siłaczka scenariusz.pdf

Halina Mądrachowska

nauczycielka

w Gimnazjum nr 1 w Turku

PROPOZYCJA LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO W GIMNAZJUM

( lekcja dwugodzinna na podst. „ Siłaczki ” S. Żeromskiego )

Temat: Czy bohaterka „ Siłaczki ” dokonała słusznego wyboru

drogi życiowej ?

Jest to scenariusz lekcji dwugodzinnej , której zadaniem jest wnikliwe

przyjrzenie się postaci Stanisławy Bozowskiej , bohaterki noweli S. Żeromskiego

„ Siłaczka ” . Uczniowie analizują i interpretują postawę bohaterki , jej hierarchię

wartości , próbują rozwiązać postawiony w temacie lekcyjnym problem , formułują

samodzielne wnioski , w końcu wyrażają własną opinię i określają swoje priorytety

w kontekście życiowej postawy bohatera literackiego . W realizacji tematu

wykorzystano połączenie kilku metod : dramy , drzewka decyzyjnego , dyskusji

oraz ( jeśli zaszłaby taka potrzeba ) heurezy .

Cele : uczeń :

¨ zna treść noweli ,

¨ zna motywy działania bohaterów ,

¨ rozumie znaczenie terminu „ hierarchia wartości ” ,

¨ ocenia i wartościuje postępowanie bohatera literackiego ,

¨ stosuje słownictwo oceniające dodatnio i ujemnie ,

¨ trafnie dobiera cytaty na poparcie swej wypowiedzi ,

¨ doskonali umiejętność interpretacji postawy bohatera literackiego ,

¨ szanuje wybory innych , dając sobie prawo do zachowania własnych ,

¨ umie wejść w rolę i aktywnie włączyć się w pracę grupy .

Formy pracy : grupowa , zbiorowa

Środki dydaktyczne : teksty noweli , karteczki , pisaki , szary papier, kserokopie z

„pustymi ” drzewkami decyzyjnymi , „ Słownik języka polskiego”,

„ Słownik wyrazów obcych ” .

Tok zajęć .

Nauczyciel podaje cel lekcji , informuje uczniów , że za chwilę zostaną podzieleni

na cztery grupy ( w przeciętnej klasie jest to model 4 x 6 ) . Podział dokonany

zostaje dowolną techniką : odliczanie , karty itp. Grupy siadają przy stolikach .

Nauczyciel zarysowuje sytuację dramową . Uczniowie trzech grup mają za

zadanie wejść w role bohaterów „ Siłaczki ” i ze swojego punktu powiedzieć jak

najwięcej o bohaterce . Grupa pierwsza wypowiada się z pozycji Obareckiego ,

grupa druga – młody chłop , który był uczniem Stanisławy ( przyniósł książkę ) ,

grupa trzecia – stara kobieta , przygarnięta przez nauczycielkę . Nauczyciel

zaznacza uczniom , że funkcjonują w czasie po śmierci nauczycielki . Poleca

zamknąć oczy i „ zobaczyć ” postać bohaterki , uświadomić sobie co o niej myślą ,

wiedzą , co czują ? Członkowie grup następnie uzgadniają swoje opinie . Czwarta

grupa to dziennikarze , którzy dobierają się parami i przeprowadzają wywiad .

Kolejni uczniowie wchodzą w role i odpowiadają na pytania dziennikarzy . Ci zaś

pytają ich kiedy poznali Stanisławę , kim dla nich była , jak żyła , co ją

pochłaniało , co do niej czuli , jak ją oceniają itd.

Po wyjściu z ról odbywa się dyskusja o postawie Stanisławy . Tu ważny moment

dla nauczyciela : należy uważnie śledzić wypowiadane opinie , aby ewentualnie

zapobiec zbyt schematycznemu potraktowaniu bohaterki .

Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy ( koniecznie inny skład niż poprzednio ),

rozdaje szary papier ze schematem drzewka decyzyjnego , określa czas trwania

ćwiczenia ( 10 – 12 minut ) .

CELE I

WARTOŚCI

SKUTKI

MOŻLIWE

ROZWIĄZANIA

SYTUACJA

WYMAGAJĄCA

PODJĘCIA

Schemat drzewka decyzyjnego

W pień drzewa uczniowie wpisują sytuację wymagającą podjęcia decyzji. Było to

pytanie zawarte w temacie lekcji. W „możliwych rozwiązaniach” wpisują pozytywne i

negatywne skutki związane z podjęciem określonej decyzji, a w koronę drzewa – cele i

wartości, jakimi powinien się kierować życiu każdy człowiek, nie tylko Stanisława

Bozowska. Po upływie czasu przeznaczonego na pracę w grupach należy przystąpić do

omawiania wyników. Uczniowie wskazują raczej dwa możliwe rozwiązania. Nauczyciel

może podsunąć też im trzecie.

Oto tabelaryczne zestawienie przykładowych wyników pracy grup:

MOŻLIWE

ROZWIĄZANIA

S K U T K I

P O Z Y T Y W N E

N E G A T Y W N E

1.Związek

z Pawłem

Obarckim –

założenie rodziny

- miłość

- pozostanie z ukochanym

mężczyzną

- posiadanie dzieci (rodziny)

- oparcie w rodzinie, wzajemna pomoc

i opieka

- posiadanie domu

- szczęście osobiste, które umacnia i

motywuje do działania

- wspólna (z mężem) realizacja

młodzieńczych ideałów

- małżeństwo nie musi oznaczać

samych wyrzeczeń

- obowiązki rodzinne pochłaniają

bardzo dużo czasu

- za rodzinę trzeba być odpowie-

dzialnym ( także materialnie )

- trzeba uwzględnić potrzeby

męża , dzieci

- monotonia codziennego życia

zniechęca do aktywnego działania

2. Samotne

poświęcenie

się pracy

- dochowanie wierności młodzień-

czym ideałom

- pełna swoboda dysponowania

własną osobą , czasem

- brak zobowiązań wobec rodziny

- dużo czasu na realizację swych

planów

- zmierzenie się z trudnymi zadania-

mi i przeciwnościami losu bez

narażania kogoś bliskiego

- wdzięczność prostych ludzi

- samotność

- odtrącenie bliskiego człowieka

- zdanie się wyłącznie na własne

siły

- skrajna bieda , znikąd pomocy

- poczucie opuszczenia i zapom-

nienia

- niezaznanie radości bycia w rodzi-

nie

- przedwczesna śmierć

- sprzeniewierzenie się swym

ideałom

- ucieczka w wygodne życie

- brak odpowiedzialności

- samotność

- zdanie się na łaskę bogaczy

- zgorzkniała starość

3. Praca

guwernantki

w zamożnych

dworach

- brak problemów materialnych

- obcowanie z kulturalnymi ludźmi

W kolejnej części lekcji uczniowie wypełniają notatkę ( kserokopię drzewka ) i

wnioskują , które rozwiązanie byłoby dla bohaterki lepsze , jakie wartości są w

życiu najważniejsze .

Na zakończenie prosimy uczniów , aby w ramach pracy domowej pisemnie

odnieśli się do problemu postawionego w temacie lekcji. Można też ująć zadanie

domowe prościej : Gdybym był(a) na miejscu Stanisławy , to . . . - dokończ zdanie i

uzasadnij swoje stanowisko .

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: