L2003-1s23.pdf

Koncepcje i strategie logistyczne

Piotr Cyplik

Instytut Logistyki i Magazynowania

Przeglàd metod sterowania zapasami

Podejmowanie decyzji dotyczàcych

kszta∏towania poziomów zapasów

w sferze zaopatrzenia polega na roz-

wiàzaniu trzech, wzajemnie powiàza-

nych ze sobà problemów:

– które dobra fizyczne winny byç

przedmiotem magazynowania

– w jakiej iloÊci nale˝y je zamawiaç,

aby odtworzyç poziom magazyno-

wych zasobów

– kiedy nale˝y sk∏adaç zamówienie han-

dlowe dostawy w celu uzupe∏nienia

poziomów zapasów magazynowych.

tów mo˝e nie odpowiadaç potrzebom

wynikajàcym z produkcji ca∏ych zespo-

∏ów, a ∏àczny poziom dyspozycyjnoÊci

mo˝e byç znacznie ni˝szy od poziomu

dyspozycyjnoÊci poszczególnych ele-

mentów. Przyczynà tego jest sumowa-

nie si´ b∏´dów prognoz dotyczàcych

grup elementów niezb´dnych w jed-

nym czasie do wykonania zespo∏u.

sowy sà wyprowadzane z operatywne-

go planu produkcji przez system pla-

nowania potrzeb materia∏owych. Sys-

tem planowania potrzeb materia∏o-

wych jest szczególnie przydatny do

sterowania zapasami, które sà przed-

miotem potrzeb zale˝nych, a wi´c ta-

kich pozycji, których zapotrzebowanie

jest bezpoÊrednio zwiàzane bàdê wy-

nika z zapotrzebowania na innà pozy-

cj´ wyst´pujàcà w zapasach lub na wy-

rób gotowy. Jest to bardzo skuteczny

system sterowania zapasami w warun-

kach produkcyjnych, gdzie ogromna

cz´Êç zapasów jest przedmiotem tego

rodzaju potrzeb. Warto jednak zauwa-

˝yç, ˝e ∏atwo mo˝na powy˝szy system

przystosowaç do sterowania pozycja-

mi zapasu, zwiàzanymi z potrzebami

niezale˝nymi, jak równie˝ pozycjami

zapasu, które sà przedmiotem zarów-

no potrzeb zale˝nych, jak i niezale˝-

nych, np. cz´Êciami zamiennymi prze-

znaczonymi na potrzeby serwisu i sto-

sowanych równoczeÊnie w bie˝àcej

produkcji.

Planowanie potrzeb materia∏owych

(Material Requirements Planning)

Rozwiàzanie powy˝szych problemów

prowadzi do okreÊlenia poziomu zapa-

sów magazynowych. W przypadku

pierwszego z nich nale˝y podjàç decy-

zj´ czy zapasy b´dà utrzymywane dla

wszystkich rodzajów asortymentów,

czy te˝ magazynowanie b´dzie mia∏o

charakter selektywny, a wi´c b´dzie do-

tyczy∏o tylko dóbr wybranych. Sformu-

∏owanie odpowiedzi na pozosta∏e dwa

pytania pozwala w rezultacie okreÊliç

poziom zapasów magazynowych.

Alternatywà statystycznego sterowa-

nia zapasami w obszarze zapotrzebo-

wania zale˝nego jest metoda planowa-

nia potrzeb materia∏owych, znana pod

akronimem MRP ( Material Requirements

Planning ), która umo˝liwia dok∏adne

okreÊlenie zapotrzebowania na dany

surowiec lub cz´Êç. W systemach opar-

tych o t´ metod´ prognozowaniu pod-

lega wy∏àcznie popyt na wyroby goto-

we, a wi´c te, które kierowane sà na ry-

nek (wyjÊcie z przedsi´biorstwa). Nato-

miast potrzeby materia∏owe, wynikajà-

ce z koniecznoÊci wyprodukowania ele-

mentów sk∏adowych wyrobu gotowego

sà obliczane bezpoÊrednio na podsta-

wie struktury wyrobu, s∏u˝àcej do

szczegó∏owego opisu wyrobu dla okre-

Êlenia zwiàzków mi´dzy poszczególny-

mi elementami i zapotrzebowania na

ka˝dym z poziomów rozwini´cia wyro-

bu finalnego. Powy˝sze stwierdzenie

mo˝na uznaç za pierwszà zasad´, na

której opiera si´ planowanie potrzeb

materia∏owych. Drugà, równie wa˝nà,

jest zasada podzia∏u czasowego tj. roz-

k∏adu danych o stanie zapasu w czasie.

Zapotrzebowanie na elementy o zakoƒ-

czonej obróbce (wyroby gotowe) jest

okreÊlone w operatywnym planie pro-

dukcji, a wynika ono z zamówieƒ sk∏a-

danych przez odbiorców, z zamówieƒ

kooperacyjnych, a tak˝e – jak to by∏o

wspomniane powy˝ej – z prognoz.

Zapotrzebowanie na wszystkie ele-

menty sk∏adowe oraz jego podzia∏ cza-

Omówione w artykule pt. „Krótka

powtórka z klasycznej teorii zapasów”

autorstwa Stanis∏awa Krzy˝aniaka

(patrz str. 7), klasyczne modele stero-

wania zapasami odpowiadajà na sta-

wiane powy˝ej pytania i przez d∏ugi

okres stosowane by∏y zarówno na wej-

Êciu do przedsi´biorstwa, a wi´c w fa-

zie zaopatrzenia, jak równie˝ na wyj-

Êciu, a wi´c w fazie dystrybucji. W la-

tach 60. zesz∏ego stulecia zauwa˝ono

w pewnych obszarach planowania, ˝e

w prognozowaniu statystycznym, na

którym oparte sà klasyczne modele

sterowania zapasami, uwzgl´dnia si´

jedynie problem ustalenia wielkoÊci za-

potrzebowania na poszczególne pozy-

cje, abstrahujàc od faktu, ˝e ka˝dy ele-

ment zapasu stanowi cz´Êç okreÊlone-

go zestawu. W przypadku, gdy ka˝dy

element podlega przewidywaniu i za-

mawianiu w oderwaniu od pozosta-

∏ych, wielkoÊç zapasów tych elemen-

Uwzgl´dniajàc cykle dostawy, wiel-

koÊci bie˝àcych zapasów oraz harmo-

nogram produkcji, mo˝na opracowaç

szczegó∏owe harmonogramy zapotrze-

bowania dla ka˝dego detalu, podze-

spo∏u lub surowca w poszczególnych

jednostkach terminowania. Metoda

MRP polega na podziale horyzontu pla-

nistycznego na ogó∏ na odcinki tygo-

dniowe i okreÊleniu do nich potrzeb

materia∏owych, z uwzgl´dnieniem ko-

rekcji potrzeb brutto i netto na po-

szczególnych poziomach rozwini´cia

wyrobu. Znajàc potrzeby w okreÊlo-

nych przedzia∏ach czasowych nast´p-

nym problemem do rozwiàzania pozo-

staje ustalenie partii dostawy. Najbar-

dziej znanymi metodami ustalania par-

tii dostawy sà 1 :

1) sta∏a wielkoÊç zamówienia

2) ekonomiczna wielkoÊç zamówienia

3) partia na parti´

4) sta∏a liczba przedzia∏ów potrzeb

1 Joseph Orlicky „Planowanie potrzeb materia∏owych – nowy styl zarzàdzania produkcjà i zapasami”, PWE, Warszawa 1981.

VBH Polska Sp. z o.o. - firma handlowa w bran˝y okuç budowlanych, farb, lakierów i impregnatów poszukuje osoby na stanowisko:

SPECJALISTY DS. LOGISTYKI (praca w Warszawie)

Kontakt: Oferty zawierajàce CV i list motywacyjny prosimy kierowaç na adres e-mail: vbh@vbh.pl lub

VBH Polska Sp. z o.o., 04-464 Warszawa, ul. Che∏m˝yƒska

Logistyka 1/2003

Koncepcje i strategie logistyczne

5) obliczeniowy sta∏y cykl zamawiania

6) najni˝szy koszt ∏àczny

7) bilansowanie okresowe

8) algorytm Wagnera-Whitina.

produkcji przy za∏o˝eniu, i˝ odzwier-

ciedla on popyt wyst´pujàcy na rynku.

W sytuacji, gdy g∏ówny harmonogram

produkcji nie odpowiada faktycznemu

popytowi, firma b´dzie mia∏a nadmier-

ne zapasy jednych towarów i niedobór

innych. W zwiàzku z powy˝szym rodzi

si´ potrzeba bardziej dok∏adnego anali-

zowania i prognozowania popytu. Jest

to uzasadnieniem dla wdro˝enia DRP

( Distribution Requirement Planning ) 2 ge-

nerujàcego informacje, które powinny

zostaç przes∏ane tam, gdzie uk∏adany

jest g∏ówny harmonogram produkcji.

W ten sposób firma ma mo˝liwoÊç ob-

ni˝enia swoich zapasów zaopatrzenio-

wych korzystajàc z sytemu MRP oraz

zapasów dystrybucyjnych poprzez DRP.

spokojenia potrzeb klienta. Wspólne

dà˝enie do maksymalizowania global-

nej wydajnoÊci ca∏ego ∏aƒcucha dostaw

zamiast tradycyjnego koncentrowania

si´ na wydajnoÊci jego poszczególnych

ogniw prowadzi do zmniejszenia kosz-

tów ca∏kowitych systemu, poziomu za-

pasów i zaanga˝owania kapita∏u przy

jednoczesnym podniesieniu wartoÊci

dla ostatecznego klienta. Do czterech

podstawowych procesów tworzàcych

wartoÊç dodanà w ∏aƒcuchu dostaw

w ramach efektywnej obs∏ugi klienta

zalicza si´:

– proces efektywnego uzupe∏niania (Ef-

ficient Replenishment )

– proces efektywnego zarzàdzania

asortymentem sklepowym ( Efficient

Store Assortments)

– proces efektywnej promocji ( Efficient

Promotion )

– proces efektywnego wprowadzania

nowego produktu ( Efficient New Pro-

duct Introduction ).

Sk∏adane zamówienie obejmuje zwy-

kle zapotrzebowanie na kilka jednostek

terminowania (wszystkie z wy˝ej wy-

mienionych metod oprócz 3). Zapotrze-

bowanie brutto konfrontowane jest

z istniejàcymi zapasami bàdê z jeszcze

nie zrealizowanymi przez dostawców

zamówieniami (nast´puje nettowanie

zapotrzebowania). Nast´pnie zamówie-

nie sk∏adane jest z wyprzedzeniem

równym czasowi cyklu dostawy, a jego

wielkoÊç zale˝y od zapotrzebowania na

nast´pny okres i od stanów zapasów.

Zapas zabezpieczajàcy w tych meto-

dach ogranicza si´ wy∏àcznie do iloÊci

niezb´dnej do pokrycia zapotrzebowa-

nia w przypadku odchyleƒ czasu cyklu

dostawy. Dok∏adne wyliczenie zapo-

trzebowania nie wymaga stosowania

˝adnego dodatkowego zapasu zabez-

pieczajàcego.

Model DRP rozwija projekcje dla ka˝-

dej SKU (jednostki utrzymywania zapa-

sów) i wymaga:

– prognozowania popytu dla ka˝dej

jednostki utrzymania zapasów

– aktualnego poziomu zapasów dla

ka˝dej jednostki

– zak∏adanego poziomu zapasu bezpie-

czeƒstwa

– ustalonej wielkoÊci partii dostawy, in-

formacji dotyczàcej czasu dostawy.

Informacje te wykorzystywane sà do

ustalania zapotrzebowania na uzupe∏-

nienie zapasów.

Wszystkie wy˝ej wymienione procesy

sà równie wa˝ne. Jednak z punktu wi-

dzenia sterowania zapasami na pierw-

szy plan wysuwa si´ proces efektywne-

go uzupe∏niania, którego celem jest za-

pewnienie w∏aÊciwego produktu we

w∏aÊciwym czasie, we w∏aÊciwej iloÊci

i w jak najefektywniejszy sposób. ¸aƒ-

cuch dostaw musi gwarantowaç ela-

stycznoÊç i samoczynnie reagowaç na

wszelkie wahania popytu. Natychmia-

stowe i efektywne uzupe∏nianie zapa-

sów przyczynia si´ do zmniejszenia ich

poziomu w ca∏ym ∏aƒcuchu dostaw, co

prowadzi do oszcz´dnoÊci zaanga˝owa-

nego kapita∏u w t´ sfer´ dzia∏alnoÊci.

Staje si´ równie˝ przyczynkiem do za-

pewnienia lepszego wyboru Êwie˝ych

produktów o najwy˝szej jakoÊci oraz

zapewnienia wy˝szego poziomu obs∏u-

gi klienta. Mechanizmem uruchamiajà-

cym ca∏y proces uzupe∏nienia zapasów

sà dane z punktów sprzeda˝y, uzyskiwa-

ne za pomocà skanerów odczytujàcych

kody kreskowe zakupionych towarów.

W systemie szybkiego reagowania

( Quick Response ) czynnikami umo˝liwia-

jàcymi jego stosowanie, oprócz wymie-

nionego wy˝ej znakowania towarów ko-

dami kreskowymi, jest rozwój technolo-

gii informatycznej, a zw∏aszcza elektro-

nicznej wymiany danych (EDI – electronic

Warto zauwa˝yç, ˝e w systemie MRP

do obliczenia ustalenia wielkoÊci partii

wykorzystywane sà niektóre formu∏y,

jak w klasycznych modelach sterowania

zapasami. Gdzie zatem nale˝y upatry-

waç obni˝enia poziomów zapasów

przy zastosowaniu modelu MRP, za-

miast klasycznych metod? Klucz do

sukcesu le˝y w tym, i˝ w systemie MRP

zapotrzebowanie zale˝ne na poszcze-

gólne cz´Êci, podzespo∏y, surowce jest

obliczane, przez co unika si´ b∏´dów

prognozy. WielkoÊç zapasu zabezpie-

czajàcego ulega obni˝eniu, poniewa˝

uwzgl´dnia tylko mo˝liwoÊç odchyleƒ

zwiàzanych z czasem dostaw, a nie za-

wiera odchyleƒ zwiàzanych ze zmien-

nym popytem.

Po∏àczenie systemów MRP i DRP daje

bardzo korzystne rezultaty. Prowadzà

one do podniesienia poziomu obs∏ugi

klienta, obni˝enia globalnych kosztów

logistycznych i kosztów produkcji.

Efficient Consumer Response

iQuick Response

W obecnie funkcjonujàcych ∏aƒcu-

chach dostaw do jednych z najbardziej

istotnych wyzwaƒ zaliczyç nale˝y kon-

trol´ zapasów. Jednà ze wspó∏czesnych

inicjatyw koncentrujàcych si´ w g∏ów-

nej mierze na obni˝eniu poziomu zapa-

sów jest ECR ( Efficient Consumer Respon-

se ). Zgodnie z jej za∏o˝eniami przedsi´-

biorstwa produkcyjne i handlowe, jak

równie˝ inni uczestniczy ∏aƒcucha (np.

oferenci us∏ug logistycznych) ÊciÊle ze

sobà wspó∏pracujà w celu lepszego,

szybszego i bardziej efektywnego za-

Sterowanie zapasami

w nowoczesnych systemach

logistycznych

( Distribution Requirement Planning )

Omówiony w poprzednim punkcie

system MRP zapewnia obni˝enie pozio-

mu zapasów do takiej wielkoÊci, jaka

wynika z g∏ównego harmonogramu

2 Metoda DRP definiowana jest jako system okreÊlajàcy popyt na zapasy w poszczególnych centrach dystrybucji przedsi´biorstwa. Gromadzi on informa-

cje na temat tego˝ popytu i przekazuje je do produkcji i systemu materia∏owego [D.M. Lambert, J.R. Stock: Strategic logistics management, 1993]

Logistyka 1/2003

W chwili obecnej firma poszukuje osoby na stanowisko:

Kierownika Dzia∏u Logistyki i Kontroli Produkcji (nr ref. ZAT/11)

Kontakt: HRK SA, ul. Krucza 16/22, 00-526 Warszawa,

e-mail: zat@hrk.pl

Koncepcje i strategie logistyczne

data interchange ). Istotà tego systemu

jest fakt, i˝ odpowiedê systemu logi-

stycznego jest bezpoÊrednim rezulta-

tem przes∏ania informacji o faktycznym

popycie. Zapasy sà wi´c niejako zast´-

powane przez w∏aÊciwà informacj´. Na

rys.1 przedstawiono przyk∏adowy ∏aƒ-

cuch dostaw oparty na tym systemie.

Zamówienia przekazywane sà pomi´-

dzy poszczególnymi ogniwami, ale pro-

ducent steruje produkcjà w oparciu

o bie˝àcà informacj´ o poziomie i struk-

turze rynkowego popytu.

Jak wskazujà zachodnie doÊwiadcze-

nia, stosowanie tego systemu jest op∏a-

calne przy wysokim poziomie obs∏ugi

klienta. Dalszà pozytywnà cechà syste-

mów szybkiego reagowania jest to, ˝e

dzi´ki przyspieszeniu procesów logi-

stycznych zachodzi redukcja czasu

opóênieƒ, co przyczynia si´ do dalszej

redukcji zapasów.

Rys.1. Przyk∏adowy ∏aƒcuch dostaw oparty na systemie Quick Response

èród∏o: S. Krzy˝aniak, K. Szymaƒski „Przyk∏ady zintegrowanego przep∏ywu informacji i produktów w ∏aƒ-

cuchach dostaw funkcjonujàcych wed∏ug strategii ECR – modele rozwiàzaƒ i efekty” ILiM 2001.

System szybkiego reagowania jest

podstawà koncepcji ciàg∏ego uzupe∏nia-

nia towarów. Koncepcja ta znajduje

swoje zastosowanie w ka˝dym punkcie

przep∏ywu produktów w ∏aƒcuchu do-

staw i jest szczególnie przydatna

w przypadku towarów szybko rotujà-

cych, Êwie˝ych oraz ∏atwo psujàcych si´.

woÊç zamówieƒ determinujàcych efek-

tywnoÊç funkcjonowania ca∏ego ∏aƒcu-

cha dostaw. Takie rozwiàzanie prowadzi

do tego, ˝e detalista otrzymuje towary

Êwie˝sze, cz´Êciej i w mniejszych ilo-

Êciach, dopasowanych do bie˝àcego po-

pytu konsumentów.

warów w centrum dystrybucyjnym deta-

listy. Idealnym rozwiàzaniem sta∏o si´

przekszta∏cenie sk∏adów detalistów

w „sk∏ady wirtualne”, które praktycznie

nie wype∏niajà funkcji przechowywania

zapasów. Przychodzàca od producenta

jednostka zbiorcza nie jest odk∏adana

na rega∏ w sk∏adzie, lecz rozformowy-

wana z palet lub kontenerów fabrycz-

nych, sortowana i kompletowana w od-

powiednie przesy∏ki do sklepów deta-

licznych w czasie nie d∏u˝szym ni˝ 24

godziny. Dzi´ki takiemu rozwiàzaniu li-

kwiduje si´ nadmierne zapasy w cen-

trach dystrybucyjnych detalisty oraz

eliminuje straty czasu i Êrodków po-

trzebnych na za∏adunek i roz∏adunek

towarów w sk∏adzie. W ramach prze∏a-

dunku kompletacyjnego mo˝na wyró˝-

niç trzy podstawowe stopnie jego za-

awansowania:

1) prze∏adunek kompletacyjny pe∏nych

palet – palety z produktami sà prze-

noszone bezpoÊrednio z samochodu

dostawczego do samochodu dystry-

butora bez ˝adnego przygotowania

lub sortowania

2) prze∏adunek kompletacyjny z sorto-

waniem paczek – towary przecho-

dzàce przez centrum dystrybucyjne

sà rozdzielane na mniejsze opakowa-

nia zbiorcze, wysy∏ane nast´pnie do

punktów sprzeda˝y detalicznej

3) prze∏adunek kompletacyjny z uprzed-

nim sortowaniem wed∏ug zamówieƒ

Vendor Managed Inventory

iCo-Managed Inventory

Zmodyfikowanà, a jednoczeÊnie prost-

szà formà techniki VMI jest wspólne za-

rzàdzanie zapasami (CMI). W tej meto-

dzie odpowiedzialnoÊç za proces zama-

wiania le˝y po stronie detalisty. Nowo-

Êcià w stosunku do tradycyjnego syste-

mu zarzàdzania zamówieniami i zapasa-

mi jest silniejsze w∏àczenie w ten proces

dostawców. Podobnie jak to by∏o

w omówionej powy˝ej metodzie VMI,

równie˝ i w tej, detalista przekazuje in-

formacje na temat rzeczywistego popy-

tu bezpoÊrednio do producenta. Na pod-

stawie tych danych producent generuje

propozycj´ zamówienia, która jest prze-

kazywana detaliÊcie (z regu∏y poprzez

EDI lub poczt´ elektronicznà) i jest

przez niego potwierdzana. Jest to meto-

da, która jest stosowana w przypadku

braku pe∏nego zaufania do drugiego

partnera.

Najcz´Êciej stosowanymi technikami

wspomagajàcymi ciàg∏e uzupe∏nianie

towarów sà zarzàdzanie zapasami przez

dostawc´ ( Vendor Managed Inventory –

VMI) i wspólne zarzàdzanie zapasami

( Co-Managed Inventory – CMI). W pierw-

szym przypadku istnieje bezpoÊredni

przep∏yw informacji pochodzàcej

z komputerowego terminalu kasowego

w punktach sprzeda˝y detalistów do

producenta, uruchamiajàcy ciàg∏y prze-

p∏yw towarów w ca∏ym ∏aƒcuchu. Dane

te trafiajà do odpowiedniego programu

komputerowego producenta, gdzie na

ich podstawie nast´puje wyliczenie pro-

pozycji zamówieƒ ( Computer Assisted Or-

dering – CAO). Jak widaç, w systemie

tym za proces uzupe∏nienia odpowie-

dzialny jest producent, który zarzàdza

zapasami i zaopatrzeniem detalisty. Wy-

maga to od niego du˝ej wiedzy i odpo-

wiednich narz´dzi pozwalajàcych precy-

zyjnie szacowaç wielkoÊç i cz´stotli-

Jednà z fundamentalnych technik, sto-

sowanych w ramach efektywnego uzu-

pe∏niania, jest prze∏adunek kompleta-

cyjny (cross docking ), pozwalajàcy wyeli-

minowaç koniecznoÊç sk∏adowania to-

Poszukiwany SPECJALISTA DS. FLOTY SAMOCHODOWEJ

Kontakt: e-mail:hrpl@memo.ikea.com

Logistyka 1/2003

Koncepcje i strategie logistyczne

omijajà niektóre ogniwa ∏aƒcu-

cha i kierowane sà bezpoÊred-

nio z poziomu sklepów deta-

licznych do producenta. Po-

zwala to na dedykowanà kom-

pletacj´ i cross docking w ogni-

wach poÊrednich.

Rys. 2. Przyk∏adowy ∏aƒcuch dostaw wykorzystujàcy cross docking

èród∏o: S.Krzy˝aniak, K.Szymaƒski „Przyk∏ady zintegrowanego przep∏ywu informacji i produktów w ∏aƒcu-

chach dostaw funkcjonujàcych wed∏ug strategii ECR - modele rozwiàzaƒ i efekty” ILiM 2001.

W efekcie stosowania metod

ciàg∏ego uzupe∏niania towaru

nale˝y oczekiwaç obni˝enia

poziomu zapasów i podniesie-

nia elastycznoÊci reagowania

na zmiany popytu. Oznacza to

równie˝ podniesienie poziomu

obs∏ugi punktów detalicznych

przez centra dystrybucyjne, jak

równie˝ wzrostu zyskownoÊci

kategorii produktów. Produ-

cent natomiast uniknie sztucz-

nych fluktuacji oraz efektu ak-

celeracji popytu (zwanego

efektem byczego bicza, Bullwhip Ef-

fect 3 ), powodowanych tradycyjnymi

sposobami zamawiania. KorzyÊci wyni-

kajàce z zastosowania koncepcji cià-

g∏ego uzupe∏niania przedstawiajà rys.

3 i 4 4 .

– zamówienia poszczególnych skle-

pów sà konfekcjonowane w konkret-

ne przesy∏ki ju˝ przez producenta

i prze∏adowywane bezpoÊrednio

w centrum dystrybucyjnym.

j´cia towarów na rampach odbior-

czych, ich przep∏yw do miejsc sortowa-

nia, a nast´pnie dostarczenie do ramp

wysy∏kowych. Ze strony producentów

wymagane jest zaakceptowanie do-

staw do centrów dystrybucyjnych

w okreÊlonych „okienkach czasowych”

oraz wykazanie si´ elastycznoÊcià co

do liczby dostarczanych paletowych

jednostek ∏adunkowych. Rys. 2 przed-

stawia jedno z mo˝liwych rozwiàzaƒ

systemu dystrybucji, wykorzystujàcego

cross docking . Informacje o zamówieniu

Cross docking jest niezwykle efektyw-

nà formà obs∏ugi przep∏ywów produk-

tów szybkorotujàcych, które sà odbie-

rane i wysy∏ane prawie codziennie. Za-

stosowanie tego systemu wymaga

przeprojektowania centrum dystrybu-

cyjnego tak, aby u∏atwiç operacje przy-

Podsumowanie

G∏ównym motorem nap´dowym do-

skonalenia sterowania procesami logi-

stycznymi, jak równie˝ tworzenia zupe∏-

Rys. 3. Porównanie poziomu obs∏ugi klienta w kolejnych ogniwach ∏aƒcucha dostaw

w przypadku tradycyjnego ∏aƒcucha dostaw (1) oraz ∏aƒcucha dostaw zorganizowa-

nego jak na rysunku 1 (2)

Rys. 4. Porównanie poziomu koniecznego zapasu dla zapewnienia 100% po-

ziomu obs∏ugi klienta w kolejnych ogniwach ∏aƒcucha dostaw w przypadku tra-

dycyjnego ∏aƒcucha dostaw (1), ∏aƒcucha dostaw zorganizowanego jak na rys.

1 (2) oraz ∏aƒcucha dostaw z wykorzystaniem cross dockingu – jak na rys. 3(3)

3 Efekt byczego bicza to efekt wzmocnionego przenoszenia zmian popytu w ∏aƒcuchu dystrybucji. Zniekszta∏cona informacja o popycie prowadzi do nad-

miernych inwestycji w zapasy, obni˝a poziom obs∏ugi klienta, zmniejsza dochody, powoduje nieefektywne wykorzystanie Êrodków transportu, utrudnia

proces planowania produkcji. Z powodu niedok∏adnych i przewartoÊciowanych informacji o popycie na ka˝dym szczeblu kana∏u dystrybucji gromadzone

sà zapasy w celu zaspokojenia niepewnego i zró˝nicowanego popytu. [wi´cej informacji na temat efektu byczego bicza czytelnik znajdzie w artykule Ju-

styny Bobowskiej „Powstawanie efektu byczego bicza na przyk∏adzie prostego ∏aƒcucha dostaw”, Logistyka 6/2002, s. 28-33 ]

4 Na podstawie symulacji. S.Krzy˝aniak, K.Szymaƒski „Przyk∏ady zintegrowanego przep∏ywu informacji i produktów w ∏aƒcuchach dostaw funkcjonujà-

cych wed∏ug strategii ECR - modele rozwiàzaƒ i efekty” ILiM 2001.

Logistyka 1/2003

Poszukiwany Specjalista do dzia∏u logistyki

Kontakt:

e-mail: electrolux@praca.pracuj.pl

Strona WWW: http://www.electrolux.com.pl

Koncepcje i strategie logistyczne

nie nowych rozwiàzaƒ w tej dziedzinie,

jest dynamiczny rozwój informatyki i te-

lekomunikacji. Upowszechnienie si´ lo-

kalnych i rozleg∏ych sieci komputero-

wych, a przede wszystkim Internetu,

zmienia dotychczasowà definicj´ rynku

mówiàcà, ˝e rynkiem jest miejsce fi-

zycznego kontaktu sprzedajàcego z ku-

pujàcym. Obecnie „...sprzedajàcy nieko-

niecznie musi posiadaç sprzedawane

dobra, nie musi byç nawet klasycznym

poÊrednikiem, a ca∏a transakcja z punk-

tu widzenia w∏aÊciciela produktu mo˝e

ograniczyç si´ jedynie do zmian w sta-

nach magazynowych i saldach jego

konta. Reasumujàc, cz´sto przedsi´-

biorstwo, w którym kupujàcy zawiera

transakcj´, ogranicza si´ jedynie do

posiadania informacji na temat pro-

duktu oraz miejsca i czasu jego wyst´-

powania” 5 . Nowoczesne metody stero-

wania zapasami przedstawione w tym

artykule nie mia∏yby racji bytu bez

wsparcia ze strony technologii infor-

matycznej. Zastosowanie na szerokà

skal´ tej technologii w systemach MRP

spowodowa∏o przyspieszenie rotacji

do 6 razy, skrócenie cykli dostaw o po-

∏ow´, redukcj´ zapasu robót w toku

o 25%, zmniejszenie poziomu zapasów

surowców o 50%, podniesienie produk-

tywnoÊci o 10%. 6 . Szybki przep∏yw in-

formacji, poprzez zastosowanie m.in.

EDI pomi´dzy detalistà a producen-

tem, powoduje znaczne zmniejszenie

b∏´dów prognoz co do przysz∏ego po-

pytu, przez co poziom zapasów w ca-

∏ym ∏aƒcuchu ulega znacznej obni˝ce

(jak dowodzi przeprowadzona symula-

cja poziomu zapasów, mo˝liwy jest

spadek nawet o 50%). W praktyce po

zastosowaniu VMI w jednym z du˝ych

koncernów chemicznych osiàgni´to

wzrost dost´pnoÊci produktów do

99,8%, zwi´kszenie sprzeda˝y poprzez

wyeliminowanie b∏´dów o 4%, a tak˝e

redukcj´ poziomów zapasów o 60%.

Wprowadzenie wy˝ej wspomnianych

zmian spowodowa∏o jednak zwi´ksze-

nie kosztów transportu o 10%. Podczas

wdra˝ania nowoczesnych metod stero-

wania zapasami nale˝y dobrze skalku-

lowaç korzyÊci z nich wynikajàce

w stosunku do poniesionych nak∏adów

i wybraç najbardziej optymalne roz-

wiàzanie.

5 M. Kasperek, „Zakupy, reklama i badania rynku w Internecie” Gospodarka Materia∏owa i Logistyka nr 1, 1999

6 na podstawie Olivier W. Wight, „Production and inventory management in the computer age”, 1984.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: