Temat :
Subkultury i sekty w życiu młodzieży.
Pojęcie subkultury w ujęciu pedagogicznym, socjologicznym i psychologicznym.
Zrzeszenie się młodych w grupy równolatków jest naturalną cechą współżycia
zbiorowego. Pedagogowie i moraliści zamiast upatrywać w tym fakcie zagrożenia, powinni
przyjąć do wiadomości empirycznie występujący mechanizm socjalizacyjny: „ iż przykład (
dobry lub zły) zachowania i wzorców życia, przychodzi nie tylko z góry (od rodziców, szkoły,
przywódców duchownych), ale także z boku”. [1]
Według Stanisława Kawuli subkultury młodzieżowe nie muszą zawsze występować w
opozycji do tzw. kultur dominujących czy stylów życia. Ich istotną cechą jest zespół uznawanych
wzorów i wzorców kulturowych oraz realizowanych zachowań ( behawioralna sfera grupy
pod kulturowej), wyróżniających daną grupę w danym społeczeństwie globalnym lub układach
lokalnych. Wzory te nie regulują całej aktywności grupy, a tylko niektóre ich przejawy ( m.in.
czas wolny od pracy, nauki szkolnej). Są też uzupełniane poprzez wzorce kultury „ oficjalnej”,
dominującej. Tak rozumiane subkultury grup młodzieżowych nigdy nie istnieją samodzielnie, ale
w szerszym kulturowym kontekście.
W ujęciu zaś Mirosława Pęczaka[2]: „subkultura to względnie stała grupa społeczna
pozostająca na marginesie dominujących w danym systemie tendencji życia społecznego,
wyrażająca swoją odrębność poprzez zanegowanie lub podważanie utrwalonych i powszechnie
akceptowanych wzorów kultury”.
Natomiast subkultury młodzieżowe w sensie psychologicznym stanowią wynik
niedostatecznych procesów socjalizacji do kultury ogólnospołecznej. Poprzez tworzenie
swoistych wartości, w grupach młodzieżowych – następuje przekaz systemów symbolicznych (
przeżyć, poglądów, ocen) na zasadach spontanicznych, w sprzyjających warunkach kontaktu
psychicznego.[3]
Rodzaje grup subkulturowych.
Subkultury młodzieżowe można podzielić na:
- subkultury religijno – terapeutyczne stawiające sobie za główny cel indywidualne doskonalenie osobowości i podnoszenie na wyższy poziom stanu świadomości i wiedzy;
- ekologiczno – pacyfistyczne, które upatrują w działalności na rzecz środowiska, zdrowia ludzkiego i w idei pokoju nowej jakości społecznych przeżyć i doświadczeń;
- buntu społeczno – obyczajowego. Zakładają szacunek dla indywidualności i dążeń do realizowania określonego stylu życia (np. Beatnicy, hipisi, punki, popersi), jak również występują z pewnym pozytywnym programem przemian w wymiarze kulturowym, społecznym, a nawet politycznym;
- izolacji od społeczeństwa. W swojej genezie odwołują się do kultu siły i podległości ( np. Gitowcy, rockersi, kllersi, skinheadzi) a łączą ich doświadczenia resocjalizacyjne ( poprawczaki, więzienia), swoisty żargon oraz specyficzne formy komunikacji, tak zwane drugie życie. W warunkach wolnościowych grupy te można określić jako subkultury przygody i ryzyka;
- autokreacji artystycznej. Funkcjonowanie w trzecim obiegu kulturowym traktowane jest
jako forma samodoskonalenia się i samorealizacji w oparciu o zasadę niezależności od
profesjonalistów: uznanych twórców, tak zwanej elity kulturotwórczej,
- kultury dziania się, bycia w drodze, na szlaku (imprezy, festiwale młodzieżowe, miejsca
spotkań itp.),
- działalności heppeningowej. Jest to zjawisko o cechach efemerycznych, choć dowodzące
potrzeby samookreślenia się wobec rzeczywistości poprzez ulotne akcje, pikiety,
manifestacje, sprejowanie murów itp.
Powyższa typologia wyraża jednocześnie pewne poszukiwania reformatorsko nastawionych
nauczycieli i wychowanków przydatne dla realizacji koncepcji edukacji alternatywnej w różnych
wymiarach.
Autokreacja artystyczna oznacza proces tworzenia, z punktu widzenia jednostki jest zawsze
procesem samo tworzenia. Jest to również zagadnienie egzystencjalne, bo mieści się tu zarówno
refleksja nad własnym istnieniem, jak i istnieniem zbiorowości, czy w znaczeniu węższym
grupy subkulturowej. Zaangażowanie jednostki w działaniach grupy poszerza jej spektrum
poznania przedmiotów otaczającej ją rzeczywistości, zjawisk psychicznych i procesów
społecznych.
Podstawowym wyróżnikiem grup subkulturowych jest strój, preferencje muzyczne, gwara,
a także częste używanie środków odurzających. To wszystko pozwala określić „charakter grupy”.
Każda z grup ma własne ulubione zespoły, które wykonują muzykę w akceptowanym przez
grupę stylu. Poza upodobaniami muzycznymi istotnymi elementami współtworzącymi grupę i jej
tożsamość jest ideologia i poglądy.
Rastafarianie (Rastas) – to fani muzyki reggae.; ruch Rastafari) – raczej religia niż grupa subkulturowa. Ruch ten powstał w latach trzydziestych naszego
stulecia, po dojściu w 1930 r. Księcia Ras Tafari z Etiopii do władzy. Członkowie ruchu nakazują
życie proste i oddawanie czci Bogu Jahwe, co w praktyce ma znaczyć: unikanie zażywania
narkotyków, picia alkoholu, i wegetarianizm. Tolerowane jest natomiast palenie trawki (haszyszu,
marihuany, konopii indyjskich). Rastafarianie głoszą również powrót do natury, gdyż życie
zgodne z naturą rozumieją jako konieczność zaprzestania wrogości i walki. Dlatego propagują
reggae – muzykę serc, która jednoczy wszystkich ludzi. Polscy rastas uważają, że
rastafarianizm to ideologia, która pozwala na odnalezienie własnej drogi w życiu.
Często w wypowiedziach rastas przewijają się nazwy Babilon, Antychryst, I-toll, które mają
kluczowe znaczenie w ich ideologii. Rastafarianie nie uczestniczą w życiu społecznym, gdyż
uważają, że świat Babilonu jest niereformowalny i dąży do samozagłady. Aby się uchronić,
należy dbać o zewnętrzną harmonię i żyć zgodnie z nakazami płynącymi z natury. Rastamani w
Polsce nawiązują do stylu bycia hipisów. Długie włosy zaplecione w warkoczyki lub dredy mają
odstraszać złe moce, a trawka pobudzać pozytywną energię. Podobnie jak hipisi, rastamanie
gustują w kolorowych ubiorach, w których dominują barwy zielone, żółte i czerwone.
Anarchiści – ruch, którego początki sięgają drugiej połowy XIX wieku. Pierwszym ważnym
epizodem historycznym, który przyczynił się do renesansu i odświeżenia ideologii anarchistów
były lata 60 – te, okres młodzieżowej kontestacji na Zachodzie. Początki ruchu w Polsce to
połowa lat 80 – tych i powstanie Ruchu Społecznej Alternatywy RSA oraz ruchu Wolność i
Pokój. Zaczynają funkcjonować gazetki „ Anarchol”, „ Terrorysta”, „ Rewolta”. W 1988 roku
powstaje Międzynarodówka Anarchistyczna integrująca grupy anarchistów. Od 1990 roku
liczebność środowiska spada. Aktywizują się już okazjonalnie, w zależności od bieżącej
potrzeby. Uczestniczą w akcjach proekologicznych, manifestacjach na rzecz przeciwko aborcji,
przeciwko karaniu za posiadanie narkotyków, włączając się również w manifestacje polityczne i
pacyfistyczne. Anarchiści są opozycją wobec państwa jako takiego i w opozycji do
jakiegokolwiek z istniejących systemów politycznych.
Hipisi – pierwsze grupy pojawiły się w latach 60 – tych w USA, jako wyraz buntu przeciwko
tradycyjnym, amerykańskim wartościom kariery, profesjonalnej perfekcyjności, postępowi,
prestiżowi mierzonemu stanem posiadania. U podstaw ruchu legły nastroje pacyfistyczne, których
radykalizacja nastąpiła po wybuchu wojny wietnamskiej. Hipisi głosili hasła wolnej miłości,
powrotu do natury, pacyfizmu, dostępu do narkotyków, tolerancji w zakresie sposobu wyboru
życia, zachowania i ubioru. W Polsce na przełomie lat 60 – tych i 70 – tych tworzono komuny na
Mazurach, w Bieszczadach i okolicy Warszawy. Od lat 80 – tych hipisów utożsamiano w Polsce
z narkomanami. Naczelnym zawołaniem polskich hipów stało się angielskie dropo out ( wyłącz
się). Chodziło o to, aby żyć świadomie, nie w sposób zautomatyzowany, i krytycznie, najczęściej
wobec instytucji społecznych i społeczeństwa, które w swojej masie oceniane było przez hipów
jako brutalne, konsumpcyjne, pełne fałszu. Drop out to także demonstracja własnej inności,
dziwności, pogoń za oryginalnością. Trudno jest ustalić jakie są poglądy współczesnych hipisów,
gdyż ich działalność ogranicza się do wędrówki po Polsce i wspólnego uczestnictwa w
festiwalach muzycznych.
Skinheadzi – subkultura głosząca ksenofobiczne hasła przemocy, nienawiści do mniejszości
narodowych. Są agresywni i sfrustrowani. Skini po raz pierwszy pojawili się w Anglii w drugiej
połowie lat sześćdziesiątych jako odłam angielskich „modsów”, subkultury, której członkowie
wywodzili się z grup robotniczych. Subkultura w Polsce, szczególnie bujnie zaczęła się rozwijać
w tak zwanym okresie transformacji, po 1989 r., a więc w sytuacji kryzysu, zachwiania
moralnego i publicznego ładu. Skinheadzi nie nawiedzą Niemców, ale czują przed nimi respekt.
Są antysemitami. Skinheadzi uważająUważają, że Polskę należy oczyścić ze wszystkich obcych, tj.
Żydów, Rumunów,Rosjan, Arabów, Murzynów, Ukraińców. Wśród tej grupy można
wyróżnić narodowców, „szalikowców”, zwyczajnych chuliganów. Do skinów dołączyli się
także młodzi ludzie, którym imponuje kult siły, agresji i zdecydowanie w ekstremalnych
sytuacjach.
Graficiarze – dzielą się na dwie grupy: malujących za pomocą szablonów oraz malujących
farbą w sprayu. Sztuka malowania jaką sie posługują (graffiti), obrazuje wszystkie ważne
problemy nurtujące polską młodzież. Graficiarze tworzą tajne związki. Często są traktowani
jako wandale niszczący mienie publiczne.
Poppersi – szpanerzy (dzieci zamożnych rodzin), subkultura ma rodowód angielski, w Polsce
w latach 1981 – 85. Stanowili wyraz marzeń młodzieży z niższych klas społecznych o
„lepszym życiu”. Grupy młodzieży ubierające się w najmodniejsze i najdroższe stroje okupowały
ekskluzywne lokale i imponowały rówieśnikom pieniędzmi. Liczył się dyskotekowy szpan,
muzyka new romantic oraz w Polsce zespoły takie jak: „Kombi”, „Ludy Punk”, „Republika”.
Punk – ruch młodzieżowy powstał w latach 70-tych w Wielkiej Brytanii i USA. Przyjmuje
się, że pierwszym wydarzeniem publicznym związanym z punkami był koncertowy debiut
zespołu „Sex Pistols” w Londynie w 1976r. Skandalizujący styl tego zespołu, stał się
podstawą zachowań subkultur punkowych. W Polsce dużą rolę odegrały zespoły punk – rockowe
„Brygada Kryzys”, „Tilt”. Zanegowany został cały system społeczny. Podstawa skrajnej negacji
obejmowała sfery społeczne (rodzina), polityczne (np. Parlament), edukacyjne, prawne, ale także
tradycję, stąd m.in. niechęć do religii i religijności. Ruch nie ma oficjalnych liderów. Tworzą go
małe wspólnoty, które kontaktują się okazjonalnie.
Yuppies – (skrót od angielskiego Młodzi Miejscy Profesjonaliści), pokolenie, które na przełomie
lat 70-tych weszło w życie zawodowe, wskazując silną orientację na osiąganie sukcesu, pieniędzy
i prestiżu. Cechą stylu życia jest mobilność, kompetencja, swoboda w życiu erotycznym. Cenią
elegancję, ładne rzeczy, dobre restauracje, muzykę klastyczną. Dbają o kondycję fizyczną. Są
przeciwnikami tradycjonalizmu. W Polsce yuppies to ludzie młodzi, którzy biorą sprawy „we
własne ręce”. Za wszelką cenę chcą zapewnić sobie status materialny i choć trochę zbliżyć się
do zachodniego wzorca.
Depeszowcy - subkultura fanów brytyjskiego zespołu rockowego “Depeche Mode”.
W 1985 roku koncertował w Warszawie i od tego momentu datuje się jego coraz większa
popularność w Polsce. Swój styl wzorują na wizerunku idoli Martina Gore - autora muzyki i
tekstów i gitarzysty Dawida Gahana. Bawią się na depechotekach. Zarzuca się im brak odrębnej
ideologii, choć sami twierdzą, że ich ideologią są teksty Martina Gore, w których jest wszystko -
recepta na życie, refleksje o wierze i miłości. Sprawiają wrażenie grupy nieagresywnej, za to
bardzo dbającej o swoją wizualną wyrazistość, co naraża ich na ataki ze strony skinheadów i
metalowców.
Gitowcy - git - ludzie, gity, są zjawiskiem rdzennie polskim. Pojawili się w latach 70-tych
tworząc pod względem struktury rodzaj zamkniętego klanu, w obrębie którego preferowano styl
bycia oparty na sile, kulcie przemocy i podporządkowania. Stosunkowo najwięcej gitowców
rekrutowało się spośród uczniów szkół zawodowych i przyzakładowych. Gitowcy tworzyli
pewien stereotyp elity. Uważali siebie za awangardę powołaną do panowania. Dla podkreślenia
swej grupowej tożsamości ubierali się w ortalionowe kurtki tzw. Szwedki i spodnie zaprasowane
na kant. Nosili fryzurę na małpę. Ważna rolę odgrywał tatuaż , zwłaszcza kropki na dłoniach,
palcach oraz twarzy. Najważniejszym znakiem była kropka przy lewym oku (cyngwajs). W
każdej grupie obowiązywała hierarchia , przywódcą był ktoś , kto miał kontakty ze światem
przestępczym. Posługiwali się specyficznym niezrozumiałym dla niewtajemniczonych żargonem.
Pewne elementy subkultury gitowców przetrwały u skinheadów.
Goci - pojawili się w latach 80-tych i rekrutują się głównie z fanów “Dance Society”, “Fields of
The Nephilim”, “The mission”. Duży wpływ ma na nich sztuka; architektura gotycka i literatura
XIX wieku. Za stolicę Gotyku uważają Leeds, skąd pochodzi najwięcej znanych kapel.
Atrybutami gotów są czarne koty, nietoperze, pajęczyny, świece, kadzidełka, cień, mrok, welwet,
koronki, astrologia, okultyzm, cmentarze, Dracula, Frankenstein. Noszą obszerne czarne stroje,
buty z długim czubkiem ( a nie glany?), srebrną biżuterię , długie włosy, makijaż - ciemne cienie,
biały fluid, czerwone lub czarne szminki do ust, czarny lakier do paznokci. W Polsce są widoczni przede
wszystkim w Warszawie.
Harleyowcy - motocykliści, ruch stale obecny niemal w całej Europie, USA i Australii. W latach
50-tych na autostradach Kalifornii i Wschodniego Wybrzeża zaczęli się pojawiać gromadnie
młodzi mężczyźni, tak zwani ridersi na ciężkich motocyklach. Harleyowcy nie starają się
afiszować z jakąkolwiek ideologią, interesują ich tylko motocykle i wszystko im
podporządkowują. Nie pasjonują się nowymi modelami. Prawzorem i najczęściej używaną
maszyną jest amerykański Harley Dawidson. W Polsce pierwsi harleyowcy pojawili się w latach
70-tych. Harleyowców charakteryzuje duch męskiej sprawności i siły. Typowy strój harleyowca
to czarna skórzana kurtka z symbolami i emblematem, podkoszulek z oberwanymi rękawami i
demonicznym wzorkiem, szeroki i ciężki od żelaza pas, dżinsy z dziurami lub skórzane spodnie,
wysokie buciory.buty. Na przegubach bransolety, palce upierścienione srebrem, tatuaże. Napojem
mistycznym harleyowców jest piwo lub whisky “Jack Daniels”. Na popularnych zlotach
harleyowców panuje atmosfera pikniku.
Dresiarze...
szymonderooo