Orzeszkowa Eliza - Dziurdziowie.doc

E. ORZESZKOWA                    DZIURDZIOWIE

I. WSTĘP

Sala sądowa. Oskarżeni: Piotr, Stefan, Szymon, Klemens Dziurdzia. Chłopi przyznaja się do winy.

1.(początek historii)

Wieś Sucha Dolina. Dość bogata wioska. Piotr Dziurdzia rąbie przed chatą drzewo. Rozalka, zona Stepana nalega ,by było osinowe. Szykuja się na przyjście wiedźmy, chca się dowiedzieć kto to, bo krowy mleko przestały dawać. Ida na rozstajne drogi. Na palony ogień przybywa kobieta. Pyta ich czy czekaja na wiedźmę i smieje się. Ludzie mówią, że to ona, bo ona przyszła pierwsza. Kobieta ( Pietrusia) zaprzecza, idzie do domu, do Kowala.

2.Pietrusie już od dawna podejrzewali o czary. Wychowała ja babka Aksena. Mieszkały w domu Piotra Dziurdzi, gdy jego zona była chora, Aksena zajmowała się domem, potem oslepła. Aksena uczyła Pietrusie, jak postępować, uczyła ja siły ziół, radziła by chłopa wzięła ale tylko jeśli się z nią ożeni.W Pietrusi zakochał się Stepen dzirdzia ( zwany herodem ze względu na swa opryskliwość, żadna z kobiet go nie chciała we wsi). Pietrusia kocha się jednak w Kowalu. Kowal niestety musi iść do wojska. Stepan naciska na Pietrusie. Kobiety postanawiaja się wyprowadzic po tym, jak Stepan napada na Pietrusie. Ida do folwarku szlacheckiego. Kowalczuk wraca z wojska, ale się Pietrusia nie interesuje. Dopiero p 2 tygodniach idzie do niej, urzeka go jej wierność i chce ja za zone. Ludzie gadaja ze musiala go zauroczyc.

3 i 4. Piotra Dziurdzia stał się bardzo nabożnym człowiekiem, zaczął chodzic do kościoła częściej niż inni, ze względu na jego mądrość obrano go we wsi starostą ( już po weselu Kowalczuka i Pietrusi). Ktos okrada Piotra spiżanię. Starosta pragnie wykryć złodzieja i zglasza się po pomoc do Akseny, pytająć ją czy zna jakis sposób magiczny by go wykryć. Starucha doradza przebic nożycami sito, alb Pismo Św. I złodziej zostanie wskazany. Pietrusia podejmuje się wykonania tego zadania, bierze Pismo i wskazuje na Jakuba Szyszkę, którego i tak wczesniej podejrzewano. Jakub jest wściekły. We wsi zaczynaja coraz więcej gadać. Babka radzi Pietrusi by już tak nie pomaga;a, bo ja zrobia czarownicą, a to może być niebezpieczne. Pietrusia budzi niechęć, bo w ich chacie cały czas rośnie dostatek, inne mieszkanki wsi są zazdrosne, szcególnie zona Stepana – Rozalia. Pietrusia przyznaje się w domu , że własnie ona przyszła na ogień pierwsza.

Do Pietrusi przychodzi Franka, która Pietrusia uratowała jak była malym dzieckiem. Prosi ja o zioła na miłość, bo kocha się w Klemensie. Pietrusia waha się, ale w końcu daje zioła. Wracającą do domu Frabke bierze na spytki Rozalia, szuka argumentów przeciw Pietrusi.

5.Klemens jest cięzko chory, bo spał na mokrej ziemi. Rozalia podsuwa pomysł, że to przez czary Pietrusi. Ona dała zioła i powinna teraz odczarowac chorego.Matka Klemensa idzie do niej z oskarżeniem, raz jej grozi , raz ja błaga. Pietrusia odmawia pomocy i zaprzecza czarom. Piotrowa wychodzi, ale obiecuje zemstę. Babka każe na wszelki wypadek spalic wszystkie zioła jakie ma Pietrusia w domu.

6.Droga idą Jakub Szyszko i Szymon Dziurdzia. Szymon twierdzi ,że czort nosi Pietrusi grosze przez komin, sam to widział. Szymon narzeka na swoja biedę. Tymczasem w karczmie trwa zabawa, Klemens bawi się z Nastką Budrakówną ( nie chce Franki). Pojawiaja się tam i Szymon i Jakub. Szymon upija się i postanawia isc do Pietrusi pozyczyc pieniędzy, mimo to iż uważa je za czartowskie. Pietrusia nie wie o co mu chodzi, wyrzuca go z domu. Dziewczyna boi się chodzic do wsi, ale musi isć do Łabudów. W drodze powrotnej zostaej pobita przez Szymona, kobiety smieja się z tego, że ma kupna suknię ( zazdrość). Babka radzi jej, by poszla nastepnego dnia na odpust, by wszyscy widzieli, że jest czysta.

Dziewczyna długo rozmawia z mężem, wyznają sobie ,że się miłują. Mąż proponuje by się wyprowadzili do miasteczka, skoro tutaj tak jej nie szanują. Jakos sobie poradzą.

7. Odpust. Ludzie handlują., wstępują do kościoła. Po odpuście wszyscy ida do karczmy. Szymon znowu się upija i chce pozyczać pieniędzy. Klemens nie ma pieniędzy. Stepen jest zły bo nie został wybrany plenipotentem. Wracaja saniami do domu. Gubia drogę. Winia za to Pietrusię, która idzie drogą.

Zatłukli ja kijami.

Kara 10 lat ciężkich robót w kopalni i dożywotnia zsyłka na Syberię.