Rynek_nieruchomosci_Q3_2009.pdf

Departament Analiz Makroekonomicznych i Sektorowych

Kwartalna analiza rynku nieruchomości w Polsce

(III kw. 2009 roku.)

Quarterly Real Estate Report

(Q3 2009)

Warszawa, 23.12.2009

Przygotowała/ Prepared by: Monika Dybciak

Akceptował/ Approved by: Dariusz Winek

Niniejszy raport przedstawia tendencje na polskim rynku nieruchomości

mieszkaniowych w IIIQ 2009 roku, ze szczególnym uwzględnieniem procesu kształtowania

się cen. Opracowanie zawiera równieŜ szeroką analizę rynku nieruchomości gruntowych.

Analiza bazuje zarówno na danych z GUS (obrót prywatny) jak i ANR (sprzedaŜ z Zasobu

WRSP). Ponadto poniŜszy materiał prezentuje oczekiwania, co do przyszłych tendencji

występujących na analizowanych rynkach.

Szczegółowe informacje na temat rynku nieruchomości mieszkaniowych

i niemieszkalnych oraz ziemi ornej otrzymają równieŜ Państwo kontaktując się

z pracownikami Departamentu Analiz Makroekonomicznych i Sektorowych.

This report presents trends in the Polish real estate market in the IIIQ of 2009, with

particular emphasis on the price fluctuations. This study contains also a large analysis on

agricultural estate. The analysis is based on data from GUS (private turnover) and ANR

(lands offered by the Agricultural Property Agency). In addition, the following material

presents the expectations concerning future trends for the analyzed markets.

Detailed information on the real estate market, non-residential building and

agricultural lands you can also receive by contacting with the staff of the Macroeconomic

and Sector Analysis Department.

Kontakt/ Contact:

Monika Dybciak

Główny Specjalista ds. Analiz Regionalnych i Rynku Nieruchomości/

Senior Regional and Real Estate Market Analyst

Departament Analiz Makroekonomicznych i Sektorowych/

Macroeconomic and Sector Analyses Department

Centrala BGś S.A. / BGś S.A. Headquarters

ul. Kasprzaka 10/16, 01-211 Warszawa

tel. 0 22 860 54 09, fax 0 22 860 58 68

e-mail: monika.dybciak@bgz.pl

Spis Treści

Summary _________________________________________________________________ 4

NajwaŜniejsze fakty i komentarze _____________________________________________ 5

1. Rynek nieruchomości – porównanie międzynarodowe _________________________ 6

2. Rynek lokali mieszkalnych _______________________________________________ 7

2.1. PodaŜ lokali mieszkalnych _______________________________________________ 7

2.2. Popyt na lokale mieszkalne _____________________________________________ 11

2.3. Tendencje cenowe_____________________________________________________ 13

3. Transakcje kupna/ sprzedaŜy ziemi rolnej__________________________________ 16

3.1. Transakcje kupna/ sprzedaŜy ziemi rolnej w obrocie międzysąsiedzkim __________ 16

3.2. Transakcje gruntami z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa

oferowanymi przez Agencję Nieruchomości Rolnych_____________________________ 20

3.3. Ceny gruntów ornych w obrocie prywatnym względem cen ziemi z

zasobu WRSP ____________________________________________________________ 23

Table of contents

Summary________________________________________________________________________________ 4

1. Real Estate Market in Poland and European countries ______________________________________ 6

2. Housing market _____________________________________________________________________ 7

2.1. The supply of dwellings _______________________________________________________________ 7

2.2. The demand for dwellings ____________________________________________________________ 11

2.3. Price trends ________________________________________________________________________ 13

3. Price tendecies of arable land market ___________________________________________________ 16

3.1. Price tendecies of arable land in private turnover__________________________________________ 16

3.2. Price tendecies of arable land belonging to the Agricultural Property Agency- ANR _____________ 20

3.3. The comparison between prices of arable land belonging to the Agricultural Property Agency- ANR and

arable lands in private turnover__________________

___23

Summary

Real estate market

The first signals of stabilizing prices in the real estate market. The average transaction

price from AMRON amounted to 5 323 PLN per sq. m in the third quarter of 2009. This means an

annual decrease in the average cost of purchasing 1 sqm. of dwellings by 1,0% yoy. Quarterly

dynamics of prices shows a higher decrease by about 7,1% qoq. The interest in the government

program "Family on its own “ is still high. Polish Bank Association noted that about 15% credit

action is taken place within the framework of this programme with government subsidy.

Significant increase in demand for new housing in comparison with the turn of 2008/2009

and increasing of scale new housing loans granted to private persons. The results of the largest

developers of housing sales improved continuously during the III quarter of 2009. Increase was also

recorded in the number of new housing loans. Banks granted more than 52.8 thou housing loans

worth about 10.9 billion PLN in the third quarter 2009, while in the first quarter there was 37,9 thou

new loans worth about 7,9 billion PLN.

Increasing popularity of housing loans denominated in EUR. The main factors of this

tendency are: relatively higher unit cost of installment for loans denominated in PLN and

expectations of appreciation of the domestic currency against the euro, and also more concrete

government plans regarding Polish accession to the euro zone. The share of such loans was accounted

for more than 11% of the total volume of new loans in the third quarter of 2009 (this share was less

than 0.5% in the third quarter of 2008).

A decrease in number of vacancies and a slight increase in demand persuade developers to

start realising the next new building projects. The individual construction remains stable. During

the period I- XI 2009 the number of started dwellings built by developers amounted to 35,3 thou units

and fell by 41,7 % yoy (compared with a decrease by 52% in the second quarter of 2009). At the

same time, the scale of limiting new investments remains high, the number of permits for the new

developers construction of dwellings (53,6 thou.) diminished by 39,8% yoy (similarly as in

previously quarter when decrease was about 36,3% yoy) Reduction of developers’ income was

mitigated by the decline in the cost of investment, ie including land purchase, construction and

assembly of materials and cost of subcontracting services.

We expect that dynamics of decline of prices will be slowing down in the next quarters.

slowing down a downward trend in prices in the next quarters. Still difficult situation in the labor

market may contribute to extend the period of downturn in Poland in 2010. However, we don’t

exclude the increase in local prices. To the highest extent, this will be related with the location, where

there is a lack of offers for sale of small one or two-bedroom apartments. At the same time, the higher

prices may be reported with a slight delay in terms of a significant domestic and foreign economic

revival. In addition, price change in 2010 may result in the new restriction in government subsidiary

program “Family on its own “(decrease in demand) and the introduction of Recommendation T

(growth in prices just before introduction it).

Agricultural land

Prices of arable land are still in upward trend. The average level in price of land in private

turnover amounted to 16 370 PLN/ha ( increased by 10.6% yoy) and land sold by the Agricultural

Property Agency amounted to 15 623 PLN/ ha ( increased by 33.1% yoy) in third quarter of 2009.

The highest prices of land (more than 20 thou PLN/ha) still were reported in the same kujawsko-

pomorskie voivodeship: and wielkopolskie voivodeship, where particularly high demand for arable

land could be observed, while the cheapest areas of arable land are available in the lubuskie

voivodeship(over 9 thou PLN/ ha).

The outlook for higher support to farmers' agricultural income encouraged farmers to bear

the higher cost of purchasing land thanks to which they expect relatively higher income . On the

other hand, the extension of program of granting preferential loans for the purchase of arable land till

the end of 2013, will result in a slight decrease in demand and continuation of slowing down pace of

prices growth. In addition, low prices of agricultural products will result in decline in demand for

arable land in first half of 2010, but in the second one an increase in demand and therefore in prices is

expected.

NajwaŜniejsze fakty i komentarze

Rynek nieruchomości mieszkaniowych

Pierwsze symptomy stabilizacji cen na rynku lokali mieszkalnych. W III kw. 2009 r.

przeciętne ceny transakcyjne z Systemu AMRON kształtowały się na poziomie 5 323 zł. Oznacza to

roczny spadek kosztów zakupów 1 mkw. mieszkania średnio o 1,0 % r/r. Kwartale zmiany cen

wykazują istotnie wyŜszy spadek tj. o 7,1 % kw/kw. Wysokie pozostaje zainteresowanie rządowym

programem „Rodzina na swoim”. Szacunki ZBP pokazują, Ŝe ok.15 % akcji kredytowej jest

realizowane w ramach tego programu.

Wyraźny wzrost popytu względem przełomu 2008/2009 oraz powrót sektora bankowego do

udzielania kredytów mieszkaniowych osobom prywatnym. III kw. 2009 r. to kolejny okres poprawy

wyników sprzedaŜy mieszkań większości największych deweloperów. Odnotowano równieŜ wzrost

liczby udzielonych nowych kredytów hipotecznych. W III kw. 2009 r. banki udzieliły ponad 52,8 tys.

kredytów mieszkaniowych na łączną kwotę 10,9 mld zł. Dla porównania w I kw. 2009 r. przybyło ok.

37,9 tys. nowych kredytów na kwotę 7,6 mld zł.

Wzrost popularności walutowych kredytów mieszkaniowych udzielanych w euro.

Przesłankami do tego są: relatywnie niŜszy względem kredytów złotowych koszt jednostkowej raty

oraz oczekiwanie na umocnienie się krajowej waluty względem euro a takŜe coraz bardziej

precyzyjne rządowe plany przystąpienia Polski do strefy euro. W III kw. 2009 r. udział takich

kredytów stanowił ponad 11 % łącznego wolumenu nowych kredytów mieszkaniowych (w III kw.

2008r. udział ten wynosił niespełna 0,5%).

Spadek liczby pustostanów oraz nieznaczny wzrost popytu skłaniają kolejnych deweloperów

do rozpoczynania nowych inwestycji wielko- powierzchniowych. Budownictwo indywidualne nadal

utrzymuje się na stabilnym poziomie. W okresie I-X 2009 r. spadła o 41,7% r/r liczba rozpoczętych

deweloperskich inwestycji budowlanych (35,3 tys. mieszkań) (względem spadku o 52% w II kw.

2009 r.). Jednocześnie skala ograniczania nowych inwestycji pozostaje wysoka, w I- X 2009r.

wydano mniej o 39,8% r/r (-36,3% kwartał wcześniej) pozwoleń na budowę mieszkań (53,6 tys.).

Zmniejszenie przychodów przedsiębiorstw deweloperskich zostało zniwelowane poprzez spadek

kosztów realizowania inwestycji tj. m.in. nabycia gruntu, materiałów budowlano- montaŜowych oraz

usług podwykonawców.

Prognozowane wyhamowania tendencji spadkowych cen w kolejnych kwartałach . Nadal

trudna sytuacja na rynku pracy moŜe przyczynić się do wydłuŜenia się okresu dekoniunktury

w Polsce na 2010 r. Jednocześnie mogą wystąpić lokalne wzrosty cen. W największym stopniu

dotyczyć to będzie lokalizacji gdzie występuje brak ofert sprzedaŜy małych jedno-, dwupokojowych

mieszkań. Jednocześnie wyŜsze wzrosty cen mogą pojawić się z nieznacznym opóźnieniem

względem istotnego oŜywienia gospodarki krajowej i zagranicznej. Ponadto zmiany w kształtowaniu

się cen w 2010 r. mogą przynieść obostrzenia w programie „Rodzina na swoim” (spadek popytu) oraz

wprowadzenie Rekomendacji T (wzrost cen bezpośrednio przed jej wprowadzeniem).

Ziemia rolna

Ceny na rynku ziemi ornej pozostają w trendzie wzrostowym. Przeciętny poziom cen w III

kw. 2009 r. ziem z obrotu prywatnego wynosił 16 940 zł/ha a gruntów pochodzących z Zasobu

Własności Rolnej Skarbu Państwa w III kw. 2009 r. był równy 16 370 zł/ha. Na przestrzeni roku

przeciętnie koszty zakupu 1ha gruntu zwiększyły się o 31,6 % i o 14,4 % kw/kw. Niezmienne

najwyŜsze ceny ziemi (ponad 20 tys. zł/ha) występują w woj. kujawsko- pomorskim i wielkopolskim,

gdzie występuje szczególnie wysoki popyt na grunty rolne, najtańsze zaś ziemie są dostępne w woj.

lubuskim (ponad 9 tys. zł/ha).

Perspektywa wyŜszego jednolitego wsparcia dochodów rolniczych skłania rolników do

ponoszenia wyŜszych kosztów zakupu ziemi, z której spodziewają się relatywnie większych

przychodów. Z drugiej strony przedłuŜenie moŜliwości udzielania kredytów preferencyjnych na

zakup gruntów do końca 2013 r. wpłynie na nieznaczny spadek popytu i kontynuację wyhamowania

tendencji wzrostu cen. Ponadto niskie ceny płodów rolnych przyniosą wyhamowanie popytu

w I połowie 2010r., w drugiej zaś oczekiwany jest ponowny wzrost popytu a co za tym idzie cen.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: