Boczne skrzywienie kręgosłupa

Skrzywienie w płaszczyźnie czołowej to skolioza (scoliosis), a w płaszczyźnie czołowej i strzałkowej- kifoskoliozą.

Skrzywienia boczne dzielimy na:

-          funkcjonalne (wady postawy, skrócenie końćzyny, skrzywienie reflektoryczne, bólowe itp.)- nie osiągaja dużych rozmiarów, są odwracalne, skorygowac je można czynnie (mm komtrolującymi postawe) lub biernie (w pozycji leżącej po zniesieniu bólu): cgarakteryzują się jednołukowym bocznym wygięciem kregosłupa w płaszczyźnie czołowej. Kregi są anatomicznie prawidłowego kształtu (jie ma torsji). Wyst najczęściej u dzieci z osłabionym układem stabilizacji biernej(torebki stawowe, więzadła) i czynnej (mm). Zaliczamy do nich również nie utrwalone skrzywienie statyczne. Rokowanie jest pomyślne pod warunkiem prawidłowego ukierunkowanego postepowania leczniczego

-          strukturalne- kostnopochodne (osteopatyczne), najczęściej wady rozwojowe, wrodzone układu kostnego kręgosłupa i żeber, mięśniopochodne, wrodzone dystrofie mięśniowe, nerwopochodne wrodzone, po polio, porażenia spastyczne, itp.

-          Idiopatyczne- (80-90%) WYST U 2-3% znacznie częściej u dziewczynek. Cechują je utrwalone zmiany w bud mm a szczególnie ich linii przebiegu przebiegu nad stawami kręgosłupa, w bud więzadeł, krążków miedzykregowych.

Podział w zależności od lokalizacji skrzywienia pierwotnego:

-Odcinek szyno-piersiowy 1,5% najczęściej lewostronna

-Odcunek piersiowy 58%- najczęściej prawostronna, z tendencją so znacznej progresji

-Odcinek piersiowo- ledźwiowy najczęściej lewostronna

-Odcinek lędźwiowy- najczęściej lewostronna, pojawia się późno, po 13 r.ż, progresja nieznaczna, deformacja sylwetki mierna, ale może buć przyczyną wcześnie występujących uporczywych dolegliwości w tym odcinku. Nasilaja się one u kobiet szczególnie pod koniec ciąży i po porodzie.

Podizał w zależnośći od wieku w jakim się pojawiają:

-          niemowlęce- pomiędzy 6 a 24 mieś, głównie u chłopców, odcinek piersiowy, skierowana  najczęściej wypukłością w lewo. Mogą ustąpić przed 4 rokiem życia lub znacznie progresować osiągając znaczne rozmiary (100* i mięcej)

-          dziecięce- poestaje miedzy 3 a 10 r.ż  (najczęściej 5-8) częściej u dziewczynek

-          młodocianych- pomiedzy 10 a 14 r.ż . wygiecie pierwotne pojawia się jako pierwsze. Jego identyfikacja nie zawsze jest prosta i ma istotne znaczenie w określaniu typu skoliozy oraz  prognozowaniu. Stwierdzając istnienei trzech wygięć środkowe przyjmujemy za pierwotne, przy czterech, za pierwotne przyjmujemy dwa środkowe. Linia łuku wygięcia pierwotnego jest z reguły regularna. Zmiany anatomiczne pojawiają się najpierw w wygieciu pierwotnym, są najwytaźniej utrwalane i najmniej podatne na korekcje. Stwierdzane ewentualne boczne przesunięcie tułowia ma miejsce zawsze na str wypukłości wygięcia pierwotnego pod warunkiem, że silne bodźce bólowe nie wymuszają innego ustawienia. Przy ocenie wielkosci skrzywienia możemy posłużyć się kątową metodą Cobba lub Fergusona. Jest to ocen ajednopłaszczyznowa, mało precyzyjna, jednak wystarczająca do oceny zmiany wielkosci skrzywienia. Stopnie skrzywienia do 30*I, do 60* II, do 90* III.

Klasyfikacja skolioz niemowlęcych i dziecięcych wg. Menera, uwzglądniająca progresje skrzywienia i wiek dziecka.

Złośliwa- roczna progresja średnio 30* i w 2 roku życia osiąga 80* (5%)

Ostra- progresja srednio roczne 7,2* i w wieku 11 lat osiągaok. 100* (40%)

Umiarkowana- roczna progresja skrzywienia wynosi 5* i w 2 roku życia osiąga 25* (23%)

Zmiany strukturalne i przestrzenne kręgów:

-          rotacja kręgu- obrót w płszczyźnie poziomej wokół długiej osi kręgosłupa. Największa rotacja dotyczy kregu szczytowego, najmniejsza krańcowych. Powoduje powstanie garbu żebrowego po stronie wypukłej i zapadnięcie się żeber po str wklęsłej.

-          Torsja kręgu- to zniekształcenie trzonu, łuków i wyrostkow w kregosłupie.kompensacja zależy od wielu czynników. Najczęściej są to:

-          Lokalizacja uszkodzenia. Im precyzyjniej zorganizowana jest funkcja upośledzonego narządu sprzężonego z układem nerwowym, tym trudniejszy  i dłuzej trwający będzie proces konpensecji utraconych zdolnosci. W narządach wew kompensacje przebiega samoistnie z różnym skutkiem zależnym od rodzaju czynnika patogennego i rozległości uszkodzenia. W narządzie ruchu wymaga najczęściej długotrwałego trningu. Jeżeli dotyczy OUN nawet długotrwała rehabilitacja nie gwarantuje odtworzenia funkcji w pelnym zakresie. Skutki uszkodzenia w mniejszym lub większym stopniu  pozostają często na całe życie a utrzymanie możliwego do osiągnięcia pułatu pompensacji wymagają permanentnego treningu leczniczego.

-          Rozległosć uszkodzenia- im rozleglejsze uszkodzenie tym gorsze rokowanie finalne. Tym gorsze gdzu zniszczone zostaną jego drogi komunikowania się z OUN storujących jego fukcja. Sygnalizacja defektu zostaje osłabiona odbijając się negatywnie na mozliwosciach kompensacji. Kom nerwowa bedąca podstawową jednostka strukturalną tego ukłądu nie ma zdolności do rgeneracji.  Raz zniszczona traci na stałe swoje funkcje.

-          Dynamika powstawania defektu. Długotrwały proces chorobowy w wielu wypadkach pozwala na wukożystanie czasu do wytworzenia mechanizmów kompensacyjnych. Warunkiem jest wożliwość wrdozenia rehabilitacji oraz współuczestnictwo w niej chorego. Przedłużający się bezruch  przyczynia się do rozwoju niekożystnych  wtórnych zmain chorobowych, które mogą niweczyć pozytywne działanie czynnkia czasu.

-          Istotne znaczenie w mobilizcji rezerw czynnościowych organizmu niezbednych w uruchamianiu procesów kompensacji ma ogólny stan chorego. Pacjent młody, zdrowy, w pełni sprawny przed zachorowaniem, łątwiej iszybciej urychamia je.

-          Psychiczn amotywacja pacjenta przy jego pozytywnym nastawieniu  nawet przy zancznych defektach znacznie lepiej rokuje. Biernosć, brak wiary i motywacji do współuczestnictwa w dzuałaniach terapeutycznych może być znaczną przeszkodą w postepie leczenia. Skuteczny psycholog i pedagog może być kluczem do sukcesu.

-          Wiek chorego-  młody wiek chorego, również chory młody biologicznie zarówno fizycznie jak i mentalnie pomimo zaawansowanego wieku kalendarzowego łatwiej przestawiają się na nowe wymagane przez kompensecje tory.

-          Właściwe sterowanie procesami kompensacji. Zależy od odpowiednio dobieranych i często zmienianych rodzajów ćw, w zależności od potrzeb  i posadanych przez terapeutę umiejętnosci ich zastosowania. Mechanizmy kompensacyjne, które pomimo prawidłowego kompleksowego leczenia usprawniającego nie doprowadzido przywróceniapełnej funkcji uzkodzonego odcinka narządu ruchu z czasem zostają zastąpione przez adaptację.