Administracja publiczna – wykład I
a.p – administracja publiczna.
1. Definicja administracji i administracji publicznej
Administracja - jest to wszelka zorganizowana działalność zmierzająca do osiągnięcia pewnych celów. Cechująca się celowością, trwałością i planowaniem działania.
Administracja publiczna - (państwowa) system podmiotów utworzonych i wyposażonych przez ustawę w kompetencje do prowadzenia organizatorskiej i kierowniczej działalności na podstawie ustaw w kierunku zewnętrznym i wewnętrznym.
· Cechy:
· nicjatorski charakter jej działania
· konkretność sytuacji rozwiązywanych przez administrację( dysponuje konkretnymi środkami, które zmierzaja do realizacji konkretnych przedsiewzieć).
· działalność ta jest ukierunkowana na interes publiczny
Administracja:
- statyka społeczna- układ organizacyjny
- dynamika społeczna- działalność organizacyjna
Zadania publiczne- zadania państwa i władzy samorządowej.I
I. Definicja przedmiotowa a.p.
a) a.p jest sługą ustroju - aparat władzy publicznej jest aparatem wykonawczym.Funkcjonuje na tyle na ile pozwala jej władza.Sama o sobie nie może decydować.
b) a.p – jest każdą działalnościa państwową, która nie jest działalnościa ustawodawczą badź sądowniczą. jest to władza wykonawcza.
c) a.p. - jest działalnoscią znamienną , wykonywaniem zadań które państwo uznaje za swoje z wyłączeniem działalności parlamentarnej i sądowniczej.
d) a.p.- to planowa działalność państwa, zmierzajaca do pewnych celów, nie bedąca ustawodastwem ani sądownictwem. Działalność państwowa jest zawsze działalnością prawną, bo aparat wladzy jest oparty na normach prawnych, a przy tym ma na celu dobro wspólne.
e) a.p. - jes to system podmiotów, które utworzone sa i wyposażone w kompetencje do prowadzenia organizatorskiej i kierowniczej działalnośći.
II. Definicja przedmiotowa.
a) a.p. - to nie tylko wykonywanie ustawy ale także, twórcza działalność.Rozwiniecie tego co jest danej jednostce powierzone.
b) a.p. - jest przejete przez państwo i realizowane przez jego organy, a także przez organy samorządu terytorialnego, zaspokajanie indywidualnych i zbiorowych potrzeb obywateli wynikajacych z funkcjonowania ludzi w społecznościach.( istotna jest społeczność jej potrzeby realizowane przez organy administracji)
2.charakterystyka administracji publicznej:
- interes publiczny – zmienia sie tak jak zmieniaja sie preferencje obywateli.
- Aktywność i inicjatywa – jej działalność ukierunkowana na przyszłość
- dysponuje konkretnymi środkami które zmierzają do realizacji konkretnych celów.
- Cechą działalności a.p jest działanie w imieniu i na koszt państwa
- może mieć charakter polityczny
- funkcjonuje w oparciu o ustawy i w granicach , które są przez te ustawy wydzielone
- oparta na zawodowym personelu.
- ma charakter monopolistyczny,
Jednostka czy grupa jednostek działająca jako organ państwa ma możliwość przeprowadzać swoje zarządzenia w drodze przymusu państwowego. Możemy więc stwierdzić, że organy państwa posiadają władztwo. Organy administracyjne mogą same, bez ingerencji sądów, stosować przymus dla przeprowadzenia swoich zarządzeń. Władztwo to nazywa się władztwem administracyjnym. Pod tym określeniem rozumieć należy prawo użycia przymusu bezpośredniego przez organy administracyjne dla zrealizowania ich jednostronnych zarządzeń (rozstrzygnięć). Objawy woli organów administracyjnych, a zwłaszcza akty administracyjne, korzystają z domniemania ważności. Podmiot, którego akt dotyczy, jest zobowiązany dostosować się do niego, a jedynie inny organ państwowy, z reguły wyższego stopnia, posiadający odpowiednie kompetencje, może taki akt znieść albo zastąpić innym aktem, zwalniając w ten sposób adresata aktu od obowiązku zastosowania się do aktu poprzedniego. Administracja publiczna może działać również przy pomocy środków dostępnych osobom fizycznym np. przez prawo cywilny lub administracyjny. Przez prawo cywilne – państwo może nabyć, przez zawarcie stosownej umowy, nieruchomość np. niezbędną pod budowę autostrady. Przez narzędzia prawa administracyjnego państwo nabywa nieruchomość w drodze wywłaszczenia, a więc z mocy decyzji.
Podział ze wzgledu na kryterium środków:
administracja władcza- wyróżniamy w przypadku, gdy administracja wydaje akty obowiązujące adresatów i gdy w razie potrzeby używa przymusu dla ich realizacji. Administracje władczą charakteryzuje prawo wydawania jednostronnych aktów prawnych, którym służy domniemanie ważności oraz możliwość zapewnienia ich wykonania przez zastosowanie środków przymusu bez ingerencji sądów.
administracja niewładcza- gdy administracja publiczna działa przy pomocy środków dostępnych osobom fizycznym. Środkami, którymi posługuje się administracja niewładcza są środki prawa cywilnego bądź działania faktyczne. Natomiast administracja świadcząca zapewnia obywatelowi określone świadczenia lub inne korzyści. Do administracji zaliczyć należy pomoc społeczną, ale również subwencje bądź dotacje, oddane do dyspozycji ogółu urządzeń komunalnych oraz rzeczy publicznych, jak np.: drogi, place publiczne, parki, kąpieliska itp. Administrację świadczącą należy rozumieć instrumentalnie jako stosowanie określonych środków. Wychodząc od rzeczowego (przedmiotowego) podziału zadań wyróżnia się liczne działy administracji publicznej, jak np. administrację budownictwa, oświaty, ochrony zdrowia, spraw socjalnych, bezpieczeństwa i porządku publicznego, obrony narodowej, rolnictwa, itd.
Pojęcia z zakresu prawa administracyjnego:
1.
Prawo administracyjne jest zespołem norm, które regulują administracyjną działalność państwa – regulują funkcje administrowania. Według J. Starościaka prawo administracyjne stanowi „gałąź prawa”, która reguluje działalność organów państwowych, podejmowaną w celu wykonania ustalonych prawem zadań organizatorskich wypełnianych w swoistych formach działania.
Mieści w sobie 3 przestrzenie :
- tworzy strukture organizacyjną, nadawanie administracji zadań i zasad działania,
- tworzy relacje które zachodzą miedzy członkami,
- określa stwierdzenia które opisują w sposób charakterystyczny to prawo.
Normy prawa administracyjnego mogą być dzielone na określone grupy w zależności od przyjętego kryterium podziału. Zasadniczo normy prawa administracyjnego możemy podzielić na trzy grupy:
- normy bezpośrednio dotyczące organizacji aparatu administracyjnego, czyli jakie podmioty wchodzą w skład organu administracyjnego i jakie są relacje między nimi; normy te tworzą ustrojowe prawo administracyjne.
- normy bezpośrednio dotyczące toku działania organów administracyjnych – normy te tworzą procedurę administracyjną (postępowanie administracyjne).
- normy dotyczące konkretnych działów administracji publicznej – normy te tworzą tzw. Szczegółową część prawa administracyjnego albo inaczej mówiąc materialne prawo administracyjne.
Inny podział norm prawa administracyjnego oparty jest na kryterium charakteru stosunku łączącego organ stosujący normę z adresem działania. Całość norm prawa administracyjnego można podzielić na dwie grupy norm prawnych:
- normy regulujące stosunki między organami administracyjnymi i innymi podmiotami administracji z jednej strony a obywatel i osobami prawnymi z drugiej strony: normy te dotyczą tzw. Sfery zewnętrznej kontaktów między administracją publiczną a obywatelem.
- normy regulujące stosunki, jakie zachodzą miedzy organami a instytucjami państwowymi wzajemnie; np.: między ministrem a podległymi mu organami. Można zatem uznać, że normy te regulują stosunki wewnątrz systemu administracji publicznej.
2.
aparat administracyjny- to wszystkie jednostki które wykonują różnorodne funkcje w administracji państwowej i publicznej.
Kontrola - odnosi sie do określenia takich funkcji organu administracyjnego, które polegają nie tylko na sprawdzeniu bierzącej działalności jednostek, ale również na wydawaniu wiążących poleceń i nakazów.kontrola ma zawsze jakies konsekwencje.
Cele kontroli:
- powinna być bezstronna
- powinna być fachowa,
- powinna być efektywna.
Postępowanie kontrolne - to ustalenie bierzącej sytuacji, ustalenie jak być powinno, dalej zestawienie tego jaka jest różnica między stanem jaki być powinien (idealnym) a tym z jakim mamy do czynienia. Należy sporządzić wnioski, które przekazuje sie dalej.
Rodzaje kontroli :
a) Inspekcja - kontrola dokonywana przez bezpośrednią obserwacje zachowań danej jednostki i porównanie ich z zachowaniem idealnym.
b) Lustracja - to kontrola ukierunkowana nie na zachowanie podmiotu ale na jego stan rzeczywisty, który porównuje do określonego wzorca.
c) Rewizja - badanie w odniesieniu do kwestii finansowej.
d) Wizytacja- urzędowe odwiedziny dokonane przez władzę zwierzchnią zwykle jej delegata, dla przeprowadzenia (ogólnej) kontroli działalności instytucji;
e) Nadzór- jest to stałe i bieżące kontrolowanie podległej lub podporządkowanej jednostki z równoczesnym wydawaniem stosownych decyzji, mających na celu usprawnienie, udoskonalenie działalności nadzorowanej jednostki.
Organ nadzorujący ma więc prawo do kontroli, sprawdzania na bieżąco funkcjonowania podległych mu jednostek oraz wydawania stosownych decyzji, rozporządzeń i zaleceń, mających na celu zlikwidowanie nieprawidłowości, usprawnienie działania, bardziej efektywne funkcjonowanie.
Nadzór dotyczy odpowiedniego sterowania przez organy wyższego szczebla,
organami niższego szczebla.
Aby organ nadzorujący mógł władczo oddziaływać na jednostki nadzorowane, przepisy muszą mu przyznawać takie uprawnienia. Noszą one miano środków nadzoru.
Uprawnienia organu nadzorującego dzieli się zwykle na:
− środki oddziaływania merytorycznego- to np. uprawnienia do zawieszania lub uchylania rozstrzygnięć (uchwał i zarządzeń) jednostek nadzorowanych,
− środki nadzoru personalnego to np. prawo zawieszania w czynnościach członków kierownictwa nadzorowanej jednostki.
Organ nadzorujący może stosować wyłącznie takie środki, jakie przyznaje mu ustawa. Przy braku środków nadzoru sformułowanych expressis verbis w przepisach prawa może tylko próbować wpływać na podmiot nadzorowany za pomocą środków niewładczych, starając się zwrócić uwagę na ewentualne nieprawidłowości w działaniu jednostki nadzorowanej.
Środki nadzoru represyjnego: żądanie informacji, uchylenie aktu prawnego, zarządzenie wykonania obowiązku, zarządzenie zastępcze, ustanowienia organu komisarycznego; kiedy naruszone zostało prawo.
środki prewencyjne: uzgodnienie aktu organu nadzorowanego z organem nadzoru, zatwierdzenie akty, ustalenie budżetu jednostki nadzorowanej przez organ nadzoru;kiedy przygotowuje sie środki na okazje, które mogą wystąpić.
Koordynacja - uporządkowanie współdziałania, harmonizacja wzajemnego stosunku czynników wytwórczych w osiąganiu celów. Jest to zsynchronizowanie działań cząstkowych w czasie i przestrzeni.
Objawami niedostatecznej koordynacji są:
* brak zgodności celów i stosowanie przez poszczególne komórki organizacyjne niejednakowych priorytetów
· brak synchronizacji terminów, przestoje grup roboczych, niewykorzystanie zasobów pracy i środków technicznych
Kierownictwo – może używać wszelkich środków na oddziaływanie wobec podporządkowanych mu organów. Ponosi pełną odpowiedzialność wobec organów którymi kieruje.
Administracja publiczna – wykład II
2. Definicja administracji i administracji publicznej
Cechy:
- inicjatorski charakter jej działania
- konkretność sytuacji rozwiązywanych przez administrację
- działalność ta jest ukierunkowana na interes publiczny
2. W systemie administracji publicznej można wyróżnić dwie części:
- strukturę administracji państwowej rządowej (zcentralizowana).
- strukturę administracji samorządowej (zdecentralizowana)
Pojęcie centralizacji oraz będące jego przeciwieństwem decentralizacji omawiają strukturę aparatu państwowego, a dokładniej relacji między organami wyższego i niższego rzędu.
Odnoszą się one do wieloszczeblowej struktury aparatu administracyjnego. Technika centralizacji jak i decentralizacji może mieć szersze lub węższe zastosowanie, zależy to od rodzaju spraw załatwianych przez administrację.
...
haniak71