Epikur- listy o smierci.pdf

Epikur - listy o śmierci

Staraj się oswoić z myślą, Ŝe śmierć jest dla nas niczym, albowiem wszelkie dobro i

zło wiąŜe się z czuciem; a śmierć jest niczym innym, jak właśnie całkowitym

pozbawieniem czucia. Przeto owo niezbite przeświadczenie, Ŝe śmierć jest dla nas

niczym, sprawia, Ŝe lepiej doceniamy śmiertelny Ŝywot, a przy tym nie dodaje

bezkresnego czasu, lecz wybija nam z głowy pragnienie nieśmiertelności. W istocie

bowiem nie ma nic strasznego w Ŝyciu dla tego, kto sobie dobrze uświadomił, Ŝe

przestać Ŝyć nie jest niczym strasznym [...]. '

[...] śmierć, najstraszniejsze z nieszczęść, wcale nas nie dotyczy, bo gdy my

istniejemy, śmierć jest nieobecna, a gdy tylko śmierć się pojawi, wtedy nas juŜ nie

ma. [...] tłum raz stroni od śmierci jako od największego zła, to znowu pragnie jej jako

kresu nędzy Ŝycia. Atoli mędrzec, przeciwnie, ani się Ŝycia nie wyrzeka ani się

śmierci nie boi, albowiem Ŝycie nie jest mu cięŜarem, a nieistnienia nie uwaŜa wcale

za zło. Podobnie jak nie wybiera poŜywienia obfitszego, lecz smaczniejsze; tak teŜ

nie chodzi mu bynajmniej o trwanie najdłuŜsze, lecz najprzyjemniejsze [...] cała

nasza działalność zdąŜa do tego, aby się uwolnić od cierpienia i niepokoju. A gdy raz

zdołamy to wszystko osiągnąć, wnet zniknie niepokój duszy; istota Ŝywa nie odczuwa

juŜ bowiem potrzeby zabiegania o cokolwiek, czego by jej brakowało, ani teŜ nie

będzie szukać czego innego do dopełnienia dobra duszy i ciała. Bo zaiste wtedy

tylko odczuwamy potrzebę przyjemności, gdy z jej braku doznajemy bólu; gdy jednak

ból nam nie dokucza, nie potrzebujemy wtedy Ŝadnej przyjemności.

Dlatego właśnie twierdzimy, Ŝe przyjemność jest początkiem i celem Ŝycia

szczęśliwego. [...] wszelka przyjemność ze względu na swoją naturę jest dobra, ale

nie kaŜda jest godna wyboru; i podobnie, wszelki ból jest złem ale nie kaŜdego bólu

naleŜy unikać. W kaŜdym wypadku trzeba wszystko dokładnie zbadać pod kątem

poŜyteczności i szkodliwości, bo zdarza się czasem, Ŝe dobre bierzemy za zło i, na

odwrót, zło za dobro. Umiarkowanie uwaŜamy za największe dobro nie dlatego,

Ŝebyśmy w ogóle mieli poprzestawać na małym, ale dlatego abyśmy się nauczyli

obywać byle czym, gdy nas bieda nawiedzi, w przeświadczeniu, Ŝe najlepiej

korzystają z obfitości dobra ci, którzy jej najmniej poŜądają [..]

Gdy przeto twierdzimy, Ŝe przyjemność jest naszym celem najwyŜszym, to by

najmniej nie mamy na myśli przyjemności płynącej z rozpusty ani przyjemności

zmysłowych, jak twierdzą ci, którzy nie znają naszej nauki albo się z nią nie

zgadzają, czy wreszcie źle ją interpretują. Przyjemność, którą mamy na myśli

charakteryzuje nieobecność cierpień fizycznych i brak niepokojów duszy. Nie pijatyki

i hulanki, nie obcowanie z pięknymi chłopcami i kobietami, nie ryby i inne smakołyki,

jakich dostarcza zbytkowny stół, czynią Ŝycie przyjemnym, ale trzeźwy rozum,

dociekający przyczyn wszelkiego wyboru i unikania, odrzucając czcze domysły, owo

źródło największych utrapień duszy. Z tego wszystkiego mądrość jest początkiem

wszelkiego dobra i dobrem najwyŜszym, a wskutek tego jest cenniejsza nawet od

filozofii, jako źródło wszystkich innych cnót. [...] Wszak cnoty tworzą wraz z

przyjemnym Ŝyciem naturalną jedność i Ŝycie przyjemne jest od nich nieodłączne.