109. Rzecznik Praw Dziecka
Art. 72 ust. 4 KRP przewiduje powołanie RPD. Ustawa o RPD z 2000r za dziecko uznała każdą istotę ludzką od poczęcia do osiągnięcia pełnoletniości.
Art. 1 ust. 2: „RPD stoi na straży praw dziecka określonych w K., konwencji o prawach dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialności, praw i obowiązków rodziców.” Podejmuje działania, mające na celu:
1. Zapewnienie dziecku pełnego i harmonijnego rozwoju
2. Ochronę praw dziecka
3. Ochronę dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym traktowaniem
4. Otoczenie troską i pomocą dzieci niepełnosprawnych.
Podejmuje działania na wniosek obywateli lub organizacji albo z własnej inicjatywy.
1. Może zwrócić się do organów władzy publicznej, organizacji lub instytucji o złożenie wyjaśnień i udzielenie niezbędnych informacji oraz o udostępnienie akt i dokumentów,
2. zwrócić się do odpowiednich organów o podjęcie inicjatywy ustawodawczej oraz z wnioskiem o wyciągnięcie sankcji wobec osób naruszających prawa dziecka,
3. możliwość badania interesujących go spraw, inicjowania postępowania w sprawach karnych, administracyjnych i cywilnych oraz uczestniczenia w nich na prawach oskarżyciela,
4. zgłosić udział w postępowaniach przed TK, wszczętych na podstawie wniosku RPO lub w sprawach skargi konst, dotyczących praw dziecka oraz brać udział w tych postępowaniach,
5. występować do SN z wnioskami w sprawnie rozstrzygnięcia rozbieżności wykładni prawa w zakresie przepisów prawnych dotyczących praw dziecka,
6. wnieść kasację albo skargę kasacyjną od prawomocnego orzeczenia, wziąć udział w toczącym się już postępowaniu w sprawach nieletnich na prawach przysługujących prokuratorowi.
Instytucje, do których zwraca się RPD mają obowiązek ustosunkować się do wniosku w ciągu 30 dni, obowiązek współdziałania przez udostępnienie odpowiednich dokumentów, udzielenie żądanych przez niego informacji.
RPD jest niezależny w swojej działalności od innych organów państwowych i odpowiada jedynie przed Sejmem na zasadach określonych w ustawie. Corocznie informuje Sejm i Senat o swojej działalności oraz o stanie przestrzegania praw dziecka. Kandydat na RPD musi mieć:
· Co najmniej 5-letnie doświadczenie w pracy z dziećmi lub na ich rzecz
· Powinien posiadać wykształcenie wyższe
· Jest obywatelem polskim
· Nie może należeć do żadnej partii politycznej
· Nie może zajmować żadnego stanowiska z wyj. Profesora szkoły wyższej
· Nie był skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne
· Jest nieskazitelnego charakteru.
Wybieranie:
ü Powoływany na 5letnią kadencję przez Sejm bezwzględną większością głosów za zgodą Senatu.
ü Wniosek o powołanie i odwołanie mogą przedstawić: Marszałek Sejmu, Senatu, 35 posłów lub 15 senatorów.
ü Możliwość jednokrotnej reelekcji na tym samym stanowisku
ü Może być odwołany przez Sejm, jeśli zrzekł się wykonywania swoich obowiązków, stał się trwale niezdolny do ich pełnienia na skutek choroby lub utraty sił, sprzeniewierzył się złożonemu ślubowaniu.
ü Senat w drodze uchwały wyraża zgodę na odwołanie RPD (niepodjęcie u. w ciągu miesiąca to zgoda na odwołanie)
RPD może powołać zastepcę. Przysługuje mu immunitet. Współpraca z RPO:
1. Comiesięczne spotkania obu rzeczników dla omówienia aktualnych problemów związanych z przestrzeganiem praw dziecka i omówienia kierunków wspólnych działań
2. Przedstawianie prowadzonych przez każdego z rzeczników spraw, jeżeli mają istotne znaczenie z punktu widzenia ich współpracy
3. Możliwość dokonywania wspólnych wystąpień i wizytacji.
weronia155