Władysław Anczyc - Przygody prawdziwe żeglarzy i podróżników.pdf - bogg - Rowiny7

Anczyc Władysław

PRZYGODY PRAWDZIWE

ŻEGLARZY I PODRÓŻNIKOW

Aleksander Selkirk

na wyspie Juan Ferdiiumdcz (1705—1709),

Spojrzyjcie na kartę Ameryki południowej. Na Oceanie Spokojnym, oblewającym zachodnie brzegi tego

ogromnego lądu, o sto kilkadziesiąt mil od ziemi, leżą dwie małe wysepki, rzucone w przepaść ogromnych

przestworów wody. Wy-sepki te nazywają się Juan Ferdinandez.

Jedna z nich bliżej brzegów leżąca, zowie się z tej przyczyny Mas a Tierra (bliżej ziemi), druga dalej,

nazwana Mas Fuero (bliżej oddale-nia). Pierwsza na cztery mile długa i przeszło milę szeroka, jest górzysta i

gęstemi lasami po-kryta ; druga stromo wybiega z bezdennych toni i jest znacznie mniejsza od swej

towarzyszki.

Obydwie powstały skutkiem działania ogni podziemnych, które do dziś dnia jeszcze nie uspokoiły się i

dlatego częste trzęsienia ziemi je nawiedzają.

Wysepki te wsławiły się czteroletnim poby-tem na nich majtka szkockiego, Aleksandra

Przygody żeglarzy.

Selkirk, którego przygody nastręczyły Danielowi Foe, pisarzowi angielskiemu, myśl napisania przy-padków

Robinsona Kruzoe.

Juan Ferdinandez, żeglarz hiszpański, odkrył je w roku 1563 i od niego otrzymały nazwę. Marynarz ten

odbył mnóstwo podróży morskich i prawie całe życie przepędził na pokładzie okrętu. Widok też tych pięknych

wysp, bujną roślinnością okrytych, obudził w nim tęsknotę do spokojnego życia i skłonił do osiedlenia się tutaj.

Zabrawszy żonę i dzieci, zaopatrzywszy się w potrzebne narzędzia i zwierzęta, a głównie kozy, przeniósł się na

wyspę /Was a Tierra i wy-budował sobie tutaj osadę.

Przez kilka lat Juan Ferdinandez zażywał w swej rozkosznej siedzibie błogiego pokoju, ale nakoniec

jednego lata flotylla hiszpańska zarzu-ciła kotwicę przy brzegach wyspy. Admirał za-jął ją na własność korony

hiszpańskiej, a widząc nadzwyczajną żyzność ziemi, postanowił założyć tutaj osadę. Jakoż wkrótce ponad

zatoką wznio-sła się mała forteczka i kilkanaście chat. Roz-gniewany Ferdinandez, że mu zakłócono spokoj-

ność, zabrał rodzinę i na ląd stały powrócił.

Hiszpanie nie znalazłszy na niej złota ani drogich kamieni, znudzeni samotnem życiem i ciężką pracą,

porzucili nowo założoną osadę, która też wkrótce do szczętu zniszczała. Odtąd przeszło lat sto dwadzieścia nie

słyszano prawie

w Europie o wyspach Jana Ferdinandeza. Okręty płynęły zwykle inną drogą ku wyspom rozrzu-conym po

Oceanie Spokojnym i czasem tylko, kiedy burza porwała statek na swe barki i po-pędziła ku północy,

wystraszeni majtkowie, spo-strzegłszy sterczące z łona wód czarne opoki wysp obu, drżeli od trwogi, ażeby

wściekły ura- gan nie rozkruszył ich wątłego statku o skały nadbrzeżne.

W roku 1681 toczyła się zawzięta wojna mię-dzy Anglją a Hiszpanją. Kapitan Watlin dowo-dzący małym

okrętem wojennym angielskim, ści-gany przez przeważne siły hiszpańskie,, dla omy-lenia pogoni skierował

statek ku wyspom Jana Ferdinandeza i u brzegów bliższej zarzucił ko-twicę. Ponieważ brakowało mu już

żywności, a wyspa obfitowała w zwierzynę, Waltin wysłał kilku majtków na polowanie, a między tymi In-

djanina z wybrzeży Moskito, bardzo zręcznego Strzelca. W kilka godzin później wystrzały dzia-łowe wezwały

myśliwych do poWrotu na pokład, wrócili oni z upolowaną zwierzyną, tylko Indja- nina niedostawało.

Kapitan chciał czekać na Strzelca, lecz maj-tek utrzymujący straż na szczycie masztu, dał znać, że w

odległości ukazują się trzy statki nieprzyjacielskie; niepodobna było narażać się na walkę nierówną, a zatem

rozpięto żagle.

Tymczasem Indjanin, zapędziwszy się za dzi-

kim kozłem, ubił go nareszcie i obciążony zdo-byczą wracał nad morze, lecz z największem

O zadziwieniem ujrzał znikający okręt. Pozostał więc mimowolnie na wyspie.

Dziki posiadał strzelbę, nieco prochu i kul, oraz wielki nóż myśliwski. Wkrótce wystrzelał całą amunicję,

fuzja więc stała mu się całkiem niepotrzebną. Rozebrał ją na części, zapomocą skałki i dekla skrzesał ognia,

rozpalił lufę do czerwoności i na twardej skale kuł głazem; nóż posłużył mu do nacinania żelaza, a ponieważ był

obeznany z kowalstwem, wykuwał z niego różne przedmioty, mianowicie też groty do strzał i haczyki do

wędek.

Odtąd mając łuk i strzały, mógł polować na kozy, które, przywiezione przez Ferdinandeza zdziczały i

rozmnożyły się w ogromne stada. Oprócz kóz zbierał na pokarm muszle, raki mor-skie i łowił ryby, materjału

na sznurki do wę-dek dostarczały mu jelita psów morskich znaj-dujące się tu w obfitości. Po zaspokojeniu tych

najpierwszych potrzeb, pomyślał o zbudowaniu chatki.

Naścinawszy nożem cienkich pni drzewnych, zbudował sobie maleńką chatkę, pokrytą liśćmi palmowemi.

Posłania dostarczył mu mech, a przy-krycia kozie skóry wygarbowane solą morską i wysuszone na słońcu;

służyły mu one także za odzież, a że dziki od młodości przyzwycza-

jony był do życia bardzo skromnego, żył więc bardzo wygodnie.

W ciągu trzech lat, które Moskitańczyk prze-był na wyspie, częstokroć zawijali do niej Hisz-panie, a

dowiedziawszy się o pobycie na niej dzikiego, pragnęli go pochwycić kilkakrotnie, lecz Indjanin, znając

doskonale wyspę, umiał w najniedostępniejszych kryjówkach szukać schro-nienia przed swoimi

prześladowcami.

Nakoniec w roku 1684 okręt francuski za-winął do brzegów wyspy, a majtkowie wylądo-wawszy na nią,

znaleźli Indjanina. Dziki doznaw-szy najprzyjaźniejszego obejścia, uraczył swo-ich wybawców ucztą z ryb i

koziego mięsa, a potem wraz z nimi opuścił miejsce wygnania.

Przez następne lat dwadzieścia obie wyspy stały pustkami, nareszcie zawitał tutaj Aleksan-der Selkirkj o

którego pobycie podajemy krótką wiadomość.

Było to na początku ośmnastego wieku: An-glicy i Hiszpanie znowu staczali zawzięte boje na wszystkich

wodach kuli ziemskiej. Hiszpanie z największem wysileniem bronili swego pano-wania na morzu; a Anglja,

rosnąca coraz bar-dziej w potęgę, zadawała spróchniałej monarchji cios po ciosie i wkrótce miała ją przywieść

do nicości. Nietylko floty wojenne obu państw wal-czyły z sobą, lecz mnóstwo korsarzy obu naro-dów,

mianowicie też angielskich, polowało na

statki kupieckie, albo też niszczyło miasta por-towe w osadach.

Hiszpanie, władający Meksykiem i oprócz Bra- zylji całą południową Ameryką, posiadali tu bo-gate

kopalnie srebra. Państwo to, zostające pod władzą niedołężnych monarchów, uległych ślepo •rozkazom

Inkwizycji Świętej, było wycieńczone zupełnie. Upadł przemysł, handel i rolnictwo, a mieszkańcy nie byli w

stanie płacić podatków; z tej przyczyny skarb zostawał w największym niedostatku i czerpał jedyne zasoby z

kopalń amerykańskich.

Srebro wysyłano z osad na okrętach zwa-nych galjonami; Anglicy czatowali na nie po drogach morskich i

bardzo często zabierali bo-gatą zdobycz, a gdy jej zabrać nie mogli, za-tapiali galjony, nabawiając tym

sposobem rząd hiszpański największych kłopotów.

Nakoniec Hiszpanie, chcąc ujść czujności swych przeciwników, postanowili okręty, prze-wożące skarby,

przeprowadzać drogą dalszą, lecz zato bezpieczniejszą, to jest z zachodnich brzegów amerykańskich, przez

Ocean Spokojny, opływa-jąc Azję i przylądek Dobrej Nadziei.

Marynarze angielscy dociekli wkrótce tego podstępu, a admiralicja, to jest zarząd sił mor-skich Wielkiej

Brytanji, wysłała w roku 1705 kilka okrętów dobrze uzbrojonych na Ocean Spokojny. Pomiędzy temi

znajdowała się fregata

»Święty Jerzy« pod dowództwem sławnego Dam- pierra i towarzyszący mu bryg »Pięć Portów«, który

prowadził kapitan Stradling. Obaj kapita-' nowie byli mężni i pałali chęcią zmierzenia się z marynarką

hiszpańską: Stradling atoli, będąc nader gwałtownego i kłótliwego usposobienia, poróżnił się wkrótce z swym

towarzyszem i po-stanowił działać na swoją rękę.

Okręt »Pięć Portów« miał dzielną osadę, zło-żoną po większej części z marynarzy starych, doświadczonych

i zaprawnych do boju, ale przy- tem chciwych sławy i łupów wojennych. Pośród nich znajdował się Aleksander

Selkirk, majtek dobry, ale nadzwyczajnie gwałtowny i zuchwały.

Ojciec Selkirka mieszkał w Szkocyi, w hrab-stwie Fife. Tam też urodził się i wychował Ale-ksander. Skoro

doszedł do jedenastego roku ży-cia, rodzice posłali go do szkoły, ale chłopiec uczyć się nie chciał, a że w

ówczesnych czasach nauczyciele nie umieli inaczej mło'dzieży zachę-cać do nauki, jak tylko rózgą, więc też

Aleksan-der kilka razy uciekał ze szkoły do domu, gdzie znowu od ojca brał plagi.

Życie takie wkrótce mu się sprzykrzyło; po-mimo odbieranej chłosty, młody Selkirk nie chciał się uczyć,

oddał więc go ojciec do krewnego sędziego, mieszkającego o kilkanaście mil stam-tąd nad granicą Anglji,

spodziewając się, że zdaleka od domu lepiej uczyć się będzie i z cza-

sem wyjdzie na prawnika. Przebył tutaj kilka lat, ale w naukach nie postępował, a gdy go sędzia przymuszał do

siedzenia za stołem i przepisy-wania papierów prawnych, potajemnie uciekł do Anglji i zaciągnął się na okręt.

Zdawało mu się, że tutaj będzie mógł robić, co mu się podoba, lecz wkrótce przekonał się, że na statku

trzeba jeszcze być posłuszniejszym, aniżeli w domu. Rodzice byli dlań bardzo do-brzy; karcili go wprawdzie,

ale ile razy udał się w pokorę, ojciec mu przebaczał i zapominał

o wykroczeniu. Tymczasem kapitan okrętu nie przepuszczał płazem najlżejszego błędu i bardzo słusznie: bo

gdyby na statku raz zakradło się nieposłuszeństwo, wszyscy narażeni byliby na zgubę.

Zuchwały młokos nie mógł się pogodzić z kar-nością marynarską i po paru miesiącach pobytu na okręcie

umknął napowrót do Szkocji, ale zmienił nazwisko, bojąc się, ażeby go nie schwy-tano i nie karano jako

dezertera.

Swoboda smakowała bardzo Selkirkowi, ale zato bieda dała mu się we znaki: nieraz dla utrzymania życia

najmował się do ciężkiej pracy, a pomimo to często nacierpiał się głodu. Ponie-waż miał już nieco wprawy w

robotach żeglar-skich, porzucił wnętrze kraju i udał się do je-dnego z miast nadmorskich, spodziewając się, że

tam znajdzie łatwiejszy zarobek.

Przez pół roku w owem mieście portowem prowadził bardzo nędzne życie, nareszcie nie mogąc już dłużej

wytrzymać, postanowił poddać się karności marynarskiej i zaciągnąć się po-wtórnie do morskiej służby.

W tym czasie Anglja prowadziła wojnę na morzu, a oprócz okrętów wojennych, które rząd wysyłał

przeciwko nieprzyjacielowi, jak to już opowiadaliśmy wyżej, prywatni uzbrajali statki korsarskie. Stąd poszło,

że marynarzy wszędzie brakowało, a kapitan Stradling, mający płynąć wraz z Dampierrem na Ocean Spokojny,

przy-był do portu, gdzie się znajdował Selkirk, aby dzielnymi Szkotami uzupełnić liczbę majtków na tę

wyprawę.

Aleksander, przyciśnięty biedą, ochotnie uległ namowie sternika i wstąpił w służbę na okręcie »Pięć

Portów«. Nędza nauczyła go posłuszeń-stwa i przez pewien przeciąg czasu bardzo gor-liwie pełnił służbę na

statku. Kiedy jednak od-żywił się i o dawnych nieszczęściach zapomniał, powróciła znowu dawna zuchwałość.

Selkirk za-wsze chciał tak robić, jak jemu się podobało, a nie tak, jak mu rozkazywano. Z początku wa-dził się

tylko z majtkami, ale potem nie prze-puścił i przełożonym, wkrótce też doczekał się bardzo smutnego losu.

Właśnie okręt przepływał około wysp Juan Ferdinandez, kiedy Selkirk, pokłóciwszy się z pod-

majstrzym okrętowym, zranił go ciężko. Prze-stępstwo to oburzyło do najwyższego stopnia całą osadę. Gdyby

kapitan nie miał litości nad młodością i głupotą Selkirka, byłby go nieza-wodnie śmiercią ukarał, lecz nie chcąc

jego zguby, dał mu do wyboru, albo odebrać pięćdzie-siąt plag liną, albo też opuścić natychmiast sta-tek i

pozostać na pusiej wyspie, około której przepływali.

Rozumie się, że zuchwały majtek wolał wy-siąść na wyspę bezludną, aniżeli odebrać chło-stę. Natychmiast

więc spuszczono łódź na mo-rze, wsadzono na nią Selkirka wraz z rzeczami należącemi do niego. Kapitan przez

litość kazał dodać do tego cokolwiek narzędzi i żywności Łódź popłynęła do brzegu i w zatoce Kumber-

landzkiej wysadziła na ląd Selkirka. Kiedy obej-rzał się dokoła, nie dostrzegł nigdzie żywego ducha, gdy

przypatrzył się czarnym skałom po-nuro wystrzelającym z łona wód morskich, prze-ląkł się tej samotności i z

płaczem błagał do-wódcy łodzi, ażeby go wziął napowrót, chcąc raczej wytrzymać plagi, aniżeli zostać

opuszczo-nym wśród niezmiernych przestworów Oceanu. Odniesiono się do kapitana Stradlinga, lecz ten ani

słuchać nie chciał o prośbie Selkirka i roz-kazał go pozostawić na wyspie. Wkrótce łódź odpłynęła do okrętu,

który podniósłszy kotwicę, zniknął z widnokręgu wyspy.

Selkirk więc pozostał sam jeden oddzielony niezmierną wód przestrzenią od reszty świata.

Zapasy, które mu pozostawiono, składały się najprzód ze skrzyneczki z garderobą i bielizną; miał oprócz

tego pościel, strzelbę, dwa funty prochu, nieco kul, krzesiwo, skałki i kociołek; nakoniec Pismo Święte i parę

innych książek.

Z początku, patrząc na odpływający okręt, gorzkiemi zalewał się łzami; później znękany wpadł w ponurą

rozpacz, a nawet zaczął bluźnić przeciwko Panu Bogu, że go opuścił. Nie wie-dział ten nędzny człowiek, że to,

co uważał za największe nieszczęście, wyszło mu na dobre, w kilka bowiem dni Hiszpanie schwytali statek

»Pięć Portów«, a ponieważ był to okręt korsar-ski, okuli całą osadę jako rozbójników morskich w kajdany i

rozkazali im przez kilka lat praco-wać w kopalniach Ameryki południowej.

Selkirk uniknął tym sposobem niewoli, a los jego, chociaż bardzo dotkliwy, był nierównie lepszym niż

nieszczęśliwych towarzyszów, zmu-szanych kańczugiem do ciężkiej pracy w wilgo-tnych, ciemnych i

niezdrowych kopalniach, ży-wionych i odziewanych licho i tak dręczonych, że zaledwie połowa wróciła do

Anglji, bo reszta z nędzy i nadzwyczajnej pracy pomarła.

Cierpienia Aleksandra były zupełnie innego rodzaju; porzucony na wyspie bezludnej, pozba-wiony

ludzkiego towarzystwa i wszystkich dro-

bnych wygód, kłóre się w Europie za nic uważa, pędził dni bardzo smutne. Szczególnie też przez kilka

pierwszych miesięcy pobytu na wyspie, taka go dręczyła tęsknota, że kilkakrotnie my-ślał o odebraniu sobie

życia. Jadł tylko wten-czas, kiedy mu dotkliwy głód dokuczył; zasypiał dopiero wówczas, gdy już ze znużenia

wytrzy-mać nie mógł; nie ruszał się prawie z miejsca i opuszczał siedzibę na brzegu morskim, kiedy trzeba było

koniecznie udać się na wyszukanie żywności.

Ale wszystkie, choćby największe cierpienia, czas łagodzi; powoli majtek zaczął się przyzwy-czajać do

swego położenia, a widząc, że patrze-nie na morze na nic się nie przyda, że choćby najbardziej tęsknił i płakał,

to mu łzy okrętu nie sprowadzą, poddał się woli Boskiej, pogodził ze swoim losem i począł nad tem rozmyślać,

jakby sobie pobyt na wyspie uprzyjemnić.

Z początku, dopóki mu prochu starczyło, po-lował na dzikie kozy; gdy wystrzelał do szczętu amunicję, a

nie umiał sobie sporządzić luku i strzał, był zmuszony gonić je i chwytać w biegu, w czem nabrał tak wielkiej

wprawy, że naj-szybsza koza nie uszła rąk jego. Ogień roznie-cał na wzór dzikich ludzi, trąc dwa kawałki

drzewa o siebie. W rozmaitych miejscach pobu-dował chatki na przechowywanie zapasów, a to z tej przyczyny,

aby w razie wylądowania Hisz-

panów, nieprzyjaciel nie znalazł i nie zniszczył naraz wszystkiego; nareszcie w jednej obszer-niejszej chatce,

skrytej pomiędzy skałami, urzą-dził sobie sypialnię i w niej też w czasie dni słotnych przesiadywał.

Kto nie doświadczał, co to jest samotność, ten nie uwierzy, jaki ona zbawienny wpływ wy-wiera, a

mianowicie też na ludzi zepsutych. Sel- kirk przed przybyciem swem na wyspę, przez cały czas pobytu na

okręcie nigdy nie pomyślał

o modlitwie, nigdy nie podziękował Panu Bogu za Jego dobrodziejstwa; teraz zaś sam, oddalony od ludzi,

zaczął się gorąco modlić, w czasie pracy śpiewał psalmy, czytywał Pismo Święte, a roz-myślając o swej

przeszłości, żałował bardzo da-wniejszych złych postępków.

Na żywności mu nie zbywało; oprócz ko-ziego mięsa, miał także dostatek ryb, które w braku sieci poławiał

następującym sposobem. Z łoziny plótł zastawki, któremi zagradzał ujścia strumieni wpadających do morza, jak

to u nas zwykli robić górale. Z początku dokuczał mu bardzo braj< soli, ale wkrótce przyzwyczaił się bez niej

obchodzić.

Skorupiaki morskie smakowały mu wybornie, jadał je albo surowe, albo przypiekane na wę-glach, niekiedy

zaś gotowane w wodzie; cza-sami do rosołu z koziego mięsa dodawał raków morskich. Kozy chwytane przez

Selkirka miały

smak wyborny, albowiem nie posiadały odraża-jącej woni, jaką się odznacza mięso kóz euro-pejskich.

W czasie czeroletniego pobytu na wyspie Juan Ferdinandez, Selkirk schwytał przeszło ty-siąc kóz, z

których większą połowę wypuścił wolno, naznaczywszy im tylko uszy, dla rozpo-znania na przyszłość. Raz

ścigając kozę, zapędził się nad brzeg przepaści: gęste krzewy zasłaniały otchłań, Selkirk jej nie widział i wraz z

kozą stoczył się na dół. Gwałtowne uderzenie przy-prawiło go o stratę zmysłów. Po kilkunasto -go- dzinnem

omdleniu przyszedł wreszcie do siebie, lecz był tak potłuczony, że zaledwie zawlókł się na drugi dzień do swej

chaty, odległej o pół ćwierci mili, i później przez dni dziesięć nie był jej w stanie opuścić.

Wówczas to nie mogąc niczem się zatrudnić, po całych dniach czytywał biblję i niezmiernie zasmakował w

tej księdze pełnej mądrości. Ile razy później napadła go tęsknota, albo zwątpie-nie w miłosierdziu Bożem,

uciekał się do czy-tania Pisma Świętego, czerpiąc w niem wytrwa-łość, nadzieję i pociechę.

Powoli wracał mu dawniejszy wesoły humor, nieraz zapominając o swojem smutnem położeniu; bawił się z

oswojonemi kozami i dzieląc ich igraszki z koźlętami, ścigał się i Wesołe wypra-wiał skoki.

Raz porzuciwszy nieruchawe życie, jakie pro-wadził z początku, począł odprawiać -ciągle wę-drówki po

wyspie, to dla dokładnego jej pozna-nia, to dla wyszukiwania roślin i zwierząt, z któ-rych mógłby mieć pożytek.

W czasie tych wy-cieczek znalazł drzewko podobne do mirtu, zwane pimentowem, z którego otrzymuje się

ziarnka, zwane angielskiem zielem. Drzewko to było mu bardzo pożytecznem; gałęzie przesiąknięte ży-wicą, a

więc bardzo smolne, były niezmiernie przydatne na opał, a nadto wydawały dym aro-matyczny, w którym

wędząca się kozina nabie-rała nader przyjemnego zapachu; ziarna mocno korzenne, stanowiły doskonałą

przyprawę do ryb i pieczonego mięsa koźlego. Innym razem na-potkał znowu palmę, której soczystych liści

uży-wają w tamtejszych stronach na jarzynę i dla-tego zowią ją kapustą palmową. Tak pomnażała się wciąż

liczba potraw, któremi wygnaniec uroz-maicał swoje obiady.

Łagodny i przyjemny klimat wyspy wielkiem był dla Selkirka szczęściem: cóżby się z nim stało, gdyby

zamiast na wyspy Ferdinandeza wysadzono go gdzieś na północy? Któż wie, czy zdołałby przeżyć pierwszą

zimę, a jeśliby ją na-wet przeżył, przez jakie straszne przechodziłby koleje pośród śniegów i lodowatych tchnień

pół-nocnego wichru, nie mając dobrze zabezpieczo-nego mieszkania. Tymczasem tutaj klimat był

nadzwyczaj miły, ani upały dokuczające pod równikiem, ani mrozy i śniegi nie dokuczają, w zimie, którą tu

zastępuje kilkotygodniowa pora deszczów, poczem znów wraca wiosna w ca-łej swej piękności i sile. W lecie

niema skwa-rów, bo wiatry morskie odświeżają ciągle po-wietrze, a miła zieloność przez cały rok ziemię

okrywa.

Przez cały czas Selkirk, wyjąwszy upadku ze skały, ani razu nie zachorował. Kiedy mu się suknie zdarły do

szczętu, zrobił sobie opończę z kozich skór, obuwia zaś nie używał wcale.

Z początku trudno mu było chodzić boso, lecz potem przyzwyczaił się, a skóra podeszew tak stwardniała, że bez

trzewików mógł się obcho-dzić. Koszul posiadał tak znaczny zapas, że mu . na cały czas wystarczyło. Kiedy

nóż zużył mu się zupełnie, zrobił sobie inny z żelaznej obręczy, znalezionej na brzegu morskim, wyklepał ją

naj-przód na kamieniu, a potem wyostrzył na gła- ziku.

Jedna tylko okoliczność nie pozwalała mu żyć w zupełnym spokoju. Od czasu do czasu ukazy-wały się u

brzegów wyspy okręty, a czasami nawet zarzucały w przystani kotwicę. Ujrzaw-szy żagiel, Selkirk wdrapywał

się na skałę i z ukrycia śledził ostrożnie, do jakiego narodu statki należały. Na nieszczęście, bywały to za-wsze

okręty hiszpańskie; gdyby majtkowie do-

strzegli go i dowiedzieli się, *że jest poddanym Wielkiej Brytanji, pocliwyciliby go natychmiast i uwieźli do

kopalń, a może nawet i śmiercią ukarali; Aleksander więc krył się przed nimi. Zdaje się, że od schwytanej osady

statku »Pięć Portów« dowiedzieli się o pobycie Selkirka, gdyż kilkakrotnie przybiwszy do brzegu, wysyłali na

ląd majtków, którzy przetrząsali nadmorskie lasy i skały, jakby kogoś szukając.

Jednego dnia oddział uzbrojonych, z okrętu hiszpańskiego wysłany, dostrzegł Selkirka i puścił się za nim w

pogoń; lecz ten, szybki jak strzała, wymknął się ścigającym i schronił wewnątrz wypróchniałego drzewa.

Hiszpanie przez cały dzień szukali go, lecz nadaremnie, i dopiero nad wieczorem, straciwszy wszelką nadzieję

schwy-tania Szkota, odpłynęli na morze.

Nakoniec dnia pierwszego lutego 1709 roku, ukazały się na brzegach wyspy dwa okręty angielskie

wojenne, jeden zwany »Książę« pod dowództwem kapitana Roggersa, drugi »Księżna*, którym dowodził

»Courtenaj«. Na pokładzie pierw-szego znajdował się Dampier, za jakieś prze-winienie zdegradowany z

kapitana na sternika okrętowego.

Kiedy oba statki zbliżyły się do wyspy, spusz-czono szalupę na morze, a kilkunastu ludzi popłynęło ku

lądowi przed samym wieczorem. Osada szalupy spostrzegła w oddaleniu ogień.

Przygody żcglarry. 2

Anglicy w mniemaniu, że Hiszpanie znajdują się na lądzie, natychmiast powrócili do okrętu i do-piero

nazajutrz, skoro się przekonano, źe nigdzie niema statku nieprzyjacielskiego, dowódcy wy-słali dwa czółna

dobrze uzbrojone.

Selkirk o świcie spostrzegł okręty, a przeko-nawszy się z budowy, że to są jego rodacy, wybiegł na

spotkanie szalup. Zawieziono go na okręt, a Dampier ujrzawszy go, przypomniał sobie Selkirka i zaświadczył

przed kapitanem, że wygnaniec jest dobrym majtkiem. Roggers zaproponował Selkirkowi, żeby się znowu do

służby morskiej zaciągnął, na co też ten chętnie przystał.

W pierwszych dniach po przybyciu na okręt, Szkot nie mógł się rozmówić ze swymi towa-rzyszami, gdyż

przez lat cztery nie rozmawiał z nikim, a zapomniawszy prawie zupełnie użycia mowy, zaledwie pół-słowa

wymawiał. Kiedy ka-pitan rozkazał mu dać kielich rumu, dotknąć go nie chciał; gdy go namawiano koniecznie,

żeby spróbował, uczynił to, ale natychmiast wypluł rum z obrzydzeniem i usta popłukał wodą. Przez resztę

życia żadnego innego napoju oprócz wody pić nie chciał.

Kiedy kapitan dowiedział się od Selkirka, że na wyspie takie mnóstwo kóz się znajduje, wy-dał rozkaz,

ażeby kilkunastu majtków, umieją-cych najlepiej strzelać, udało się na polowanie.

Ma się rozumieć, że pomiędzy nimi był i Selkirk. Skoro psy ruszyły kozę, wszyscy puścili się w pogoń, lecz ani

Władysław Anczyc - Przygody prawdziwe żeglarzy i podróżników.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: