16_05.pdf

Odkąd rozpocząłem pracę w AVT, nad−

chodzi do mnie taka ilość listów, że aby je

wszystkie przeczytać, muszę na to poświę−

cać cały wolny czas. Jednak moja obecna

praca daje mi tyle satysfakcji, że wszelkie

prośby o mój powrót do fundacji Phoenix

pozostawiam, w odróżnieniu od Waszych

listów, bez odpowiedzi.

Niedawno otrzymałem list od jednego

z Czytelników, kolegi Michała Lisiaka z Ło−

dzi. Przedstawił on opis rewelacyjnego

urządzenia, ułatwiającego odczytywanie

wartości rezystorów z kodu paskowego.

Pomysł jest znakomity, ale sam tego, Mi−

chale, nie wymyśliłeś! W liście piszesz, że

masz 14 lat. A zatem już na kilka lat przed

Twoim urodzeniem opis takiego kalkulator−

ka został zamieszczony w Młodym Techni−

ku. Ponadto takie kółeczko ułatwiające ży−

cie początkującym elektronikom było

w swoim czasie przez kogoś produkowane

i sprzedawane na Wolumenie. Nie zmienia

to faktu, że wielką Twoją zasługą jest przy−

pomnienie Czytelnikom EdW bardzo cieka−

wego pomysłu.

Na wkładce, na której zwykle drukowa−

ne są rysunki płytek drukowanych, za−

mieszczono tym razem także wizerunki

trzech kolorowych kółeczek. Każde kółko

zostało podzielone jak tort urodzinowy na

dziesięć równych kawałków, każdy o in−

nym kolorze. Na krawędzi dwóch więk−

szych kółek umieszczono cyfry od zera do

9. Na trzecim, najmniejszym kółku wypisa−

ne są wartości, przez jakie należy pomno−

żyć liczbę odczytaną z większych kółek.

Aby zmajstrować sobie pożyteczny kal−

kulatorek, należy wyciąć z wkładki wszyst−

kie trzy kółeczka i nakleić na brystol lub

cienką tekturkę. Jeżeli przewidujemy częs−

te korzystanie z kalkulatorka, to warto

wszystkie trzy krążki zafoliować lub pokryć

warstwą lakieru. Następnie w środku każ−

dego kółka wykonujemy otwór i całość łą−

czymy ze sobą za pomocą np. pinezki i ka−

wałka korka.

Otrzymany przyrząd widoczny jest na ry−

sunku, który także tłumaczy dokładnie za−

sadę posługiwania się kalkulatorkiem. Przy

jego pomocy możemy w parę sekund od−

czytać wartość dowolnego rezystora ozna−

kowanego kodem paskowym.

Wasz MacGyver

Z OSTAŃ AGENTEM M AC G YVERA

W rubryce "Drobne rady MacGyvera" zamieszczamy krótkie notki, których autorami jesteście przede wszyskim Wy − Czytelnicy EdW.

Każdy praktykujący elektronik ma w skarbnicy swoich doświadczeń liczne “patenty” − pomysły i sposoby ułatwiające pracę. Najczęściej są to

drobiazgi, ale właśnie drobiazgi czasami potrafią nam do reszty uprzykrzyć nasze umiłowane hobby. Nie chcemy w tym kąciku zajmować się

rozbudowanymi układami elektronicznymi, ani rozważać skomplikowanych problemów teoretycznych. Ot, kilka zdań: problem i sposób jego

rozwiązania. Co czym zastąpić, jak poradzić sobie z zawsze uciążliwymi sprawami mechaniki i obudowania naszych układów? Jakie drobne

usprawnienia zastosować przy wykonywaniu i testowaniu urządzeń?

Przysyłajcie więc wszelkie informacje o stosowanych przez Was chwytach. Ale uwaga: niezbędnym warunkiem zamieszczenia notatki

jest nadesłanie swojego zdjęcia i kilku zdań o sobie (wiek, zawód, zainteresowania elektroniczne i te nie związane z elektroniką). Wasze

opisy będą publikowane w postaci zredagowanej przez samego MacGyvera.

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 4/97

Wasz MacGyver

Problem 5

Moja dobra znajoma, agentka ... wywia−

du kupiła sobie ostatnio piękny, wyprodu−

kowany dobrze przed II wojną żyrandol. Po−

nieważ żyrandol ten przystosowany był do

włączania dwóch grup żarówek (ongiś, kie−

dy to nie znano elektronicznych ściemnia−

czy, tak rozwiązywano sprawę regulacji siły

światła) zakupiła także odpowiedni włącz−

nik i poprosiła mnie o zainstalowanie całoś−

ci w jej domu. Po miłej kolacji spędzonej

w towarzystwie mojej przyjaciółki przystą−

piłem do pracy. I tu okazało się, że instala−

cja elektryczna pomiędzy puszką włącznika

i żyrandolem jest dwuprzewodowa i abso−

lutnie nie nadaje się do wykorzystania. Mo−

je znajoma nawet nie chciała słyszeć o pru−

ciu ścian i zakładaniu nowych przewodów,

ani o wymianie staroświeckiego, eleganc−

kiego przełącznika na nowoczesny ściem−

niacz.

Rozwiązanie

Na szczęście przypomniałem sobie,

w jaki sposób poradziłem sobie w trudnej

sytuacji, kiedy to musiałem w prosty spo−

sób dwukrotnie zmniejszyć moc wydziela−

ną przez morderolaser zainstalowany przez

jednego z szefów mafii kolumbijskiej.

Schemat instalacji trójprzewodowej i moje−

go pomysłu, polegającego na zastosowa−

niu diody włączanej w szereg z żarówkami

żyrandola, widoczny na rysunku 1 nie wy−

maga chyba komentarza. Muszę jedynie

dodać, że w taki prosty sposób możemy

także zmniejszać o połowę moc innych

urządzeń, pod warunkiem że nie zawierają

indukcyjności. Zastosowanie takiego

wieranie przewodów za pomocą jedynego

włącznika, jaki miałem do dyspozycji, nic by

nie dało, ponieważ w ten sposób przekazy−

wana informacja pełna byłaby przekłamań

wnoszonych przez wielokrotne odbicia sty−

ków. Przełącznik, który miałem pod ręką

był bardzo nędznej jakości, tak więc po−

wszechnie stosowane i pokazane na rys.

2 układy z pewnością nie zdałyby egzami−

nu. Pierwszy z nich wymaga zastosowania

przełącznika 3 stykowego, a drugi jest sku−

teczny tylko przy współpracy z włącznikami

niezłej jakości.

Rozwiązanie

Na szczęście, poza Swiss Army Knife

mam zawsze w kieszeniach kilka drobiaz−

gów, w tym podstawowe elementy elekt−

roniczne. Rozmyślania w ponurym lochu

Wolfenstein zaowocowały opracowaniem

dwóch bardzo prostych i absolutnie sku−

tecznych układów przeciwdziałających

skutkom odbijania styków. Pierwszy z nich

to domowej roboty transoptor wykonany

z użyciem żarówki i fototranzystora. Wyko−

rzystujemy tu fakt, że duża bezwładność

włókna żarówki nie pozwala na przeniesie−

nie krótkich impulsów generowanych

przez drgające styki. Rozwiązanie to ma

jednak dwie wady: żarówki, nawet zasilane

napięciem o połowę mniejszym od nomi−

nalnego “lubią” się przepalać. Drugą wadą

jest znaczny pobór prądu przez żarówkę.

Dlatego też powstał drugi układ, wykorzys−

tujący diodę LED i fotorezystor. Tym razem

korzystamy z dużej bezwładności więk−

szości fotorezystorów, które podobnie jak

żarówki nie są w stanie przenosić impul−

sów o dużej częstotliwości.

Obydwa transoptory działają znakomi−

cie, pamiętajmy jednak, aby umieścić je

w obudowie nie przepuszczającej światła.

Może to być np. kawałek rurki z czarnego

polistyrenu. Wszystkie otwory należy za−

kleić i całość dla pewności pomalować

czarną farbą.

scalonych. Posiadałem oczywiście układ

zapasowy, ale po otwarciu komputera oka−

zało się, że uszkodzona płytka wykonana

jest w technice SMD i wylutowanie uszko−

dzonego układu bez specjalnych, drogich

narzędzi jest praktycznie niemożliwe.

Rozwiązanie

Na szczęście dysponowałem kawałkiem

drucika o średnicy ok. O,3mm, który okazał

się jedynym narzędziem (poza lutownicą)

potrzebnym do przeprowadzenia tej pozor−

nie niemożliwej operacji. Na rysunku widać

wyraźnie, jak należy postępować, aby błys−

kawicznie wylutować układ SMD bez

uszkadzania płytki i samego układu.

Kolejność działania jest następująca:

1.Drucik (najlepiej izolowany emalią) prze−

wlekamy pod jednym rzędem nóżek kos−

tki.

2.Jeden koniec drucika “zakotwiczamy”

przylutowając go jakiegoś punktu lutow−

niczego.

3.Drugi koniec drutu zaginamy pod niej

więcej prostym kątem i podgrzewając lu−

townicą pierwszą nóżkę naciągamy (z

wyczuciem) drucik. W momencie stopie−

nie cyny drucik przejdzie pod nóżką, uno−

sząc ją do góry i oddzielając od ścieżki.

4. Identyczne czynności powtarza−

my dla pozostałych nóżek w rzędzie, a po

odłączeniu ostatniej od punktu lutownicze−

go zabieramy się za ich następny rząd.

Efektem naszej kilkuminutowej pracy

jest uratowanie zarówno układu scalonego

jak i płytki!

Zastosowanie takiego

układu do sterowania odbiornikami prą−

Mam nadzieję że nasza współpraca uło−

ży się znakomicie i uda mi się pomóc

w wychowaniu nowego pokolenia ludzi,

którzy z pomocą techniki i logicznego myś−

lenia potrafią poradzić sobie w każdej sytu−

acji.

Wasz MacGyver

układu do sterowania odbiornikami prą−

du takimi jak układy z transformatorami,

indukcyjne silniki elektryczne, czy wen−

tylatory dałoby straszliwe rezultaty i za−

kończyłoby się zniszczeniem dołączo−

nych do takiego regulatora urządzeń.

Problem 7

Pewnego razu mój przenośny komputer

uległ uszkodzeniu: padł jeden z układów

nych do takiego regulatora urządzeń.

Dlaczego tak by się stało, odpowiedźcie

sobie sami, moi Drodzy!

Jeszcze jedna uwaga: dioda zastosowa−

na w regulatorze musi być odpowiednio

dobrana do mocy pobieranej przez odbior−

nik. Do zwyczajnej żarówki 100W wystar−

czy dioda 1A/400V. I tu pojawia się kolejne

pytanie: przecież napięcie w sieci wynosi

220VAC, dlaczego więc musimy stosować

diodę na 400V, a nie na 300V? I w tym wy−

padku odpowiedź na to pytanie pozosta−

wiam Czytelnikom.

Problem 6

Znalazłem się kiedyś w paskudnej sytu−

acji. Uwięziony w podziemiach starego po−

niemieckiego zamku Wolfenstein musia−

łem przekazać informację do naszej centra−

li w ... Odnalazłem stare przewody telefo−

niczne, o których wiedziałem, że prowadzą

wprost do gabinetu mojego szefa i połą−

czone są tam z modemem, ale nie miałem

odpowiedniego nadajnika. Zwieranie i roz−

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 4/97

Zastosowanie takiego

układu do sterowania odbiornikami prą−

du takimi jak układy z transformatorami,

indukcyjne silniki elektryczne, czy wen−

tylatory dałoby straszliwe rezultaty i za−

kończyłoby się zniszczeniem dołączo−

nych do takiego regulatora urządzeń.

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 4/97

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: