Prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika w zakresie BHP.pdf

MODUŁ I

LEKCJA 2

Temat:

Prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika

w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

Czas realizacji:

• 2 godziny lekcyjne - 90 minut

ą zki musi wyp ą łnić pracodawca w zakresie przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i

higieny pracy i jakie jest ich źródło,

• jakieprawa i obowiązki ma pracownik w zakresie bezpiecze

ą ństwa i higieny pracy i jakie jest ich źródło,

• na czym polega odpowiedzialność za naruszenie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

ą zki ma pracownik w zakresie bezpiecze

Treści:

1. Obowiązki pracodawcy w dziedzinie bezpiecze

ą zki pracodawcy w dziedzinie bezpiecze

ństwa i higieny pracy.

2. Obowiązki osób kieruj

ą zki osób kieruj

ących pracownikami w dziedzinie bezpiecze

ą cych pracownikami w dziedzinie bezpiecze

ństwa i higieny pracy.

ą ństwa i higieny pracy.

4. Odpowiedzialność za nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

ą zki pracownika w dziedzinie bezpiecze

Plan zajęć:

Lp. Treść

Metoda nauczania Czas realizacji

1. Wprowadzenie do tematu

Wykład

5 min.

2. Charakter prawny obowiązków w

ą zków w ą dziedzinie

Wykład

10 min.

bezpieczeństwa i higieny pracy

3. Obowiązki pracodawcy i osób kieruj

ą zki pracodawcy i osób kieruj

ących pracownikami

ą cych pracownikami

Wykład

30 min.

w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy

Pokaz

4. Prawa i obowiązki pracownika wynikaj

ą zki pracownika wynikaj

ące z przepisów

ą ce z przepisów

Wykład

15 min.

o bezpieczeństwie pracy

Pokaz

5. Odpowiedzialność za nieprzestrzeganie przepisów

Wykład

25 min.

bezpieczeństwa i higieny pracy

Pokaz

6. Podsumowanie

Wykład

10 min.

Dyskusja

Cele operacyjne:

Po zakończeniu zajęć uczeń rozumie i wie:

jakie obowiązki musi wype

3. Prawa i obowiązki pracownika w dziedzinie bezpiecze

PRAWNA OCHRONA PRACY

SCENARIUSZ ZAJĘĆ:

Ad. 1.

• Przedstaw cele lekcji i potrzebę posiadania wiedzy w zakresie bhp.

• Podkreśl, że działania, które będą realizowane przez pracodawcę i pracownika nie wynikają z dobrej

woli stron, lecz są obowiązkiem ustawowym.

ą zkiem ustawowym.

ą zków.

Ad. 2.

• Przedstaw, gdzie znajdują się zapisy tych obowiązków.

ą zków prawnych w zakresie bhp.

• Zapytaj, czy ktoś może przytoczyć jak brzmi któryś z obowiązków. Poka

ą zków.

ą zków. Pok ą ż Kodeks pracy i jedno z

rozporządze

ą dz ą ń. Zwróć uwagę na ich formę, język, na tryb nakazowy.

Ad. 3.

• Przedstaw podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie bezpiecze

ą zki pracodawcy w zakresie bezpiecze

ństwa i higieny pracy i omów ich

zki pracodawcy i omów z przykadami

najważniejsze z nich (w szkołach, w których są pracownie bhp może znajdą się eksponaty odzieży i

sprzętu ochrony indywidual nej, karty charakterystyki substancji niebezpiecznych itd.).

ą zki pracodawcy i omów z przyk

Ad. 4.

• Omów, jaki jest charakter praw pracownika w zakresie bhp i w jakich przypadkach można z nich korzystać

(podaj przykłady najbardziej zbliżone do doświadczeń środowiskowych uczniów).

• Przedstaw obowiązki pracownika i przedstaw jak wa

ą zki pracownika i przedstaw jak wa

• Uzasadnij celowość tych szkoleń i ich przydatność w życiu zawodowym pracowników.

ą zków).

Ad 5.

• Narysuj na tablicy hierarchię odpowiedzialności za bhp w zakł

ci za bhp w zakadzie pracy (dyrektor, kierownicy działów,

mistrzowie, brygadziści i pracownicy).

• Dokonaj podziału kar za nieprzestrzeganie wymogów bhp.

• Podaj, że wynikają one z Kodeksu pracy, Kodeksu postępowania administracyjnego i Kodeksu

karnego.

• Zapytaj uczniów, czemu służą kary i jaką spełniają rolę.

Ad. 6.

• Przez zadawanie pytań zachęć uczniów do odpowiedzi i dyskusji.

• Sprawdź, czy uczniowie mają własne doświadczenia z zakresu przedstawionych tematów (np.

uczniowie ZSZ i Technikum).

Spis foliogramów

Nr Tytuł

10. Podstawowe obowiązki pracodawcy.

ą zki pracodawcy.

ą zki osób kieruj

ących pracownikami.

ą cych pracownikami.

12. Prawa pracownika.

13. Obowiązki pracownika.

ą zki pracownika.

• Dokonaj podziału tych obowiązków.

• Omów, jakie są podmioty obowiązków prawnych w zakresie bhp.

znaczenie dla życia i zdrowia pracowników.

• Przedstaw, jakich problemów dotyczą szczegółowe obowiązki pracodawcy i omów z przyk

zki pracodawcy i omów z przyk ł

ą żne dla życia i zdrowia jest ich przestrzeganie

(przedstaw znane ci przykłady nie przestrzegania obowiązków).

ci za bhp w zak ł

11. Obowiązki osób kieruj

MODUŁ I

PYTANIA KONTROLNE Z ODPOWIEDZIAMI

1. Jakie są podstawowe obowiązki pracodawcy w dziedzinie bhp i gdzie zosta

ą zki pracodawcy w dziedzinie bhp i gdzie zosta

ł y okr ł ślone?

Odpowiedź: Pracodawca jest zobowiązany do ochrony zdrowia i

ą życia pracowników przez zapewnienie mu

bez piecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągni

ą gn ą ęć nauki

i techni ki, a w szczególności do:

• organizowania pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy

ą cy bezpieczne i higieniczne warunki pracy

zapewniania przestrzegania w zakadzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny

pracy wydawania poleceń usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolowania wykonania

tych poleceń,

• zapewniania wykonania nakazów, wystąpie

zapewniania przestrzegania w zak ł

ą pi ą ń, decyzji i zarządze

ą dz ą ń wydawanych przez organy nad-

zoru nad warunkami pracy,

• zapewniania wykonania zaleceń społecznego inspektora pracy.

2. Jaki obowiązek spoczywa na pracodawcy, który po raz pierwszy rozpoczyna dzia

ą zek spoczywa na pracodawcy, który po raz pierwszy rozpoczyna dzia

ł aln ł ść?

Odpowiedź: W terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności, powinien zawiadomić na piśmie wł

mie waściwego

inspektora pracy i waściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie

prowadzonej działalności.

inspektora pracy i w ł

3. Jakie szczegółowe obowiązki w dziedzinie bhp spoczywaj

ą zki w dziedzinie bhp spoczywaj

ą na pracodawcy w zakresie obiektów budowla-

Odpowiedź: Do najważniejszych obowiązków pracodawcy w odniesieniu do obiektów budowlanych i pomiesz-

czeń pracy należy zapewnienie:

• aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego albo jego części, w którym przewiduje się

pomieszczenia pracy, był

ą zków pracodawcy w odniesieniu do obiektów budowlanych i pomiesz-

bez pieczeństwa i higieny pracy - pozytywnie zaopiniowanych przez uprawnionych rzeczoznaw-

ców, zgodnie z odrębnymi przepisami,

• aby obiekt budowlany, w którym przewiduje się pomieszczenia pracy, spełniał wymagania dotyczą-

ce bezpieczeństwa i higieny pracy,

• aby przebudowa obiektu budowlanego, w którym znajdują się pomieszczenia pracy, uwzględnia-

ła poprawę warunków bhp.

pomieszczenia pracy, bya wykonywana na podstawie projektów uwzględniających wymagania

4. Jakie szczegółowe obowiązki w dziedzinie bhp spoczywaj

ą zki w dziedzinie bhp spoczywaj

ą na pracodawcy w zakresie maszyn i urzą-

Odpowiedź: Obowiązkiem pracodawcy jest, aby maszyny i inne urz

• zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w szczególno

ą zkiem pracodawcy jest, aby maszyny i inne urz

ądzenia techniczne:

ą dzenia techniczne:

przed urazami, działaniem niebezpiecznych substancji chemicznych, porażeniem prą

ł y bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w szczególno

ści zabezpieczały pracownika

eniem pr dem elek-

ą dem elek-

trycznym, nadmiernym hałasem, szkodliwymi wstrząsami, dzia

ą sami, dzi ą łaniem wibracji i promieniowania

oraz szkodli wym i niebezpiecznym dzia

łaniem innych czynników środowiska pracy,

• uwzględniały zasady ergonomii.

ł y zasady ergonomii.

5. Jakie szczegół

Jakie szczegóowe obowi

ł owe obow ł ązki w dziedzinie bhp spoczywaj

ą zki w dziedzinie bhp spoczywaj

ą na pracodawcy w zakresie substancji chemicznych,

Odpowiedź: Pracodawca nie może:

• stosować materiałów i procesów technologicznych bez uprzedniego ustalenia stopnia ich

szkodli wo

szkodli ści dla zdrowia pracowników i podjęcia odpowiednich środków proﬁlaktycznych,

• stosować substancji i preparatów chemicznych nie oznakowanych w sposób widoczny, umoż-

liwiający ich identyﬁkacj

ą ę oraz stosować niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych

bez posiadania aktualnego spisu tych substancji i preparatów oraz kart charakterystyki, a takż

ą cy ich identyﬁkacj

aktualnego spisu tych substancji i preparatów oraz kart charakterystyki, a tak e

ą łaniem, pożarem lub wybuchem.

W razie zatrudnienia pracownika w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych,

pra codawca jest obowiązany zast

opakowań zabez pieczających przed ich szkodliwym dzia

ą cych przed ich szkodliwym dzia

ą zany zas ą ępować te substancje i czynniki mniej szkodliwymi dla zdrowia lub stosować

inne dostępne środki ograniczające stopie

ą ce stopi ą ń tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągni

ą gn ą ęć nauki

i techniki.

zki pracodawcy w dziedzinie bhp i gdzie zosta ł

zki pracodawcy w dziedzinie bhp i gdzie zostay okre

Odpowied

• zapewniania przestrzegania w zakł

zek spoczywa na pracodawcy, który po raz pierwszy rozpoczyna dzia ł

zek spoczywa na pracodawcy, który po raz pierwszy rozpoczyna dziaalno

Odpowied

mie w ł

inspektora pracy i wł

nychi pomieszczeń pracy?

Odpowied

pomieszczenia pracy, by ł

dzeńtechnicznych?

Odpowied

eniem pr ą

Jakie szczegó ł

w tym niebezpiecznych?

Odpowied

aktualnego spisu tych substancji i preparatów oraz kart charakterystyki, a tak ż

PRAWNA OCHRONA PRACY

6. Jakie szczegółowe obowiązki w dziedzinie bhp spoczywaj

ą zki w dziedzinie bhp spoczywaj

ą na pracodawcy w zakresie szkolenia w

Odpowiedź: Pracodawca ma obowiązek zapewnienia przeszkolenia pracownika w zakresie bhp przed

dopuszcze niem go do pracy oraz prowadzenia okresowych szkoleń w tym zakresie.

7. Jakie szczegółowe obowiązki w dziedzinie bhp spoczywaj

ą zki w dziedzinie bhp spoczywaj

ą na pracodawcy w zakresie dostarcza-

nia środkówochrony indywidualnej?

Odpowied

ą zany do dostarczania pracownikowi nieodp

łatnie środków ochro-

przed działaniem nie bezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w

ą cych wymagania dotycz

ące oceny zgodno

ą ce oceny zgodno

ści, zabezpieczających

środowisku pracy oraz informo wania go o sposobach posługiwania się nimi. Pracodawca

nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i

obuwia roboczego przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy.

8. Jakie spoczywają na pracowniku obowiązki w zakresie bhp i gdzie zosta

ą zki w zakresie bhp i gdzie zosta

ły one określone?

Odpowiedź: Obowiązki pracownika w zakresie bezpiecze

ą zki pracownika w zakresie bezpiecze

ństwa i higieny pracy określa art. 211 Kodeksu

• znać przepisy oraz zasady bhp, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz

poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym,

ą zany:

• wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami oraz zasadami bhp oraz stosować się do

wydawa nych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych,

• dbać o należyty stan maszyn, urządze

ą cym,

ą dz ą ń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i

ą dek i ą ład w miejscu

pracy,

• stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indy-

widualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem,

• poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekar-

skim, a także stosować się do wskazań lekarskich,

• niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo

zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne oso-

by znajdujące si

ą ce s ą ę w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpiecze

żą cym im niebezpiecze

ą zków dotyc ą ących

bezpieczeń stwa i higieny pracy.

9. Kto może odpowiadać za naruszenie wymogów bezpieczeństwa pracy?

Odpowied

ą ce pracownikami, osoby odpowiedzialne za stan bezpiecze

ństwa

i higieny pracy oraz pracownicy szeregowi.

Odpowiedź: kary służbowe (upomnienie, nagana, kara pieniężna), kary administracyjne (mandat karny,

skierowa nie sprawy do sądu grodzkiego), odpowiedzialno

ą du grodzkiego), odpowiedzialno

ść karna, odpowiedzialność cywilna.

dziedzinie bhp?

Odpowied

Odpowiedź: Pracodawca jest zobowiązany do dostarczania pracownikowi nieodp

ny indywidu alnej, spełniających wymagania dotycz

Odpowied

pracy. Pracownik jest obowiązany:

żą ństwie,

• współdziałać z pracodawcą oraz przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotycz

Odpowiedź: pracodawcy, osoby kierujące pracownikami, osoby odpowiedzialne za stan bezpiecze

10. Wymień rodzaje kar za naruszenie przepisów o ochronie pracy.

Odpowied

MODUŁ I

Test sprawdzający wiadomości z zakresu

„Prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika w zakresie bezpieczeństwa pracy”

1. Za stan bezpieczeństwa w zakł

stwa w zakadzie pracy odpowiada:

ł adzie pracy odpowiada:

A) pracownik stużby bhp zatrudniony w zakł

by bhp zatrudniony w zakadzie pracy

B) społeczny inspektor pracy

C) pracodawca

2. Obowiązkiem pracodawcy w zakresie bezpiecze

ą ństwa i higieny pracy jest:

A) organizować pracę tak, aby zapewnić zysk dla zakł

ą zkiem pracodawcy w zakresie bezpiecze

zysk dla zakadu i płace dla załogi

B) organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki

zysk dla zak ł

C) organizować pracę tak, aby zapewnić zatrudnionym dobre samopoczucie

ą cy bezpieczne i higieniczne warunki

3. Pracodawca uruchamiając produkcj

ą c produkc ą ę po raz pierwszy w zakł

po raz pierwszy w zakadzie winien:

ł adzie winien:

A) sprawdzić system ochrony obiektu

B) przeszkolić wszystkich pracowników w zakresie podstawowym bhp

C) w terminie 30 dni powiadomić wwwaściwego inspektora pracy i wł

ciwego inspektora pracy i waściwego państwowego

inspektora sanitarnego

4. Obowiązkiem pracodawcy jest, aby maszyny i urz

ą zkiem pracodawcy jest, aby maszyny i urz

ądzenia techniczne zapewnia

ą dzenia techniczne zapewnia

dzenia techniczne zapewniay:

A) uwzględnienie najnowszych osiągni

ą gn ą ęć techniki

B) bezawaryjną i wydajną pracę,

C) bezpieczne i higieniczne warunki pracy i uwzględniały zasady ergonomii

5. Pracodawca nie może stosować substancji i preparatów chemicznych bez:

A) oznakowania ich w sposób widoczny umożliwiający identyﬁkacj

ą cy identyﬁkac ą ę

B) wcześniejszego przeszkolenia

C) zgody organu nadzoru nad warunkami pracy

6. W zakresie ochrony zdrowia pracownika pracodawca winien:

A) zapewnić wentylację i ogrzewanie pomieszczeń pracy

B) nie dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego

C) wyposażyć pracowników w odzież roboczą

7. Pracownik może powstrzymać się od wykonywania pracy:

A) gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

stwarzają bezpośredniezagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika

B) gdy praca jest źle zorganizowana

C) jest zbyt gorąco lub za zimno

ą co lub za zimno

ROZWIĄZANIE TESTU

Ą ZANIE TESTU

1 2 3 4 5 6 7

X X

B X

C X X X

stwa w zak ł

by bhp zatrudniony w zak ł

po raz pierwszy w zak ł

ciwego inspektora pracy i w ł

dzenia techniczne zapewnia ł

ł y:

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: