przysłowia łacińskie.doc

(160 KB) Pobierz

1.       Amo te, ama me!                                                                                     kocham Cię, kochaj mnie

2.       Festīna lente !                                                                                                   śpiesz się powoli

3.       Ibi victorĭa, ubi concordĭa                                                                      tam zwycięstwo gdzie zgoda

4.       Non scholae sed vitae discĭmus                                                         uczymy się nie dla szkoły, ale dla życia

5.       Ardŭa prima via est                                                                                    pierwsza droga jest stroma

6.       Errāre humānum est                                                                                    błądzić (mylić się) jest rzeczą ludzką.

7.       Vivĕre est militāre                                                                                    Życie jest walką.

8.       Vivĕre est cogitāre                                                                                    Żyć to znaczy myśleć

9.       Vade mecum                                                                                                  chodź ze mną

10.   Historĭa vitae magistra                                                                                    historia nauczycielką życia

11.   Quidquid discis, tibi discis                                                                      Czegokolwiek uczysz się, uczysz się dla siebie

12.   Si tu vales, bene est, ego valeo                                                                      jeżeli ty jesteś zdrowy, to dobrze, i ja jestem zdrów

13.   Scio me nihil scire                                                                                    Wiem, że nic nie wiem

14.   Pleni sunt exemplōrum libri                                                                      pełne są księgi przykładów

15.   Libri amici, libri magistri                                                                      Książli przyjaciółmi, książki nauczycielami

16.   Gaudĭum in littĕris est                                                                                    radość jest w nauce

17.   Per aspĕra ad astra                                                                                    Przez trudy do gwiazd

18.   Faber est suae quisque fortūnae                                                        każdy jest kowalem swego losu

19.   Lupus in fabŭla                                                                                                  o wilku mowa

20.   Medĭcus curat, natura sanat                                                                      Lekarz leczy, natura uzdrawia

21.   Homo doctus in se semper  divitĭas habet                                          Mędrzec ma zawsze bogactwo w samym sobie

22.   Aut  prodesse volunt aut delectare poetae, aut simul et iucunda et idonea dicere vitae

Poeci chcą albo być pożyteczni, albo bawić, albo jednocześnie mówić rzeczy i przyjemne, i przydatne

23.   Donec  eris felix multos numerabis amicos, tempora si fuerint nubila, solus eris

dopóki będziesz bogaty, wielu mieć będziesz przyjaciół, lecz kiedy przyjdą złe dni, zostaniesz sam.

24.   Felix, qui potuit rerum cognoscere causas                                  Szczęśliwy, kto zdołał poznać przyczyny  wszechrzeczy.

25.   Vis consilii expers mole ruit sua                                      Siła pozbawiona rozwagi załamuje się pod własnym ciężarem. 

26.   Plus ratio quam vis caeca valere solet                                                   Rozum zwykle bardziej się przydaje niż ślepa siła.  

27.   Sic itur ad astra                                                                                               Tak się idzie do gwiazd.

28.   Omnĭa mutantur, nil intĕrit                                                                          Wszystko się zmienia, nic nie ginie.

29.   Fortes creantur fortĭbus et bonis                                                                 Dzielni rodzą się z dzielnych i zacnych.

30.   Dulce et decōrum est pro patrĭa mori                                                         Słodko i zaszczytnie jest umrzeć za ojczyznę.

31.   Laudāmus vetĕres, sed nostris utĭmur annis                                     Chwalimy dawne, lecz żyjemy własnymi latami.

32.   Quid leges sine morĭbus vanae proficĭunt ?                                       Cóż warte są prawa bez prawych obyczajów?

33.   (…) Vir bonus est quis?  Qui consulta patrum, qui leges iuraque servat 

Kto jest dobrym mężem? Ten, kto zachowuje uchwały przodków, ustawy i prawa.

34.   Salus rei publĭcae suprema lex                                                                       Dobro rzeczypospolitej najwyższym prawem.

 

35.   Concordĭa parvae res crescunt, discordĭa maxĭmae dilabuntur 

Zgodą rosną małe sprawy, niezgodą  największe się rozpadają.

36.   Pro captu lectoris habent sua fata libelli                                            Los książek zależy od pojętności czytelników                      

37.   Est modus in rebus, sunt certi denique fines quos ultra citraque nequit consistere rectum   

Jest miara we wszystkim  i są określone granice, przed którymi i za którymi  nie może ostać się słuszność.

38.   Haec placuit semel, haec decies repetita placebit (poesis) 

Ten obraz spodobał się raz, tamten dziesięć razy oglądany będzie się podobał.

39.   Quidquid agis, prudenter agas et respice finem                                       Cokolwiek czynisz, czyń roztropnie i patrz końca.

40.   Ars utinam mores animumque effingere posset           Oby (jeśliby) sztuka mogła charakter i duszę przedstawiać. (?)

41.   Nil non mortale tenemus pectoris exceptis ingeniique bonis       ??          

42.   Nube solet pulsa candidus ire dies                                       Zwykle gdy rozpływa się chmura, przychodzi jasny dzień.                 

43.   Gutta cavat lapidem non vi sed saepe cadendo                                        Kropla drąży skałę nie siłą, lecz ciągłym kapaniem

44.   Ut desint vires tamen est laudanda voluntas                                             Chociaż brakuje sił, jednak należy pochwalić chęć.

45.   Orandum est, ut sit mens sana in corpore sano                    Trzeba się modlić, aby w zdrowym ciele był zdrowy umysł.

46.   Magna fuit quondam capitis reverentia cani                                         Wielki był ogniś szacunek dla siwej głowy.

47.   Cede maiori! Contra vim non valet ius                                Ustąp starszemu! Prawo jest bezsilne wobec przemocy.

48.   Nihil possis visere maius urbe Roma                                             Nie jest możliwe zobaczyć miasto większe od Rzymu (?)

49.   Graecia capta ferum victorem cepit et artes intulit agresti Latio     

zdobyta Grecja zdobyła nieokrzesanego zwycięzcę zaszczepiając w prostaczym Lacjum sztuki.    

50.   Nemo adeo ferus est ut non mitescere possit si modo culturae patientem commodet aurem     

Nikt nie jest tak dziki, aby nie mógł złagodnieć, jeśli tylko poda cierpliwie ucho wychowaniu. 

51.   Ardua molimur, sed nulla nisi ardua virtus               Podejmujemy trudy, lecz nic bez wysiłku nie jest cnotą (zaletą)

52.   Intendas animum studiis et rebus honesties                                       Skieruj umysł do nauk i rzeczy uczciwych.         

53.   Instrue praeceptis animum, nec discere cesses; nam sine doctrina vita est quasi mortis imago   ??

54.   Disce aliquid; nam cum subito Fortuna recessit, ars remanet vitamque hominis non deserit umquam         

Ucz się czegoś: bo gdy nagle Szczęście odstąpi, nauka   pozostaje i nie opuszcza nigdy życia człowieka.

55.   Quod si deficiant  vires, audacia certe laus erit; in magnis et voluisse sat est.     

Jeśliby zabrakło sił, niewątpliwie odwaga będzie zasługą; w rzeczach wielkich i chcieć już jest dosyć.

56.   Tu ne cede malis, sed contra audentior ito       Nie ulegaj nieszczęściom (złu), lecz śmiało idź naprzód    (naprzeciw)

57.   Doctor magister eris, si quod nescis quaeris; si numquam quaeris, raro magister eris.  ??

 

 

...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin