Filozofia kultury 10. 11. 2010r
Opis myślenia magicznego – teoria magii:
· James Fraser [1854 – 1941r.] - filolog klasyczny, filozof; UK
· Lewis Levy – Bruhl [1857 – 1939r.] filolog francuski; FR
· Cassirer [1874 – 1948r.] filozof niemiecki; N
· Christian Levi – Straus [1908 – 2000r.] - antropolog kulturowy; FR
Przez długi czas tylko filozofowie zajmowali się tą tematyką.
J. Fraser próbował zmienić pogląd społeczeństwa na stan kultury pierwotnej;
m.in. J.J. Rossaeu oraz Heidegger mówili, że był okres gdy ludzie żyli wolni – rajskie życie.
Fraser mówił, że nie było w kulturach pierwotnych ni grama wolności – brak w tych kulturach rozróżnienia na żywych i umarłych zatem istniał kontakt z przodkami – kult umarłych, obecność umarłych; postępowali wg pewnego wzorca – bano się nowości;
Człowiek magiczny chce zmieniać świat, wpływać na niego, również słowami – zaklęcia;
Nauka wywodzi się z magii – zwłaszcza eksperymentalna – wywoływanie oczekiwanych skutków oddziałowujących na świat;
Odróżniał magię jako sztukę, od magii jako nauki – pojęcie sztuki utożsamiano rzemiesło, działanie → magia w sferze działania, nie przekonań. Magia jako nauka -
Nić sympatii – powiązanie, niedostrzegalne, wszystko w świecie magicznym jest nią powiązane.
- Magia sympatyczna /zasady myślowe/:
· Prawo podobieństwa: magia naśladowcza – homeopatia
· Prawo styczności: magia kontagialna – przenośna
Forma i treść działań magicznych:
Treść podlega zmianie [zależy od środowiska plemienia], prawa są niezależne [wszędzie takie same];
Magia naśladowcza:
W pewnym plemieniu istnieje zakaz spożywania przez wojowników mięsa z kolana wołu → podobne rodzi podobne – przekonanie, że spożyte mięso spowolni wojownika.
→ jest to zasada indukcji /ukryta/ [analogia], pierwotny człowiek nie potrafił generalizować historycznie, pozostaje na poziomie jednostkowego skojarzenia.
Magia kontagialna, prawo styczności:
- np. voodoo
2. Levy – Bruhl
Prawo mistyczne i prawo partycypacji;
Wyobrażenie zbiorowe
Obraz mentalny dla plemiona jest jak rzeczywistość → sny, stany upojenia, itp. jest to rzeczywistość, stąd chęć do realizacji tych obrazów;
Kult starszyzny plemiennej → sprawdzają te sny.
Tworzą nową magię, zmieniają stare przekonania.
Mit to opowiadanie o wyobrażeniu zbiorowym → wyróżniamy aspekty: emocjonalny, kognitywny, działaniowy [synkretyzm];
np. cień – brak światła dla nas → w kulturach pierwotnych jest integralną częścią przedmiotu rzucającego cień [stając na czyjś cień zaczyna się nim władać].
3. Cassirer
Twierdził, że cechą charakterystyczną myślenia magicznego są metamorfozy – myślenie w kategoriach metamorficznych, procesualne. Dla człowieka pierwotnego świat jest dynamiczny, nie funkcjonuje żadna zasada tożsamości, świat jest metafizyczny, może się radykalnie zmieniać, również swój kształt.
Utożsamienie metamorficzne z udawanym przedmiotem.
isabela3