Tuning Tyrosa
Wielu z Was na pewno juz zastanawialo sie, jak ustawic swoj instrument, by klasyczny sound Yamahy Tyros zmienic z kierunku „hi-fi“ na „live“. Temat ten byl wiele razy poruszany na wielu forum Yamahy w Europie, padlo wiele propozycji i rozwiazan, ktore w wiekszym lub mniejszym stopniu poprawialy ten problem. Te, ktore uwazalem, za najwazniejsze, czesc tez dodalem z moich rozwiazan, przedstawiam Wam ponizej. Czy wiele zmieniaja? Ja uwazam, ze bardzo wiele. Zreszta sprobujcie zastosowac te rozwiazania i ocencie to sami.
Pierwsza wazna informacja.
Jezeli posiadacie taki instrument jakim jest Tyros,to nigdy nie korzystajcie ze slabej jakosci sprzetu naglasniajacego, bo efekty sa mizerne. Jezeli kupujecie instrument za 12000-14000 zl to trzeba zdawac sobie sprawe, ze potrzebuje on tez dla siebie sprzetu naglasniajacego, ktorego wartosc powinna oscylowac kolo wartosci instrumentu. W innym przypadku rozczarowania przychodza bardzo szybko. Tym bardziej powinno sie o tym myslec zawczasu, bo system naglasniajacy kupuje sie raczej rzadziej jak nowy instrument i z natury sluzy nam wiele lat.
A o to jak mozemy poprawic jakosc brzmienia naszego instrumentu.
1.Ustawienie Volume
Pokretlo od glownegoVolume powinno byc ustawione na godz.12.00 (srodek) lub 13.00. Bede uzywal przy okresleniu ustawien pokretel jednostek czasu (ustawien wskazowek), bo w ten sposob mozna najlepiej wyobrazic sobie pozycje pokretla. Wtedy to mamy najlepszy przekaz sygnalu z Tyrosa do mixera i naglosnienia (wg. Yamahy) i ustawienie zaleznosci glosnosci mikrofonu do glosnosci instrumentu (jezeli podlaczony jest do Tyrosa). Spotkalem sie juz z takimi przypadkami, ze pokretlo bylo tylko lekko odkrecone, a naglosnienie na vol, lub Tyros na vol a reszta jak komu pasowalo. Volume mikrofonu nie powinno przekraczac srodka pokretla (godz.12.00 ), a regler z tylu instrumentu powinnien w zaleznosci od uzywanego mikrofonu znajdowac sie okolo godz. 11.00 do 14.00.
Dodam jeszcze dla porownania,(chodzi tu o BALANCE), ze ja mam ustawione parametry mikrofonu na glownym dyspley od 100 do 115, styli 100, a midi 90. Oczywiscie midi Volume opracowuje w PSRUTI.
2.Compresor CMP
Mozemy wybrac rozne ustawienia Compresora w Tyrosie, ktore w bardzo znaczny sposob moga zmienic dynamike i brzmienie naszego Tyrosa. A jak? Podaje kilka przykladow.
Robby (przedstawiciel Yamahy)
Tyros 1 Glosniki: YAMAHA TRS-MS01 pokretlo Volume od basu ustawione na 14.00
Master Compressor Ustawienie = ON BASIC TYPE = FULL BIT THRESHOLD OFFSET = +0 GAIN OFFSET LOW = +2 MID = +1 HIGH = +2
Tyros 2
Master Compressor Ustawienie = ON BASIC TYPE = FULL BIT THRESHOLD OFFSET = +14 GAIN OFFSET LOW = +3 MID = -1 HIGH = +4
Pedda (przedstawiciel Yamahy, akustyk)
Master Compressor Ustawienie = ON BASIC TYPE = FULL BIT THRESHOLD OFFSET = +14 GAIN OFFSET LOW = +2 MID = +1 HIGH = +4
Moje
Tyros 2 na duze naglosnienie
Master Compressor Ustawienie = ON BASIC TYPE = FULL BIT THRESHOLD OFFSET = +10 GAIN OFFSET LOW = +2 MID = +1 HIGH = +4
Tyros 2 Stagepas 300
Master Compressor Ustawienie = ON BASIC TYPE = FULL BIT THRESHOLD OFFSET = +0 GAIN OFFSET LOW = +1 MID = +2 HIGH = +4
3.Master EQ
Powinno sie EQ zawsze ustawiac najpierw do akustyki sali, w nastepnej kolejnosci do naglosnienia jakiego uzywamy, a potem do rodzaju muzyki, jaka gramy. Oczywiscie zlotego srodka i super ustawien nie ma . Przy duzych problemach najpierw trzeba zaczac od FLAT, w nastepnej kolejnosci LINEOUT PA a potem ewentualnie skorzystac z wlasnych ustawien do naszego naglosnienia czy tez rodzaju granej muzyki np. Volk czy tez Dance itd.
Podaje nizej kilka przykladow ustawien EQ.
Micheal Vonecken (przedstawiciel Yamahy)
Yamaha PA StagePas 500
Tyros 1
EQ 1 = 0 dB - Q = 0.7 - FREQ = 80 HZ EQ 2 = -2 dB - Q = 1.1 - FREQ = 500 HZ EQ 3 = -1 dB - Q = 4.8 - FREQ = 1.0 kHZ EQ 4 = -2 dB - Q = 2.3 - FREQ = 3.6 kHZ EQ 5 = 0 dB - Q = 0.7 - FREQ = 8.0 kHZ
EQ 1 = 0 dB - Q = 0.7 - FREQ = 80 HZ EQ 2 = -2 dB - Q = 0.7 - FREQ = 400 HZ EQ 3 = -2 dB - Q = 3.0 - FREQ = 1.0 kHZ EQ 4 = -2 dB - Q = 2.8 - FREQ = 2.0 kHZ EQ 5 = +1 dB - Q = 0.7 - FREQ = 10.0 kHZ
EQ 1 = +2 dB - Q = 0.7 - FREQ = 63 HZ EQ 2 = -1 dB - Q = 2.1 - FREQ = 200 HZ EQ 3 = 0 dB - Q = 2.0 - FREQ = 900 kHZ EQ 4 = +1 dB - Q = 2.0 - FREQ = 3.6 kHZ EQ 5 = +4 dB - Q = 1.0 - FREQ = 8.0 kHZ
Tyros 2 bardzo dobre ustawienie tez do Homerecording
EQ 1 = +6 dB - Q = 0.7 - FREQ = 63 HZ EQ 2 = -4 dB - Q = 0.7 - FREQ = 250 HZ EQ 3 = 0 dB - Q = 0.7 - FREQ = 1.0 kHZ EQ 4 = +3 dB - Q = 0.7 - FREQ = 4.0 kHZ EQ 5 = +8 dB - Q = 0.7 - FREQ = 10.0 kHZ
Tyros 2 na duze naglosnienie LINEOUT PA
EQ 1 = +3 dB - Q = 0.7 - FREQ = 80 HZ EQ 2 = -2 dB - Q = 0.7 - FREQ = 400 HZ EQ 3 = 0 dB - Q = 0.7 - FREQ = 1.0 kHZ EQ 4 = -1 dB - Q = 0.7 - FREQ = 4.0 kHZ EQ 5 = +3 dB - Q = 0.7 - FREQ = 10.0 kHZ
Ustawienia EQ do rodzaju granej muzyki
Rock
EQ1 +5dB - Q 0,7 FREG 80 Hz EQ1 +3dB - Q 0,7 FREG 125 Hz EQ1 +2dB - Q 0,7 FREG 900 kHz EQ1 +4dB - Q 0,7 FREG 3,2 kHz EQ1 +7dB - Q 0,7 FREG 6,3 kHz
Techno, Dance tz. bum-bum
EQ1 +12dB - Q 0,7 FREG 80 Hz EQ1 +6 dB - Q 0,7 FREG 2,2 Hz EQ1 +3 dB - Q 0,7 FREG 1,0 kHz EQ1 +3 dB - Q 0,7 FREG 4,0 kHz EQ1 +9 dB - Q 0,7 FREG 8,0 kHz
4. Ustawienia LINE OUT
Jest to jedno z najwazniejszych ustawien do lepszego grania “live” naszego Tyrosa.
Wielu z posiadaczy Tyrosow szczegolnie narzeka na zla jakosc otwarzanego basu (czesto “brumuje”), czy tez drumu (perkusji), bo slaba dynamika, bo wszystko sie zlewa, bo slychac caly grany utwor jak otwarzanie plyty CD itd. Jednoczesnie zauwazamy, ze dosc wyraznie slychac odzielenie i czysto prawa reke od reszty podkladu. Jezeli wejdziemy na MIXING CONSOLE i zakladke EQ to stwierdzimy, ze w wiekszosci styli (i to chyba w prawie wszystkich), ustawienia EQ maja wartosc 64 przy poszczegolnych instrumentach wykorzystanych w stylach, a parametry EQ w Voice granych prawa reka w bardzo duzo przypadkach odbiegaja od normy czyli wartosci 64.
To powoduje, ze slyszy sie je inaczej. Oczywiscie mozna by bylo poeksperymetowac i zmieniac te parametry w stylach czy midi jednoczesnie zapisujac je w REGISTRACION, ale wymaga to wiele pracy i wyniki moga byc nie zawsze zadawalajace w naszym odczuciu. Istnieje jeszcze inna mozliwosc rozwiazania tego problemu, o wiele prostsza i latwiejsza.
Bo przeciez przy Tyrosie mamy cztery wyjscia: dwa Aux: MAIN i dwa SUB.
Wyjscie Main wykorzystujemy do bezposredniego polaczenia Tyrosa z mixerem lub naszym naglosnieniem, a wyjscie Sub1 lub Sub2 jest z zasady wolne, czasami tylko niektorzy wykorzystuja go jako wyjscie mikrofonu.
I tu wlasnie istnieje mozliwosc wykorzystania wyjscia Sub do odzielnego wyprowadzenia basu i drumu i dopracowania ich brzmienia na mixerze. Stworzy to sytuacje jak bysmy grali na czterech istrumentach: drum, bas, reszta akompaniamentu i prawa reka, a nie dwoch: akompaniament i prawa reka.Wybieramy np. Sub1 dla basu a Sub2 dla Bass Drum (stopka). Oczywiscie mozna dobrac wiecej instrumentow perkusyjnych ale trzeba pamietac, ze wyjscie Sub nie wyprowadza efektow, czyli bas i stopka graja “sucho” (i to bardzo dobrze, gdyz nie potrzebuja one zadnego efektu i graja tez mono). A jak to robimy?
W MIXING CONSOLE wybieramy zakladke LINE OUT i zaznaczamy np. Bas na Sub1, a w DRUM&PERC - Bass Drum na Sub2. Jezeli chodzi o midi, to albo trzeba miec ustawiony bas we wszystkich midi na tym samym kanale (ja mam jak Yamaha na Channel 3), albo wprowadzac w Registracion utworu poprzez Memory (haczyk przy Line Out) ustawienia dla kazdego midi. Po podlaczeniu do mixera na poszczegolne dwa wolne kanaly (moga byc mono tylko Pan musi byc ustawione na srodek), mamy poprzez mozliwosci EQ przy mixerze i odzielnego pokretla Volume ustawienie idealnego brzmienie kazdego instrumentu na odzielnym kanale. Zaznacza sie to inna dynamika, glebia i barwa (szczegolnie stopka) i ma sie wrazenie slyszenia odzielnosci tz. 3D.
Moj typ: Stopke dobrze jest ustawic w EQ kanalu mixera na wartosci:
HIGH +2, LOW + 2, a bas na HIGH +2, LOW 0 lub -2. Jest tylko jeden maly problem, ktory trzeba rozwiazac a dotyczy to perkusji, a szczegolnie w midach. Ale o tym bedzie ponizej, a najpierw zdjecia do powyzszego tekstu.
Po ustawieniu EQ mixera i kanalow basu i bass drum, stwierdzamy czasami, ze przy otwarzani szczegolnie nie orginalnych styli i midi Yamahy, lub z innych instrumentow Yamahy np. PSR 9000, perkusja bije nam za glosno lub tylko sama stopka. Wyciszenie kanalu z drum(10) nie daje porzadanego efektu, gdyz zmienia sie nam charekterystyka bicia calej perkusji. Co jest przyczyna? Sa to ustawienia Velocity. We wszystkich orginalnych stylach np. Tyrosa 1 ustawienia Velocity od bass drum maja wartosc ~ 80 do 100, a w Tyrosie 2 od 90 do 110, a pozostale instrumenty perkusyjne sa ustawione proporcionalnie. Dlatego przy graniu z orginalnymi stylami czy otwarzaniu orginalnych midi przeznaczonych na Tyrosa nie mamy zadnego problemu podczas rozbicia perkusji niezalezne jaki ona ma charakter. Natomiast zaczyna sie problem przy wykorzystaniu nie orginalnych styli czy midi.
A rozwiazanie wyglada nastepujaco:
1. Przy stylach trzeba programem Style Split and Splice (patrz Google) rozlozyc styl na czyste midi (.mid) i imformacje czyli oprogramowanie stylu (.nmi). Nastepnie midi kanal 10 (drum) opracowac w Seqwencerze np. XGworks, lub PSRUTI zmieniajac jego Velocity. Mozna to zrobic procentualnie, lub idywidualnie w poszczegolych instrumentach perkusyjnych. Mozna przy okazji opracowywac inne kanaly zmieniajac instrumenty, efekty itd.
Ponizej przyklad opracowania procentualnego w XGworks. Poprzez wybranie wartosci 90% zmniejszam Velocity o 10%. Przy polskich midi z “Muzyczki” i “Utworkow”, gdzie wiekszosc wartosci Velocity np. stopki wynosi 127 dwukrotne powtorzenie tej opercji daje mi wynik Velocity okolo 100 co odpowiada idealnie wartosci Velocity stopki w orginalnych stylach Tyrosa 2 i przy otwarzaniu czy graniu zaciera sie calkowicie roznica.
Przy wykorzystaniu PSRUTI, mozna Velocity poszczegolnych instrumentow perkusyjnych zmieniac pojedynczo.
Po dostosowani Velocity nastepnie laczymy ponownie programem Style Split and Splice opracowane midi z informacja stylu i mamy nowy styl dopracowany do naszego instrumentu i nie rozniacy sie od orginalnych styli. Oczywiscie przy opracowaniu normalnych midi mozemy to robic bezposrednio w PSRUTI lub Seqwencerze bez wykorzystania programu Style Split and Splice.
Istnieje tez mozliwosc, szczegolnie gdy nam nie odpowiada rodzaj “bicia” perkusji w naszym opracowanym midi, wgranie orginalnej perkusji z wybranego przez siebie stylu.
Poprzez wspolnego otwarzania naszego midi i roznych styli dobieramy wlasciwy drum ze stylu. Mozna tu wybrac poszczegolne MAIN VARIATION np. zwrotka 2 VARIATION; refrent 3 VARIATION itd. Dobrze jest sobie zapisac na kartce w ktorych taktach wciskamy BREAK czy zmieniamy VARIATION. Ulatwia to nam recording midi ze stylem.
WAZNE: W zwiazku z tym, ze drum w stylu rozlozony jest na dwa kanaly 9 i 10 nalezy za pomoca PSRUTI zrobic w midi 9 kanal wolny i przenoszac ten kanal na inny wolny kanal.
Ustawienie stylu do odsluchania i wgrania w midi wyglada nastepujaco:
Samo wgrywanie perkusji wyglada nastepujaco:
1. Ustawiamy styl jak powyzej, wciskamy SYNC START od styli. Mozemy tez wybrac intro.
2. Wciskamy SYNC START przy Seqwencerze Tyrosa (midi player).
3. Wciskamy REC
4. Przelaczamy CHANNEL ON/OFF na SONG
5. Ustawiamy kanaly do wgrania perkusji (patrz zdjecie)
Nastepnie przyciskiem START STOP od styli rozpoczywamy wgrywanie.
Podczas wgrywania mozemy zmieniac i wciskac poszczegolne przyciski VARIATION, BREAK, czy FILL IN. Po zakonczeniu rekordingu nalezy wprowadzic zmiany w pamiec midi czyli:
DIGITAL RECORDING
SONG CREATOR
CHANNEL
SETUP
EXECUTE
...
marco.marc