Fizjologia.pdf

Kierownik projektu: Joanna Opoka

Redaktor: Monika Poradecka Metodyk: Monika Poradecka

Graficy: Izabela Świątkowska-Wośko, Monika Czarska, Joanna Graczyk, Maciej Czerczak,

Mariusz Kieszek, Mariusz Osiński, Arkadiusz Kusznierski Informatyk: Mariusz Kieszek

Fizjologia człowieka — część 1

Wstęp

1. Prawa fizjologiczne organizmu człowieka

1.1. Środowisko biologiczne organizmu człowieka. Homeostaza

1.2. Czynność komórki

1.3. Metabolizm wewnątrzkomórkowy

1.4. Kontrola i regulacja funkcji organizmu człowieka

2. Czynność komórek nerwowych i mięśniowych

2.1. Pobudliwość i pobudzenie

2.2. Komórka nerwowa (neuron)

2.3. Nerwy czaszkowe i nerwy rdzeniowe

2.4. Komórki glejowe

2.5. Mięśnie poprzecznie prążkowane

2.6. Mięśnie gładkie

2.7. Mięsień sercowy

Słownik

Bibliografia

Literatura podstawowa

Fizjologia człowieka — część 1

Wstęp

Fizjologia człowieka to nauka o czynnościach życiowych organizmów. Bada ona prawa

rządzące czynnościami organizmu człowieka jako całości oraz poszczególnych jego

układów, narządów, tkanek oraz komórek. Prawa rządzące organizmem człowieka zostały

odkryte i sformułowane na podstawie dokonanych doświadczeń. Wykonanie doświadczeń

na człowieku ograniczone jest względami moralno-etycznymi oraz ich nieszkodliwością

dla organizmu człowieka. Znaczącą rolę w odkryciu praw fizjologicznych odegrały badania

doświadczalne na zwierzętach. W środowisku biologicznym, w jakim żyje organizm

człowieka rządzą prawa fizyczne, chemiczne, biologiczne oraz społeczne. Aby procesy

życiowe w organizmie człowieka przebiegały prawidłowo muszą istnieć odpowiednie

mechanizmy fizjologiczne występujące między tkankami, narządami i układami

narządów.

Organizm człowieka oraz inne organizmy żywe charakteryzują procesy przemiany

materii, czyli metabolizm . Metabolizm obejmuje: anabolizm , czyli asymilację

(przyswajanie), która polega na gromadzeniu energii w organizmie człowieka oraz

katabolizm , czyli dysymilacja (rozpad), która polega na zmniejszaniu zapasów energii

w organizmie człowieka. Anabolizm i katabolizm są procesami przeciwnymi

i w warunkach fizjologicznych zachodzą równocześnie. W okresie dziecięcym

i młodzieńczym występuje przewaga anabolizmu nad katabolizmem, natomiast

u dojrzałego człowieka występuje równowaga dynamiczna między anabolizmem

a katabolizmem. Zaburzenie tej równowagi powoduje przejście organizmu człowieka ze

stanu fizjologicznego do stanu nieprawidłowego, czyli patologicznego.

Fizjologia człowieka — część 1

1. Prawa fizjologiczne organizmu człowieka

1.1. Środowisko biologiczne organizmu człowieka. Homeostaza

Podstawowym warunkiem życia człowieka jest metabolizm, który przebiega we

wszystkich komórkach i tkankach człowieka, czyli w jego środowisku wewnętrznym.

Organizm człowieka otoczony jest przez środowisko zewnętrzne, które od środowiska

wewnętrznego stale oddziela jedna lub więcej warstw komórek. Do środowiska

zewnętrznego zalicza się treść pokarmową wypełniającą przewód pokarmowy oraz

powietrze wypełniające drogi oddechowe i płuca.

Podstawowym składnikiem organizmu człowieka jest woda. U noworodków całkowita

woda organizmu (TBW) wynosi ponad 80%. U mężczyzn między 18 a 40 rokiem życia

całkowita woda organizmu stanowi około 62% masy ciała. Pozostałe 38% masy ciała

stanowią:

⎯ białko — około 18%,

⎯ tłuszcze — około 13%,

⎯ sole mineralne — około 7%.

U kobiet całkowita woda organizmu (TBW) jest mniejsza niż u mężczyzn, ze względu na

większy udział tkanki tłuszczowej w organizmie kobiet.

W organizmie człowieka występują trzy przestrzenie płynów ustrojowych:

1) płyn w przestrzeni wewnątrzkomórkowej,

2) płyn w przestrzeni zewnątrzkomórkowej,

3) płyn w przestrzeni transkomórkowej.

Przestrzeń wewnątrzkomórkową wypełnia płyn wewnątrzkomórkowy (ICF) ,

stanowiący około 40% masy ciała mężczyzn i około 30% masy ciała kobiet. Przestrzeń

zewnątrzkomórkową wypełnia płyn zewnątrzkomórkowy (ECF) , na który składa się:

osocze krwi, płyn tkankowy i chłonka. Przestrzeń transkomórkową wypełnia płyn, który

stanowią: płyn mózgowo-rdzeniowy, płyn wodnisty w komorach oka, maź stawowa, płyn

surowiczy w jamie opłucnej, płyn osierdziowy, soki trawienne. Zalicza się on do płynu

zewnątrzkomórkowego. W płynach zewnątrzkomórkowych (ECF) zawartość składników

nieorganicznych jest stosunkowo stała, natomiast różnią się one znacznie pod względem

zawartości składników organicznych. Stężenie jonów zarówno w płynie

Fizjologia człowieka — część 1

zewnątrzkomórkowym, jak i wewnątrzkomórkowym wyraża się w molach (mol) na litr

roztworu (układ SI) lub w ekwiwalentach (Eq).

Osmolarność płynu ustrojowego określa ciśnienie osmotyczne panujące w 1 litrze

roztworu, czyli liczbę swobodnie poruszających się cząsteczek i wywierane przez nie

ciśnienie na błony komórkowe. Osmolarność mierzy się w osmolach (Osm) lub

w jednostkach 1000 razy mniejszych — miliosmolach (1 miliosmol = 1 mOsm =

10 Osm). Mimo występowania różnic w stężeniu poszczególnych składników w płynie

zewnątrzkomórkowym i wewnątrzkomórkowym, ciśnienia osmotyczne obu są jednakowe,

czyli płyny te są izoosmotyczne (izotoniczne).

Homeostaza jest to zdolność organizmu człowieka (i innych ssaków) do zachowania

stałego środowiska wewnętrznego, mimo zmieniających się warunków w środowisku

zewnętrznym. Na organizm człowieka działa wiele czynników fizycznych ze środowiska

zewnętrznego, np. zmiany ciśnienia i temperatury, wibracje, promieniowanie

nadfioletowe, promieniowanie jonizujące oraz chemiczne (np. związki chemiczne zawarte

w pokarmach). Czynniki te mogą wpływać na rozmieszczenie wody i jonów w komórkach

i płynach ustrojowych człowieka. W warunkach homeostazy, dzięki odpowiednim

mechanizmom fizjologicznym nie dochodzi do istotnych zmian w rozmieszczeniu wody

i w stężeniu jonów w środowisku zewnętrznym organizmu człowieka.

1.2. Czynność komórki

W organizmie człowieka wszystkie tkanki, narządy, układy narządów zbudowane są

z komórek, czyli najmniejszych jednostek strukturalnych i funkcjonalnych organizmu.

W komórkach wyróżniamy: cytoplazmę, struktury cytoplazmatyczne i jądro komórkowe.

Do struktur cytoplazmatycznych zalicza się: błonę komórkową, siateczkę

śródplazmatyczną, rybosomy, aparat Golgiego, mitochondria, lizosomy.

−

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: