoców przekracza 30 mln ton
STRUKTURA PRODUKCJI OWOCÓW w UE
Owoce cytrusowe- ponad 30% (głównie pomarańcze)
Jabłka- 27% produkcji
Brzoskwinie- 9%
Gruszki- 8%
Winogrona- 8%
Nektaryny- 3%
Truskawki- 3%
Powierzchnia sadów w 15 krajach Unii Europejskiej [tys. ha]
1994
1997
Jabłoń
Grusza
Śliwa
Wiśnia i czereśnia
350
164
129
148
310
161
123
140
349
174
334
156
133
Produkcja owoców w 15 krajach Unii Europejskiej [mln ton]
1996
Ogrodnictwo