Podstawy zarządzania zaliczenie.doc

Podstawowe pojęcia

Organizacja -grupa ludzi, którzy współpracują ze sobą w sposób uporządkowany i skoordynowany, aby osiągnąć pewien zestaw celów.

Cykl organizacyjny-najbardziej znany cykl Le Chatelier’a to trzy fazy:

1) Przygotowawcza (preparacja) - określenie celu ,zbadanie zasobów i warunki które należy zastosować aby osiągnąć cel. Określenie planu, przygotowanie zasobów i warunków niezbędnych do ich zastosowania. 2) Realizacji - stałe i systematyczne działanie wg planu.

3) Kontroli -kontrolujemy efekt i sposób realizacji, czy działanie zgodne z przyjętym planem, każde działanie powinno być zorganizowane.

Zasady sprawnego działania:

Wg. Fayola

1)Podział pracy-wysoki stopień specjalizacji powinien przynieść wzrost efektywności specjalizacji. Podlega mu zarówno praca techniczna jak i kierownicza.
2)Autorytet- do wykonania obowiązków kierowniczych niezbędny jest autorytet - formalny do wydawania poleceń, osobisty wynikający z wiedzy i doświadczenia.
3)Dyscyplina- członkowie organizacji musza szanować reguły rządzące organizacją.
4)Jedność rozkazodawstwa- każdy pracownik powinien otrzymywać polecenia tylko od jednego przełożonego.
5)Jedność kierownictwa-podobne czynności w organizacji powinny być zgrupowane i podległe tylko jednemu kierownikowi.
6)Podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu-interesy jednostek nie powinny być przedkładane ponad cele całej organizacji.
7)Wynagrodzenie-powinno być sprawiedliwe.

8)Centralizacja-władza i autorytet powinny być możliwie silne, skoncentrowane na wyższych szczeblach organizacji.
9)Hierarchia- linia władzy powinna przebiegać z góry na dół organizacji i należy jej zawsze przestrzegać.
10)Ład- zasoby ludzkie i rzeczowe powinny być koordynowane tak ,aby znalazły się na właściwym miejscu we właściwym czasie.
11)Sprawiedliwość- menadżerowie powinni być uprzejmi i sprawiedliwi w stosunkach z podwładnymi.
12)Stabilizacja personelu- należy unikać dużej ilości pracowników.
13)Inicjatywa- podwładni powinni mieć swobodne inicjatywy.
14)Harmonia- praca zespołowa ,duch zespołu ,poczucie jedności i  przynależności do jednej grupy powinny być popierane i podtrzymywane.

Zarządzanie i kierowanie

Zarządzanie-zestaw działań obejmujący planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodzenie, tj. kierowanie ludźmi, i kontrolowanie, skierowanych na zasoby organizacji (ludzkie, finansowe, rzeczowe i informacyjne) i wykonywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny i skuteczny.

Szczeble zarządzania- menadżerów można sklasyfikować w zależności od szczebla organizacji:

-najwyższego

-średniego

-pierwszej linii

Według dziedziny (obszarów) zarządzania- menadżerów można podzielić na:

-menadżerów marketingu

-menadżerów finansów

-menadżerów eksploatacji (operacji)

-menadżerów zasobów ludzkich

-menadżerów administracyjnych

i innych

Rola ministrów

   Minister jest naczelnym organem administracji państwowej. Kieruje wyodrębnionym działem lub działami administracji rządowej (dawniej mówiono o tzw. resorcie) lub jest tzw. ministrem bez teki. Wykonuje swoje zadania przy pomocy sekretarzy stanu i podsekretarzy stanu (zwyczajowo nazywanych wiceministrami) oraz specjalnego urzędu: ministerstwa. Wchodzi też w skład Rady Ministrów.

Funkcje organizacyjne naczelnego kierownika-kierownicze role organizacyjne podzielić można na trzy grupy:

1)Interpersonalną- dotyczy zadań, jakie powinny być wypełnione w zakresie relacji międzyludzkich w zarządzanej grupie. Kierownik powinien reprezentować ją na zewnątrz (wobec innych jednostek organizacyjnych i poza organizacją), być promotorem zaangażowania i wydajności oraz łączyć i koordynować pracę wszystkich jednostek i podzespołów.

2)Decyzyjną – kierownik wyznacza kierunki zmian, wywołuje i reguluje działanie jednostek i podzespołów, decyduje o alokacji materialnych (np. środkach pracy) i niematerialnych (np. obsadzie stanowisk) zasobów organizacji; zarządza intra-grupowymi czy organizacyjnymi konfliktami i innymi zakłóceniami.

3)Informacyjną - ze względu na dwie pierwsze grupy ról (tj. interpersonalną i decyzyjną) kierownik stanowi szczególne ogniwo gromadzenia, przetwarzania, interpretowania i upowszechniania informacji; powinien on bacznie obserwować organizację, otoczenie i swój zespół, przekazywać odpowiednim osobom i organizacjom wewnątrz i na zewnątrz organizacji i zespołu odpowiednie informacje.

Kierowanie –wyższe i szersze znaczenie, jedna z funkcji zarządzania odpowiadająca motywacji, aby ludzie działali odpowiednio. Proces który ma na celu wykorzystanie zasobów tak aby osiągnąć zamierzony cel, podobnie jak zarządzanie.

Stereotyp menadżera tradycyjny i współczesny.

   Tradycyjny model zakłada ,że ważnym elementem pracy menadżera jest zapewnienie, by pracownicy wykonywali swoje nużące, powtarzalne zadania możliwie sprawnie. Kierownicy ustalali sposób wykonywania zadań i stosowali system zachęt płacowych do motywowania pracowników. Zgodnie z tym poglądem przyjmuje się, że pracownicy są z natury leniwi i że kierownicy rozumieją lepiej ich zadania od nich samych. Pracowników można motywować jedynie wynagrodzeniem pieniężnym.

   Współczesny menedżer powinien wspierać swój personel, walczyć o pomysły. Menedżer przekonuje i lobbuje, innymi słowy podpisuje się pod wszystkimi pomysłami, które rodzą się w jego grupie. Dobry menedżer umie słuchać. Umie wyczuć intencje klienta, pracownika, przełożonego. Co więcej wie, jak zareagować na sugerowane rozwiązania czy problemy.

Etapy rozwoju nauki zarządzania 

Podejście klasyczne- składa się z dwóch gałęzi : zarządzanie i zarządzania administracyjnego (klasycznej teorii organizacji) .Składa się z dwóch wyodrębnionych gałęzi:

-naukowego zarządzania - podejście do zarządzania zajmujące się poprawą wyników osiąganych przez poszczególnych robotników
-zarządzania administracyjnego(klasycznej teorii organizacji) - podejście do zarządzania zajmujące się poprawą wyników osiąganych przez poszczególnych robotników ,koncentrujące się na zarządzaniu cała organizacją

Podejście socjologiczne-szkoła behawioralna (zachowań międzyludzkich) - indywidualne postawy i zachowania jednostek i grup w organizacji.

Szkoła empiryczna (neoklasyczna)-nauka organizacji stanowi dyscyplinę wysoce sformalizowaną. Tendencja do wzrastającej hermetyczności nauki organizacji potęguje się w miarę aksjomatyzacji i kwantyfikacji tej nauki. Zjawisko to stanowi główną przyczynę rozbratu, jaki obserwuje się w dziedzinie organizacji między teorią i praktyką. Zmniejszenie tego rozbratu oraz dystansu miedzy kierownikiem przedsiębiorstw i specjalistami w zakresie organizacji jest głównym celem szkoły neoklasycznej. Starają się oni na podstawie badań praktyki zarządzania sformułować uogólnione założenia i reguły, które mogłyby być bezpośrednio wykorzystane w zarządzaniu

Podejście systemowe - zakłada się w nim, że efektywność organizacji mierzy się:
- zdolnością organizacji do pozyskiwania środków z otoczenia,
- stopniem ich wykorzystania,
- zdolnością do pokonywania niepewności płynącej z otoczenia,
- możliwością kształtowania warunków, w jakich funkcjonuje w otoczeniu.

Podejście to wygenerowało wiele propozycji oceny efektywności działania systemu organizacyjnego. Zawierają one wiele wymiarów efektywności. Każdym z tych wymiarów nich opisany jest kryteriami, w odniesieniu do każdego kryterium można posłużyć się różnymi miernikami czy wskaźnikami. Zbiory mierników mają charakter otwarty.

Cybernetyczne podejście zarządzania

Cybernetyka – nauka o systemach sterowania oraz związanym z tym przetwarzaniu i przekazywaniu informacji (komunikacja). Cybernetyka ekonomiczna jest nauką stosującą metody matematyczne oraz narzędzia i technologie informatyczne do badania i sprawnego (optymalnego) zarządzania organizacjami w skali mikro (małe i średnie przedsiębiorstwa produkcyjne, transportowe, handlowe, banki, giełdy, firmy ubezpieczeniowe itd.) oraz makro (gospodarka narodowa, korporacje ponadnarodowe, koncerny międzynarodowe i światowe itd.).

System organizacji kierownictwa

Role systemu organizacji kierownictwa

-tworzenie warunków pracy zespołowej

-podnoszenie kwalifikacji pracowników

-tworzenie klimatu organizacji

-wspomaganie utrzymania równowagi w organizacji

-zapewnianie równych szans

-uwzględnianie i tolerancja różnic

Typy struktur kierownictwa

1)Ze względu na spiętrzenie i rozpiętość rozróżnia się dwa typu struktury organizacyjnej:

-struktury płaskie
-struktury smukłe

2)Ze względu na rodzaj więzi:

-więź służbowa
-więź funkcjonalna
-więź techniczna
-więź informacyjną
3)Ze względu na układ więzi organizacyjnych:
-liniową(służbową)
-funkcjonalną
-sztabową
-techniczną

Struktury kombinowane

-prosta kombinowana (ilościowe)

-złożona kombinowana (nowa jakość)

Struktura kierownictwa a rozpiętość kierowania-typy struktur organizacyjnych wyróżnione wg kryterium rozpiętości kierowania:

-zasięg kierowania - liczba wszystkich pracowników podległych bezpośrednio i pośrednio jednemu kierownikowi.

-rozpiętość kierowania - liczba wszystkich pracowników bezpośrednio podległych kierownikowi danego szczebla.

Struktury płaskie i smukłe -porównanie struktur smukłych i płaskich:

-w strukturze płaskiej, z powodu mniejszej liczby szczebli, przepływ informacji jest szybszy i sprawniejszy

-koszty administracyjne struktur płaskich są, niższe aniżeli w strukturach smukłych,

-duża liczba podwładnych nie sprzyja w strukturach płaskich częstym kontaktom między przełożonymi i podwładnymi, co wymaga bardziej samodzielnej pracy podwładnych, a więc zatrudnienia ludzi o wyższych kwalifikacjach,

-ze względu na możliwości poświęcania przez przełożonego w strukturach smukłych większej uwagi podwładnym, istnieje niebezpieczeństwo nadmiernego ingerowania w kompetencje podwładnych

-struktury płaskie nie wymagają takiego zakresu działań koordynacyjnych, jak struktury smukłe

-wrażliwość struktur płaskich na uszkodzenie poszczególnych elementów jest mniejsza niż struktur smukłych,

-częstotliwość reorganizacji jest tym większa im więcej szczebli ma struktura.

Formalna i nieformalna struktura kierowania

Formalna (liniowa lub funkcjonalna)oparta na:

-aktach prawnych powszechnie obowiązujące

-aktach wewnętrznych

Nieformalna - wynikająca z innych systemów norm niż system prawny np:

-reguły moralne, obyczajowe, zwyczajowe

Zespoły i struktury zadaniowe

Struktury zadaniowe tworzone są przez konkretne zespoły zadaniowe (problemowe lub projektowe), powoływane są do realizacji określonych zadań wielowymiarowych.Strukturę stosowana ze względu na zmienność warunków otoczenia, a przez to celów i zadań przedsiębiorstwa.Są szczególnie przydatne do:

-instytucji naukowo-badawczych, biur projektowych itp.
-wdrażania nowatorskich przedsięwzięć
-instytucji specjalistycznych;
-przedsiębiorstw produkcyjnych.
Zarządzanie w tym systemie opiera się na powoływaniu do rozwiązywania krótkotrwałych zadań jednorazowych. Projekt powierza się jednemu specjaliście, który staje się jego kierownikiem. Kierownik kompletuje sobie zespół współpracowników.
 

Role i zadania kierownika - menadżera

Pojęcie pracy kierowniczej – głównymi zadaniami kierownika są:

-planowanie - (60% czasu na tą czynność) celów, zasobów, działań, wyników
-organizowanie - procesów, struktur, zespołów, stanowisk pracy, współpracy
-kierowanie ludźmi - przewodzenie, motywowanie, komunikowanie
...