POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJNE- unormowany prawem ciąg czynności procesowych podejmowanych przez organ egzekucyjny i inne podmioty postępowania egzekucyjnego w celu wykonania przez zastosowanie środków przymusu państwowego obowiązków wynikających z aktów poddanych egzekucji administracyjnej.
Akty muszą być wykonalne, nakładać obowiązki- przyznające uprawnienia adresatowi i decyzje negatywne nie podlegają.
PODMIOTY CZYNNE
· ORGAN EGZEKUCYJNY- organ uprawniony do stosowania w całości lub części określonych w ustawie środków służących do doprowadzenia do wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków pieniężnych lub niepieniężnych
· WIERZYCIEL- podmiot uprawniony do żądania wykonania obowiązku lub jego zabezpieczenia w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym.
· PODMIOT O SPECYFICZNYM CHARAKTERZE- DŁUŻNIK ZAJĘTEJ WIERZYTELNOŚCI, QUASI EXEQTOR- zazwyczaj czynny gdyż realizuje na wezwanie organu egzekucyjnego zajęcie wierzytelności lub innych praw majątkowych zobowiązanego. Może się jednak stać podmiotem biernym jeżeli nie wykonuje lub nienależycie wykonuje swoje obowiązki- organ może nałożyć na niego karę pieniężną, która podlega przymusowemu ściągnięciu e trybie egzekucji administracyjnej
· ORGANY POLICJI, ABW, AW, STRAŻY GRANICZNEJ, POŻARNEJ i inne organy powołane do ochrony spokoju, bezpieczeństwa, porządku, zdrowia publicznego lub mienia publicznego. Mogą wystąpić bądź jako organy egzekucyjne bądź organy asystujące.
PODMIOTY BIERNE
· ZOBOWIĄZANY- osoba fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, która nie wykonała w terminie obowiązku o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym. Powinny sposób postępowania zobowiązanego może polegać na:
- zapłacie określonej kwoty pieniężnej
- wykonaniu pewnych czynności
- zaniechaniu określonych działań
- znoszeniu jakiegoś stanu np. rewizja
- nieprzeszkadzaniu innej osobie w wykonywaniu jej praw np. poborcy
- wydanie rzeczy ruchomej lub nieruchomości np. wywłaszczenie
Ograniczenia podmiotowe- wobec osób, które korzystają z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych i w zakresie przewidzianych przez ustawy, umowy lub powszechnie ustalone zwyczaje międzynarodowe nie podlegają orzecznictwu polskich organów. Tylko w wypadku wyraźnego zrzeczenia dopuszczalne ale nie wolno stosować egzekucji z mienia przeznaczonego do użytku służbowego ani też stosować środków egzekucyjnych w stosunku do osoby zobowiązanego.
ZAKRES PRZEDMIOTOWY
Stosowanie PRZYMUSU PAŃSTWOWEGO- polega na podejmowaniu czynności egzekucyjnych przez które PEA rozumie wszelkie podejmowane przez organ egzekucyjny działania zmierzające do zastosowania lub zrealizowania środka egzekucyjnego. Egzekucja prowadzona jest w ramach postępowania egzekucyjnego.
Zastosowanie środków egzekucyjnych jest poprzedzone takimi czynnościami jak:
· przesłanie upomnienia przez wierzyciela
· sporządzenie tytułu wykonawczego
· przekazanie tytułu wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji do organu egzekucyjnego
· badanie dopuszczalności egzekucji.
Wszczęcie egzekucji- chwila doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego albo chwila doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu wierzytelności jeżeli to zawiadomienie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu tytułu wykonawczego.
PODSTAWY EGZEKUCJI ADMINISTRACYJNEJ
Tytuły egzekucyjne- akty, z których wynikają obowiązki podlegające egzekucji. Są to akty indywidualne i generalne.
INDYWIDUALNE:
1. decyzje
2. postanowienia
3. orzeczenia sądowe
DECYZJE- musi być wykonalna- w trybie KPA- ostateczna chyba że zaopatrzona w rygor natychmiastowej wykonalności albo podlega natychmiastowemu wykonaniu, w trybie Ordynacji Podatkowej- nieostateczna jest wykonalna, chyba że organ podatkowy w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem strony lub interesem publicznym wstrzyma wykonanie postanowieniem, na które służy zażalenie (organ, który wydał decyzję do czasu przekazania odwołania do organu odwoławczego, potem odwoławczy)
POSTANOWIENIA- wydawane w toku postępowania jurysdykcyjnego a także w toku postępowania egzekucyjnego (kara pieniężna nałożona na osobę, która odmawia udzielenie organowi egzekucyjnemu informacji, grzywna w celu przymuszenia). Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia a zatem są one wykonalne, chyba że organ, który je wydał wstrzyma wykonanie.
UGODA- instytucja znana tylko KPA. Zawierana między stronami przed organem. Zatwierdzenie postanowieniem organu przed którym została zawarta. Służy zażalenie. Jest wykonalna z dniem, w którym postanowienie o jej zatwierdzeniu stało się ostateczne (organ przed którym została zawarta czyni wzmiankę o jej wykonalności). Wywiera skutki jak decyzja.
ORZECZENIA SĄDOWE- tylko gdy przepis szczególny tak stanowi.
DO AKTÓW INDYWIDUALNYCH ZALICZA SIĘ PONADTO:
· deklaracje i zeznania podatkowe
· zgłoszenia celne
· deklaracje rozliczeniowe płatnika składek na ubezpieczenie społeczne
· informacje o opłacie paliwowej
Są one tytułem egzekucyjnym tylko wtedy gdy zostało w nich zamieszczone pouczenie, że stanowią podstawę wystawienia tytułu wykonawczego i jeżeli przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego wierzyciel przesłał zobowiązanemu upomnienie.
GENERALNE
Przepisy ustanawiające obowiązki mogą być podstawą egzekucji jeżeli:
1. mieszczą się w zakresie administracji rządowej, samorządu terytorialnego
2. ustanawiają obowiązki bez potrzeby dokonywania konkretyzacji w drodze decyzji lub postanowienia.
Te tytuły egzekucyjne stanowią podstawę wystawienia tytułu wykonawczego.
TYTUŁ WYKONAWCZY
Dokument urzędowy, który stwierdza istnienie i wymagalność obowiązku. Wystawia go wierzyciel na formularzu. Musi zawierać:
· oznaczenie wierzyciela
· oznaczenie zobowiązanego
· treść obowiązku
· podstawę prawną obowiązku
· wzmiankę o wymagalności obowiązku
· przy należnościach pieniężnych wysokość, termin od którego nalicza się odsetki, rodzaj i stawkę odsetek
· wzmiankę o zabezpieczeniu
· podstawa prawna prowadzenia egzekucji
· datę wystawienia tytułu
· podpis z imieniem i nazwiskiem, stanowiskiem służbowym i pieczęcią urzędową wierzyciela
· pouczenie zobowiązanego o przysługującym mu terminie 7 dni od doręczenia tytułu na zgłoszenie zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji
· klauzula organu egzekucyjnego o skierowaniu tytułu do egzekucji administracyjnej
· wskazanie środków egzekucyjnych przy należnościach pieniężnych
Do tytułu należy dołączyć dowód doręczenia upomnienia. Tytuł wykonawczy wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji wierzyciel kieruje do organu egzekucyjnego (jeżeli organ jest jednocześnie wierzycielem przystępuje z URZĘDU do egzekucji)
WSZCZĘCIE EGZEKUCJI- z chwilą doręczenia zobowiązanemu tytułu wykonawczego.
ORGANY EGZEKUCYJNE OBOWIĄZKÓW PIENIĘŻNYCH:
1. UPRAWNIONE DO STOSOWANIA WSZYSTKICH ŚRODKÓW EGZEKUCYJNYCH
NACZELNIK US- organ egzekucyjny o kompetencji generalnej- może stosować wszystkie środki egzekucyjne
2. UPRAWNIONE DO STOSOWANIA NIEKTÓRYCH ŚRODKÓW EGZEKUCYJNYCH
o ORGANY GMIN O STATUSIE MIAST- uprawnione do prowadzenia egzekucji należności pieniężnych z tytułu podatków i opłat, dla których te organy są właściwe do ustalania i pobierania
o ORGANY GMIN WCHODZĄCE W SKŁAD POWIATU WARSZAWSKIEGO- należności pieniężne, do których ustalania i pobierania są właściwe. Mogą stosować wszystkie środki oprócz egzekucji z nieruchomości
o PRZEWODNICZĄCY ORGANÓW ORZEKAJĄCYCH W SPRAWACH O NARUSZENIE DYSCYPLINY FINANSÓW PUBLICZNYCH- wyłącznie egzekucja z wynagrodzenia za prace ukaranego z tytułu kar i kosztów postępowania w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych
o DYREKTOR ODDZIAŁU ZUS- tylko należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne i pochodnych oraz innych świadczeń wypłacanych przez oddział, które nie mogą być potrącane z bieżących świadczeń. Może stosować:
· egzekucję z wynagrodzenia za pracę
· ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego
· z wierzytelności pieniężnych
· z rachunków bankowych
o DYREKTOR IZBY CELNEJ- tylko należności celne, z tytułu podatku akcyzowego i VAT z tytułu importu towarów. Może stosować wszystkie środki oprócz egzekucji z nieruchomości
o DYREKTOR REJONOWEGO ODDZIAŁU WAM- należności pieniężne z tytułu opłat za używanie lokali i kwater znajdujących się w zasobie WAM. Tylko egzekucja z wynagrodzenia za pracę i ze świadczeń zaopatrzenia emerytalnego albo ubezpieczenia społecznego.
ORGANY EGZEKUCYJNE OBOWIĄZKÓW NIEPIENIĘŻNYCH:
- WOJEWODA- wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej w województwie niezastrzeżone dla innych organów.
- WŁAŚCIWY ORGAN JST- w zakresie zadań własnych, zleconych i zadań z zakresu administracji rządowej oraz w zakresie obowiązków wynikających z decyzji i postanowień wydawanych przez samorządowe jednostki organizacyjne
- KIEROWNIK WOJEWÓDZKIEJ SŁUŻBY, INSPEKCJI I STRAŻY- w zakresie swojej właściwości
- ORGANY POLICJI, ABW, AW, STRAŻY GRANICZNEJ, PIP a także inne organy powołane do ochrony spokoju i bezpieczeństwa, porządku, zdrowia i mienia społecznego- w przypadkach określonych w przepisach szczególnych.
NADZÓR NAD EGZEKUCJĄ
sprawują organy wyższego stopnia (gmina- SKO, Naczelnik US- Dyrektor Izby). Nadzór oznacza kontrolę i możliwość wiążącego ingerowania w działalność jednostki. Formą ingerencji jest możliwość wstrzymania całego postępowania egzekucyjnego bądź tylko czynności egzekucyjnych.
Organ nadzoru pełni też funkcje organów odwoławczych gdy chodzi o postanowienia wydawane przez nadzorowane organy egzekucyjne a także rozpoznają niektóre środki prawne np. skargę na przewlekłość.
ORGANY UDZIELAJĄCE POMOCY- mogą jej zażądać organy egzekucyjne. Pomoc jest udzielana na wezwanie jeżeli organ egzekucyjny napotka opór, który uniemożliwia lub utrudnia przeprowadzenie egzekucji albo gdy istnieje przypuszczenie, że na taki opór natrafią. Zasadniczo organy policji a w strefie nadgranicznej albo w strefie przejścia granicznego- straż graniczna. Jeżeli opór stawia żołnierz w czynnej służbie wojskowej- właściwy organ wojskowy chyba że zwłoka grozi udaremnieniem egzekucji a na miejscu nie ma organu wojskowego. Organy nie mogą odmówić udzielenia pomocy. Sposoby jej udzielania regulują akty wykonawcze.
POMOC- polega na umożliwianiu przeprowadzenia czynności poprzez zapewnienie dostępu do miejsca, porządku na miejscu, osobistego bezpieczeństwa organowi, egzekutorowi, czynna obecność.
ORGANY ASYSTUJĄCE- takie, w obecności których można dokonywać czynności egzekucyjnych. W obrębie budynków wojskowych i policji, ABW, AW, Straży Granicznej i na okrętach wojennych- można dokonać czynności egzekucyjnych tylko po uprzednim zawiadomieniu właściwego komendanta i w asyście właściwego organu. Bierna obecność.
WIERZYCIEL- podmiot uprawniony do żądania wykonania obowiązku w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym. Do podstawowych zadań należy podejmowanie czynności zmierzających do zastosowania środka egzekucyjnego oraz pełnienia roli współgospodarza procesu egzekucyjnego. W postępowaniu dochodzone są obowiązki publicznoprawne- funkcje wierzycieli pełnią więc organy administracji publicznej lub inne instytucje publiczne. Gdy obowiązki wynikają z decyzji lub postanowień administracji rządowej lub samorządowej- organ I inst właściwy do orzekania. WYJĄTKI:
- w odniesieniu do obowiązków wynikających z decyzji, postanowień, mandatów karnych wydanych przez Naczelnika urzędu celnego oraz przyjętych przez ten organ deklaracji, zgłoszeń celnych, informacji o opłacie paliwowej- wierzycielem jest Dyrektor Izby Celnej.
- wierzycielem obowiązków wynikających z decyzji organów kontroli skarbowej nie jest ten organ lecz właściwy organ podatkowy
- jeżeli obowiązki wynikają z orzeczeń albo bezpośrednio z przepisu prawa wierzycielem jest organ lub instytucja bezpośrednio zainteresowana wykonaniem obowiązku albo powołana do czuwania nad wykonaniem. Jeżeli nie ma takiego organu wierzycielem jest podmiot, na rzecz którego zostało wydane orzeczenie lub którego interesy prawne zostały naruszone. Dopuszcza zatem wyjątkowo możliwość, że wierzycielem będzie osoba prywatna.
- do obowiązków wynikających z tytułów wykonawczych wystawionych przez Ministra właściwego ds. Finansów Publicznych- funkcje wierzyciela pełni MFP.
Podstawową funkcją każdego wierzyciela jest podjęcie czynności
zmierzających do wszczęcia egzekucji:
1. doręczenie zobowiązanemu pisemnego upomnienia
2. sporządzenie tytułu wykonawczego
3. wystąpienie do organu z wnioskiem o wszczęcie egzekucji
w toku egzekucji:
4. kompetencje zastrzeżone dla strony postępowania:
- składanie środków zaskarżenia
- skarg na przewlekłość
5. jako współgospodarz postępowania
- wyrażanie zgody na wyłączenie określonych składników spod egzekucji
- udział w rozpoznaniu zarzutów
- kierowanie do organu wniosków o zawieszenie/ umorzenie postępowania
Jeżeli organ i wierzyciel to ten sam podmiot, czynności jako wierzyciela stają się bezprzedmiotowe.
ZOBOWIĄZANY
Podmiot, który nie wykonał obowiązku w terminie. Jest podmiotem biernym bo przeciwko niemu jest prowadzone postępowanie egzekucyjne, wobec niego stosuje się środki przymusu. WYJĄTKI:
...
magara2