wprowadzenie do biomechaniki.pdf

(85 KB) Pobierz
Microsoft Word - wprowadzenie do biomechaniki.doc
www.pandm.prv.pl
Biomechanika - dotyczy układu ruchu Ň ywego układu.
Dzielimy j Ģ na działy :
-statyka
-kinematyka
-dynamika
Statyka – przedmiotem bada ı b ħ dzie oddziaływanie sił na ciało znajduj Ģ ce si ħ w spoczynku
Kinematyka – przedmiotem bada ı jest opisywanie ruchu, nie szukaj Ģ c przyczyn ruchu.
Dynamika – przedmiotem bada ı s Ģ przyczyny ruchu.
Siła – wzajemne oddziaływanie ciała na ciało, które to oddziaływanie wpływa na ruch lub
kształt ciała.
Układ równowa Ň ny – siły pozostaj Ģ ce w równowadze
Siły s Ģ wektorami posiadaj Ģ :
-kierunek
-punkt przyło Ň enia
-zwroty ( przeciwne)
-warto Ļę
Dodawanie wektorów
ã zasada równoległoboku
Jest to suma sił działaj Ģ cych wzdłu Ň 2 prostych , jest przek Ģ tn Ģ równoległoboku,
zbudowanego na wektorach tych sił jako bokach maj Ģ ca punkt przyło Ň enia w tym samym
miejscu co ich składowe
Kinematyka
Tor ruchu – prosta wzdłu Ň której porusza si ħ ciało
-
Ruch
1.Prostolinijny ruch post ħ powy
Wyst ħ puje wtedy gdy tory s Ģ do siebie równoległe, pokonały ten sam Ģ drog ħ w jednostce
czasu.
Ł Ģ czy si ħ z II zasad Ģ dynamiki, jest to taki ruch w którym wszystkie punkty ciała poruszaj Ģ
si ħ po tych samych torach i wzajemnie równoległych w tych samych przedziałach czasu
doznaj Ģ c jednakowych przemieszcze ı . II zasada dynamiki mowi Ň e gdyby Ļ my chcieli zmieni ę
wła Ļ ciwo Ļ ci ruchu post ħ powego to musieliby Ļ my u Ň y ę siły.
Obserwowanie ruchu
-potrzebne dwa ciała
-punkt odniesienia
2.Ruch wokół osi
Poszczególne punkty zakre Ļ laj Ģ okr ħ gi, współ Ļ rodkowe , których Ļ rodek nie bierze udziału w
ruchu tworz Ģ o Ļ obrotu.
Ruch odbywa si ħ wokół osi obrotu, zatem punkty le ŇĢ ce na niej s Ģ nieruchome, pozostałe
poruszaj Ģ si ħ z jednakowymi pr ħ dko Ļ ciami k Ģ towymi. Miar Ģ drogi przebytej jest k Ģ t
zakre Ļ lony przez promie ı . Przyczyn Ģ wywołuj Ģ c Ģ ruchy obrotowe s Ģ momenty siły zwi Ģ zane
z zasadami dynamiki dla ruchu obrotowego.
Obserwowanie ruchu
-potrzebne s Ģ 2 punkty w tym jednej znajduje si ħ poza osi Ģ obrotu
3.Ruch zło Ň ony
Tworz Ģ go wypadkowe ruchu post ħ powego i obrotowego ( jest kombinacj Ģ )
Pod wzgl ħ dem pr ħ dko Ļ ci ruch dzielimy na :
1.jednostajny – pr ħ dko Ļę nie zmienia si ħ
1
s Ģ to poszczególne poło Ň enia punktu poruszaj Ģ cego si ħ ciała , które utworzy tor
www.pandm.prv.pl
1 Zasada dynamiki Newtona
Je Ň eli na ciało działaj Ģ siły , których wypadkowa jest równa zero to ciało pozostaje w
spoczynku lub porusza si ħ ruchem jednostajnym prostoliniowym
2.Zasada dynamiki
Je Ň eli na ciało działa nie zrównowa Ň ona siła wypadkowa to ciało b ħ dzie porusza ę si ħ ruchem
zmiennym
3.Zasada dynamiki AKCJI I REAKCJI
Je Ň eli ciało A działa na ciało B sił Ģ (Fab) , to ciało B działa na ciało A sił Ģ ( Fba).
Siły te maj Ģ te same kierunki i warto Ļ ci , a przeciwne zwroty i przyło Ň one s Ģ do ró Ň nych
punktów.
ZASADY DYNAMIKI DLA OBROTU
1.Je Ň eli na ciało nawieszonego obrotowo na osi działaj Ģ momenty, których wypadkowa
momentu jest równa zero to ciało takie pozostaje w spoczynku.
2.Niezrównowa Ň ony moment obrotowy działaj Ģ cy na ciało osadzony obrotowo na osi nadaje
mu przy Ļ pieszenie , które jest wprost proporcjonalne do momentu siły, a odwrotnie
proporcjonalne do momentu bezwładno Ļ ci
Co Ļ dodatkowo J
W fizyce wyst ħ puj Ģ wielko Ļ ci skalarne oraz wektorowe.
Wielko Ļ ci skalarne nie potrzebuj Ģ kierunku, do nich zaliczamy :
-czas
-opór
-napi ħ cie
-moc -energia
-praca -nat ħŇ enie pr Ģ du
Wielko Ļ ci wektorowe :
-przy Ļ pieszenie
-pr ħ dko Ļę
-droga
-przy Ļ pieszenie grawitacyjne
-siła
Skalar ã jest to liczba ( a) , jednostka
Wektory ã jest to uporz Ģ dkowana para punktów, wektor posiada pocz Ģ tek i koniec
Cechy fizyczne wektorów : posiadaj Ģ
-warto Ļę / długo Ļę
-kierunek
-zwrot
-punkt przyło Ň enia
2
2.zmienny
Dynamika
Siły s Ģ przyczynami ruchu post ħ powego
ZASADY DYNAMIKI
8261939.001.png
www.pandm.prv.pl
Kierunek- jest to prosta na której le Ň y dany wektor
Działania na wektorach
1.Mno Ň enie wektora przez skale
( mno Ň enie wektora przez liczb ħ zmienia tylko długo Ļę wektora, zwrot i kierunek pozostaje
bez zmian)
2.Dodawanie wektorów
Reguła składania wektorów ( wieloboku-sznurowego)
Do ko ı ca wektora poprzedniego doczepiamy pocz Ģ tek wektora nast ħ pnego, zachowuj Ģ c
zwrot, kierunek i warto Ļę wektora. Tak post ħ pujemy do wyczerpana wektorów.
Wypadkowy wektor ł Ģ czy nam pocz Ģ tek wektora pierwszego z ko ı cem wektora ostatniego.
d = a +b + c
Je Ň eli składamy wektory le ŇĢ ce na tym samym kierunku to długo Ļę wypadkowego wektora
jest równa sumie algebraicznej długo Ļ ci wektorów składowych.
REGUŁA RÓWNOLEGŁOBOKU
Sum Ģ sił działaj Ģ cych wzdłu Ň dwóch prostych jest przek Ģ tna
równoległoboku, zbudowanego na wektorach tych sił jako bokach, maj Ģ ca punkt podparcia w
tym samym miejscu co ich składowe.
3.Odejmowanie wektorów
Je Ň eli odejmujemy dwa wektory A, B to do wektora A dodajemy wektor przeciwny do
wektora B
DYNAMIKA
-przykładem zastosowania III zasady dynamiki jest chód .
-siły spełniaj Ģ ce III zasad ħ dynamiki nazywamy siłami wzajemnego oddziaływania , s Ģ to siły
wewn ħ trzne czyli pochodz Ģ ce z układu siły z poza układu zewn ħ trznego.
3
8261939.002.png 8261939.003.png
www.pandm.prv.pl
KINEMATYKA
-ruch jednostajny prostolinijny to taki ruch w którym torem jest linia prosta a wektor
pr ħ dko Ļ ci jest stały
-w ruchu jednostajnym szybko Ļę i pr ħ dko Ļ ci jest równa przebytej drodze
Wyznaczanie Ļ rodka ci ħŇ ko Ļ ci :
Zaczyna si ħ od wyznaczania promienie wszystkich odcinków ;
- mierzy si ħ długo Ļę głowy i mno Ň y si ħ przez 12; (lub dzieli porostu na polowe) pami ħ taj Ģ c Ň e
głowa liczy si ħ do wci ħ cia szyjnego
- mierzy si ħ dł.tułowia i mno Ň y si ħ t Ģ odl. przez 44/100,wyliczon Ģ długo Ļę odkłada si ħ od
cz ħĻ ci bli Ň szej (od wci ħ cia szyjnego),szyjnego ta długo Ļę to jest ten promie ı
( Ļ rodek ci ħŇ ko Ļ ci tułowia)
- mierzy si ħ dł.ramienia, mno Ň y ta odl. Przez 47/100, zaznaczamy t Ģ odl. od cz ħĻ ci bli Ň szej
- mierzy si ħ dł. przedramienia, mno Ň y ta odl. Przez 44/100, zaznaczamy t Ģ odl. od cz ħĻ ci
bli Ň szej
- mierzy si ħ dł. r ħ ki, mno Ň y ta odl. Przez 44/100, zaznaczamy t Ģ odl. od cz ħĻ ci bli Ň szej
- stopa razy 44/100
-podudzie razy42/100
-udo razy 44/100
Kiedy mamy wyznaczone Ļ r. ci ħŇ ko Ļ ci wszystkich odc. to;
Ģ czymy Ļ r. ci ħŇ ko Ļ ci r ħ ki z Ļ r. ci ħŇ ko Ļ ci
przedramienia ,mierzymy t Ģ odl. i mno Ň ymy przez 1/3 ,wyliczan Ģ odl odkładamy od cz ħĻ ci
ci ħŇ szej (od przedramienia)
- wyznaczony punkt ci ħŇ ko Ļ ci r ħ ki i przedramienia ł Ģ czymy z Ļ r ci ħŇ ko Ļę ramienia, t Ģ odl
mno Ň ymy, przez 3/6 (czyli dzielimy na połowe), i ten punkt to Ļ r. ci ħŇ ko Ļ ci kkg
-to samo wykre Ļ lmy na drugie kkg
- sr.ci ħŇ ko Ļ ci obu kkg ł Ģ czymy ze sob Ģ , i mno Ň ymy t Ģ odległo Ļę przez 6/12 , czyli dzielimy na
połow ħ ( ten punkt to Ļ r. ci ħŇ ko Ļ ci obu kkg, i ma ci ħŇ ar =12)
- ł Ģ czymy Ļ r. ci ħŇ ko Ļ ci stopy z Ļ r. ci ħŇ ko Ļ ci podudzia ,mierzymy t Ģ odl. i mno Ň ymy przez 2/7
wyliczan Ģ odl odkładamy od cz ħĻ ci ci ħŇ szej (od podudzia)
-wyznaczony punkt ł Ģ czymy z Ļ r ci ħŇ ko Ļ ci uda i mno Ň ymy przez 7/19, odkładamy t Ģ odl od
cz ħĻ ci ci ħŇ szej (to jest Ļ r ci ħŇ ko Ļ ci kkd)
- to samo wyznaczamy dla 2 kkd
- sr.ci ħŇ ko Ļ ci obu kkd ł Ģ czymy ze sob Ģ , i mno Ň ymy t Ģ odległo Ļę przez 19/38, czyli dzielimy
na połow ħ ( ten punkt to Ļ r. ci ħŇ ko Ļ ci obu kkd, i ma ci ħŇ ar =38)
-punk stanowi Ģ cy Ļ rodek ci ħŇ ko Ļ ci obu kkg ł Ģ czymy z punktem ci ħŇ ko Ļ ci obu kkd, mierzymy
t Ģ odl. I mno Ň ymy przez 12/50 , ta odległo Ļę odkładamy od strony ci ħŇ szej (od kkd). Ten
punkt ma ci ħŇ ar 50
-punkt który wyszedł ł Ģ czymy z Ļ r cienko Ļ ci tułowia i ta odl mno Ň ymy przez 43/97,
zaznaczamy t Ģ odl od punku ci ħŇ szego(od punku ni Ň szego) .Ten punk na ci ħŇ ar 97
-punkt który wyszedł ł Ģ czymy ze Ļ rodkiem ci ħŇ ko Ļ ci głowy i mno Ň ymy to razy 7/100ta odl
odkładamy od punktu ci ħŇ szego (ci ħŇ szego ni Ň szego)
Ten punkt ma ci ħŇ ar 100 i jest Ļ rodkiem ci ħŇ ko Ļ ci ciła
OGÓLNY ĺ RODEK CI Ħņ KO ĺ CI I METODY
ĺ rodek ci ħŇ ko Ļ ci – to punkt w którym przyło Ň ona jest siła reprezentuj Ģ ca ci ħŇ ar ciała. To
punkt w którym przyło Ň ona jest wypadkowa sił ci ħŇ ko Ļ ci wszystkich elementów.
Aby wyznaczy ę Ļ rodek ci ħŇ ko Ļ ci nale Ň y :
wyznaczy ę ci ħŇ ar owych elementów
doda ę je do siebie zgodnie z zasadami sumowania wektorów
punkty przyło Ň enia wektora wypadkowego wyznaczy nam poło Ň enie Ļ r.ci ħŇ ko Ļ ci
4
www.pandm.prv.pl
ã Ļ r.ci ħŇ figur płaskich i regularnych le Ň y w ich Ļ rodku geometrycznym
ã Ļ r.ci ħŇ jednorodnych brył le Ň t w Ļ rodku ich symetrii
ã Ļ r.ci ħŇ jednorodnych figur maj Ģ cych o Ļ symetrii lez Ģ cy na tej osi
METODY WYZNACZANIA ĺ RODKÓW CI Ħņ KO ĺ CI
Dziel Ģ si ħ na :
po Ļ rednie :
-skokowa
-wahadłowa
bezpo Ļ rednie
-d Ņ wigni jednostronnej
Zazwyczaj OSC znajduje si ħ na wysoko Ļ ci od 53-60% wysoko Ļ ci ciała.
U niemowl Ģ t jest on poło Ň ony wy Ň ej ze wzgl ħ du na du ŇĢ głow ħ , i drobny tułów.
Dlatego punkt OSC mo Ň e zmienia ę si ħ :
-w zale Ň no Ļ ci od wieku
-u gimnastyków ze wzgl ħ du na rozwini ħ cie obr ħ czy barkowej ( Ļ r.ci ħŇ .poło Ň ony jest wy Ň ej)
1.Metoda d Ņ wigni jednostronnej
D Ņ wigni ħ nazywamy sztywn Ģ belk ħ podpart Ģ w jednym punkcie, tak Ň e mo Ň e wzgl ħ dem
niego niego wykonywa ę ruchy obrotowe.
W ruchu obrotowym wprowadzaj Ģ d Ņ wigni ħ momenty sił działaj Ģ cych na ni Ģ , je Ļ li one
równe s Ģ 0 to d Ņ wignia znajduje si ħ w równowadze
2.Metoda skokowa
Do ciała mog Ģ cego wykonywa ę ruchy obrotowe przyło Ň ymy skokowo narastaj Ģ cy moment
siły to wprawi on cz ħĻ c ciała w ruch obrotowy z przy Ļ pieszeniem k Ģ towym.
Ta metoda mo Ňħ by ę stosowana do cz ħĻ ci ciała (usztywnionych cz ħĻ ci układu ciała) których
ruchy zwi Ģ zane s Ģ z ruchem w stawie
3.Metoda wahadłowa
Wykorzystuje własno Ļ ci wahadła – które zbudowane jest z płyty zawieszonej na osi ,
wzgl ħ dem której mo Ň na wykorzysta ę ruchy obrotowe. Obrót płyty powoduje odkształcenie
spr ħŇ yny skr ħ tnej wytwarzaj Ģ cej zwrotny moment siły zale Ň ny od sztywno Ļ ci u Ň ytej
spr ħŇ yny
KINEMATYKA POŁ ġ CZE İ STAWOWYCH
Ruchliwo Ļę ã to termin który okre Ļ la zakres ruchów w stawie
Gibko Ļę ã potocznie nazywamy zakres ruchu w stawie
Bierne struktury poł Ģ cze ı stawowych :
pow.stawowe
wi ħ zadła
torebki
Czynne struktury poł Ģ cze ı stawowych :
mi ħĻ nie
ruchomo Ļę
¯ ¯ ¯
bierna czynna szkieletowa
Bierna – uzyskiwana jest z wykorzystaniem momentu sił zewn ħ trznych
-
zakres jest wi ħ kszy w ruchomo Ļ ci biernej
mi ħĻ nie zachowuj Ģ si ħ biernie
Czynna – uzyskujemy j Ģ alktywuj Ģ c moment siły mi ħĻ ni dział Ģ j Ģ cych na dany staw
Szkieletowa – dotyczy ruchomo Ļ ci po usuni ħ ciu tkanek
-
dotyczy mo Ň liwo Ļ ci ruchu na jak Ģ pozwala wzajemny kształt powierzchni
stawowych ł Ģ cz Ģ cych si ħ ko Ļ ci
5
-
Zgłoś jeśli naruszono regulamin