Autor

Jonathan Culler

Tytuł

Literatura a wiedza o kulturze

Treść

-          teoria jest teorią „działań znaczeniotwórczych”, wytwarzania i przedstawiania doświadczenia oraz konstytuowania ludzkich podmiotów – kultury;

-          „teoria” - zaplecze teoretyczne, wiedza o kulturze wykorzystuje je w praktyce;

-          studia nad kulturą są związane z badaniem znaczeń, tożsamości, sposobu przedstawiania i podmiotowości;

-          wiedza o kulturze ma za zadanie objaśnić mechanizmy funkcjonowania kultury, obejmuje więc również literaturoznawstwo, gdyż literatura to jedna z praktyk kulturowych;

-          wiedza o kulturze:

·         francuski strukturalizm lat 60. – kultura (i literatura) to zbiór praktyk, których reguły i konwencje powinno się opisać – R. Barthes interesował się demistyfikacją „naturalnych” zjawisk jako historycznie uwarunkowanych konstrukcji;

·         marksistowska teoria literatury w GB – R. Williams oraz R. Hoggart – postanowili odkryć na nowo i poddać analizie popularną kulturę klasy robotniczej;

·         europejska teoria marksistowska, traktująca literaturę, jako formę ucisku ideologicznego, narzędzie służące przekształcaniu czytelników i widzów w konsumentów oraz sankcjonowaniu władzy państwowej;

·         badacze kultury sprawdzają, jak daleko dajemy się manipulować wzorcom kulturowym i w jakim stopniu posługujemy się nimi;

·         badania nad tożsamością, jej kształtowaniem, doświadczaniem i przekazywaniem;

·         wiedza o kulturze wyłoniła się z badań nad literaturą, stosując ich metody do badań nad innymi zjawiskami kulturowymi;

-          związek między literaturoznawstwem a wiedzą o kulturze:

·         „kanon literatury”:

-          obawa o zniszczenie literaturoznawstwa;

-          powstają prace, rozpatrujące wielkie dział poprzez pryzmat różnych powstałych teorii;

-          wiedza o kulturze poszerzyła zakres badań i kanon literatury, w dalszym ciągu jednak wybiera się najwybitniejsze dzieła charakterystyczne dla określonego stylu literackiego czy zjawiska kulturowego;

·         metody analizy literatury:

-          odejście od metod badań literatury w stronę metod socjologicznych;

-          porzucenie sztuki interpretacji wyczulonej na szczegóły narracji i złożoność znaczeń, zastąpiwszy ją analizą społeczno-polityczną;

-          cele badań – kulturoznawcy mają nadzieję poprzez swoje badania wywrzeć jakiś wpływ na badaną kulturę;

-          wiedza o kulturze „powinna być” radykalna;

-          badania nad kulturą popularną mają doprowadzić do śmierci literatury;

-          dwie grupy zagadnień:

·         kwestie dotyczące wartości, jaką ma badanie takiego a nie innego przedmiotu kulturowego;

·         kwestia metod badania elementów kultury, zalet i wad sposobów interpretacji i analizy;