Ziemia Ostrołęcka 1944- 1954.pdf

Kazimierz Krajewski Tomasz Łabuszewski

ZIEMIA OSTROŁĘCKA

w walce z komunizmem

1944 - 1954

fundacja

PAMIĘTAMY

Kazimierz Krajewski Tomasz Łabuszewski

ZIEMIA OSTROŁĘCKA

w walce z komunizmem

1944 - 1954

OSTROŁĘKA

Październik 2008

Wydanie okazjonalne - bezpłatne

„Walka beznadziejna, walka o sprawę z góry przegraną,

bynajmniej nie jest poczynaniem bez sensu.

[...] Wartość walki tkwi nie w szansach zwycięstwa sprawy,

w imię której się ją podjęło, ale w wielkości tej sprawy”.

Prof. Henryk Elzenberg

Ta broszura jest poświęcona pamięci

żołnierzy AK-AKO-WiN, NSZ i NZW Ziemi Ostrołęckiej

którzy oddali życie w walce z komunizmem

za niepodległość Polski, wiarę katolicką i wolność człowieka.

Zdjęcie na okładce:

Oddział NZW Mieczysława Dziemieszkiewicza „Roja” z KP „Ciężki”, 1948 r.

Z niepodległościowych kart dziejów Ziemi Ostrołęckiej

Nie masz podobno w Królestwie [Polskim] smutniejszej okolicy nad

Puszczę Myszyniecką, dawniej starostwo ostrołęckie, dziś ekonomię ko-

ronną Ostrołękę składającą. Nie ujrzysz tam [nic] , jak tylko wydmy piasz-

czyste, olbrzymią przestrzeń ziemi lotnym piaskiem zasypaną i do upra-

wy mniej zdatną. Bagna błotniste i lasy nikczemne, bo na lichym gruncie

nawet sosnowe drzewo tępo i krzywo rośnie. W okolicy tylko wsi: Czar-

nia, Długie i Surowe, grunt jest lepszy i lasy piękniejsze. Za Myszyńcem

kończą się już lasy, a kilka jeszcze wsi ku granicy pruskiej położonych,

jak Wołkowo i Dąbrowa, są na polach i w urodzajniejszym gruncie.

Tak opisywał okolice Ostrołęki dziewiętnastowieczny krajoznaw-

ca, H.W. Gawarecki w Pamiętniku historycznym płockim . Zdawać by się

mogło, iż niezamożna ludność kurpiowska stanowić mogła potencjalnie

wyborne zaplecze dla głoszących demagogiczne hasła komunistów.

Nic bardziej mylnego. Przywiązanie do wolności, której zaprzeczeniem

jest system komunistyczny, wierność wierze katolickiej, a także przywią-

zanie do państwa polskiego sprawiało, iż Ziemia Kurpiowska stała się

bastionem oporu przeciwko dyktaturze komunistycznej przyniesionej na

sowieckich bagnetach. Miernikiem postaw mieszkańców powiatu ostro-

łęckiego w przełomowym roku 1945, który przyniósł zamianę okupacji

niemiecką na okupację komunistyczną, jest powszechność oporu prze-

ciw „wyzwolicielom”. Otóż w latach 1945 - 1947 w zbrojnym, niepodle-

głościowym podziemiu w ostrołęckiem uczestniczyło ponad 3,5 tysiąca

mieszkańców! Z tego koło 2 tysięcy przypadało na podziemie „poakow-

skie” (AKO-WiN), ponad 1,5 tysiąca na podziemie obozu narodowego

(NSZ-NZW).

Nie bez znaczenia była też tu zapewne tradycja udziału ludu miej-

scowego, opowiadającego się w zmaganiach dziejowych zawsze po stro-

nie „opcji polskiej” i za wolnością. Na przestrzeni trzech ostatnich stuleci

wielokrotnie mieszkańcy Kurpiowszczyzny stawali do walki o niepodle-

głość Polski. Pokolenia naszych przodków przelewały tu krew w bojach

z najeźdźcą szwedzkim, z rosyjskimi - carskimi wojskami, z najeźdźcą

bolszewickim oraz z wrogiem nadciągającym z zachodu. Mieszkańcy

tych terenów, bez względu na różnice majątkowe i społeczne, stawali

ramię w ramię do walki o Polskę, wykazując wierność i przywiązanie do

państwa polskiego oraz wiary przodków.

Przekonały się o tym w 1708 r. wojska Karola XII ciągnące przez

Puszczę Myszyniecką do Grodna, gdy opowiadający się po stronie Sta-

nisława Leszczyńskiego mieszkańcy kurpiowskich wiosek zatrzymali je

w starciu pod Kopańskim Mostem. Podczas dalszych działań Kurpie

uzbrojeni przez zwolenników polskiego króla przenieśli swe działania

zbrojne nawet na teren sąsiedniej Litwy. Rzadki to przykład zaangażo-

wania się ludu w sprawy publiczne ówczesnej epoki, będące zazwyczaj

domeną aktywności szlachty - posiadającej pełnię praw politycznych.

Podczas Insurekcji Kościuszkowskiej 1794 r. strzelcy kurpiowscy zasilili

licznie jednostki wojska polskiego trzymające obronę linii Narwi.

Podczas kampanii prowadzonej w 1809 r. przez wojska Księstwa

Warszawskiego z kurpiowskich ochotników sformowano 6 pułk strzelców

pieszych pod wodzą Ignacego Zielińskiego.

Strzelcy kurpiowscy z powstania listopadowego, uzbro-

jeni w broń mysliwską (oficer i strzelec).

W czasie Powstania Listo-

padowego 1831 r. znów wsławiła

się ochotnicza formacja kurpiow-

skich „strzelców celnych”. Teren

Ziemi Ostrołęckiej ogarnięty był

działaniami partyzanckimi oddzia-

łów Zaliwskiego, Godlewskiego

i Bałhawina. Wszyscy pamiętamy

o bitwie pod Ostrołęką w maju

1831 r., będącej jedną z najwięk-

szych i najkrwawszych batalii Li-

stopadowego Powstania.

W Powstaniu Stycznio-

wym 1863-1864 mieszkańcy

Ziemi Ostrołęckiej licznie sta-

wali w narodowych szeregach.

Podczas zimowej kampanii

Zygmunta Padlewskiego kur-

piowscy kosynierzy z poświę-

ceniem stawiali czoła regular-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: