URZĄDZENIE GRZEWCZE webasto.doc

URZĄDZENIE GRZEWCZE

Materiał pochodzi z książki: Fuczadżi K. S., Striuk N. N., Zaporożec. Budowa, działanie, eksploatacja, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa 1976.
Punkty "Zasada działania" i "Uwagi praktyczne" są mojego autorstwa.

Części składowe

Nagrzewnica

Regulator doprowadzający paliwo

Przełącznik termiczny

Silnik wentylatora

Elektromagnetyczna pompa paliwa

Uwagi eksploatacyjne

Zasada działania

Uwagi praktyczne

Typowe niedomagania urządzenia grzewczego

Części składowe

Samochód Zaporożec jest wyposażony w urządzenie ogrzewające wnętrze nadwozia powietrzem. Pracuje ono niezależnie od silnika samochodu, co pozwala na ogrzanie wnętrza nadwozia przy unieruchomionym silniku.
W skład urządzenia ogrzewczego samochodu wchodzą: nagrzewnica, pompa paliwa o napędzie elektromagnetycznym, odstojnik, przewody paliwa, przewody powietrza, urządzenia regulacji i kontroli pracy oraz układ elektryczny.
Charakterystyka techniczna urządzenia ogrzewczego:

Włączenie układu nagrzewczego i kontrola jego pracy odbywa się za pomocą przełącznika ręcznego typu П-300, lampy typu ПД20-Б z żarówką kontrolną oraz spirali kontrolnej.
Układ elektryczny urządzenia ogrzewczego jest jednoprzewodowy.

Nagrzewnica

Nagrzewnica (rys. 177) składa się z wymiennika ciepła (13), rury żarowej tworzącej komorę spalania (6) i komorę dopalania (7). W zimnym odcinku rury żarowej jest zamocowany korpus dmuchawy w komplecie z gardzielą dmuchawy i silnikiem elektrycznym (26). Na końce wałka silnika są nałożone dwa wirniki z tworzywa (2) - wentylatora osiowego i (5) - dmuchawy odśrodkowej.
Wymiennik ciepła jest wmontowany w osłonę. Do krańców osłony są umocowane: wlot powietrza (1) i pokrywa (2), kierująca gorące powietrze do komory (12), rozdzielającej powietrze. Króciec wydechowy wymiennika ciepła jest połączony z rurą wylotową (16).
Do wspornika przyspawanego na osłonie jest przykręcony (dwoma śrubami) regulator doprowadzenia paliwa.
W trakcie przeglądu technicznego nagrzewnicy, należy oczyścić świecę żarową z nagaru i przedmuchać ją sprężonym powietrzem. Przez otwór świecy, należy przedmuchać wymiennik ciepła (sprężonym powietrzem) celem usunięcia z niego sadzy.
!!! Jeżeli w przewodzie wydechowym znajduje się dużo sadzy, należy wymontować wymiennik ciepła i uderzając w korpus młotkiem z miękkiego metalu usunąć ze ścianek sadzę, a następnie przedmuchać wymiennik sprężonym powietrzem. Oczyścić rurkę zlewową za pomocą metalowego wyciora i również przedmuchać ją sprężonym powietrzem. W czasie montażu świecy żarowej do komory należy zwrócić uwagę, aby oś spirali była równoległa do osi nagrzewnicy.

W przypadku demontażu nagrzewnicy kolejność czynności jest następująca:
1. Odkręcić nakrętkę (5, rys. 178), dwie śruby mocujące regulator doprowadzenia paliwa do nagrzewnicy i zdjąć regulator (4).
2. Zdjąć z osłony złącze (6) z wiązką przewodów (10) i przełącznikiem temperatury (11), odkręcając dwa wkręty i nakrętkę złączną.
3. Wykręcić świecę żarową (13) i króciec (16) doprowadzający powietrze.
4. Odłączyć pokrywę od osłony.
5. Odłączyć silnik elektryczny (17) z dmuchawą od wymiennika ciepła (12).

Zdemontowane części należy przemyć w benzynie, obetrzeć starannie i w razie potrzeby dokonać naprawy uszkodzonych detali.
Zdjąć z osłony wymiennik ciepła i przedmuchać ścianki komory spalania sprężonym powietrzem, usuwając z nich nagar.
Rozmontować silnik, zużyte szczotki wymienić na nowe, oczyścić komutator, umyć i nasmarować łożyska wałka silnika smarem ŁT43.
Oczyścić z nagaru świecę żarową, przemyć ją w benzynie i sprawdzić jej stan.

Regulator doprowadzający paliwo

Do zamykania kanału doprowadzającego paliwo do rozpylacza służy zawór elektromagnetyczny składający się z: zaworu, sprężyny, cewki elektromagnesu.
Uzwojenie cewki, wykonane z drutu miedzianego ПЭЛ, pokrytego emalią, o średnicy 0,29mm, ma 2100 zwojów o rezystancji 35 Ω.
W czasie obsługi technicznej należy starannie umyć filtr regulatora doprowadzającego paliwo, oczyścić z osadu komorę pływakową, sprawdzić szczelność zaworu igłowego i przedmuchać dyszę sprężonym powietrzem.

Demontaż i montaż regulatora (rys. 179) wykonuje się w następującej kolejności:
1. Zdjąć pokrywę (14) regulatora z korpusu, pływak (16) i igłę (6) zaworu zamykającego dopływ paliwa.
2. Wykręcić korek (20) dyszy, a następnie wkrętakiem o szerokości 4mm wykręcić dyszę regulatora.
3. Odkręcić wkręt mocujący pokrywę (1) korpusu zaworu.
4. Wykręcić z korpusu cewkę elektromagnesu.
5. Odłączyć korpus zaworu i wyjąć z gniazda tulejkę prowadzącą (25), rdzeń zaworu, sprężynkę i podkładkę.

Zdemontowane części regulatora doprowadzającego paliwo należy przemyć w benzynie i sprawdzić ich stan techniczny.
Sprawdzić szczelność przylegania rdzenia zaworu elektromagnetycznego do gniazda. Oczyścić powierzchnie zaworu w gnieździe z nalotów tlenków.
Montaż regulatora należy przeprowadzić w odwrotnej kolejności. Po montażu i założeniu regulatora na nagrzewnicę i podłączeniu przewodów paliwowych i elektrycznych, sprawdzić działanie zaworu elektromagnetycznego. W tym celu po włączeniu należy wykręcić korek (20) - brak paliwa w kanałku świadczy o poprawnej pracy zaworu.

Przełącznik termiczny

Przełącznik termiczny włączony do obwodu silnika elektrycznego i świecy żarowej, służy do automatycznego włączania i wyłączania świecy żarowej i silnika elektrycznego, w zależności od temperatury w komorze dopalania nagrzewnicy.
Demontaż przełącznika przeprowadza się w następującej kolejności:
1. Odkręcić przeciwnakrętkę (30, rys. 179) i wkręt regulacyjny (32) przełącznika termicznego. Zdjąć z korpusu sprężynę, nakładkę rdzenia kwarcowego i wyjąć rdzeń z rurki.
2. Odkręcić dwie nakrętki mocujące mikrowyłącznik do ruchomej części korpusu i zdjąć mikrowyłącznik.
Części składowe przełąćznika termicznego oczyścić z nagaru i kurzu.
Sprawdzić pracę mikrowyłącznika (sprawne działania charakteryzuje się słyszalnym przełączaniem).
Uszkodzony rdzeń kwarcowy lub mikrowyłącznik należy wymienić na nowy.
Montaż przełącznika odbywa się w odwrotnej kolejności.
Po montażu należy przeprowadzić regulację przełącznika termicznego (w dwu fazach: wstępnej i końcowej) na stanowisku lub w samochodzie, w czasie pracy urządzenia ogrzewczego. Regulacja wstępna ogranicza się do obracania wkręta regulacyjnego (32) do chwili usłyszenia szczęku.
Regulacja końcowa przeprowadza się przy włączonym urządzeniu ogrzewczym.
Po włączeniu nagrzewnicy w chwili zadziałania przełącznika termicznego (styk przerzucony z H0 na H3) na tablicy rozdzielczej świeci się żarówka kontrolna koloru zielonego i równocześnie gaśnie spirala kontrolna. Oznacza to zapłon paliwa w nagrzewnicy.
Jeżeli przy włączonej nagrzewnicy lampka nie zaświeci się, należy poluzować nakrętkę i nieco wykręcić wkręt regulacyjny (32) i ponownie sprawdzić chwilę zaświecenia żarówki kontrolnej.
Jeżeli po wyłączeniu nagrzewnicy ręcznym wyłącznikiem żarówka kontrolna świeci się dłużej niż 3...5 minut, a silnik elektryczny nie wyłącza się, należy wkręt regulacyjny nieco wkręcić. !!! Poprawnie wyregulowany przełącznik termiczny powinien zadziałać po 45...60 sekundach od chwili przełączenia nagrzewnicy ręcznym wyłącznikiem z położenia I w położenie II pod warunkiem, że żarzenie świecy było wystarczające w chwili wtrysku paliwa oraz, że ilość paliwa doprowadzonego do komory spalania była w normie. Po skończeniu regulacji należy, przytrzymując wkręt (32) dokręcić przeciwnakrętkę (30).

Silnik wentylatora

W czasie obsługi technicznej silnika elektrycznego, jeżeli wałek nie osiągnął właściwej liczby obrotów, bądź zaciął się, należy zdjąć wirnik i nasmarować łożyska olejem maszynowym, wpuszczając kilka kropli między wał a łożysko. Jeżeli po smarowaniu usterki nie zniknęły, należy rozebrać silnik, przemyć komutator czystą benzyną i przeszlifować drobnym papierem ściernym. Zużyte szczotki wymienia się przez ścięcie starych i dolutowanie nowych (po wymianie należy zaizolować miejsce lutowane).
UWAGA!!! Przed demontażem silnika należy oznakować pokrywę i korpus aby niewłaściwym montażem nie spowodować odwrócenia kierunku obrotów wałka silnika.

Elektromagnetyczna pompa paliwa

Do górnej części korpusu pompy paliwa jest przymocowany układ przerywający obwód elektryczny cewki elektromagnesu. Głowica pompy z zaworami - ssącym (18, rys. 180) i tłoczącym jest przymocowana do dolnej części korpusu.

Pomiędzy powierzchniami czołowymi głowicy i korpusu pompy znajduje się przepona (14), przymocowana do końca trzpienia (10) przepony wraz z ruchomą zworą (13) elektromagnesu.
Dane znamionowe elektromagnetycznej pompy paliwa:

UWAGA!!! Podczas obsługi technicznej pompy paliwa należy bezwzględnie oczyścić siatkę filtru.

Filtr znajduje się w kanale ssącym (oznaczony strzałką na występie) i aby go wyjąć należy odkręcić nakrętkę rury doprowadzającej, wykręcić i za pomocą małego haczyka z drutu wyjąć filtr i pierścień uszczelniający.
Oczyścić i przemyć zawory pompy paliwa. Zawory są umieszczone w kanale tłoczącym i w celu ich oczyszczenia należy wykręcić króciec, wyjąć korpus zaworu tłoczącego, a następnie zawór zasysający. Przy wyjmowaniu zaworów należy pamiętać ich pierwotne ustawienie.
Oczyścić styki przerywacza pompy. W miarę potrzeby (przy przerwach w pracy pompy) należy zdjąć pokrywę i sprawdzić stan styków. Jeżeli są one brudne lub nadpalone, należy je oczyścić.
Do czyszczenia styków stosuje się czystą tkaninę nie pozostawiającą włókien, zwilżoną nieetylizowaną, czystą benzyną lub spirytusem.
W przypadku stwierdzenia nadpalenia powierzchni styków należy je oczyścić drobnoziarnistym papierem Nr 150 i przetrzeć (jak opisano poprzednio). Nie zakładając pokrywy włączyć urządzenie i sprawdzić jego pracę. W razie potrzeby przeprowadzić regulację układu styków wkrętem regulacyjnym (4), ustawiając przerwę 2mm. Należy pamiętać, że najmniejsza deformacja układu styków może spowodować awarię w pracy pompy.
W celu przywrócenia elastyczności przeponie pompy należy zdjąć pompę, odkręcić głowicę i odłączyć przeponę od kołnierza korpusu. Następnie należy ugnieść przeponę w palcach, nie obracając jej dookoła osi, aby nie naruszyć regulacji i zmontować pompę.
Oczyścić i przemyć filtr - osadnik.
Demontaż i montaż elektromagnetycznej pompy paliwa przeprowadza się w następującej kolejności:
1. Zdjąć głowicę pompy z zaworem, w razie konieczności wymiany przepony należy wykręcić ją wraz z trzpieniem z dźwigni układu stykowego.
2. W celu uzyskania dostępu do styków przerywających obwód, należy odkręcić nakrętkę i zdjąć pokrywę z tworzywa.
3. Odkręcić z głowicy pompy dwa króćce, wyjąć z gniazd zawory i filtr.
Zdemontowane części przemyć w benzynie i sprawdzić ich stan. Uszkodzoną przeponę należy wymienić na nową, sprawdzić szczelność przylegania zaworów, oczyścić w razie potrzeby styki układu przerywającego obwód elektryczny.
Podczas montażu elektromagnetycznej pompy należy wyregulować chwilę rozwierania styków, w zależności od ruchu trzpienia przepony.
W celu przeprowadzenia powyższej regulacji należy gwintowany koniec trzpienia przepony wkręcić w kulowy przegub dźwigni układu stykowego na tyle, aby przy naciskaniu na przeponę nie następowało rozwarcie styków. Następnie wykręcić przeponę wraz z trzpieniem na tyle, by przy nacisku na przeponę styki otwierały się pewnie. Pozostałe czynności montażowe pompy elektromagnetycznej wykonuje się w kolejności odwrotnej do demontażu.
A tak wyglada wszystko w praktyce: rys.1, rys.2.

Uwagi eksploatacyjne

Nagrzewnica i urządzenia zapewniające jej pracę powinny być pewnie zamocowane do samochodu.
UWAGA!!! Przecieki paliwa z przewodów układu nagrzewczego są niedopuszczalne. Wymiana przewodów, prowadząca do zmniejszenia ich pola przekroju jest niedopuszczalne.
W czasie prac montażowo-demontażowych przy urządzeniu grzewczym ujemny zacisk akumulatora powinien być odłączony od nadwozia.
Połączenia elektryczne nagrzewnicy i elektromagnetycznej pompy paliwa z nadwoziem powinny być pewne (również pewne powinny być styki obwodów elektrycznych).
Obsługę układu ogrzewania należy wykonywać okresowo (podczas przygotowania do sezonu jesienno-zimowego), a także w miarę potrzeb.
Schemat elektryczny układu ogrzewania pokazano na rysunku 182.

Zasada działania

Elektromagnetyczna pompa paliwa tłoczy paliwo do regulatora zużycia paliwa. Paliwo przez dyszę dostaje się do komory spalania. Na osi silnika elektrycznego znajduje się wirnik tłoczący powietrze do komory palania, paliwo spada na osłonę świecy i odparowuje tworząc wraz z tłoczonym powietrzem mieszankę zapłonową. Jeśli świeca żarowa jest dostatecznie nagrzana następuje zapłon mieszanki paliwowej. Wirnik na osi silnika elektrycznego wymusza obieg powietrza które opływając komrę spalania studzi ją jednocześnie ogrzewając się.
Przełącznik temperaturowy steruje pracą świecy i silnika.
Dopływem paliwa do dyszy steruje zawór elektromagnetyczny.

CYKL PRACY:
Pracę nagrzewnicy rozpoczyna ustawienie przełącznika ręcznego w pozycję "I", zasilony zostaje punkt 3 na złączce, zaczyna pracować silnik elektryczny. Przełącznik termiczny ustawiony jest w pozycji H0 i zasila przez kontrolną spiralę oporową świecę żarową. Żarzenie kontrolnej spirali oporowej informuje o nagrzaniu świecy żarowej, wtedy należy przełącznik ręczy ustawić w pozycji "II". Zasilane są jednocześnie punkty 3 i 4 na złączce, oprócz wyżej wymienionych zaczyna pracować elektromagnetyczna pompa paliwa a elektromagnetyczny zawór otwiera dopływ paliwa do dyszy w konsekwencji paliwo dostaje się do komory spalania.
Jeżeli silnik elektryczny pracuje z odpowiednią prędkością, świeca żarowa jest dostatecznie nagrzana a paliwo dopływa w wystarczającej ilości następuje zapłon mieszanki paliwowej w komorze spalania.
Spalanie mieszanki powoduje ogrzewanie komory spalania w wyniku tego ogrzewania przełącznik temperaturowy powinien przełączyć się w pozycję H3, przełączenie to sygnalizuje zapalenie lampki kontrolnej. Przejście w pozycję H3 oznacza odłączenie zasilania świecy żarowej, spirala kontrolna i świeca żarowa gaśnie.
Teraz następuje normalna praca nagrzewnicy. Jeśli paliwo dostarczane jest nieprzerwanie i w wystarczającej ilości nagrzewnica nie powinna wygasnąć.
Koniec pracy jest procesem który początkuje ustawienie przełącznika ręcznego w pozycję "0". Pompa paliwa przestaje dostarczać paliwo do komory pływakowej regulatora zużycia paliwa, a zawór elektromagnetyczny odcina dopływ paliwa do dyszy. Wskutek braku paliwa następuje wygaszenie spalania. Przełącznik temperaturowy nadal znajduje się w pozycji H3 zasilając wentylator, pracujący wentylator chłodzi komorę spalania, wskutek jej wychłodzenia przełącznik temperaturowy przełącza się w pozycję H0 co odcina napięcie na złączce silnika - koniec pracy nagrzewnicy.

Uwagi praktyczne

Budowa nagrzewnicy także ulegała zmianom, w nieco nowszym typie jest montowane złącze wykorzystujące bimetal do którego podłączona jest żarówka kontrolna. Informuje ona o nagrzaniu nagrzewnicy. Elektrycznie żarówkę podłączamy na sztywno do plusa a do złącza montujemy kabel masy, bimetal nagrzewając się odkształca aż do momentu w którym wywołuje zwarcie styków i zamknięcie obwodu z masą - żarówka świeci. Moment świecenia możemy regulować przez wkręt ustawiający przerwę między bimetalem a masą. Zastosowanie praktyczne tego rozwiązania widzę tylko jedno, zaświecenie tej kontrolki informuje o uzyskaniu przez nagrzewnicę właściwej (dla nas) temperatury pracy, zaś brak świecenia o niedomaganiach w zasilaniu nagrzewnicy. W praktyce bowiem sami czujemy czy jest nam ciepło i decydujemy kiedy wyłączyć ogrzewanie.
Kupując używaną nagrzewnicę należy przed pierwszym rozruchem bezwzględnie przeprowadzić przegląd techniczny wszystkich elementów składowych nagrzewnicy zgodnie z instrukcją obsługi zamieszczoną powyżej.
Nawet jeśli wygląd zewnętrzny nie wskazuje na nadmierne zużycie nagrzewnicy radzę:
- sprawdzić czy komora spalania nie jest skorodowana i co najważniejsze czy jest szc...