Botanika-palmy.pdf

Palmy

Rodzina roślin ciepłolubnych (drzewiastych, krzewiastych i lian) rosnących w strefie

międzyzwrotnikowej lub podzwrotnikowej. Liście wachlarzowate, pierzaste, sztywne i

dość długie. Wykorzystywane i uprawiane przez człowieka ze względu na ich

wszechstronne wykorzystanie jako pożywienie i jako budulec.

Areka – katechu, palma kapustna, żuwipalma – do 20 m wys., nasiona zwane

pinangami używane do używki – betel.

Arenga – słocza cukrowa – do 17 m wys., z soku otrzymuje się wino palmowe i cukier.

Atalia – miąglina – owoce – jadalne orzechy kokila, z których wytłacza się jadalny olej.

Daktylowiec właściwy – 20–30 m wys., szeroko uprawiany dla owoców – soczystych

jagód, długości do 7 cm zwanych daktylami, bardzo pożywnych – do 50% cukrów.

Delep – afrykańska odmiana winodania o jadalnych owocach.

Drako – smocza palma – o cienkich pędach, otrzymuje się z niej żywicę (tzw. smoczą

krew) używaną do produkcji farb i lakierów.

Dum palma – posiada rozgałęziony pień, owoce jadalne, bielmo nasion bardzo twarde,

tzw. kość słoniowa nadająca się na wyroby galanteryjne.

Euterpa – warzywnia – do 30 m wys., młode liście używane są jako smaczna jarzyna.

Euterpa jadalna – do 25 m wys., owoc – ciemnofioletowa jadalna jagoda przerabiana na

soki.

Feniks – do 15 m wys., owoc – soczysta, jadalna, jednonasienna jagoda.

Kalamus – rotang – palma – liana osiągająca znaczną długość, owoce – jadalne jagody

wielkości wiśni.

Karłatka – palmiczka – 3–5 m wys., jedyna palma europejska, włókno z liści używane

na wyściółkę do miękkich mebli.

Kariota parząca – do 20 m wys., owoce kwaśne i parzące, z rdzenia otrzymuje się

jadalną mączkę – sago.

Kokos – kokosowiec – do 30 m wys., uprawiana w całej strefie międzyzwrotnikowej dla

cennych owoców (kokosów) wielkości ludzkiej głowy i wagi do 8 kg. Z owoców uzyskuje

się orzeźwiający napój (tzw. mleczko kokosowe) a z warstwy bielma po wysuszeniu –

koprę – czyli wiórki kokosowe. Z kopry otrzymuje się też smaczny olej.

Kopernikia woskodajna – kopernikówka – do 15 m wys., z młodych liści otrzymuje się

wosk zwany karnauba.

Latania – o dużych wachlarzowatych liściach, rośnie na Maskarenach.

Liwistonia – wyniosła palma o lisciach z kolczastymi ogonkami, sadzona jako ozdobna.

Maurycja winodajna – do 35 m wys., po nacięciu pnia otrzymuje się sok, z którego

wyrabia się dobre wino palmowe.

Nipa krzewinkowa – tęporośla – o kłodzinie do 1 m wys. i długich do 6 m liściach,

nasiona (niedojrzałe) jadane na surowo lub kandyzowane. Górna skórka liści służy do

owijania cygar.

Olejowiec gwinejski – palma oleista – do 10 m wys., owoc – żółtawy pestkowiec

wielkości śliwki zawiera 22–35% oleju, który jest z nich wytłaczany i służy do wyrobu

mydła i świec; olej jadalny pochodzi z nasion.

Rafia – palma iglasta, igliszcza – palma iglasta do 8 m wys. o najdłuższych liściach

nawet do 20 m, które dostarczają mocnego włókna zwanego rafią.

Sabal palmetto – do 25 m wys., pąki (tzw. palmowa kapusta) jadalne jako jarzyna, z

owoców otrzymuje się tłuszcz.

Sagownica sagowa – 8–12 m wys., po wydaniu owoców ginie. Z pnia jednej palmy

uzyskuje się do 400 kg drobnoziarnistej skrobiowej mączki sago, bardzo odżywczej.

Seszelska palma – lodoicja – prawie wyłącznie na Wyspach Seszelskich, wysoka, o

największych owocach do 60 cm średnicy i kilkunastu kilogramach wagi. Owoce mają

bardzo twardą skorupę i nadają się na wyrób naczyń.

Słoniorośl – słoniak – kłodzina do 1,5 m wys., owoc do 20 cm średnicy, zawiera

jajowate nasiona do 4 cm długości, bardzo twarde, stosowane do wyrobu guzików i

drobnych ozdób.

Wachlarzowiec właściwy – do 30 m wys. o potężnym do 12 m wysokości kwiatostanie.

Liście używane na włókno powroźnicze.

Trachykarpus – palma chińska – posiada niską kłodzinę, zwana jest też palmą

konopną, dostarcza włókien z liści.

Wilhemka – darzyna – do 25 m wys., kilkanaście gatunków. Wilhemka wytworna i

użyteczna dostarczają smacznych owoców jedzonych po ugotowaniu lub usmażeniu.

Winodań wachlarzowata – do 25 m wys., owoce duże do 20 cm średnicy o trzech

pestkach, z których otrzymuje się bardzo smaczny sok, po upieczeniu jadalne lub

przerabiane na ciasto. Drewno twarde do wyrobu mebli.

Woskodrzew – wyniosła palma Ameryki Południowej dostarcza wosku zbieranego z

powierzchni pnia.

Woskowiec – do 15 m wys., owoce jadalne, dostarcza wosku, który powleka młode

liście.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: