pierwszy_wzmacniaczII.pdf

(505 KB) Pobierz
wzmacniaczII.pdf
Zestawy startowe
2163
Mój pierwszy wzmacniacz
część II
Przedstawiamy drugą część artykułu przeznaczonego dla osób, które chcą dopiero zacząć
swą przygodę z elektroniką.
W poprzednim numerze przedstawiony był schemat ideowy i wiele informacji o zasadach
rysowania schematów.
Dziś opis montażu i zasady identyfikowania elementów.
Opis układu
Głównym podzespołem jest scalony
wzmacniacz mocy – element oznaczony
U1. Jest to znana już czytelnikom EdW
kostka TDA7056. Dla początkującego
elektronika szczegóły nie są ważne, powi−
nieneś tylko wiedzieć, że kostka ta jest wy−
jątkowo łatwa do wykorzystania, i pozwala
uzyskać moc wyjściową do 3W, a w pew−
nych warunkach nawet więcej.
Wyjściem kostki są nóżki 6 i 8 – do pun−
któw oznaczonych J, K podłączysz głośnik.
W zestawie AVT−2163B celowo nie prze−
widziano głośnika – przecież w każdym
domu znajdzie się jakiś głośnik od starego
radia czy telewizora.
Do wzmacniacza możesz też podłączyć
kolumnę (tak potocznie nazywamy zesta−
wy głośnikowe do lepszego sprzętu audio).
Podłączenie kolumny wcale nie jest przesa−
dą, bowiem wzmacniacz ma w sumie bar−
dzo dobre parametry, i jakość dźwięku za−
leży nie od wzmacniacza, tylko od dołączo−
nego głośnika. Dlatego dobrze jest podłą−
czyć głośnik o możliwie dobrych paramet−
rach, możliwie duży, o mocy nie mniejszej
niż 1,5W i oporności 8W lub większej.
Krajowe głośniki oznaczane są następu−
jąco: oto przykład GD12/10 16W to Głoś−
nik Dynamiczny o średnicy membrany
12cm, o mocy 10W i oporności 16W. Z ko−
lei GD5/0,2 8W to Głośnik Dynamiczny
o średnicy 5cm, mocy 0,2W i oporności
8W – taki mały głośniczek nie nadaje się
do naszego wzmacniacza.
Każdy wzmacniacz wzmacnia sygnały
elektryczne. Kostka TDA7056 ma wzmoc−
nienie ustalone przez producenta wynoszą−
ce 40dB czyli 100 razy. Stukrotne wzmoc−
nienie, to dość dużo, jak na wzmacniacz
mocy (w innych wzmacniaczach wzmoc−
nienie wynosi zazwyczaj 20...40 razy).
Aby uzyskać na głośniku odpowiednio
duży sygnał, na wejście kostki TDA7056
(nóżka nr 3) trzeba podać sygnał o amplitu−
dzie rzędu 40...150 miliwoltów
(0,04...015V). Umożliwia to bezpośrednią
współpracę z różnymi źródłami sygnału, na
przykład z wyjściem magnetofonu DECK,
odtwarzacza kompaktowego, radia czy wal−
kmana. Dla takiego celu przewidziano we−
jścia z punktami oznaczonymi C, D i O2.
Dwa wejścia (C i D) są na wypadek, gdyby
na wzmacniacz podawany był sygnał ste−
reofoniczny – sygnały z obu kanałów stereo
zostaną zsumowane. Do regulacji głośności
tego toru służy potencjometr P2.
Czułość wzmacniacza mocy TDA7056
jest jednak za mała dla bezpośredniej
współpracy z mikrofonem. Dlatego został
dodany prosty wzmacniacz z tranzystorem
T1. Dla początkujących szczegóły budowy
tego wzmacniacza nie są ważne. Wystarczy
wiedzieć, iż wzmocnienie tego stopnia jest
wyznaczone stosunkiem rezystancji poten−
cjometru P1 i rezystora R6.
Wzmocnienie stopnia = P1 / R6
Przy podanych wartościach (10k
cza wynosi około 20 razy, co w zupeł−
ności wystarcza do współpracy zarówno
z popularnymi mikrofonami elektreto−
wymi, jak i z mikrofonami dynamiczny−
mi. Na rysunku 1 pokazano sposoby
podłączenia różnych mikrofonów. We−
jściem mikrofonowym jest punkt ozna−
czony B. Punkt A jest potrzebny tylko
przy współpracy z mikrofonem elektre−
towym trzykońcówkowym.
Kondensator C5 filtruje obwód zasilania
i zapobiega samowzbudzeniu się wzmac−
niacza. Elementy R9 i C4 tworzą dodatko−
wy filtr zasilania dla przedwzmacniacza
z tranzystorem T1.
Dioda świecąca D1 i rezystor ogranicza−
jący prąd stanowią tylko wskaźnik włącze−
nia zasilania.
Schemat montażowy
Ogromną większość układów elektro−
nicznych wykonujemy z użyciem płytek
drukowanych. Końcówki elementów
umieszczone są w otworach płytki i następ−
nie przylutowane do punktów lutowni−
czych (ścieżek).
Początkujący elektronicy często próbują
zmontować układ lub zaprojektować płytkę
drukowaną tak, by rozmieszczeniem ele−
mentów przypominał schemat ideowy. Mo−
że to być uzasadnione tylko w przypadku
bardzo prostych układów. Ale ogólnie bio−
rąc jest to przyzwyczajenie wręcz szkodli−
we. Najczęściej wykonany układ rozmiesz−
i 470
) wzmocnienie przedwzmacnia−
E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/97
47
4542099.012.png
Pierwszy krok
czeniem elementów niewiele przypomina
schemat ideowy.
Podobnie jest z płytką przeznaczoną do
zmontowania naszego układu. Schemat
montażowy znajdziesz na rysunku 7 . O ile
symbole elementów na schematach ideo−
wych są ściśle określone przepisami za−
wartymi w normie, o tyle przy rysowaniu
schematów montażowych i projektowaniu
płytek występuje duża dowolność. Ja mam
po prostu w swoim komputerze zaprojekto−
wane przez siebie rysunki obudów po−
szczególnych elementów. Inni mają własne
sposoby oznaczania elementów na płyt−
kach drukowanych.
się nim do czasu nauczenia się kodu kolo−
rów na pamięć. Szczegóły dotyczące ozna−
czania rezystorów podane są w EdW 2/96
str. 56, 57 (archiwalne numery są jeszcze
do nabycia drogą przedpłaty).
Praktycznym problemem przy identyfi−
kacji rezystorów jest ustalenie, który pasek
oznacza pierwszą cyfrę, a który ostatnią.
W zasadzie pierwszy pasek powinien być
umieszczony blisko końca rezystora. Róż−
nie to bywa w praktyce. Na pewno pasek
srebrny lub złoty jest ostatni – oznacza to−
lerancję.
Pomocą w identyfikacji jest fakt, że
dwie pierwsze cyfry znaczące wartości
muszą pochodzić z tak zwanego sze−
regu E24, czyli muszą to być cyf−
ry:10, 11, 12, 13, 15, 16, 18, 20, 22,
24, 27, 30, 33, 36, 39, 43, 47, 51, 56,
62, 68, 75, 82 albo 91. W skrajnie
trudnym przypadku rezystor trzeba
po prostu zmierzyć omomierzem.
Kondensatory elektrolityczne
(zwane potocznie elektrolitami)
można zidentyfikować bez trudu, ba
zawsze mają one napis zawierający
pojemność (w mikrofaradach) i na−
pięcie pracy (np. 22/25 oznacza
22µF 25V; 47/100 – 47µF 100V; 100/6V3
– 100µF 6,3V). Zdecydowanie najpopular−
niejsze są „elektrolity stojące”. Dawniej
często stosowano też „elektrolity leżące”
czyli z wyprowadzeniami osiowymi.
W przypadku „elektrolitów” należy zwró−
cić uwagę na właściwą biegunowość – od−
wrotne włączenie może spowodować wy−
buch i rozerwanie kondensatora. W „elek−
trolitach stojących” dłuższa końcówka za−
wsze jest elektrodą dodatnią. Biegunowość
jest też zawsze wyraźnie zaznaczona na
obudowie.
Dotyczy to także kondensatorów elek−
trolitycznych tantalowych.
Kondensatory foliowe też nie sprawią
kłopotów, bowiem mają zawsze podaną na
obudowie pojemność, a dodatkowo litera−
mi kodowane są tolerancja i dopuszczalne
napięcie pracy. Przykładowo napis na kon−
densatorze 4n7Jc oznacza: 4,7nF (litera
n pełni rolę przecinka), tolerancja J = ±5%,
napięcie c = 160V. 22nMb oznacza 22nF,
tolerancja M=±20%, napięcie b=100V.
1µKa lub 1uK63 lub 1µ0K63 oznacza 1µF,
tolerancja K=±10%, napięcie 63V.
Inne przykłady oznaczeń to: u1 250 co
odpowiada 0,1µF=100nF 250V. Z kolei na−
pis 0,22 400 oznacza 0,22µF 400V
Kondensatory ceramiczne i niektóre
zagraniczne foliowe miewają oznaczenia
zawierające tylko trzy cyfry, np. 103,
222, 471, 105, 330. Sprawa jest bardzo
prosta: pojemność podana jest w pikofa−
radach; dwie pierwsze cyfry są znaczące,
trzecia oznacza ilość zer. Uwzględniając,
że 1000pF = 1nF i 1000nF = 1µF otrzy−
mujemy:
103 daje 10 000pF = 10nF
222 daje 22 00pF = 2,2nF
471 daje 47 0pF = 470pF
105 daje 10 00000pF = 1 000 000pF = 1µF
330 daje 33pF
Szczegóły dotyczące oznaczania kon−
densatorów podane są w EdW 5/96 na str.
54, 55.
Diody. W przypadku ogromnej więk−
szości diod mniejszej mocy, pasek (lub
paski) umieszczone na plastikowej lub
szklanej obudowie wskazuje elektrodę
ujemną, czyli katodę. Dotyczy to zarówno
zwykłych, jak i szybkich diod prostowni−
czych, warikapów (czyli diod pojemnoś−
ciowych), diod Schottky ego (szotkiego),
jak i diod Zenera. Szczegóły podane są na
rysunku 8 .
Uwaga! W diodach produkcji byłego
ZSRR pasek zwykle wskazywał anodę.
Diody LED (świecące). Rysunek 9 po−
zwoli zidentyfikować wyprowadzenia
większości diod świecących. Z reguły
dłuższa końcówka to anoda, czyli elektro−
da dodatnia.
Tranzystory. W starych tranzystorach
małej mocy w metalowej obudowie np.
BC107, BC147, BC527 języczek umiesz−
czony był obok wyprowadzenia emitera
(może zauważyłeś, że na moich płytkach
drukowanych zaznaczony jest taki języ−
czek – jest to moje przyzwyczajenie sprzed
lat). Dziś niemal wszystkie tranzystory ma−
łej mocy mają obudowy plastikowe typu
TO−92. Układ wyprowadzeń jest taki sam
dla tranzystorów NPN jak i PNP. Na ry−
sunku 10a i b zobaczysz ich układ wypro−
wadzeń. Tranzystory średniej mocy w obu−
Rys. 7. Schemat montażowy
Choć na schemacie montażowym wy−
stępują inne symbole, układ połączeń musi
zgadzać się ze schematem ideowym.
Identyfikacja elementów
W zestawach do samodzielnego monta−
żu, spotykanych w handlu, wszystkie ele−
menty są pakowane do jednej torebki lub
pudełka – krótko mówiąc są pomieszane.
Poważnym problemem, jaki napotykają
początkujący przy próbie złożenia układu
elektronicznego, jest trafne zidentyfikowa−
nie wszystkich elementów. Każda pomyłka
może oznaczać niewłaściwą pracę układu,
a nawet może spowodować nieodwracalne
uszkodzenia elementów.
Poniższe wskazówki pozwolą uniknąć
wielu stresów.
Rezystory zazwyczaj oznaczane są za
pomocą barwnego kodu paskowego. Zna−
komitą pomocą w identyfikacji rezystorów
jest prosty przyrząd opisany w rubryce
Drobne rady MacGyvera w EdW 4/97.
Każdy początkujący elektronik powinien
wykonać sobie taki przyrząd i posługiwać
a)
b)
d)
c)
Rys. 8. Diody
Rys. 9. Diody LED
Rys. 10. Tranzystory
48
E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/97
4542099.013.png 4542099.014.png 4542099.015.png 4542099.001.png 4542099.002.png 4542099.003.png 4542099.004.png 4542099.005.png 4542099.006.png
 
Pierwszy krok
dowach TO−126 standardowo mają układ
wyprowadzeń jak na rysunku 10c . Z kolei
popularne tranzystory dużej mocy w obu−
dowach TO−220 zawsze mają rozkład wy−
prowadzeń, jak na rysunku 10d . Tranzys−
tory MOSFET z kanałem N i P mają za−
wsze wyprowadzenia jak na rysunku 11 .
Układy scalone. W przypadku wszys−
tkich układów scalonych w typowych
obudowach dwurzędowych (tak zwa−
nych DIP), numeracja końcówek jest
standardowa. Obudowa zawsze ma wy−
cięcie lub wgłębienie. Zasady numeracji
takich układów podane są na rysunku
12 i dotyczą wszelkich układów w obu−
dowach DIP o dowolnej liczbie nóżek
(taka sama zasada dotyczy miniaturo−
wych układów scalonych do montażu
powierzchniowego).
Inne układy scalone, w tym wzmacnia−
cze mocy, mają różne obudowy. Choć licz−
ba wyprowadzeń bywa różna, wszystkie
wyprowadzenia znajdują się z jednej stro−
ny obudowy, a generalna zasada jest
wspólna: jeśli patrzy się na układ od strony
napisu, a nóżki zwrócone są w dół, wtedy
nóżki należy liczyć od strony lewej do pra−
wej. Pokazuje to rysunek 13 . Dotyczy to
także naszego układu TDA7056.
Cewki i dławiki. W przypadku cewek
zwłaszcza w obudowie ekranującej podaje
się typ, a nie parametry. Parametry należy
odczytać z odpowiedniego katalogu.
Proste jest tylko odczytanie wartości
(indukcyjności) dławików. Oznaczane są
one kodem barwnym, podobnie jak rezys−
tory: dwie cyfry znaczące oraz liczba zer.
Odczytana wartość wyrażona jest w mikro−
henrach. Ponieważ dławiki takie produko−
wane są zazwyczaj z tolerancją ±20%,
w oznaczeniu występują tylko trzy paski
(kropki). Nietrudno też zorientować się,
które dwie kropki przedstawiają cyfry zna−
czące – w 20−procentowym szeregu E6
mogą występować jedynie wartości mające
pierwsze cyfry równe 10, 15, 22, 33, 47 al−
bo 68. Uwzględniając, że 1000µH = 1mH
(1000mH = 1H) otrzymujemy:
czerwony−czerwony−brązowy to 221 czyli
22 0µH = 220µH
żółty−fioletowy−czerwony to 472 czyli
47 00µH = 4700µH = 4,7mH
brązowy−czarny−czarny to 100 czyli 10µH
a)
b)
wlutowaniem. Jednak układy scalone
(zwłaszcza wykonane w technologii
CMOS) warto lutować na samym końcu,
ze względu na możliwość ich uszkodzenia.
Dobrym przyzwyczajeniem jest lutowanie
najpierw końcówek zasilania, a potem po−
zostałych nóżek układów scalonych.
W wielu zestawach dla amatorów układów
scalonych się nie lutuje, bowiem stosowa−
ne są pod nie podstawki. Układy scalone
należy wkładać do podstawek po zmonto−
waniu wszystkich innych elementów.
Po zmontowaniu całości należy dokład−
nie skontrolować poprawność montażu.
Ponieważ błąd może słono kosztować,
warto zawsze przed pierwszym włącze−
niem zasilania dać komuś układ do spraw−
dzenia poprawności montażu – inna osoba
może znaleźć błędy, które my przegapimy,
bo czymś się zasugerujemy. Innym dobrym
sposobem jest odłożenie układu na jeden
dzień i sprawdzenie go „świeżym okiem”.
Często wychodzą wtedy na jaw ewidentne
pomyłki.
Do lutowania potrzebna jest lutownica
o mocy 15...40W. Przy małej mocy lutow−
nicy nie spiesz się z lutowaniem, bo lutując
szybko kolejne końcówki możesz dopro−
wadzić do zbytniego wychłodzenia grota
i do powstania lutów słabej jakości. Tem−
peratura grota powinna być rzędu 300°C.
Zaopatrz się we właściwy lut. To co po−
tocznie nazywamy cyną jest w rzeczywis−
tości stopem cyny z ołowiem, a zawiera
dodatkowo tak zwany topnik. Ze względu
na zawartość trującego ołowiu, jak naj−
mniej miej do czynienia z lutem (dawniej
zawodowe lutowaczki pracowały w ręka−
wiczkach właśnie ze względu na ołów).
Choć tak zwana cyna ma w środku top−
nik, zaopatrz się w kawałek kalafoni−
i – ten topnik znakomicie pomoże ci pobie−
lić cyną końcówki przewodów. Nie wdy−
chaj oparów kalafonii podczas lutowania –
działają zdecydowanie drażniąco na drogi
oddechowe.
Oprócz kalafoni używa się w elektroni−
ce różnych aktywniejszych topników. Jeśli
miałbyś kłopoty z pobieleniem jakiegoś za−
śniedziałego przewodu miedzianego lub
końcówki drutu nawojowego, wykorzystaj
znany nie tylko wśród amatorów bardzo
aktywny topnik w postaci... tabletki aspiry−
ny. Nie wdychaj tylko powstających opa−
rów.
Do lutowania nie używaj grubej cyny.
Nie chodzi tu tylko o średnicę, ale i fakt, że
często gruba cyna jest przeznaczona do
„nieelektronicznych” zastosowań i nie za−
wiera topnika, albo zawiera niewłaściwy
topnik.
Odżałuj parę złotych i zaopatrz się
w „elektroniczną” cynę o średnicy
0,5...1mm.
Przy lutowaniu płytka powinna leżeć
elementami do dołu. Zapamiętaj raz na za−
c)
Rys. 11. Tranzystory MOSFET
Rys. 12. Układy scalone w obudowie
DIP
Rys. 13. Układy scalone mocy
Praktyka wykazuje, że początkujący
najczęściej odwrotnie wlutowują diody,
kondensatory elektrolityczne, układy
scalone i tranzystory mocy w obudowie
TO−220.
Wiele elementów dwukońcówkowych
można montować dowolnie. Kierunek włą−
czenia nie gra wtedy żadnej roli. Do takich
niebiegunowych elementów należą między
innymi:
rezystory (oporniki), kondensatory sta−
łe, dławiki, rezonatory kwarcowe, bez−
pieczniki, warystory
Montaż i uruchomienie
Po zidentyfikowaniu i przygotowaniu
elementów należy zmontować je na płytce
drukowanej. Niektórzy wkładają wszystkie
elementy w otwory płytki, a następnie po
kolei lutują wszelkie wyprowadzenia do
punktów lutowniczych i ścieżek. Sam częs−
to stosuję ten sposób.
Ale początkującym należy raczej pole−
cić stopniowe lutowanie kolejnych elemen−
tów. Na pewno na początek na płytce trze−
ba wykonać zwory, czyli połączenia prze−
wodem (o ile takie zwory występują). Na−
stępnie można lutować kolejne elementy,
zaczynając od najniższych, czyli leżących
rezystorów. Rozpoczęcie montażu od ele−
mentów najniższych daje pewność, że nie
wysuną się one z otworów płytki przez
Biegunowość
Przy montowaniu elementów w ukła−
dzie należy mieć na uwadze, że niektóre
muszą być odpowiednio spolaryzowane.
Nie można ich montować odwrotnie, a za−
wsze zgodnie z oznaczeniami na schema−
tach ideowym i montażowym.
Do takich elementów należą:
wszelkie diody, kondensatory elektroli−
tyczne (zwykłe i tantalowe), tranzystory,
tyrystory, triaki, baterie, akumulatory oraz
układy scalone.
E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/97
49
4542099.007.png 4542099.008.png 4542099.009.png
Pierwszy krok
wsze, że należy grzać lutownicą nie ścież−
ki, nie cynę, tylko końcówkę lutowanego
elementu. Po jej rozgrzaniu (czyli po 1...2
sekundach grzania nóżki) należy dotknąć
końcówki elementu lutem cynowym – ka−
wałek lutu stopi się i spłynie po końcówce
na punkt lutowniczy, tworząc pewne połą−
czenie. Pokazuje to fotografia.
Każdy układ elektroniczny musi być za−
silany. Twój wzmacniacz będzie zasilany
z baterii, akumulatorów lub zasilacza sie−
ciowego. Źródło zasilania dołączysz do
punktów oznaczonych O, P
Musisz bardzo uważać przy podłącza−
niu źródła zasilania – plus baterii (zasila−
cza) dołączysz do punktu oznaczonego P.
Jeśli się pomylisz, a źródło
zasilania będzie mieć dużą
wydajność prądową,
wzmacniacz scalony U1
może ulec uszkodzeniu.
Do punktów J, K dołącz
przewodami głośnik. Prze−
wody powinny być jak naj−
dłuższe – kilka metrów, że−
byś potem mógł umieścić
głośnik w innym pomiesz−
czeniu i nie miał kłopotów
z samowzbudzeniem.
Jeśli zakupisz zestaw
AVT−2163, otrzymasz w nim
dwukońcówkowy mikrofon elektretowy. Wy−
konaj na płytce zworę X−Y i dołącz mikrofon
do punktów B i O1. Końcówka połączona
z metalową obudową mikrofonu powinna być
dołączona do punktu O1.
Dołącz przewodami potencjometry.
Przy pokręcaniu pokrętłem potencjometru
w prawo głośność powinna wzrastać. Jeśli
jest odwrotnie zamień skrajne przewody.
Układ nie wymaga uruchomiania, od ra−
zu powinien pracować. Przy pierwszym
włączeniu (jeszcze bez głośnika), między
dodatni biegun baterii, a punkt P. możesz
włączyć amperomierz – pobór prądu nie
powinien przekraczać 10mA – typowo wy−
nosi on 6mA. Jeśli coś byłoby nie w po−
rządku, możesz sprawdzić napięcia stałe
(DC – Direct Current) podane na rysunku
1 i szukać błędu „w okolicach” gdzie na−
pięcie jest niewłaściwe.
Wzmacniacz możesz wykorzystać
w dowolny sposób – zarówno przy wyko−
rzystaniu mikrofonu jak i do współpracy
z walkmanem, radiem czy magnetofonem.
Proponuję ci przeprowadzenie kilku
eksperymentów z różnymi przetwornikami
– zamiast mikrofonu włącz (drugi) głośnik
i sprawdź, jak zachowa się on w roli mik−
rofonu. Jeśli masz pod ręką, podłącz do
wejścia (punkty B, O1) słuchawkę telefo−
niczną, wkładkę gramofonowa, membranę
piezo, cewkę i sprawdź, jak zachowują się
one w roli mikrofonu lub czujnika.
Wykaz elementów
Rezystory
R1: 2,2
R4, R5: 100k
R6: 470
P1, P2: 10k
Kondensatory:
C1, C2, C3: 220nF
C4: 100µF/16V
C5: 470µF/16V
C6: 10µF/16V
Półprzewodniki:
D1: LED ziel. 3mm
T1: dowolny pnp np. BC 558
U1: TDA 7056
Pozostałe:
M1 – mikrofon elektretowy
Niedopuszczalne jest lutowanie przez
roztapianie cyny na grocie i przenoszenie tej
płynnej cyny na miejsce połączenia. Prze−
cież ty nie lutujesz rynien, tylko delikatne
elementy elektroniczne. Właśnie w taki spo−
sób powstają tak zwane „zimne luty”, czyli
miejsca niepewnego kontaktu, które z cza−
sem powodują przerwy w pracy urządzenia.
Dużym błędem jest także lutowanie po−
legające na grzaniu lutownicą cyny w miej−
scu połączenia.
Jeszcze raz ci powtarzam – masz grzać
końcówkę elementu, po nagrzaniu dotknąć
końcówki cyną i stopić tyle lutu, żeby po−
wstało połączenie o wklęsłych ściankach.
Właściwe i niewłaściwe luty zobaczysz na
rysunku 14 .
Zwróć uwagę, żeby raczej nie wyko−
rzystywać starej, przegrzanej cyny, odzys−
kanej z odsysacza. Taka przegrzana cyna
zwykle nie zawiera już topnika i nie gwa−
rantuje mocnego połączenia.
Postaraj się też o rodzaj odpornej gąbki do
czyszczenia grota lutownicy (gąbka powinna
być stale wilgotna). Często taką gąbkę można
dostać w sklepach gospodarstwa domowego.
Z czasem wykonasz lub kupisz sobie
wygodną podstawkę pod lutownicę.
Nie bój się panicznie przegrzania elemen−
tów. Jeśli wykonanie jednego lutu będzie
trwało 2...4 sekund, niczego nie przegrzejesz.
Podane wskazówki pozwolą ci popra−
wnie zmontować płytkę.
Zestaw startowy
Ponieważ w naszym pięknym kraju na−
leżałoby wiele osób „zarazić elektroniką”,
dział handlowy AVT przygotował zestaw
startowy dla elektroników hobbystów
(AVT−700).
Skład zestawu AVT−700
Miernik cyfrowy (z osprzętem)
Lutownica amatorska 40W/220V
Odsysacz cyny+zapasowa końcówka
odsysacza
Cążki boczne
Fiolka cyny
Srebrzanka około 1m
Przewód montażowy około 1m
Cena zakupu zestawu około 49,50 PLN
Blankiet wydrukowany na stronie 89
umożliwi łatwe zamówienie zestawu star−
towego i (lub) kompletu elementów
wzmacniacza dla siebie albo w formie
miłego prezentu dla przyjaciół.
Piotr Górecki
Konkurs
Ogłaszam też konkurs – do czego wyko−
rzystam (wykorzystałem) wzmacniacz
AVT−2163
Przez dwa miesiące czasu po ukazaniu
się tego numeru EdW możesz przysłać do
redakcji pomysł ciekawego i praktyczne−
go wykorzystania wzmacniacza. List
o objętości co najwyżej jednej strony po−
winien być skierowany na adres: Redak−
cja EdW skr. poczt. 134 Warszawa. Na ko−
percie koniecznie powinien znaleźć się
dopisek „Mój pierwszy wzmacniacz”.
Najciekawsze pomysły zostaną nagrodzo−
ne interesującymi książkami.
Konkurs
Rys. 14. Prawidłowe i nieprawidłowe luty
50
E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/97
R2, R3, R7, R8, R10, R11: 10k
R9: 1k
4542099.010.png 4542099.011.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin