PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA WYKŁAD 10 2 VI 2011
NAUKA SZKOLNA – są to czynności podejmowane świadomie w celu zdobywania czy utrwalania pewnych wiadomości czy umiejętności.
Czym różni się nauka szkolna od zabawy?
Nie sama czynność jest ważna, tylko efekt.
Podejmujemy te czynności świadomie dla uzyskania określonych efektów.
Początki nauki szkolnej to koniec wieku przedszkolnego.
Właściwa nauka szkolna zaczyna się od szkoły.
Następuje przejście z czynności nastawionych na zabawę na obowiązki szkolne i przyjemność z efektów.
Motywy uczenia się:
· Wewnętrzne – zainteresowania czynnościowe, zainteresowania poznawcze.
· Zewnętrzne – aprobata dorosłych (rodzice, wychowawcy, nauczyciele), oceny szkolne, lęk przed karą ze strony dorosłych, zadowolenie z aprobaty dorosłych (nagrody), opinia grupy rówieśniczej, imponowanie kolegom, uznanie.
Motywy zewnętrzne powinny z wiekiem zanikać.
· Pragmatyczne – wiek gimnazjalny – uzyskanie możliwości dalszego kształcenia, dzięki nauce, zdobycie określonego zawodu, wykonywanie pożytecznej pracy (motywy związane z celami).
Rola nauczyciela – rozwijać motywację do nauki, rozbudzanie zainteresowań dziecka, kładziemy nacisk na rozwój motywów wewnętrznych. Wysyłanie zdolnych uczniów na konkursy, tworzenie kół zainteresowań, zajęć pozalekcyjnych.
Efekty rozwojowe – co rozwijamy dzięki nauce szkolnej?
ü Przyswojenie pewnych wiadomości.
ü Zdolność do selektywnego koncentrowania się na wybranym fragmencie rzeczywistości.
ü Odporność na działanie czynników rozpraszających.
ü Systematyczna obserwacja.
ü Analityczno – syntetyczne spostrzeganie i myślenie.
ü Porównywanie i porządkowanie informacji.
ü Logiczne zapamiętywanie.
ü Rozwiązywanie problemów drogą stawiania weryfikacji i hipotez.
ü Rozwój mowy i wzrost wiedzy ogólnej.
ü Kształtuje się umiejętność porozumiewania się z innymi ludźmi.
ü Samokontrola, wgląd w siebie.
ü Samoocena, formułowanie sądów na swój temat.
ü Szacowanie stopnia przyswojenia wiadomości.
ü Kształtowanie zainteresowań.
ü Tendencja do samodoskonalenia się.
Zadania i wymagania wobec dziecka w nauce szkolnej
Ø Zadania wymagające reprodukcji, np. poleca się uczniom obejrzenie czegoś i opisanie tego, co widzimy; powtórzenia tego, co powiedział nauczyciel; przerysowanie czegoś.
Ø Zadania, których celem jest pamięciowe opanowanie materiału albo wyćwiczenie określonej sprawności, np. tabliczka mnożenia, wiersz, wzór chemiczny/matematyczny, definicja, reguła, przepisywanie liter. Można to zrobić poprzez powtarzanie.
Ø Zadania polecające przekształcanie jakiegoś materiału czy dokonanie jego reorganizacji, np. streszczenie tekstu, wybranie jakichś fragmentów z tekstu, omówienie, podkreślenie ważnych informacji w tekście.
Ø Zadania problemowe – wymagające od ucznia znalezienia odpowiedzi na postawione pytania, np. rozwiązanie zadania matematycznego, wyjaśnienie jakiegoś zjawiska, wykrycie jakichś zależności, rozwiązywanie zadań twórczych.
PRACA – typ działalności podejmowanych dla osiągnięcia określonego efektu, podobnie jak nauka, ale efekt ten odznacza się użytecznością społeczną.
Praca polega na przeobrażeniu otaczającej rzeczywistości w celu zaspokojenia zarówno własnych potrzeb, jak i potrzeb innych ludzi.
Dla dziecka pierwszymi pracami są obowiązki domowe – może to mieć miejsce w wieku przedszkolnym (np. podlewanie kwiatków, sprzątanie w pokoju).
W młodszym wieku szkolnym te obowiązki nabierają rzeczywistego znaczenia (np. zakupy, opieka nad młodszym rodzeństwem).
W okresie wczesnej adolescencji pojawiają się pierwsze prace użytkowe, np. wyszywanie, majsterkowanie.
Okres dorastania – młodzieńczy – pierwsze prace zarobkowe, np. roznoszenie ulotek..
Bardzo ważną rzeczą zaliczaną do pracy jest wolontariat – pierwsza działalność wolontariacka to młodszy okres szkolny.
Uczestnictwo w różnego rodzaju organizacjach szkolnych to też praca.
DOROSŁOŚĆ – właściwa praca zawodowa, polegająca na przekształcaniu rzeczywistości. Pozwala na odkrywanie własnych możliwości. Daje poczucie sprawstwa mocy własnej działalności. Pobudza aktywność i samodzielność.
Praca jest ważnym źródłem samooceny. Wśród osób bezrobotnych samoocena jest bardzo niska. Pozwala na sformułowanie sądów wartościujących o własnej osobie. Uczy partnerstwa, dostosowania się do wymagań społecznych, uczenia się do wymagań otoczenia.
Rola wychowawcy – stawianie zadań możliwych do wykonania przez dziecko. Nie stawiamy zadań zbyt trudnych, ani zbyt łatwych, bo nie stymuluje to do dalszego rozwoju.
kriiso