Historia sztuki nowoczesnej polskiej - malarstwo 05.12.pdf - Wykłady - a.bunia

Historia sztuki nowoczesnej polskiej - malarstwo 05.12.2003

file:///G:/hs%20III%20rok/ihs040611/www/luba031205.html

przedmiot: Historia sztuki nowoczesnej polskiej - malarstwo

powrót

drukuj

prowadzący: dr Luba data: 05.12.2003 aktualizacja: 28.12.2003

kontakt

zapisz

5. Rzeźba II połowy XIX w, akademizm

Wielu polskich rzeźbiarzy po powstaniu listopadowym znajdowało się za granicą - bądź nie wracali z

podróży z powodu powstania, bądź brali w nim udział i musieli wyjechać po jego upadku. Sytuacja

zmieniła się około połowy wieku, miało na to wpływ kilka czynników. W 1848 r powstaje Państwowa

Szkoła Sztuk Plastycznych, złożona z trzech działów: malarstwa, rzeźby i budownictwa. Profesorem i

wykładowcą rzeźby był Hegel - ok. 10% uczniów studiowało rzeźbę, do powstania styczniowego

skończyło ją tylko kilku. Szkoła uczyła na poziomie gimnazjalnym, artyści mimo jej ukończenia mieli

mało zamówień. Niektórzy wyjeżdżali do Petersburga i tam kontynuowali naukę, potem część do

Paryża, a najlepsi wyjeżdżali na stypendium do rzymskiej Akademii św. Łukasza. W 1860 r artyści

(malarze, rzeźbiarze) tworzą Towarzystwo Zachęty Do Sztuk Pięknych, od 1863 r odbywają się

konkursy rzeźbiarskie. Prace głównie w gipsie - inne materiały były zbyt drogie, brak mecenasów.

Zwycięzcy otrzymywali nagrody finansowe - pozwalały na zakup materiałów lub dalszą edukację.

Środowisko ożywiały również liczne konkursy na pomniki - od lat wzrastała na nie moda (mimo

trudnej sytuacji politycznej), część z nich kończyła się realizacją.

Karol Ceptowski

Uczeń Malińskiego, wykładał na Akademii w Krakowie - było to środowisko na pograniczu

klasycyzmu i sztuki nowoczesnej. Tworzył w stylistyce klasyczno-romantyczno-historycyzującej.

Apoteoza Karola Fryderyka Schinkela - lata 40., przedstawiony jeden z najwybitniejszych artystów

klasycystycznych. Otoczenie antyczne, jednak poza swobodna, strój współczesny - widoczne elementy

romantyczne.

Kościół w Krzeszowicach - płaskorzeźby o charakterze nawiązującym do renesansu florenckiego, choć

architektura całej budowli nawiązuje do neogotyku.

Pałac w Łękach Wielkich - lata 70., fryz ukazujący historię właścicieli - rodu Mielżyńskich.

Architektura neogotycka.

Władysław Oleszczyński

Jeden z założycieli Zachęty, spędził 20 lat za granicą - w okresie Królestwa

Kongresowego wyjechał na stypendium Komisji Rządowej Oświecenia

Publicznego do Paryża, gdzie w latach 1826-30 uczył się medalierstwa i

rzeźby, wykonał np. medal z Kopernikiem (z okazji budowy pomnika w

Warszawie). Podczas powstania listopadowego był w Polsce, potem znów w

Paryżu, tworzył medale i nagrobki, np.: medal dedykowany La Fayette ,

1834 r., medal z portretem Mickiewicza [fot.] (1842 r., Biblioteka Polska w

Paryżu), medal z portretem Słowackiego (wzorce antyczne), popiersie

Mickiewicza (antykizacja, brak stroju, zarazem współczesna charakterystyka, portretowość - 1856 r.,

MNW). Najwięcej prac wykonał w Paryżu, ale działał też poza - wykonywał nagrobki Francuzów i

członków Wielkiej Emigracji, np.:

Nagrobek Kniaziewicza i Niemcewicza - 1848 r., cmentarz Montmorency Portretowość, brak

idealizacji, dopracowane szczegóły, faktury, świetne oddanie tkaniny.

Nagrobek Klementyny Tańskiej-Hoffmanowej - Pere-Lachaise, terakota. Motywy antyczne (złamana

kolumna), ale też książki - była pisarką. Brak monumentalizmu, romantyzm, ckliwość.

Złota Kaplica w katedrze poznańskiej. Ma bardzo bogaty program ikonograficzny, zawiera wiele rzeźb

różnych artystów. Oleszczyński wykonał razem z Lancim symboliczny sarkofag Mieszka i Bolesława

Chrobrego, stylistyka neogotycka (?).

Oleszczyński lub Sosnowski

Katedra gnieźnieńska - płaskorzeźby z przedstawieniami najdawniejszych władców Polski (np.

Mieszko i Dąbrówka ). Całość wyciszona, spokojna, postaci w strojach historycznych, nawiązania do

sztuki romańskiej.

Tomasz Oskar Sosnowski

Studiował najpierw w Petersburgu, potem w Paryżu. Działał głównie w

Rzymie, w Polsce pojawiał się tylko gościnnie (np. pracował w Złotej

Kaplicy). Widoczna ewolucja form .........................

1 z 4

2008-02-28 10:02

Historia sztuki nowoczesnej polskiej - malarstwo 05.12.2003

file:///G:/hs%20III%20rok/ihs040611/www/luba031205.html

Jadwiga i Jagiełło - lata 60., Planty w Krakowie. [fot.]

Pomnik T. Czackiego - 1855, kościół wizytek, Warszawa.

Płaskorzeźba - własny nagrobek - we Włoszech, z figurą anioła.

Edyp i Antygona - wczesna, antykizująca, w Sukiennicach.

Marceli Guyski

Kształcił się we Włoszech, działał we Włoszech i w Polsce - Kraków,

Warszawa, wykładał na Akademii w Krakowie.

Nagrobek Anny Henryki Loewenhardt - 1868-85, cmentarz Montparnasse.

Portret T. Krasowskiej - lata 60., popiersie otulone szalem. Widoczne tendencje charakterystyczne dla

rzeźby akademickiej: przełamywanie ograniczeń materiałowych (kontrastowanie skóry i tkaniny),

portretowość, pewna idealizacja, jednak nie klasyczna, lecz według współczesnej mody.

Portret śpiewaczki - 1887 r., forma jak wyżej, perfekcja w oddaniu włosów, koka. W II połowie XIX

w rzeźbiarze bardzo chętnie przełamywali zimno, twardość marmuru, ukazując w nim materiały

zupełnie innego typu - koronki, włosy itd.

Ecce Homo - w kościele Piotra i Pawła w Krakowie. Wyciszenie, brak ....................., charakterystyczna

dla akademizmu szczegółowość, realizm, brak klasycystycznej idealizacji, uproszczenia. Mimo

monumentalizacji gry fakturą: broda, pogniecione peryzonium.

Amor śpiący w muszli - pokaz umiejętności artysty poprzez zestawienie różnych elementów:

miękkiego ciała, perłowo-chropowatej muszli, delfinów - perfekcyjne wykonanie, opanowanie techniki,

zarazem z dzisiejszego punktu widzenia forma mocno kiczowata.

Bolesław Syrewicz

Uczeń Hegla, tworzył w II połowie XIX w, zmarł w 1899 r. Dobrze wykształcony (Hegel, Berlin,

Monachium, Rzym), do Polski wrócił w 1866 r., był bardzo wszechstronny.

Nagrobek Maciejowskiego - Powązki. Portretowość, realizm.

Epitafium Maryny z Wyczchowskich Polczyckiej (?) - 1896 r., kościół karmelitów. Perfekcyjne

opracowanie stroju, detalu - forma jest ważniejsza niż przedstawiona postać.

Cyprian Godebski

Działał w całej Europie, także w Ameryce Południowej. W Monte Carlo wykonał rzeźby na fasadzie

Kasyna, np. Alegoria Rzeźby .

Wykonał szereg nagrobków:

Honoraty Borzęckiej - lata 50., cmentarz Łyczakowski we Lwowie (wiele jego realizacji tam). Formy

neogotyckie, postać w stylu akademickim.

Theophile Gauthiera - 1874-75 r., Montmartre.

Mierosławskiego - lata 80., Montparnase.

Godebski: Mierosławski, Berlioz (x2)

Hectora Berlioza - lata 80., Montmartre.

Wykonał wiele rzeźb i pomników (w których często stosował bardzo

skonwencjonalizowane elementy):

Portret żony [fot.]- świetne oddanie fryzury, stroju, faktury i wzoru

tkaniny, koronek, łańcuszka.

Kuszenie (Lubieżność i Niewinność, Satyr i Nimfa) - 1881 r., MNW.

Temat antyczny, jednak forma nieklasyczna - zestawienie szorstkiego,

owłosionego, chropowatego ciała Satyra i miękkiego, delikatnego ciała

dziewczyny (które specjalnie się nie wyrywa z objęć). W sztuce

2 z 4

2008-02-28 10:02

Historia sztuki nowoczesnej polskiej - malarstwo 05.12.2003

file:///G:/hs%20III%20rok/ihs040611/www/luba031205.html

akademickiej chętnie przedstawiano wątki erotyczne, jednakże zawsze pod

płaszczykiem historycznym, mitologicznym.

Żebrzący Amor - 1892 r.

Projekt pomnika Mickiewicza

Pomnik Mickiewicza - 1898 r., Warszawa, Krakowskie Przedmieście.

Godebski: Mickiewicz, Kopernik, Matka Boska (x2)

Pomnik Kopernika - 1899 r., Kraków, Planty.

Pomnik Fredry - 1900 r., Kraków, przed Teatrem Słowackiego. Pozwijany, sfałdowany płaszcz - gra

tkaniną, pokaz sprawności warsztatowej.

Matka Boska Żeglarzy (Rybaków, Rozbitków) - 1902-04 r., Pointe du Raz, Quimper.

Wiktor Brodzki

Kształcił się w Warszawie, potem w Petersburgu (otrzymał tam złoty medal za Amora w muszli ),

następnie w Akademii św. Łukasza w Rzymie. Miał liczne zamówienia, wysoką pozycję.

Nagrobek baronowej Enediny Giordano Sanna Apostoli na cmentarzu Campo Verano w Rzymie.

Nagromadzone poduszki, sploty włosów, loki, kaskady owoców, amorek - przesyt, przesada, brak

umiaru.

Chrystus w kościele Wszystkich Świętych.

Płaczący Jaś - portret dziecka, otoczony liśćmi - budzi skojarzenia z antykiem. Pulchność ciała

zestawiona z suchością liści.

Podszepty miłości - ckliwe, kiczowate (jak sam tytuł).

Ucieczka z Pompei (Fuga) - 1868 r., niezachowana. Scena dynamiczna, wielopostaciowa, widoczna

precyzja, dokładność szczegółów - brak idealizacji. W sztuce akademickiej każdy szczegół jest tak

samo ważny (by móc ukazać warsztat), brak syntetyzacji. Nadmiar detali często zabija treść dzieł tego

okresu.

Psyche - precyzja tkaniny, mnóstwo elementów: fałdy, włosy, gołąbki, muszelki, poza poruszona.

Antoni Kurzawa

Przedstawiciel nurtu sentymentalnego akademizmu.

Nagrobek Zborowskiego - cmentarz Łyczakowski. Współczesny strój sąsiaduje z elementami

antycznymi (złamana kolumna), książki służą ukazaniu zainteresowań. Forma: całość kompozycji jest

podpierana przez orły o rozpiętych skrzydłach. typowa realizacja akademicka.

Płaczka (Żal) - dramatyzm, dosłowność, eksponowanie uczuć.

Cechy charakterystyczne rzeźby akademickiej:

- łączenie elementów, symboli antycznych (np. złamana kolumna, sposób ujęcia) z elementami

współczesnymi (np. strój).

- poza często swobodna, poruszona, nawet dynamiczna - odejście od klasycznej statyczności, często

brak monumentalności przedstawień.

- brak klasycznej idealizacji i uproszenia - portretowość, współczesna charakterystyka, szczegółowość

przedstawienia. Jeśli pojawia się idealizacja to wedle współczesnej mody, a nie wzorów antycznych.

- ponieważ repertuar form przyjętych w akademizmie był dość ograniczony rzeźbiarze ukazywali swoją

perfekcyjną technikę, wysoką sprawność warsztatową poprzez przełamywanie ograniczeń

materiałowych - chętnie oddawano w twardym, zimnym marmurze materiały o zupełnie innych

cechach: falujące tkaniny, miękką skórę, delikatne, ażurowe koronki, sploty włosów, loki. Często

stosowano gry fakturami (np. tkaniny - oddawanie faktur i wzorów splotu), zestawiano elementy

szorstkie oraz miękkie, delikatne.

3 z 4

2008-02-28 10:02

Historia sztuki nowoczesnej polskiej - malarstwo 05.12.2003

file:///G:/hs%20III%20rok/ihs040611/www/luba031205.html

- skupiano się na detalu, szczególe, każdy element jest opracowany tak samo starannie - brak

syntetyzacji prowadzi do zatarcia treści dzieła. Często nadmiar elementów, przesada, przesyt (liczne

gołąbki, muszelki, owoce itd.). Forma często jest ważniejsza od treści.

- wykorzystywanie tematów, motywów antycznych, jednak odejście od klasycznych zasad

przedstawiania

- w przeciwieństwie do klasycyzmu ukazywanie dramatyzmu, eksponowanie uczuć, dosłowność scen.

Całość dzieła nierzadko ckliwa, według dzisiejszych kryteriów kiczowata. Chętnie przedstawiano wątki

erotyczne - pod płaszczykiem historycznym i mitologicznym.

- w rzeźbie nagrobkowej chętnie ukazywano profesję, zainteresowania zmarłego, poprzez ukazanie np.

książek.

powrót kontakt drukuj zapisz

4 z 4

2008-02-28 10:02

Historia sztuki nowoczesnej polskiej - malarstwo 05.12.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: