egzamin ustny z języka polskiego.pdf

Biuletyn maturalny

Katarzyna Bocheńska

Centralna Komisja

Egzaminacyjna

publikacja współfinansowana

przez Europejski Fundusz Społeczny

Autor biuletynu: Katarzyna Bocheńska

Autor opracowania graficznego: Maja Chmura (majachmura@wp.pl)

Redaktor merytoryczny cyklu: Joanna Dziedzic

Redaktor z ramienia CKE: Lucyna Grabowska

Redaktor językowy: Olga Kalinowska

Redaktor techniczny: Stefan Drobner

Stan prawny na dzień 1 października 2005 r.

Wydawca: Centralna Komisja Egzaminacyjna

Warszawa 2005

ISBN 83-7400-159-3

Łamanie tekstu:

Trzecie Oko S.C. (trzecieoko@q.pl)

Spis treści

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

1. Egzamin maturalny – struktura i procedury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

2. Działania poprzedzające egzamin ustny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

3. Kanony publicznego zabierania głosu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

4. Główne zasady sztuki retorycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

5. Od wyboru tematu po wystąpienie maturalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

6. Zasady dialogu z komisją . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

7. Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

8. Słowniczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

9. Aneks – przykazania maturzysty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Na kształcenie polonistyczne składa się cały szereg różnorodnych kompetencji.

I choć na co dzień zżymamy się na ich wielość i złożoność, uczciwie trzeba przyznać,

że 99% z nich od początku wpisanych było w proces kształcenia. Odmiennie może niż

dziś wartościowano poszczególne umiejętności, albo naukę danych umiejętności

umieszczano w innym miejscu procesu dydaktycznego, ale już dawno zaznaczono ich

obecność i funkcje.

Z tego przyglądania się wymogom stawianym przed współczesnym absolwen-

tem, na pewno wynikają dwa zasadnicze wnioski:

kształcenie winno zmierzać do zgodności wymagań i osiągnięć,

kształcenie nie powinno czynić zadość jedynie wymogom maturalnym — nie moż-

na nabywać wiedzy i umiejętności wyłącznie po to, by zdać egzamin maturalny.

Wszystkie działania edukacyjne muszą zmierzać do osiągnięcia celu bardziej

perspektywicznego niż zdanie matury. Jednym z nich jest ukształtowanie osoby,

gotowej kształcić się dalej i zdolnej do podjęcia zobowiązań zawodowych. Egzamin

maturalny ma również podsumować wysiłek i określić poziom znajomości

wskazanych problemów czy zagadnień.

Oddawany do Twoich rąk, Czytelniku, Biuletyn ma być narzędziem służącym

wskazywaniu dróg samokształcenia przede wszystkim umiejętności retorycznych,

które bywają użyteczne w wielu sytuacjach zawodowych i życiowych. Publikacja

kierowana jest przede wszystkim do uczniów, przyjęto więc w niej formę dialogu

pozornego i zarzucono naukowy styl. Byłoby dziwne mówić o zabieraniu głosu, budu-

jąc bariery komunikacyjne 1) .

Szanowny Czytelniku, wystąpienie w części szkolnej egzaminu ma się stać

chwilą Twojego triumfu i ucztą duchową dla egzaminatorów. Kształcenia w zakresie

przemawiania nie traktuj jako zła koniecznego. Nie odkładaj pracy nad tym proble-

mem ani o jeden dzień. Omówione tu kompetencje nie przychodzą same, są wynikiem

systematycznej pracy, wymagają ćwiczeń, ćwiczeń i jeszcze raz ćwiczeń.

Wszystkie słowa pogrubione w tekście zostały dodatkowo zdefiniowane w słowniczku zamykającym biuletyn.

Egzamin maturalny – struktura i procedury

Interesujący nas tutaj egzamin z języka polskiego – część ustna – należy do tzw. części wewnętrznej

egzaminu maturalnego, jest obowiązkowy, wszyscy zdają go na tym samym poziomie, a oceniany jest przez

przedmiotowy zespół egzaminacyjny. Składa się z dwóch części:

wypowiedzi zdającego na wybrany temat,

rozmowy zdającego z egzaminatorem (dotyczącej prezentacji tematu i bibliografii).

Egzamin trwa około 25 minut (prezentacja tematu około 15 min. i rozmowa z zespołem egzamina-

cyjnym – około 10 min.) i sprawdza przede wszystkim umiejętność komunikacji werbalnej oraz umiejętność

organizowania warsztatu pracy.

Podczas twojego wystąpienia osoby zasiadające w komisji nie zabierają głosu.

W drugiej części egzaminu pytania zadają członkowie przedmiotowego zespołu egzaminacyjnego.

Zgodnie z krytariami oceniania tego egzaminu nie zostanie on zaliczony, jeśli nie odpowiesz na żadne

z postawionych pytań. Zatem samo przygotowanie prezentacji nie wystarczy, by uzyskać pozytywny wynik.

Egzamin jest oceniany według kryteriów jednakowych w całym kraju. W ustnej części egzaminu ocenie

podlegają: prezentacja tematu (zawartość merytoryczna i kompozycja wypowiedzi), rozmowa o problemach

związanych z prezentowanym zagadnieniem i sprawność językowa w obu częściach egzaminu 2) .

W sumie za ustną część egzaminu zdający może uzyskać 20 punktów w następującym układzie:

za prezentację tematu 5 pkt (3 za wartość merytoryczną, 2 – za kompozycję), czyli 25% ogólnej punktacji,

za rozmowę – 7 punktów, czyli 35% ogólnej punktacji,

za język (oceniany w obu częściach egzaminu) – 8 punktów, czyli 40% ogólnej punktacji 3) .

Działania poprzedzające egzamin ustny

Każdemu zdającemu (a więc i tobie) przyjdzie na początku

nauki w klasie maturalnej zapoznać się z przygotowaną przez

nauczyciela języka polskiego listą tematów proponowanych na

część ustną.

Z przygotowanych zagadnień wybierzesz jedno, a następnie

określisz sposób jego realizacji oraz zakres materiału „służącego

do opracowania tematu”. Ważne w postępowaniu przedegzamina-

cyjnym jest dokładne przemyślenie formy swojego wystąpienia.

Najpóźniej na miesiąc przed egzaminem należy dostarczyć

nauczycielowi bibliografię, z której zamierzasz korzystać, oraz

materiały pomocnicze, które umożliwić mają pełniejszą prezentację

obranego tematu. Może to być na przykład: wykonany samodziel-

nie film, nagrany wywiad, cytaty, reprodukcje dzieł sztuki, nagrania

muzyczne itd. Rodzaj, charakter materiałów pomocniczych

określony jest przez wymogi, które narzuca temat.

Najpóźniej tydzień przed egzaminem przedstaw nauczy-

cielowi ramowy plan prezentacji.

„Informator maturalny od 2005 roku. Język polski”, s. 16.

Op. cit., s. 17.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: