Rosińska: Antropologiczna filozofia kultury czyli filozofia spraw ludzkich (w przeciwieństwie do okopienia filozofii spekulatywnej)
1. Definicja; znane definicje:
· nominalistyczna - przekonanie, że kultury nie ma, jest sztuka itp. Ale nie kultura – stanowisko niebezpieczne
· wyliczająca – (Taylor) obszar, który zawiera w sobie: religie, naukę, obyczaje... – ta interpretacja dominuje w kulturoznawstwie
· ewolucyjna – odpowiedź na pytanie skąd się wzięła kultura – jest tworem natury, w której pojawił się obszar ducha (de chardin)
· strukturalistyczna – kultura to całość składająca się ze znaków, symboli, wartości tworzących system komunikacyjny. Człowiek się w niej rodzi i przez jej pryzmat patrzy na świat (benedict)
· symboliczna - kultura to usystematyzowane próby zorganizowania uczuć, pragnień, myśli np. mity (cassirer)
· marksistowska – k. To nadbudowa nad społeczno-ekonomicznymi sprawami, służy interesom grupy
tutaj filozofia to tylko jeden z elementów kultury, a filozofia jest istotą kultury, jest w niej wszędzie, jest jej istotą, tylko trzeba ją wydobyć. Każda filozofia jest filozofią kultury, bo z niej wyrasta ale też zwraca się ku sobie samej (metafilozofia). Filozofia kultury nie daje nam wiedzy o kulturze, oświetla pewne rzeczy, powoduje wzrost samoświadomości (przypływ szczęścia), uchwycenie sensu
2.Geneza
kultura – nawiązanie do dynamicznego pojęcia Cycerona – kultura animi – uprawa ducha (to z kolei nawiązanie do słowa pierwotnego użycia słowa kultura w słowie agrokultura – uprawa, dbanie o coś) – jak pole bez uprawy nie może być owocne, tak dusza bez nauki. Uprawa ducha to filozofia. Filozofia kultury to filozofia filozofii. To metafilozofia – poszukuje odpowiedzi na pytanie, które człowiek filozofując sobie zadaje: o arche i telos (i to robi okopień) ale i o naturę, twórczość, pewność. Brak tych pytań jest kresem kultury, a początkiem historii. Tych pytań nie da się oddzielić od próby odpowiedzi, trudu ich szukania – interpretacji tekstów i innych śladów. Badacz, to ten który podejmuje wysiłek. Jest podmiotem, ale i przedmiotem, bo zajmuje się sobą.
3. filozofia kultury jako filozofia praktyczna
wzięte od Arystotelesa – „mądrość praktyczna” – rozsądek – sofrosyne – mamy wrodzoną zdolność do zastanawiania się nad tym, co dobre, a co złe. Liczy się nie tylko teoretyczna refleksja, ale i zastosowanie jej do konkretnego przypadku (aby być do tego zdolnym pamiętać trzeba, że tak samo jak wiedza teoretyczna liczy się doświadczenie – warunek dobrego sądu)
Filozofia praktyczna wymaga aksjologicznego zaangażowania- nie odżegnywania się od wartościowania, wymaga wrażliwości, opowiadania się za dobrem i złem, choć niekoniecznie jednoznacznie – szczerość i autentyczność są słabszymi formami prawdy (potrafię oceniać – jeżeli tego nie ma, to nie ma kultury; smak, delikatność, takt – to też aksjologiczne zaangażowanie)
4. filozofia kultury jako hermeneutyka
doświadczenie i mądrość warunkują siebie wzajemnie stanowiąc strukturę hermeneutyczną. Ślady wzywają nas, chcą byśmy je zinterpretowali
5. ANTROPOLOGICZNA FILOZOFIA KULTURY (rosińskiej)
Tezy:
- człowiek i kultura są nierozdzielne, (nie ma człowieka bez kultury, ale i na odwrót)
(nawet technologiczne czy biologiczne spojrzenie na człowieka wyrasta z kultury) człowiek – istota interpretująca i odczytująca ślady
- pozafaktograficzne odnoszenie się człowieka – człowiekowi nie wystarczają codzienne fakty – zawsze wychyla się w stronę transcendencji lub natury.
- Filozofia kultury jest aksjologicznie uwrażliwiona
isabela3