Podstawa_wymiaru_oraz_wysoko%C5%9B%C4%87_emerytury.pdf

ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

P ODSTAWA WYMIARU

ORAZ WYSOKOŚĆ EMERYTURY

V Wprowadzenie

Niniejsza ulotka adresowana jest zarówno do osób dopiero ubiega-

jących się o emeryturę, jak i do tych, które to świadczenie już otrzymu-

ją, ale chcą je obliczyć jeszcze raz, bo np. znowu pracują albo odnalazły

brakujące świadectwa pracy, czy też dokumentację potwierdzającą

zarobki, które pozwolą na korzystniejsze obliczenie emerytury.

Ustawa emerytalna 1 przewiduje kilka możliwości korzystniejsze-

go obliczenia wymienionego świadczenia, jednak nie wszyscy mogą

z nich skorzystać. Nie zawsze też na nowo ustalona emerytura będzie

wyższa od ostatnio wypłacanej.

Jeśli – po zapoznaniu się z tą ulotką – uznacie Państwo, że możliwe

jest uzyskanie emerytury w wyższej wysokości, należy zgłosić wniosek

w oddziale lub inspektoracie ZUS, który wypłaca Państwu emeryturę.

We wniosku prosimy o wskazanie, o co się Państwo ubiegają

(można przy tym skorzystać ze specjalnie opracowanych druków, któ-

re są dostępne w każdej jednostce ZUS). Może też okazać się, że będą

potrzebne dokumenty, które wcześniej nie zostały złożone w ZUS,

a teraz są konieczne do ponownego obliczenia emerytury, np. zaświad-

czenie o zatrudnieniu i zarobkach (druk ZUS Rp-7), legitymacja ubez-

pieczeniowa, świadectwo pracy lub zaświadczenie płatnika składek

potwierdzające przebyte okresy ubezpieczenia.

Przedłożenie kompletnego wniosku i – jeśli to możliwe – precy-

zyjne wskazanie, czego on dotyczy, pozwoli uniknąć postępowania

wyjaśniającego i znacznie skróci załatwianie sprawy.

Prezentowane niżej zasady uwzględniają stan prawny obowią-

zujący na dzień 1 marca 2008 r. W razie jakichkolwiek wątpliwości

1 Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpie-

czeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. nr 39 z 2004 r., poz. 353 z późn. zm.).

Podstawa wymiaru oraz wysokość emerytury ⏐ 1

prosimy zwrócić się o pomoc do pracowników najbliższego oddziału

lub inspektoratu ZUS.

Przed dalszą lekturą tej ulotki dobrze będzie wiedzieć, co ozna-

czają takie terminy, jak: kwota bazowa, podstawa wymiaru, część

socjalna emerytury, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru.

q Kwota bazowa to – ustalana corocznie – kwota stanowią-

ca 100% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej

z poprzedniego roku, pomniejszona o potrącone od ubezpieczonych

składki na ubezpieczenia społeczne. Kwota ta obowiązuje od 1 marca

każdego roku kalendarzowego do końca lutego następnego roku i ogła-

szana jest przez Prezesa GUS. Przy jej udziale obliczana jest podstawa

wymiaru emerytury oraz tzw. część socjalna emerytury.

q Na podstawę wymiaru składają się zarobki, ale tylko te, któ-

re stanowią podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne

(przed 1999 r.) lub na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (począwszy

od 1 stycznia 1999 r.), oraz kwoty, od których nie ma obowiązku opła-

cania składek, a które jednak podlegają uwzględnieniu przy ustalaniu

podstawy wymiaru: na przykład kwoty zasiłków (np. chorobowego

czy opiekuńczego), świadczeń (np. wyrównawczego czy rehabilita-

cyjnego), wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, rekompensat

pieniężnych z tytułu niepodwyższania płac w sferze budżetowej.

q Część socjalna emerytury to 24% kwoty bazowej przyjętej do

obliczenia wysokości emerytury.

q Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru to ustalona procentowo

relacja sumy zarobków i innych wypłat przyjmowanych do obliczenia

podstawy wymiaru emerytury we wszystkich latach kalendarzowych,

które przyjmowane są do obliczenia tej podstawy, do przeciętnego wy-

nagrodzenia w danym roku kalendarzowym, podzielona przez 10 lub 20

(w zależności od liczby lat, z jakiej ustalana jest podstawa wymiaru).

I. INFORMACJE PODSTAWOWE

V Jak się ustala podstawę wymiaru emerytury dla osoby

nieuprawnionej do żadnego świadczenia emerytalno-rentowego?

Do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się zarobki uzy-

skane w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych

przez ubezpieczonego z ostatnich 20 lat kalendarzowych, po-

2 ⏐ Podstawa wymiaru oraz wysokość emerytury

przedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek

o emeryturę.

Jeżeli w którymkolwiek z 10 kolejnych tych lat kalendarzowych

wnioskodawca nie osiągał zarobków przez cały rok lub część roku,

rok ten nie podlega wyłączeniu, a do ustalenia podstawy wymia-

ru przyjmuje się zarobki w faktycznie uzyskanej wysokości lub też

w wysokości zerowej.

Przykład

Osoba, ubiegająca się o emeryturę w 2008 r., do ustalenia podstawy

wymiaru od zarobków uzyskanych w 10 latach kalendarzowych musi

wskazać zarobki uzyskane w dwudziestoleciu 1988-2007. W okresie tym

pracowała z przerwami, a wraz z wnioskiem o emeryturę przedłożyła wy-

kaz zarobków uzyskanych w latach 1996-2005. W 1999 r. nie pracowała,

a więc nie osiągnęła żadnych zarobków, a w 2000 r. pracowała jedynie przez

trzy miesiące. Do obliczenia podstawy wymiaru emerytury za 1999 r. zosta-

nie przyjęte wynagrodzenie „zerowe”, a za 2000 r. – faktycznie uzyskane.

Na wniosek ubezpieczonego możliwe jest także ustalenie podsta-

wy wymiaru emerytury od zarobków z okresu 20 lat kalendarzowych

dowolnie wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, po-

przedzających rok zgłoszenia wniosku o emeryturę.

W przypadku wskazywania zarobków z okresu 20 lat nie ma żad-

nych ograniczeń czasowych do wskazania tych lat. Mogą to być więc

zarobki uzyskane zarówno 10, jak i 30 lat temu, muszą jednak przypa-

dać przed rokiem zgłoszenia wniosku o emeryturę. Nie muszą to być

też kolejne lata kalendarzowe.

Wymaga się natomiast, aby wśród wspomnianych wyżej 20 lat

wskazać wyłącznie te, w których osoba ubiegająca się o emeryturę

podlegała ubezpieczeniu społecznemu (jeśli wskazuje lata przypadają-

ce przed 1999 r.) lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (gdy

lata te przypadają począwszy od 1999 r.).

V Jak się oblicza podstawę wymiaru emerytury?

W celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury:

q oblicza się sumę zarobków (tj. kwot stanowiących podstawę

wymiaru składek) oraz kwot niestanowiących podstawy wymiaru

składek, przyjmowanych jednak do ustalenia podstawy wymiaru

Podstawa wymiaru oraz wysokość emerytury ⏐ 3

świadczenia (np. zasiłki chorobowe), oddzielnie dla każdego roku

z wybranych przez ubezpieczonego lat kalendarzowych,

q oblicza się stosunek każdej z tych sum do rocznej kwoty prze-

ciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyra-

żając go w procentach, z zaokrągleniem do setnej części procentu,

q oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która stanowi

wskaźnik wysokości podstawy wymiaru,

q wskaźnik wysokości podstawy wymiaru (po ograniczeniu go

do 250%) mnoży się przez kwotę bazową.

Dla umożliwienia Państwu dokonania przybliżonego obliczenia

podstawy wymiaru przedstawiamy wykaz przeciętnych wynagrodzeń

w latach 1950-2007.

Lata Przeciętne wynagrodzenie w zł

Lata

Przeciętne wynagrodzenie w zł

1950

1951

1952

1953

1954

1955

1956

1957

1958

1959

1960

1961

1962

1963

1964

1965

1966

1967

1968

1969

1970

1971

1972

1973

1974

1975

1976

1977

1978

6 612

7 188

7 824

11 040

11 700

12 096

13 416

15 348

16 176

17 436

18 720

19 500

20 160

21 156

21 792

22 404

23 208

24 192

25 272

26 088

26 820

28 296

30 108

33 576

38 220

46 956

51 372

55 152

58 644

(551 2 12)

(599 2 12)

(652 2 12)

(920 2 12)

(975 2 12)

(1008 2 12)

(1118 2 12)

(1279 2 12)

(1348 2 12)

(1453 2 12)

(1560 2 12)

(1625 2 12)

(1680 2 12)

(1763 2 12)

(1816 2 12)

(1867 2 12)

(1934 2 12)

(2016 2 12)

(2106 2 12)

(2174 2 12)

(2235 2 12)

(2358 2 12)

(2509 2 12)

(2798 2 12)

(3185 2 12)

(3913 2 12)

(4281 2 12)

(4596 2 12)

(4887 2 12)

1979

1980

1981

1982

1983

1984

1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

63 924

72 480

92 268

139 572

173 700

202 056

240 060

289 140

350 208

637 080

2 481 096

12 355 644

21 240 000

35 220 000

47 940 000

63 936 000

8 431,44

10 476,00

12 743,16

14 873,88

20 480,88

23 085,72

24 742,20

25 598,52

26 417,64

27 474,84

28 563,48

29 726,76

32 292,36

(5327 2 12)

(6040 2 12)

(7689 2 12)

(11 631 2 12)

(14 475 2 12)

(16 838 2 12)

(20 005 2 12)

(24 095 2 12)

(29 184 2 12)

(53 090 2 12)

(206 758 2 12)

(1 029 637 2 12)

(1 770 000 2 12)

(2 935 000 2 12)

(3 995 000 2 12)

(5 328 000 2 12)

(702,62 2 12)

(873,00 2 12)

(1061,93 2 12)

(1239,49 2 12)

(1706,74 2 12)

(1923,81 2 12)

(2061,85 2 12)

(2133,21 2 12)

(2201,47 2 12)

(2289,57 2 12)

(2380,29 2 12)

(2477,23 2 12)

(2691,03 2 12)

4 ⏐ Podstawa wymiaru oraz wysokość emerytury

V Jak ZUS obliczy wysokość emerytury?

Wysokość emerytury to:

q 24% kwoty bazowej,

q po 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok składkowy, z uwzględ-

nieniem pełnych miesięcy,

q po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok nieskładkowy,

z uwzględnieniem pełnych miesięcy.

Do obliczenia wysokości emerytury przyjmuje się kwotę bazową

obowiązującą w dniu przyznania świadczenia, tj.:

— w miesiącu, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę – jeśli

ubezpieczony przed tym miesiącem spełnił już wszystkie warunki wy-

magane do jej przyznania,

— w miesiącu, w którym zostały spełnione warunki wymagane do

przyznania emerytury – jeśli wniosek o jej przyznanie został zgłoszony

wcześniej, w okresie obowiązywania poprzedniej kwoty bazowej.

V Jak się ustala podstawę wymiaru emerytury

dla osób uprawnionych już wcześniej

do renty z tytułu niezdolności do pracy?

Osoby, które w dniu ubiegania się o emeryturę były uprawnione

do renty z tytułu niezdolności do pracy (zwanej dalej rentą), do obli-

czenia podstawy wymiaru emerytury mogą wskazać:

1) zwaloryzowaną podstawę wymiaru renty albo

2) zarobki z okresu:

— 10 kolejnych lat kalendarzowych, wybranych z 20 lat poprze-

dzających rok zgłoszenia wniosku o emeryturę, lub

— dowolnych 20 lat kalendarzowych, wybranych z całego okresu

podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia

wniosku o emeryturę.

Mogą to być:

— inne zarobki, tj. uzyskane w innym okresie niż te, które przy-

jęto do obliczenia podstawy wymiaru renty, albo

— te same zarobki, jakie zostały przyjęte do obliczenia podstawy wy-

miaru renty, jeśli można je przyjąć także do ustalenia podstawy wymiaru

emerytury (tj. jeżeli są to zarobki z okresu wskazanego w pkt 2).

Podstawa wymiaru oraz wysokość emerytury ⏐ 5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: