6(4).pdf

(100 KB) Pobierz
Microsoft Word - 6.doc
1
ZESPÓŁ KADŁUBA
Kadłub łczy poszczególne zespoły silnika i słuy jako baza do mocowania
osprztu. Jest najbardziej skomplikowan, najwiksz i najcisz czci silnika.
Wymagania stawiane kadłubom:
- zwarta budowa - gabaryty silnika
- dua sztywno - trwało silnika
- odporno na due i zrónicowane obcienia cieplne
- technologiczno, łatwo obróbki
-
Budowa kadłuba
- blok cylindrowy:
· górna płyta
· płaszcz
· cylindry
· dolna płyta
- skrzynia korbowa
- miska olejowa
Podział kadłubów ze wzgl du na sposób chłodzenia silników:
- kadłuby silników chłodzonych porednio (ciecz)
- kadłuby silników chłodzonych bezporednio (powietrzem)
Kadłuby silników chłodzonych po rednio (ciecz )
- z odlanymi tulejami cylindrowymi
- z suchymi tulejami cylindrowymi
- z mokrymi tulejami cylindrowymi
Materiały na kadłuby
Głównie eliwo: wytrzymałe, rzadkopłynne – o małych siłach tarcia wewntrznego
ułatwiajcych du swobod przemieszczania si.
Kadłuby z wciskanymi lub wstawianymi tulejami - Zl 250 z dodatkiem Cr (0,5 %)
i Ni (0,3 %).
Kadłuby z odlewanymi tulejami - eliwo niskostopowe: NI (1 %), Cr (0,5 %).
Stopy lekkie: aluminium z krzemem, np. AK 52 (AlSi5Cu2), AK 51(AlSi5Cu1),
AK9 (AlSi9Mg).
Właciwoci kadłubów ze stopów lekkich:
- mniej wytrzymałe od kadłubów eliwnych
- maj grubsze ciany, mimo to lejsze od kadłubów eliwnych o ponad 50 %
- łatwiejsza i szybsza obróbka
- lepsze odprowadzanie ciepła
- drosze
- delikatne powierzchnie obrabiane
Zastosowanie kadłubów ze stopów lekkich - głównie do mokrych tulei
cylindrowych lub z zalewanymi tulejami eliwnymi.
2
Zabiegi polepszaj ce jako odlewu
- W celu usunicia napre odlewniczych:
- sezonowanie naturalne (kilka lat)
- sztuczne starzenie (6 h w temperaturze 500 ÷ 550 ° C oraz 18 h studzenie wraz
z piecem)
- dodatek Cr do eliwa, stabilizujcy jego struktur
-
Kadłuby silników chłodzonych po rednio (ciecz ) z odlanymi tulejami
cylindrowymi
Zalety:
- dobre chłodzenie tulei
- sztywna budowa
- małe gabaryty (długo) i masa silnika
Wady:
- trudny odlew
- materiały wysokiej jakoci na cały kadłub
- pracochłonna naprawa tulei
Zastosowanie: głównie w silnikach ZI
Kadłuby silników chłodzonych po rednio (ciecz ) z suchymi tulejami
cylindrowymi
Zalety:
- sztywna budowa
- małe gabaryty (długo) i masa silnika
- wiksza trwało (dobre materiały)
- kadłub moe by wykonany z gorszych materiałów
- zmniejszenie asortymentu nadwymiarowych tłoków (mona wymienia tuleje)
Wady:
- trudny odlew kadłuba
- dokładna obróbka tulei odlanej w kadłubie i suchej tulei
- gorsze chłodzenie tulei
Zastosowanie: głównie w silnikach ZS
Podział tulei suchych:
- wtłaczane
- wciskane
- pasowane z luzem
Tuleje wtłaczane
Grubo cianki 1,5 ÷ 3 mm. Pasowanie H6/r6, H7/t7.
Po wtłoczeniu rednic wewntrzn szlifuje si i honuje si lub tylko honuje si.
Do wtłoczenia ochładza si tulej w ciekłym powietrzu.
Tuleje wciskane
Grubo cianki 2 ÷ 3,5 mm. Pasowanie H6/n6, H6/m6.
Po wciniciu nie ma obróbki. Do wcinicia ochładza si tulej w ciekłym
dwutlenku wgla.
3
Tuleje pasowane z luzem
Grubo cianki 2,5 ÷ 4,5 mm. Pasowanie H6/g6.
Niebezpieczestwo zapieczenia si oleju w szczelinie.
Materiały na tuleje cylindrowe:
- eliwa austenityczne: 12 ÷ 17 % Ni, 2 % Cr (b. drogie)
- silchromy - eliwa stopowe z dodatkami Cr, Mo, P. (tasze)
- niskostopowe eliwa do hartowania
Kadłuby silników chłodzonych po rednio (ciecz ) z mokrymi tulejami
cylindrowymi
Tuleje podparte:
- na górnym kołnierzu (głównie w silnikach ZS)
- na kołnierzu w rodkowej lub dolnej czci (głównie starsze silniki ZI)
Zalety:
- łatwy odlew kadłuba
- łatwa wymiana tulei przy naprawie
- dobre chłodzenie tulei
- zmniejszenie asortymentu nadwymiarowych tłoków (mona wymienia tuleje)
- kadłub moe by wykonany z gorszych materiałów
Wady:
- mniejsza sztywno kadłuba
- wiksza masa kadłuba (grube płyty podtrzymujce tuleje, usztywnienia
kadłuba)
Mokre tuleje s naraone na kawitacj i drgania, dlatego musz mie du
grubo.
Tuleje mokre nie s roztaczane tylko wymieniane.
Tuleje z kołnierzem w górnej cz ci
rodkowane na dwóch rednicach: dolnej przy uszczelnieniu i górnej pod
kołnierzem.
Pasowanie górne - obrotowe, dolne - cianiejsze.
Kołnierz ma duy luz promieniowy. Pod kołnierzem nie ma uszczelki.
Due jest obcienie kołnierza przez docisk płyty głowicy.
W dolnej czci tulei dwa rowki na piercienie uszczelniajce o - ringi
o rednicach 3 ÷ 5 mm, odporne na wod i olej w wysokiej temperaturze.
Niekiedy jest trzeci rodkowy rowek bez piercienia uszczelniajcego do
odprowadzenia przecieków, wtedy w kadłubie na jego wysokoci jest otworek
spustowy.
Niekiedy powyej piercieni dodatkowy gumowy piercie tłumicy, chronicy
przed kawitacj.
Bywaj rozwizania z piercieniami w tulei lub w kadłubie.
Zaleta tulei z kołnierzem w górnej czci: moliwo swobodnego wydłuania si
tulei.
4
Tuleje z kołnierzem w rodkowej lub dolnej cz ci
Pasowanie w kadłubie na rednicy poniej kołnierza.
Dobre chłodzenie górnej czci - brak górnej płyty kadłuba.
Moliwe ustawienie cylindrów bliej siebie.
Pod kołnierzem uszczelka - cienka miedziana.
Niekiedy dodatkowe uszczelnienia piercieniami gumowymi.
Materiały
Silchromy lub eliwa stopowe nadajce si do hartowania.
Kadłuby silników chłodzonych bezpo rednio (powietrzem)
Konieczne jest zapewnienie dobrego omywania cylindrów powietrzem.
Cylindry jako oddzielne czci osadzone s w kadłubie, tworzc blok cylindrów.
Kadłub jest skrzyni korbow.
Kadłub jako cało jest mniej sztywny - przedłua si go poniej osi wału
korbowego.
Tuleje cylindrów s mocno uebrowane.
Ułoyskowanie wału rozrzdu w kadłubie - w głowicy jest b. znaczna komplikacja
konstrukcji.
Cylindry i głowica mocowane s tymi samymi rubami dwustronnymi wkrconymi
w kadłub. Górne i dolne wzmocnienie cylindrów zapobiega deformacji.
Cylindry s pasowane w kadłubie H9/f8.
Stosunek pola powierzchni uebrowanej do pola powierzchni wewntrznej
cylindrów wynosi 15 ÷ 23. Temperatura na gładzi powinna by mniejsza od 220
° C. Wymiary eber uwarunkowane s ich połoeniem i obcieniami cieplnymi.
ebra s wykonywane na gotowo z odlewu.
Materiały na cylindry
- Niskostopowe eliwa odlewane odrodkowo
- Stopy aluminium (w obcionych silnikach ZI)
Metoda Al-Fin wykonywania cylindrów
Zanurzanie tulei cylindrowej wykonanej z silchromu w kpieli z aluminium. Na
powierzchni zewntrznej tworzy si cienka warstwa stopu Al - Fe. Nastpnie
odlewa si wokół cianek ebra z aluminium. Cylindry te dobrze odprowadzaj
ciepło i maj du trwało.
Pokrywy ło ysk głównych
Bardzo obcione elementy.
W rodkowej czci przekrój najczciej teowy. Najczciej ten sam materiał co
kadłub. Przy kadłubach aluminiowych niekiedy odkuwka z aluminium.
Otwór wytaczany jest razem z kadłubem. Dlatego s znaki dla kolejnych przykryw
i ich usytuowania.
Bywaj połczone pokrywy łoysk w jeden odlew, tzw. ruszt lub łoe.
Ustalenie pokrywy w stosunku do kadłuba:
5
- progi oporowe (zamek) - H7/p6
- tulejki rodkujce
- kołki rodkujce
ruby mocuj ce pokrywy
- z łbami
- dwustronne
Due napicie wstpne - brak dodatkowych zabezpiecze.
Materiały: stale stopowe, np. 36HNM.
Obci enie pokrywy i rub
Analogiczne jak w wypadku pokrywy łoyska korbowego.
Zamiast siły P pk siła P p , obciajca łoysko główne.
Kolektory i przewody oleju i cieczy chłodz cej
Kolektory oleju - wiercone otwory o rednicy 10 ÷ 25 mm.
Umieszczone w górnej czci skrzyni korbowej. Niekiedy wiercenie kolektora
z obu stron.
Kanały doprowadzajce olej do łoysk głównych - wiercone w nadlewach
w ciankach działowych (l/d < 50).
Podobnie otwory doprowadzajce olej do wału rozrzdu, dwigni zaworów
i popychaczy. Minimalna rednica 6 mm, dławienie przepływu przez wstawianie
zwek.
W duych silnikach - kolektor cieczy chłodzcej wzdłu kadłuba, najczciej
bezporednio odlany w kadłubie.
Osłona koła zamachowego i tylne uszczelnienie wału
Osłona koła zamachowego w mniejszych silnikach tworzy jedn cało z osłon
sprzgła.
Górna cz jest mocowana do kołnierza lub uch.
Dolna cz przednia pokryta jest blach przykrcon rubami (tzw. fartuch).
Tylne uszczelnienie - piercie Simmera, umieszczony w :
- obudowie koła zamachowego
- w pokrywie do tylnej ciany kadłuba lub do obudowy koła.
Osłona nap du rozrz du
W silnikach ZS jest z reguły równie osłon napdu pompy wtryskowej.
Jest to skrzynka przykrcana z przodu kadłuba z zakrywajc j blach.
W pokrywie przedniej uszczelnienie wału piercieniem Simmera.
Dla pasków zbatych - pokrywa z cienkiej blachy stalowej lub z tworzyw.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin