Konstytucja Księstwa Warszawskiego.pdf

Konstytucja Księstwa Warszawskiego

Sejm Księstwa Warszawskiego

Tytuł I.

Art. 1.

Religia katolicka, apostolska, rzymska jest religią stanu.

Art. 2.

Wszelka część religijna jest wolna i publiczna.

Art. 3.

Księstwo Warszawskie podzielone będzie na sześć diecezji, będzie w

nim jedno arcybiskupstwo i pięć biskupstw.

Art. 4.

Znosi się niewola. Wszyscy obywatele są równi przed obliczem

prawa. Stan osób zostaje pod opieką trybunałów.

Tytuł II.O rządzie

Art. 5.

Korona książęca warszawska jest dziedziczną w osobie króla

saskiego, jego potomków, dziedziców i następców, podług porządku

następstwa ustanowionego w domu saskim.

Art. 6.

Rząd jest w osobie króla. On sprawuje w całej swojej zupełności

urzędowania władzy wykonawczej. Przy nim jest praw początkowanie.

Art. 7.

Król może zlać na wicekróla część swojej władzy, której jemu

samemu przez siebie sprawować nie będzie się podobało.

Art. 8.

Jeżeli królowi nie podoba się mianować wicekróla, mianuje prezesa

rady ministrów.

W tym przypadku interesy rozmaitych ministrów będą roztrząsane w

tej radzie dla przedstawienia ich królowi do potwierdzenia.

Art. 9.

Król zwołuje, odracza i wyznacza dzień na zgromadzenie głównego

sejmu.

Zwołuje także sejmiki, czyli zgromadzenia powiatowe, i

zgromadzenia gminne.

Prezyduje w senacie, gdy to przyzwoitym osądzi.

Art. 10.

Dobra korony książęcej składają się naprzód: z rocznego dochodu,

wynoszącego siedem milionów zł polskich, przez połowę w dobrach

królewskich, a przez połowę w gotowiźnie ze skarbu publicznego, po

wtóre: z pałacu królewskiego w Warszawie i Pałacu Saskiego.

Tytuł III.O ministrach i radzie stanu

Art. 11.

Skład ministerium jest następujący:

Minister sprawiedliwości, minister wewnętrzny policji i czci

religijnych, minister wojny, minister przychodów i skarbu,

minister policji, minister sekretarz stanu. Ministrowie są

odpowiedzialnymi.

Art. 12.

Jeżeli król nie mianuje wicekróla, ministrowie zgromadzają się na

Rade ministerialną, stosownie do tego, co się rzekło wyżej w 8

artykule. [...]

Art. 14.

Rada Stanu składa się z ministrów. Zgromadza się pod prezydencją

króla lub wicekróla, albo prezesa mianowanego przez króla.

Art. 15.

Rada Stanu roztrząsa, układa i uchwala projekta do prawa lub

urządzenia administracji publicznej, które podaje każdy minister w

przedmiotach tyczących się swych wydziałów.

Art. 16.

Czterech referendarzy przydanych jest do Rady Stanu, już to do

przedstawienia rzeczy administracyjnych i tych, w których Rada

stanowi, jako Sąd Kasacyjny, już też dla znoszenia się rady z

komisjami Izby Poselskiej.

Art. 17.

Rada Stanu rozpoznaje kolizje jurysdykcji między władzami

administracyjnymi i władzami sądowymi, tudzież spory w

administracji i oddane pod sąd agentów administracji publicznej.

Art. 18.

Decyzje, projekty praw, wyroki i urządzenia roztrząsane w Radzie

Stanu podlegają zatwierdzeniu królewskiemu.

Tytuł IV.O sejmie głównym

Art. 19.

Sejm składa się z dwóch izb, to jest z izby pierwszej, czyli izby

senatorskiej, i z drugiej izby, czyli poselskiej.

Art. 20.

Sejm główny zgromadza się co dwa lata w Warszawie, a to w czasie

oznaczonym aktem zwołującym, wydanym od króla.

Sejm nie trwa dłużej jak dni 15.

Art. 21.

Do niego należy właściwie naradzanie się względem prawa

podatkowego, czyli prawa przychodów skarbowych, względem praw

tyczących się odmian, które uczynić wypada bądź w prawodawstwie

cywilnym, bądź w prawodawstwie kryminalnym, bądź też w systemacie

menniczym.

Art. 22.

Projekty do praw ułożone w radzie stanu będą przesyłane głównemu

sejmowi za rozkazem króla, uchwalone od izby poselskiej sekretnym

kreskowaniem i większością kresek, a potem podane pod sankcję

senatu.

Tytuł V.O senacie

Art. 23.

Senat składa się z osiemnastu członków, to jest sześciu biskupów,

sześciu wojewodów, sześciu kasztelanów.

Art. 24.

Wojewodów i kasztelanów król mianuje, biskupów król mianuje, a

Stolica Święta instytucję daje.

Art. 25.

W Senacie prezyduje jeden z jego członków, na to mianowany od

króla.

Art. 26.

Senatorowie są dożywotni. [...]

Tytuł VI.O izbie poselskiej

Art. 35.

Izba poselska składa się:

1) z sześciudziesiąt posłów mianowanych na sejmikach, czyli

zgromadzeniach szlachty każdego powiatu, licząc po jednym z

powiatu; posłowie powinni mieć najmniej 24 lat ukończonych, być w

zupełnym używaniu praw swoich lub usamowolnionymi;

2) z czterdziestu deputowanych od gminów.

Art. 36.

Cały kraj Księstwa Warszawskiego dzieli się na czterdzieści

zgromadzeń gminnych, to jest osiem w mieście Warszawie, a

trzydzieści dwa na resztę kraju.

Art. 37.

Każde zgromadzenie gminne powinno liczyć sobie przynajmniej

sześciuset obywateli mających prawo do głosowania.

Art. 38.

Członkowie Izby Poselskiej urzędują wciąż dziewięć lat, a

odnawiają się w trzeciej części co lat trzy. A zatem na pierwszy

raz tylko trzecia część członków Izby Poselskiej urzędować będzie

przez trzy lata, a druga część przez lat sześć. Lista wychodzących

członków w tych dwóch epokach przez los się ustanowi.

Art. 39.

W Izbie Poselskiej prezyduje marszałek, wybrany z jej łona, a

przez króla mianowany.

Art. 40.

Izba Poselska deliberuje nad projektami do praw, które potem

odsyła pod sankcję Senatu. [...]

Art. 49.

Gdy prawo przejdzie, Izba Poselska odsyła je zaraz do Senatu.

Tytuł VII.O sejmikach i zgromadzeniach gminnych

Art. 50.

Sejmiki, czyli zgromadzenia powiatowe, składają się ze szlachty

powiatu.

Art. 51.

Zgromadzenia gminne składają się z obywatelów właścicielów

nieszlachty i innych obywatelów, mających prawo wchodzenia do

nich, jako się niżej powie.

Art. 52.

Sejmiki i zgromadzenia gminne król zwołuje. Uniwersały zwołujące

oznaczą miejsce, dzień ich zebrania się, działania, do których

mają przystąpić, i jak długo trwają.

Art. 53.

Nikt nie może głosować, kto nie ma 21 lat skończonych, kto nie

używa praw swoich i jest pod opieką. Uwolnienie spod opieki może

dotąd następować po 21 roku skończonym, pomimo wszystkich

przeciwnych temu praw i zwyczajów.

Art. 54.

Każdy sejmik, czyli zgromadzenie powiatowe, wybiera posła, i

podaje kandydatów do rad departamentowych i powiatowych, tudzież

do sądów pokoju.

Art. 55.

Na sejmikach prezyduje marszałek, mianowany przez króla.

Art. 56.

Sejmiki te dzielą się na 10 oddziałów, każdy oddział składa się z

powiatów przedzielonych jednym lub kilkoma powiatami. Dwa oddziały

nie mogą być w jednymże czasie zwoływane.

Art. 57.

Deputowanych w gminach wybierają zgromadzenia gminne. Podają także

podwójną listę kandydatów do rad municypalnych.

Art. 58.

Mają prawo głosowania za zgromadzeniach gminnych:

1) każdy obywatel właściciel nieszlachcic;

2) każdy rękodzielnik i przełożony nad czeladzią warsztatową,

każdy kupiec mający własny swój zapas w sklepie lub magazynie

wartości 10000 zł polskich;

3) wszyscy plebani i wikariusze;

4) każdy artysta i obywatel znakomity z talentów, wiadomości lub

przysług uczynionych bądź handlowi, bądź kunsztom;

5) każdy podoficer i żołnierz, który będąc ranny lub odbywszy

kilka kampanii otrzymał uwolnienie od służby;

6) każdy podoficer i żołnierz czynnie w służbie będący, który za

dobre sprawowanie się otrzymał ozdobę honorową;

7) oficerowie wszelkiego stopnia.

Rzeczeni oficerowie, podoficerowie i żołnierze w aktualnej

zostający służbie, którzy by byli na garnizonie w mieście, gdzie

się zgromadzenie gminne zbierze, nie będą mogli używać, w tym

tylko przypadku prawa dozwolonego niniejszym artykułem.

Art. 59.

Listę głosujących właścicielów ułoży municypalność, a zaświadczą

ją egzekutorowie podatków. Listę plebanów i wikariuszów ułoży

prefekt, a podpisze minister wewnętrzny.

Listę oficerów, podoficerów i żołnierzy, wyrażonych w powyższym

artykule, ułoży prefekt a podpisze minister wojny. Listę

rękodzielników i majstrów warsztatu, tudzież kupców, mających

fundusz w sklepie, magazyn lub fabrykę, czyniące w kapitale 10 000

złp. i listę obywatelów znakomitych talentami, wiadomościami i

przysługami uczynionymi, bądź kunsztom, bądź handlowi, ułoży

prefekt, a zatwierdzi corocznie Senat.

Obywatele, znajdujący się w ostatnim z wyż rzeczonym przypadków,

mogą podawać prosto do Senatu prośby swe z dowodami wspierającymi

ich żądania. [...]

Art. 63.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: