Pochodne piperazyny, pirolidyny, benzimidazolu i tryptaminy - nowe narkotyki zmodyfikowane. (problemy kryminalistyki)l.pdf

(148 KB) Pobierz
szukal.qxd
Bogdan Szukalski
Pochodne piperazyny, pirolidyny,
benzimidazolu i tryptaminy
– nowe narkotyki zmodyfikowane
Wstêp
nych. Prognoza ta wydaje siê, nieste-
ty, bardzo realistyczna, gdy¿ w ci¹gu
ostatnich lat znacznie wzros³a liczba
syntetycznych substancji psychoak-
tywnych objêtych kontrol¹ i nic nie
wskazuje na to, ¿e ich lista bêdzie
kiedyœ zamkniêta. W nielegalnych la-
boratoriach nieprzerwanie powstaj¹
zarówno analogi strukturalne zna-
nych narkotyków, jak i nowe substan-
cje psychoaktywne o zupe³nie ró¿nej
budowie, co powoduje wzrost liczby
i strukturalnej ró¿norodnoœci narkoty-
ków dostêpnych na nielegalnym ryn-
ku [14]. Np. w ostatnim okresie na
rynku europejskim i amerykañskim
wzrastaj¹c¹ popularnoœæ zyskuj¹ nie-
znane wczeœniej syntetyczne narko-
tyki zawieraj¹ce siarkê [26] oraz
kwas
turowym i metodycznym do identyfi-
kacji nowych zwi¹zków. Zweryfiko-
wane dane na temat nowego narko-
tyku syntetycznego przekazywane s¹
do Europolu i EMCDDA, a nastêpnie
do Europejskiej Agencji Oceny Pro-
duktów Medycznych (EMEA), gdzie
ocenia siê potencjalne ryzyko niele-
galnego stosowania nowej substan-
cji. Finalny raport trafia do Rady Eu-
ropejskiej, która mo¿e podj¹æ decyzjê
o objêciu tej substancji kontrol¹.
Sprawne stosowanie tych procedur
wymaga od naszej policji i s³u¿b cel-
nych rzetelnej i aktualnej wiedzy na
temat budowy i w³aœciwoœci nowych
narkotyków zmodyfikowanych poja-
wiaj¹cych siê na europejskim i ame-
rykañskim rynku, gdy¿ jest sprawdzo-
n¹ prawid³owoœci¹, ¿e w ci¹gu 2–3
lat docieraj¹ one równie¿ do nas.
W tym kontekœcie na specjaln¹ uwa-
gê zas³uguj¹ obecnie cztery grupy
nowych syntetycznych narkotyków:
Jednym ze sposobów klasyfikacji
narkotyków jest ich podzia³ wed³ug
Ÿróde³ otrzymywania na dwie grupy:
narkotyki otrzymywane na dro-
dze syntezy chemicznej.
Wa¿niejsze naturalne Ÿród³a,
z których otrzymywane s¹ narkotyki
pierwszej grupy, to:
– krzew Erythroxylon coca rosn¹-
cy w Ameryce Po³udniowej – Ÿród³o
kokainy;
– konopie Cannabis sativa rosn¹-
ce g³ównie w Azji, ale tak¿e w Polsce
– Ÿród³o marihuany i haszyszu;
– mak Papaver somniferum – Ÿró-
d³o opiatów;
– krzew Catha edulis rosn¹cy
w Afryce Pó³nocnej i Wschodniej –
Ÿród³o katiny i katinonu;
– kaktus Lophophora wiliamsii ro-
sn¹cy g³ównie w Meksyku – Ÿród³o
meskaliny.
Najbardziej znane narkotyki otrzy-
mywane metodami syntezy to: amfe-
tamina, metamfetamina, fentanyl,
fencyklidyna, ketamina, petydyna
i metadon. Do narkotyków syntetycz-
nych nale¿¹ tak¿e liczne analogi
strukturalne wymienionych substan-
cji, otrzymywane nielegalnie w celu
wzbogacenia oferty handlowej na
rynku narkotykowym, które Hender-
son nazwa³ narkotykami zmodyfiko-
wanymi (designer drugs). Zdaniem
ekspertów United Nations Office for
Drug Control and Crime Prevention
to w³aœnie narkotyki syntetyczne bê-
d¹ w XXI wieku stanowiæ najpowa¿-
niejsze zagro¿enie, wiêksze ni¿ nar-
kotyki pochodz¹ce ze Ÿróde³ natural-
-hydroksymas³owy (GHB) i je-
go strukturalne analogi [27]. Na pol-
skim rynku narkotykowym oferta han-
dlowa jest obecnie równie bogata
i urozmaicona jak na rynku zachod-
nioeuropejskim.
W celu gromadzenia informacji na
temat nowych narkotyków syntetycz-
nych pañstwa cz³onkowskie Unii Eu-
ropejskiej, Europejskie Centrum Mo-
nitorowania Narkotyków (EMCDDA)
i Europol stworzy³y System Wcze-
snego Ostrzegania (Early Warning
System), który przewiduje wspólne
dzia³ania pañstw Unii w tym zakresie.
Polegaj¹ one na zbieraniu informacji
o nowych narkotykach syntetycznych
na terenie danego kraju, a nastêpnie
przekazywaniu ich do odpowiednich
organizacji miêdzynarodowych. Wy-
maga to udzia³u wielu instytucji
i s³u¿b, takich jak s³u¿ba zdrowia, po-
licja, urzêdy celne i opieka spo³ecz-
na. Weryfikacji uzyskanych informacji
dokonuj¹ laboratoria toksykologiczne
przygotowane pod wzglêdem apara-
pochodne piperazyny,
pochodne benzimidazolu,
pochodne pirolidyny,
pochodne tryptaminy.
Pochodne piperazyny
(dietylenodiaminy)
Pochodne piperazyny by³y pocz¹t-
kowo wykorzystywane w medycynie
weterynaryjnej, m.in. do zwalczania
paso¿ytniczych infekcji drobiu. Pro-
wadzono równie¿ prace badawcze
nad ich przydatnoœci¹ jako œrodków
rozszerzaj¹cych naczynia krwiono-
œne oraz hamuj¹cych wzrost guzów
nowotworowych. Nie spe³ni³y one
jednak oczekiwañ w tym zakresie,
trafi³y za to na rynek narkotykowy,
poniewa¿ wywo³uj¹ dzia³anie podob-
ne do MDMA (ecstasy): stymuluj¹ce
PROBLEMY KRYMINALISTYKI 249/05
9
narkotyki izolowane ze Ÿróde³
naturalnych, g³ównie roœlin i ma-
teria³u roœlinnego,
γ
207743171.007.png
i halucynogenne. W ma³ych dawkach
dzia³aj¹ stymuluj¹co, a w wiêkszych
wywo³uj¹ halucynacje [13]. Przyjmo-
waniu zwi¹zków o strukturze pipera-
zyn towarzyszy tak¿e tachykardia, hi-
pertonia i podwy¿szona temperatura,
a wy¿sze dawki wywo³uj¹ halucyna-
cje, drgawki i depresjê uk³adu odde-
chowego.
Najbardziej znanym i rozpo-
wszechnionym przedstawicielem tej
grupy narkotyków jest benzylopipera-
zyna (BZP, A2), znana w Szwecji
równie¿ pod nazw¹ 1-benzylo-1,4-dia-
zocykloheksanu, a tak¿e Legal E [15]
(ryc. 1). Wykazuje ona pewne podo-
bieñstwo strukturalne do amfetaminy.
Zwi¹zek ten zsyntetyzowano po raz
pierwszy w roku 1944 i próbowano
stosowaæ w weterynarii, potem w la-
tach 70. badano go pod k¹tem w³a-
œciwoœci antydepresyjnych, nie spe³-
ni³ on jednak oczekiwañ i znalaz³ siê
na rynku narkotykowym jako œrodek
stymuluj¹cy OUN, podobny do amfe-
taminy, od której jest jednak ok. 10-
krotnie s³abszy [1, 29].
na), której 3–4% dawki przekszta³ca
siê w BZP i wydala z moczem, mo¿e
wiêc byæ wykryta u osób, które nie
mia³y kontaktu z tym narkotykiem,
a jedynie przyjmowa³y piberalinê.
BZP uwalnia dopaminê i noradre-
nalinê oraz hamuje wychwyt zwrotny
dopaminy, noradrenaliny i serotoniny.
W 2002 r. BZP zosta³ w USA i Szwe-
cji objêty kontrol¹, nie jest natomiast
prawnie kontrolowany w innych kra-
jach Unii Europejskiej i Norwegii,
a tak¿e w Australii i Kanadzie [4].
BZP wystêpuje na rynku w postaci
kapsu³ek zawieraj¹cych 125 mg N-
-benzylopiperazyny sprzedawanych
najczêœciej jako ecstasy lub amfeta-
mina, a wiêc nabywcy nie wiedz¹, ¿e
kupuj¹ nowy, bardzo niebezpieczny
narkotyk. Œrednia skuteczna dawka
po podaniu doustnym wynosi 75–150
mg, a czas trwania efektów 6–8 go-
dzin. BZP jest dostêpny przez Inter-
net jako tzw. syntetyczny stymulant.
Wzrasta liczba zatrzymañ tego
narkotyku przez policjê i s³u¿by celne
[20, 29]. W Szwecji w roku 1999 poli-
go narkotyku o ró¿nym zabarwieniu
(ró¿owym, zielonym, purpurowym,
kremowym i ¿ó³tobr¹zowym) i ró¿-
nych logo (korona, serce, motyl, g³o-
wa byka).
W moczu osób przyjmuj¹cych
BZP oraz szczurów, którym go poda-
wano, oprócz zwi¹zku macierzystego
wykryto nastêpuj¹ce metabolity: 4’-
-hydroksy-BZP, 3’-hydroksy-BZP, glu-
kuroniany i siarczany tych hydroksy-
pochodnych, piperazynê, N-benzylo-
etylenodiaminê i benzyloaminê [25].
Obecnoœæ metabolitów pozwala usta-
liæ przypuszczalny przebieg prze-
mian, jakim narkotyk ten ulega w or-
ganizmie (ryc. 2). W przemianach
tych istotn¹ rolê odgrywaj¹ hydroksy-
lacje w pozycjach 4’ i 3’. Preferowan¹
pozycj¹ hydroksylacji jest pozycja pa-
ra, dlatego dominuj¹cym metaboli-
tem jest 4’-hydroksy-BZP. Metabolit
z dwiema grupami hydroksylowymi
ulega dzia³aniu katechol-O-mety-
lotransferazy, która dokonuje metyla-
cji grupy hydroksylowej w pozycji 3’.
Metaboliczna dealkilacja rodnika
benzylowego prowadzi do powstania
piperazyny i (prawdopodobnie) benz-
aldehydu, który przekszta³ca siê
w kwas benzoesowy. Poniewa¿ jed-
nak kwas benzoesowy jest natural-
nym sk³adnikiem moczu, trudno na
tym etapie badañ z ca³¹ pewnoœci¹
potwierdziæ istnienie tej ostatniej
przemiany.
Metabolity o charakterze fenoli
wydalane s¹ czêœciowo w postaci
sprzê¿onej z kwasem glukuronowym
i/lub siarkowym, gdy¿ mocz po hydro-
lizie zawiera ich znacznie wiêcej ni¿
przed hydroliz¹.
Pochodn¹ N-benzylopiperazyny,
która równie¿ zadomowi³a siê na ryn-
ku narkotykowym, jest trifluoromety-
lofenylopiperazyna (TFMPP), znana
te¿ jako narkotyk klubowy Molly lub
Legal X [2, 15]. Zachowuje siê on po-
dobnie jak MDMA i MDE, tj. ³¹czy siê
z receptorami serotoninergicznymi
i wywiera efekty poœrednie miêdzy
empatogennymi (jak MDMA) i enteo-
gennymi (jak psylocyna, meskalina
i LSD). Efekty wywo³ywane przez
TFMPP zale¿¹ w du¿ej mierze od za-
stosowanej dawki. Po przyjêciu 25
mg narkotyku wystêpuj¹ s³abe efekty
Ryc. 1. Narkotyki zmodyfikowane pochodne piperazyny: BZP – N-benzylopiperazyna;
TFMPP – trifluorometylofenylopiperazyna; mCPP – 1-(3-chlorofenylo)-piperazyna;
MeOPP – 1-(4-metoksyfenylo)-piperazyna; MDBP – 1-(3,4-metylenodioksybenzylo)-piperazyna
Fig. 1. Piperazine-like compounds-designer drugs of abuse: BZP – N-benzylpiperazine;
TFMPP – 1-(3-trifluoromethylphenyl)piperazine; mCPP – 1-(3-chlorphenyl)piperazine;
MeOPP – 1-(4-methoxyphenyl)piperazine; MDBP – 1-(3,4-methylenedioxybenzyl)piperazine
Przy badaniu materia³u biologicz-
nego na obecnoϾ N-benzylopipera-
zyny trzeba pamiêtaæ, ¿e jest ona
jednym z metabolitów antydepresyj-
nego leku piberaliny (1-(benzylo)-4-
-(2-pirydynylokarbonylo)-piperazy-
cja zanotowa³a 25 konfiskat ró¿nych
iloœci BZP, a w roku 2002 takich kon-
fiskat by³o ju¿ 51, co œwiadczy o eks-
pansji narkotyku. W Teksasie skonfi-
skowano 1000 funtów proszku BZP,
a w Connecticut – 50 000 tabletek te-
10
PROBLEMY KRYMINALISTYKI 249/05
207743171.008.png 207743171.009.png
Ryc. 2. Przemiany N-benzylopiperazyny (BZP) u szczura i cz³owieka
Fig. 2. Proposed scheme for the metabolism of BZP in rats and humans
w postaci proszku – zapalenie œlu-
zówki nosa, gard³a i tchawicy.
W Szwajcarii zmar³a osoba, która
przyjê³a 2 tabletki BZP i 1 tabletkê
MDMA oraz wypi³a w ci¹gu 15 godzin
10 litrów wody. Œmieræ nast¹pi³a
w wyniku hiponatremii i obrzêku mó-
zgu. Nie ustalono jednak, jak¹ rolê
odegra³ w tym przypadku BZP [15].
BZP i TFMPP, legalnie produko-
wane w Indiach, mog¹ byæ zamawia-
ne przez Internet, a w Europie
i w Wielkiej Brytanii s¹ sprzedawane
jako tani i bezpieczny substytut amfe-
taminy: 1 g BZP kosztuje 0,4 dol.,
a TFMPP – 4,5 dol. W USA nie
stwierdzono dot¹d nielegalnej pro-
dukcji tych narkotyków.
Reakcj¹ producentów na zakaz
sprzeda¿y i dystrybucji TFMPP by³o
wprowadzenie na rynek niepodlega-
j¹cego kontroli analogu strukturalne-
go tego narkotyku 1-(3-chlorofenylo)-
-piperazyny znanej pod akronimem
3-CPP lub mCPP (ryc. 1). Wywo³y-
wane przez ten zwi¹zek efekty s¹ ³a-
godniejsze i dlatego znajduje on wie-
lu nabywców. Przewiduje siê, ¿e
wkrótce bêdzie dostêpny na rynku
europejskim. MCPP tworzy siê w wy-
niku przemian metabolicznych leków
przeciwdepresyjnych: enziprazolu,
trazodonu i nefazodonu, a tak¿e
œrodka przeciwbólowego mepiprazo-
lu [4].
Oprócz BZP, TFMPP i mCPP
zsyntetyzowano i wprowadzono na
rynek narkotykowy jeszcze dwa nar-
kotyki zmodyfikowane – pochodne pi-
perazyny [12]:
empatogenne oraz uczucie zmêcze-
nia [6]. Po dawce 75–105 mg pojawia
siê wiele objawów niepo¿¹danych
jak odczyny skórne, biegunka, hiper-
tonia, tachykardia, md³oœci i wymio-
ty. W USA wzrost popularnoœci
TFMPP w œrodowiskach m³odzie¿y
uczestnicz¹cej w tzw. raving parties
przyczyni³ siê do podjêcia przez
DEA 20 wrzeœnia 2002 r. decyzji
o objêciu narkotyku kontrol¹ (Sche-
dule I). TFMPP jest dostêpna przez
Internet, gdzie sprzedawana jest jako
substytut MDMA lub po prostu jako
MDMA. W Zurychu zanotowano
œmiertelne zatrucie m³odej kobiety,
która za¿y³a jednoczeœnie TFMPP
i MDMA.
TFMPP bywa stosowana w postaci
mieszaniny z N-benzylopirazyn¹
(BZP) w proporcji 1:2. Wystêpuje
g³ównie w formie tabletek o zawartoœci
200 lub 500 mg mieszaniny pod na-
zwami „Combo” i „Exodus” lub jako ec-
stasy. Przyjmuj¹cy ten preparat odczu-
wali fale ciep³a przep³ywaj¹ce przez
cia³o, doœwiadczali uczucia euforii, ³a-
godnych halucynacji wzrokowych, po-
dobnie jak po przyjêciu meskaliny lub
ma³ych dawek LSD, doznawali stanu
uspokojenia, ale równie¿ wielu nie-
przyjemnych i groŸnych objawów nie-
po¿¹danych, takich jak oczopl¹s,
szczêkoœcisk, md³oœci, wymioty, hiper-
tonia, uporczywe bóle g³owy, objawy
grypopodobne, sztywnoϾ karku, psy-
chozy i trwaj¹cy wiele dni kac [22].
Trzeba wspomnieæ, ¿e TFMPP jest
jednym z metabolitów leku przeciwbó-
lowego – antrafeniny [24].
Niektórzy narkomani stosuj¹ nar-
kotyki zmodyfikowane z grupy pipe-
razyn razem z kwasem
1-(3,4-metylenodioksybenzylo)-
-piperazynê (MDBP) (ryc. 1),
-hydroksy-
mas³owym (GHB), co na pocz¹tku,
zanim ujawni¹ siê wyraŸne efekty
GHB, mo¿e wywo³ywaæ bardzo z³o-
¿ony i myl¹cy obraz kliniczny. BZP
i TFMPP mog¹ równie¿ powodowaæ
podra¿nienie skóry i b³on œluzowych,
a u osób, które wdychaj¹ narkotyki
γ
1-(4-metoksyfenylo)-piperazynê
(MeOPP).
Tym ostatnim akronimem oznacza
siê wszystkie trzy izomery MeOPP,
a wiêc poza izomerem para, tak¿e izo-
mer meta, czyli 1-(3-metoksyfenylo)
piperazynê oraz izomer orto, tj. 1-(2-
-metoksyfenylo) piperazynê [23]. Izo-
mer orto bywa niekiedy oznaczany
skrótem OMPP, ale nie jest to ogólnie
przyjête. Trzeba pamiêtaæ o tym, ¿e to
w³aœnie izomer orto powstaje w wyni-
ku przemian metabolicznych leku hi-
potensyjnego – urapidilu i przeciwpsy-
chotycznego – milipertyny.
PROBLEMY KRYMINALISTYKI 249/05
11
207743171.010.png 207743171.001.png
Pochodne pirolidyny
Zwi¹zki zawieraj¹ce pierœcieñ pi-
rolidynowy stanowi¹ grupê nowych
syntetycznych narkotyków, które
w ci¹gu kilku ostatnich lat pojawi³y siê
na narkotykowym rynku Europy. Ich
struktura wykazuje pewne podobieñ-
stwo do leku hamuj¹cego ³aknienie –
amfepramonu, leku przeciwdepresyj-
nego bupropionu, a tak¿e narkoty-
ków: katinonu i metkatinonu. Do gru-
py tej nale¿y
α
Ryc. 3. Narkotyki zmodyfikowane pochodne pirolidyny: PPP –
α
-pirolidynopropiofenon;
PPP – 4'-metylo-
α
-pirolidynopropiofenon; MOPPP – 4'-metoksy-
α
-pirolidynopropiofenon;
-pirolidynopropiofe-
non (MPPP) [9, 21],
α
MDPPP – 3',4'-metylenodioksy-
α
-pirolidynopropiofenon; MPHP – 4'-metylo-
pirolidynoheksanofenon.
Fig. 3. Pyrrolidine-like compounds-designer drugs of abuse: PPP –
α
-pyrrolidinopropiophenone;
α
α
MPPP – 4'-methyl-
-pyrrollidinopropiophenone;MOPPP – 4'-methoxy-
-pyrrolidinopropiophenone;
-pirolidynopropiofe-
non (MOPPP),
α
MDPPP – 3',4'-methylenedioxy-
α
-pyrrolidinopropiophenone;
MPHP – 4'-methyl-
α
-pyrrolidinohexanophenone
-pirolidy-
nopropiofenon (MDPPP),
α
boratoria, podobnym do tego, jaki wy-
stêpuje w grupie narkotyków zmodyfi-
kowanych wywodz¹cych siê z amfe-
taminy i metamfetaminy [8]. Przypo-
mnijmy, ¿e narkotyki zmodyfikowane
wywodz¹ce siê z amfetamin otrzymy-
wano poprzez wprowadzenie do pier-
œcienia najpierw grup alkilowych i al-
koksylowych (np. PMA, DMA, TMA,
PMMA, DOM i DOET), póŸniej uk³adu
dioksymetylenowego (np. MDA,
MDMA, MDEA) i wreszcie wyd³u¿enie
³añcucha bocznego (np. BDB, MBDB)
[28]. Przy otrzymywaniu analogów
strukturalnych pirolidynopropiofenonu
równie¿ wprowadzono do pierœcienia
-pirolidynoheksano-
fenon (MPHP).
Porównanie budowy tych zwi¹z-
ków prowadzi do wniosku, ¿e mamy
do czynienia ze schematem projekto-
wania i modyfikowania struktury no-
wych zwi¹zków przez nielegalne la-
4’-metylo-
α
Ryc. 4. Przemiany MOPPP w organizmie szczura
Fig. 4. Proposed scheme for the metabolism of MOPPP in rats
12
PROBLEMY KRYMINALISTYKI 249/05
-pirolidynopropiofenon
(PPP) oraz jego cztery analogi struk-
turalne (ryc. 3):
4’-metylo-
α−
4’-metoksy-
3’,4’-metylenodioksy-
207743171.002.png 207743171.003.png 207743171.004.png
najpierw rodnik metylowy (MPPP)
i metoksylowy (MOPPP), nastêpnie
uk³ad dioksymetylenowy (MDPPP)
i wreszcie wyd³u¿ono ³añcuch boczny
do szeœciu atomów wêgla (MPHP).
Zbadano doœæ dok³adnie metabo-
lizm pochodnych pirolidyny w organi-
zmie szczura (ryc. 4). W przemianach
MOPPP mo¿na wyró¿niæ trzy szlaki
metaboliczne. Szlak pierwszy to de-
metylacja grupy metoksylowej w po-
zycji 4’ pierœcienia benzenowego
z utworzeniem 4’-hydroksy-
α
trobenzimidazol), pojawi³ siê w roku
1998 na nielegalnym rynku w Mo-
skwie, ale wczeœniej by³ dostêpny
w Niemczech [5] (ryc. 5). Nale¿y on
do narkotyków zmodyfikowanych
z grupy 2-benzylo-5-nitrobenzimi-
dazoli, do której zaliczamy równie¿
nitazen (1-(N,N-dietyloaminoetylo)-2-
-benzylo-5-nitro-benzimidazol) oraz
klonitazen (clonitazene), czyli 2-
p-chlorobenzylo-1-dietyloaminoety-
lo-5-nitrobenzimidazol (ryc. 5).
Wszystkie one s¹ w USA objête kon-
trol¹ i zaliczone do grupy I.
Etonitazen jest produkowany nie-
legalnie i rozprowadzany w postaci
bia³ego lub ¿ó³tawego proszku, które-
go u¿ywa siê do palenia. Dzia³a prze-
ciwbólowo 1000–1500 razy silniej ni¿
i „narkotyk rekreacyjny”, jest bardzo
niefortunny i niebezpieczny, gdy¿ su-
geruje, ¿e chodzi o nieszkodliw¹ sub-
stancjê, która poprawia nastrój i u³a-
twia efektywny wypoczynek, podczas
gdy w rzeczywistoœci mamy do czy-
nienia z wysoce toksycznym narkoty-
kiem.
Foxy nie uzyska³ takiej popularno-
œci jak ecstasy i GHB, jednak do lute-
go 2003 r. odnotowano jego obec-
noœæ w 12 stanach Ameryki Pó³noc-
nej i na podstawie danych zosta³
4 kwietnia 2003 r. (wraz z inn¹ po-
chodn¹ tryptaminy
-metylotryptami-
n¹, AMT) zaliczony przez DEA do
grupy I zwi¹zków prawnie kontrolo-
wanych. 5-Me0-DIPT jest zwykle
przyjmowany doustnie, wdychany
α
-pirolidynopropiofenon, a nastêpnie
metoksylacja grupy hydroksylowej
w pozycji 4’, prowadz¹ca do 3’-hy-
droksy-4’metoksy-
-pirolidynopropio-
fenonu. Szlak drugi to dezaminacja
oksydatywna przy wêglu
α
³añcucha
z utworzeniem grupy ketonowej (kar-
bonylowej) w miejsce pierœcienia piro-
lidynowego. Powsta³y metabolit mo¿e
nastêpnie ulegaæ reakcjom wystêpu-
j¹cym na szlaku pierwszym. Szlak
trzeci stanowi hydroksylacja pierœcie-
nia pirolidynowego w pozycji 2’’ i utle-
nienie wprowadzonej grupy hydroksy-
lowej z utworzeniem uk³adu laktamo-
wego (4’-metoksy-2’’-keto-
α
α
-pirolidy-
nopropiofenonu).
Podobnie przebiega metabolizm
MDPPP, ale jest on poprzedzony roz-
biciem uk³adu 3’,4’-dioksymetyleno-
wego z utworzeniem 3’,4’-dihydro-
ksypochodnej. Natomiast metabolizm
MPHP biegnie nieco inaczej ze
wzglêdu na obecnoœæ w cz¹steczce
d³u¿szego ³añcucha, z³o¿onego
z szeœciu atomów wêgla, który ulega
hydroksylacji. Poza tym rodnik mety-
lowy w pozycji 4’ utlenia siê do grupy
hydroksymetylenowej i dalej – do gru-
py karboksylowej. MPHP nie ulega
prawdopodobnie dezaminacji oksyda-
tywnej, gdy¿ w moczu zwierz¹t otrzy-
muj¹cych ten zwi¹zek nie znaleziono
metabolitów pozbawionych pierœcie-
nia pirolidynowego.
Ryc. 5. Narkotyki zmodyfikowane pochodne benzimidazolu
Fig. 5. 5-nitrobenzimidazole-like compounds – designer drugs of abuse
morfina. Sorokin i wsp. [19] omówili
wykrywanie i identyfikacjê etonitaze-
nu za pomoc¹ ró¿nych metod anali-
tycznych: chromatografii cienkowar-
stwowej (TLC), chromatografii gazo-
wej (GC), spektrometrii mas (MS)
i spektrometrii w podczerwieni (IR).
w postaci proszku lub palony. Wywo-
³uje stan spl¹tania, niepokój ruchowy,
pobudzenie, tachykardiê, nadciœnie-
nie, obfite poty i kloniczne drgawki
miêœni, nerwicê lêkow¹, bezsennoœæ
i halucynacje s³uchowe, wzrokowe
i erotyczne oraz rozszerzenie Ÿrenic.
Czêsto wystêpuj¹ równie¿ md³oœci,
wymioty i biegunki. Shulgin i Carter
[16] oraz Shulgin i Shulgin [17] opisa-
li efekty podawania ró¿nych dawek
5-Me0-DIPT grupie 20 osób. WyraŸ-
ne efekty pojawia³y siê po dawkach
6–10 mg, przy czym najwiêksze ich
nasilenie wystêpowa³o po up³ywie
1–1,5 godziny po przyjêciu prepara-
tu. Utrzymywa³y siê one przez oko³o
2 godziny i zanika³y po 6 godzinach.
W czasie dzia³ania narkotyku pacjen-
Nowe syntetyczne narkotyki
– pochodne tryptaminy
5-metoksy-N,N-diizopropylotrypt-
amina (5-Me0-DIPT, Foxy, Foxy-
-Methoxy) (ryc. 6) pojawi³ siê na ryn-
ku narkotykowym w 1999 r. jako tzw.
party-drug, czyli narkotyk imprezowy,
a wiêc stosowany na spotkaniach to-
warzyskich [18]. Termin ten, podob-
nie jak okreœlenia „narkotyk klubowy”
Pochodne 5-nitrobenzimidazolu:
etonitazen, nitazen i klonitazen
Etonitazen, czyli (1-(N,N-dietylo-
aminoetylo)-2-p-etoksybenzylo-5-ni-
PROBLEMY KRYMINALISTYKI 249/05
13
-pirolidy-
nopropiofenonu, hydroksylacja s¹-
siedniego wêgla (pozycja 3’), w wyni-
ku której tworzy siê 3’,4’-dihydroksy-
-
α
207743171.005.png 207743171.006.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin