włacznik zmierzchowy - timer.pdf - schematy pdf - radekgt2

M I N I P R O J E K T Y

Wspólną cechą układów opisywanych w dziale "Miniprojekty" jest łatwość ich praktycznej

realizacji. Na zmontowanie i uruchomienie układu wystarcza zwykle kwadrans. Mogą to być

układy stosunkowo skomplikowane funkcjonalnie, niemniej proste w montażu i uruchamianiu, gdyż

ich złożoność i inteligencja jest zawarta w układach scalonych. Wszystkie projekty opisywane w

tej rubryce są wykonywane i badane w laboratorium AVT. Większość z nich wchodzi do oferty

kitów AVT jako wyodrębniona seria “Miniprojekty” o numeracji zaczynającej się od 1000.

Włącznik zmierzchowy − timer

Na ³amach EP

opublikowaliúmy juø

opis trywialnie prostego

w†wykonaniu,

dotykowego úciemniacza

- wy³¹cznika

oúwietlenia, ktÛrego

konstrukcja oparta by³a

na uk³adzie HT7703.

Tym razem

chcia³bym zaproponowaÊ

Czytelnikom budowÍ

w³¹cznika

zmierzchowego - timera,

ktÛrego sercem bÍdzie

uk³ad HT1315 firmy

HOLTEK.

Podstawow¹ funkcj¹ pro-

ponowanego uk³adu jest w³¹-

czanie oúwietlenia (lub od-

biornika energii elektrycznej)

w†momencie obniøenia siÍ

poziomu oúwietlenia poniøej

okreúlonego progu. Jest to

wiÍc typowy w³¹cznik

zmierzchowy, z†jednym wy-

j¹tkiem: zwykle uk³ady tego

typu wy³¹cza³y oúwietlenie

dopiero z†nadejúciem úwitu,

a†nasz uk³ad posiada wbu-

dowany timer wy³¹czaj¹cy

sterowane urz¹dzenie po

okreúlonym czasie. Ma to

sens, poniewaø typowe

w³¹czniki zmierzchowe po-

wodowa³y marnowanie ener-

gii elektrycznej pozostawia-

j¹c zapalone úwiat³o nawet

wtedy, kiedy korzystaj¹cy

z†niego ludzie dawno juø po-

szli spaÊ.

Typowym zastosowaniem

proponowanego uk³adu jest

oúwietlenie ogrodu lub po-

dwÛrka zabudowaÒ gospodar-

czych. Z†chwil¹ zapadniÍcia

zmroku úwiat³o zapala siÍ sa-

moczynnie i†pozostaje w³¹-

czone, w†zaleønoúci od spo-

sobu zaprogramowania uk³a-

du, przez 2, 4, 6, 8†lub 12

godzin. Uk³ad posiada wbu-

dowane zabezpieczenia przed

w³¹czeniem pod wp³ywem

krÛtkotrwa³ego spadku pozio-

mu oúwietlenia oraz przed

przedwczesnym powtÛrnym

w³¹czeniem.

Niezaleønie od pe³nienia

funkcji w³¹cznika zmierz-

chowego, uk³ad moøe takøe

pracowaÊ jako zwyk³y timer,

wyzwalany impulsem lub

poziomem logicznym i†w³¹-

czaj¹cy odbiorniki energii

elektrycznej na podane wy-

øej okresy.

Dodatkow¹, bardzo sym-

patyczn¹ cech¹ timera jest

fakt, øe wyposaøony on jest

w†uk³ad detekcji przejúcia na-

piÍcia sieci przez zero i†w³¹-

czania triaka tuø po tym mo-

mencie. Eliminuje to koniecz-

noúÊ stosowania jakichkol-

wiek filtrÛw przeciwzak³Ûce-

niowych.

(w zależności od napięcia

zasilania).

Maksymalny prąd pobierany

z wyjścia sterującego triakiem:

7mA.

Progowe napięcie przełączania

wejścia wyzwalania !CDS:

0,5 x napięcie zasilania.

Rys. 1.

Elektronika Praktyczna 7/99

Parametry elektryczne

układu HT1315:

Napięcie zasilania: 3..5VDC.

Pobierany prąd: 25..50

M I N I P R O J E K T Y

przez zero zapew-

nia rezystor R5 do-

³¹czony do wejúcia

ZC (ang. Zero

Crossing).

Timer moøe

zostaÊ wyzwolony

trzema sposobami:

1. Przez obniøe-

nie napiÍcia na we-

júciu !CDS do po-

ziomu niøszego od

0,5 napiÍcia zasila-

nia. Nast¹pi to wte-

dy, kiedy rezystan-

cja fotoopornika,

na skutek spadku

natÍøenia oúwietle-

nia zwiÍkszy siÍ do wartoúci

wiÍkszej niø 220k

úcieøki obwodu drukowane-

go znajduj¹ siÍ podczas pra-

cy uk³adu pod niebezpiecz-

nym dla øycia i†zdrowia na-

piÍciem sieci energetycznej

220VAC.

Dlatego teø zdecydowanie

odradzam samodzielne wy-

konywanie uk³adu przez oso-

by nie maj¹ce doúwiadczenia

z†uruchamianiem urz¹dzeÒ

zasilanych bezpoúrednio

z†sieci energetycznej.

Wszystkie manipulacje przy

uk³adzie naleøy wykonywaÊ

z†zachowaniem najwiÍkszej

ostroønoúci, pamiÍtaj¹c

o†regule pracy jedn¹ rÍk¹.

Takøe zastosowane w†uk³a-

dzie prze³¹cznik i†przycisk

(o ile bÍd¹ stosowane) musz¹

odpowiadaÊ normom bezpie-

czeÒstwa.

Na rys. 2 pokazano roz-

mieszczenie elementÛw na

p³ytce obwodu drukowanego.

Widok mozaiki úcieøek znaj-

duje siÍ na wk³adce we-

wn¹trz pisma.

Montaø wykonujemy

w†typowy sposÛb, zachowu-

j¹c jednak szczegÛln¹ staran-

noúÊ (220V!). OmÛwienia wy-

maga jedynie sposÛb zamon-

towania triaka wraz z†radia-

torem. KolejnoúÊ postÍpowa-

nia przy montaøu tych ele-

mentÛw powinna byÊ nastÍ-

puj¹ca:

1. Prowizorycznie przy-

krÍcamy triak do radiatora

nie dokrÍcaj¹c úruby mocuj¹-

cej zbyt mocno.

2. Wk³adamy koÒcÛwki

triaka i†ko³ki mocuj¹ce radia-

tora w†odpowiednie otwory

w†p³ytce obwodu drukowane-

go i†lutujemy je do p³ytki.

3. Dopiero teraz dokrÍca-

my mocno úrubÍ mocuj¹c¹

triak do radiatora.

WYKAZ ELEMENTÓW

Rezystory

R1: 10k

R3: 220k

Ω

R5: 2,2M

R6: 43k

/0,5W

Ω

Kondensatory

C1: 100nF

C2: 100

F/25V

Półprzewodniki

D1: 1N4007

D2: dioda Zenera 5,1V

IC1: HT1315

Q1: BT136 lub odpowiednik

Różne

CON1, CON2: ARK2

F1: oprawka + bezpiecznik 1A

JP2 : goldpin 5x2 + jumper

Rys. 2.

Opis dzia³ania uk³adu

Schemat elektryczny

w³¹cznika zmierzchowego

pokazano na rys. 1 . Jest to

typowa aplikacja uk³adu

HT1315, w†ktÛrej wszystkie

funkcje realizowane s¹ przez

uk³ad scalony wyposaøony je-

dynie w†kilka elementÛw

dyskretnych i†uk³ad wyko-

nawczy. Poniewaø szczegÛ³o-

we omÛwienie tej interesuj¹-

cej kostki wykracza³oby poza

ramy tego artyku³u, zaintere-

sowanych odsy³am do katalo-

gu firmy HOLTEK (znajduje

siÍ na p³ycie CD-EP4).

Uk³ad HT1315 jest zasila-

ny wprost z†sieci energetycz-

nej za pomoc¹ prostownika

zbudowanego na diodzie D1.

Poziom napiÍcia zasilania

wyznaczany jest przez dziel-

nik z³oøony z†rezystorÛw R6

i†R7, a†dioda Zenera D2 do-

datkowo zabezpiecza uk³ad

przed nadmiernym wzrostem

tego napiÍcia.

Triak Q1 sterowany jest

krÛtkimi impulsami pobiera-

nymi z†wyjúcia TRIAC IC1.

SynchronizacjÍ z†sieci¹ i†de-

tekcjÍ przejúcia jej napiÍcia

. Stan taki

musi trwaÊ przez ok. 1†min.,

co pozwala na wyeliminowa-

nie ewentualnych zak³ÛceÒ

i†zapobiega wyzwoleniu time-

ra na skutek krÛtkotrwa³ych

zmian poziomu oúwietlenia.

Naleøy tu zauwaøyÊ, øe war-

toúÊ rezystora R3 powinna byÊ

dobrana w†zaleønoúci od typu

zastosowanego w†uk³adzie fo-

torezystora.

2. Przez podanie na wej-

úcie !ONESHOT impulsu

ujemnego o†czasie trwania

P³ytka drukowana wraz z kom-

pletem elementÛw jest dostÍpna

w AVT - oznaczenie AVT-1232.

60ms.

3. Przez wymuszenie nis-

kiego poziomu logicznego na

wejúciu !LEVEL .

Czas w³¹czenia timera

ustalany jest za pomoc¹ jum-

pera JP1, zgodnie z†opisem

wyprowadzeÒ uk³adu

HT1315.

Taka kolejnoúÊ postÍpowa-

nia pozwoli na unikniÍcie po-

wstawania szkodliwych na-

prÍøeÒ w†wyprowadzeniach

triaka, ktÛre mog³yby dopro-

wadziÊ do jego uszkodzenia.

Uk³ad zmontowany ze

sprawdzonych elementÛw

dzia³a natychmiast popra-

wnie. Jedyn¹ czynnoúci¹

przed przekazaniem urz¹dze-

nia do eksploatacji bÍdzie za-

programowanie timera za po-

moc¹ jumpera JP1.

Moc odbiornikÛw energii

do³¹czonych do uk³adu zale-

øy wy³¹cznie od typu zasto-

sowanego triaka oraz inten-

sywnoúci jego ch³odzenia

i†w†uk³adzie modelowym wy-

nosi³a ok. 1000W.

Andrzej Jaruga

Montaø i†uruchomienie

Zanim przejdziemy do

opisu wykonania naszego

w³¹cznika zmierzchowego,

chcia³bym po raz kolejny za-

apelowaÊ do Was o†rozwagÍ.

Wszystkie elementy oraz

Elektronika Praktyczna 7/99

Ω

R2: fotorezystor 220..470k

R4: 560k

R7: 1,5k

włacznik zmierzchowy - timer.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: