14

Ocena ryzyka zawodowego - czynniki biologiczne

na stanowisku - Pracownik oczyszczalni ścieków - konserwator

Szkodliwe czynniki biologiczne

Szkodliwe czynniki biologiczne (zwane także czynnikami biologicznymi) – definicja według rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. (Dz.U. Nr 81, poz. 716):

Szkodliwe czynniki biologiczne obejmują:

§      drobnoustroje komórkowe (bakterie, grzyby, pierwotniaki),

§      pasożyty wewnętrzne człowieka,

§      jednostki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego (wirusy, wiroidy),

§      zmodyfikowane genetycznie hodowle komórkowe,

§      priony.

Czynniki te mogą być przyczyną zakażenia, alergii lub zatrucia.

Kryteria klasyfikacji

§      możliwość wywołania chorób u człowieka,

§      zagrożenia dla pracowników jakie te choroby wywołują,

§      rozprzestrzenianie się (lub nie) choroby wśród populacji,

§      możliwości profilaktyki lub leczenia.

Grupy zagrożenia szkodliwych czynników biologicznych

Szkodliwe czynniki biologiczne zaklasyfikowano do 4 grup zagrożenia, zgodnie z poziomem ryzyka zakażenia.

Grupa zagrożenia 1

Czynniki biologiczne, przez które wywołanie chorób u ludzi jest mało prawdopodobne.

Grupa zagrożenia 2

Czynniki biologiczne, które mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników, ale rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.

Grupa zagrożenia 3

Czynniki biologiczne, które mogą wywoływać u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a ich rozprzestrzenienie w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.

Grupa 3** – do tej grupy należą czynniki biologiczne, które stanowią ograniczone ryzyko zakażenia dla pracowników, ponieważ nie są zazwyczaj przenoszone drogą powietrzną.

Grupa zagrożenia 4

Czynniki biologiczne, które wywołują u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a ich rozprzestrzenienie w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj nie istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.

Oznaczenia „A”, „T”, „V”, „D”

Wykaz czynników biologicznych zawiera oddzielne wskazania w przypadkach, gdy prawdopodobne jest wywoływanie przez czynniki biologiczne reakcji alergicznych (A) lub toksycznych (T), gdy dostępna jest skuteczna szczepionka (V) lub gdy wskazane jest przechowywanie listy narażonych pracowników przez okres dłuższy niż 10 lat (D).

Uwaga:

W rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki nie zamieszczono wykazu czynników biologicznych zaklasyfikowanych do grupy zagrożenia 1. Należy jednak pamiętać, że jeżeli czynniki biologiczne nie zostały ujęte w wykazie szkodliwych czynników biologicznych w grupach zagrożenia 2–4, nie można ich automatycznie klasyfikować do grupy zagrożenia 1.

4. Wykaz prac narażających pracowników na działanie czynników biologicznych

§      praca w zakładach produkujących żywność,

§      praca w rolnictwie,

§      praca, podczas której dochodzi do kontaktu ze zwierzętami lub produktami pochodzenia zwierzęcego,

§      praca w jednostkach ochrony zdrowia,

§      praca w laboratoriach klinicznych, weterynaryjnych lub diagnostycznych,

§      praca w zakładach gospodarki odpadami,

§      praca przy oczyszczaniu ścieków,

§      praca w innych okolicznościach niż wyżej wymienione, podczas której jest potwierdzone narażenie na działanie czynników biologicznych.

Stanowisko pracy – konserwator oczyszczalni ścieków – zagrożenia

Stanowisko pracy – konserwator oczyszczalni ścieków – Karta analizy ryzyka