Jestem przedszkolakiem.docx

Jestem przedszkolakiem - program adaptacyjny

mgr Urszula Kołodziejska

Przedszkole Miejskie nr 1, Mińsk Mazowiecki

WSTĘP 

Dzień, w którym dziecko trafia po raz pierwszy do przedszkola, jest bardzo ważny w jego życiu. Musi rozstać się z rodzicami i w nowym środowisku poradzić sobie samo z różnymi problemami. Z psychologii rozwojowej wiadomo, że poziom dziecka 3-letniego nie predysponuje go do samodzielnego pokonywania progów zorganizowanej instytucji, jaką jest przedszkole. U wielu dzieci wywołuje to sytuację stresową – lęk, złość, upór, gniew, którą bardzo często przenoszą na pracowników przedszkola, rodziców lub inne dzieci.
Sytuację stresową przeżywają także rodzice dzieci. Mają, bowiem oddać swoje dziecko, swój największy skarb, pod opiekę instytucji i osób obcych. Nie znają założeń i wymagań przedszkola, warunków, w jakich będzie przebywać dziecko, osób, które będą się nim zajmować. Rodzi to wiele niepokojów i wątpliwości, które podświadomie często przenoszą na dziecko. Brak podstawowej wiedzy na temat specyfiki pracy przedszkola uniemożliwia rodzicom odpowiednie przygotowanie dziecka w zakresie samodzielności oraz kształtowanie pozytywnego stosunku emocjonalnego do przedszkola.
Nauczyciele przyjmując pod opiekę nowe dzieci nie znają indywidualnych potrzeb swoich wychowanków, ich zainteresowań, sytuacji rodzinnej jak również oczekiwań rodziców w stosunku do przedszkolaka. Przedszkole jako profesjonalna placówka wychowawcza może udzielić rodzicom wsparcia przygotowując ich do udzielenia pomocy dziecku w jego adaptacji do nowego środowiska społecznego.
Żeby proces adaptacji przebiegł sprawnie i trwał jak najkrócej, musi istnieć ścisła współpraca między rodzicami a pracownikami przedszkola. Współpraca ta powinna byś przemyślana, zorganizowana, oparta na ustalonych zasadach i mająca na celu osiągnięcie określonych efektów. Na tej podstawie opracowano program adaptacyjny przedszkola włączając w swoje środowisko dziecko przy współpracy jego rodziców. Został on przygotowany jako system działań organizacyjnych i pedagogicznych, oparty na wiedzy o rozwoju dzieci oraz oczekiwaniach i wzajemnych oddziaływaniach przedszkola, rodziców i nauczycieli w celu stworzenia dzieciom lepszego startu przedszkolnego.
Program powstał na bazie podstawy programowej wychowania przedszkolnego zatwierdzonej przez MEN (Dz.U. z dnia 19 czerwca 2001 – Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001), mającej stanowić zgodnie z zaleceniami MEN dokument podstawowy przy opracowaniu innowacyjnych programów wychowania przedszkolnego. 

2. ZAŁOŻENIA PROGRAMU

Programem objęte są wszystkie dzieci, które po raz pierwszy idą do przedszkola, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci 3-letnich.
Główny cel programu to: stworzenie warunków organizacyjnych, wychowawczych i edukacyjnych do właściwej adaptacji dziecka w przedszkolu.W obrębie postawionego celu głównego wyróżnić można następujące cele szczegółowe:

w stosunku do dziecka:
- skrócenie jego adaptacji do warunków przedszkolnych,
- zmniejszenie lęku przed rozstaniem z rodzicami,
- poznanie swojej wychowawczyni i innych pracowników przedszkola,
- poznanie sal i otoczenia przedszkola,
- rozwijanie umiejętności społecznych,
- rozumienie i stosowanie norm i zasad życia w grupie
- wspomaganie dziecka w opanowaniu czynności samoobsługowych,
- przystosowanie dziecka do nowego środowiska
- wspomaganie dziecka w budowaniu pozytywnego obrazu siebie,
- nabywanie przez dziecko poczucia własnej wartości.

 w stosunku do rodziców:
- zmniejszenie lęku rodziców związanego z koniecznością oddania dzieci pod opiekę personelu przedszkola,
- ukazanie rodzicom mocnych stron, możliwości i sukcesów dziecka,
- uczulenie rodziców na sytuacje trudne, spotykane przez dziecko w przedszkolu,
- poznanie przez rodziców wychowawczyni ich dziecka i personelu przedszkola,
- integracja rodziców między sobą,
- zapoznanie rodziców z ramowym rozkładem dnia oraz pomieszczeniami przedszkola,
- zaproszenie rodziców do współpracy z nauczycielkami, budowanie wzajemnej więzi między nauczycielkami, a rodzicami i dziećmi, opartej na zaufaniu.

OCZEKIWANE EFEKTY:
Dziecko potrafi:

spokojnie rozstać się z rodzicem,przezwyciężyć obawy przed zmianą środowiska,lęk i uczestniczyć w życiu grupy,

wesoło bawić się z koleżankami i kolegami

kojarzyć pobyt w przedszkolu z radosnym i ciekawym działaniem,

z zaufaniem zwracać się o pomoc do nauczycieli i pracowników przedszkola,

przestrzegać podstawowych reguł współżycia w grupie,

zrozumieć, że pobyt w przedszkolu jest czasowy i zawsze kończy się powrotem do domu z rodzicami,

zapoznać się z pomieszczeniami, w których będzie przebywać w przedszkolu,

przestrzegać zasadę zakazu samodzielnego oddalania się od grupy

Rodzic:

·         ma poczucie bezpieczeństwa o swoje dziecko,

·         zna nauczycielki oraz personel przedszkola,

·         zna pomieszczenia, w których będzie przebywać jego dziecko

·         współpracuje z przedszkolem – zna cele i zadania,

·         wie, w co wyposażyć dziecko do przedszkola,

·         rozumie znaczenie samoobsługi i samodzielności dziecka jako warunków lepszej adaptacji w środowisku przedszkolnym,

·         obserwuje swoje dziecko na tle rówieśników,

·         wie, w jaki sposób pomóc dziecku pokonać „próg przedszkola”

·         nawiązuje aktywną współpracę z przedszkolem.

Nauczyciel:

·                      poznaje dzieci, którymi będzie się opiekował,

·                      zna środowisko domowe dzieci,

·                      planuje pracę w oparciu o wyniki obserwacji zachowań dzieci,

·                      zna oczekiwania rodziców wobec przedszkola. 

3. METODY PRACY WYKORZYSTYWANE PODCZAS REALIZACJI PROGRAMU
Dla osiągnięcia realizacji założonego głównego celu programu, czyli zapewnienie warunków szybkiej adaptacji dziecka w przedszkolu wskazane jest stosowanie kilku proponowanych metod.Są to:

·          elementy metody Pedagogiki Zabawy, ułatwiające integrację grupy,

·         elementy metody Ruch Rozwijającego W. Scherborne

·         zabawy i ćwiczenia ruchowe

·         opowieści ruchowe,

·         wybrane metody aktywne: zabawy w kręgu, drama, improwizacja, burza mózgów,

·         zabawy naśladowcze,

·         tańce integracyjne (KLANZA)

·         opowiadania, bajki, inscenizacje,

·         techniki relaksacyjne.

Dziecko za pomocą tych metod, poprzez podstawową formę aktywności, jaką jest zabawa, zdobywa nowe umiejętności, uczy się współżycia w grupie rówieśników i współdziałanie z nimi, mając jednocześnie zapewnione poczucie bezpieczeństwa.
Program zapewnia nauczycielom dużą swobodę działania i nie ogranicza ich inwencji.

4. TREŚCI PROGRAMOWE:

·                      poznanie nowego środowiska,

·                      poznanie zasad warunkujących bezpieczeństwo na terenie przedszkola
- poznanie rozkładu pomieszczeń przedszkolnych,
- omówienie zasad poruszania się po nich, uważne chodzenie po schodach, korzystanie z poręczy,
- nieoddalanie się od określonych pomieszczeń i miejsc zabaw,
- przestrzeganie zakazu brania do ręki rzeczy znalezionych, czy otrzymanych od osób nieznanych,

·                      przestrzeganie zasady „mówimy umiarkowanym głosem”, unikanie wydawania dźwięków ostrych,

·                      wdrażanie do opanowywania własnych gwałtownych reakcji emocjonalnych np.: głośny, histeryczny płacz,

·                      przezwyciężanie lęku, obaw i oporu,

·                      dochodzenie do samodzielności w ubieraniu, rozbieraniu się, spożywaniu posiłków i korzystaniu z łazienki,

·                      uczenie się używania zwrotów grzecznościowych w określonych sytuacjach: dzień dobry, do widzenia, proszę, przepraszam, dziękuję,

·                      wspólne porządkowanie zabawek w sali po skończonej zabawie,

·                      wyrabianie nawyku uprzejmego witania się z kolegami spotkanymi w szatni, na podwórku,

·                      słuchanie nauczycielki, podchodzenie na jej przywołanie,

·                      poznanie i przystosowanie do określonego rytmu dnia,

·                      zapoznanie z zasadami, regułami i normami obowiązującymi w grupie przedszkolnej,

·                      integracja w grupie,

·                      wprowadzenie w świat wartości ogólnoludzkich. 

5. FORMY DZIAŁAŃ ADAPTACYJNYCH

1. Spotkanie organizacyjne z rodzicami: 

·                      zapoznanie z nauczycielami, 

·                      zapoznanie z budynkiem i ogrodem przedszkolnym, 

·                      zapoznanie z harmonogramem pracy przedszkola, 

·                      przygotowanie dla rodziców ankiet informacyjnych  o dziecku, 

·                      wywieszenie wyprawek.

Bal integracyjny dla dzieci w ogrodzie. Czerwiec 08

2. Zorganizowanie "Dni otwartych przedszkola" :

·                      zapoznanie z budynkiem i ogrodem przedszkolnym,

·                      zapoznanie dzieci z nauczycielkami,

·                      udział dzieci w zabawach i zajęciach zespołowych oraz indywidualnych na sali,

·                      zorganizowanie warsztatów plastycznych dla dzieci,

·                      stworzenie serdecznej atmosfery sprzyjającej zdobyciu  zaufania dzieci i ich rodziców do naszego przedszkola. Sierpień 08 

3. Powitanie dzieci:

·                      zapoznanie dzieci z rozkładem dnia w przedszkolu,

·                      zwiedzanie przedszkola: zapoznanie z rozkładem sali, szatni, łazienki, holu,

·                      oswojenie dzieci z nowym dla nich miejscem i zapewnienie      poczucia bezpieczeństwa,

·                      umożliwienie rodzicom przebywania razem z dziećmi na sali - wspólne zabawy. Wrzesień 08

4.  Zorganizowanie spotkania organizacyjnego z rodzicami.

 Zapoznanie rodziców z :

·                      harmonogramem dnia dzieci w tej grupie,

·                      Podstawą Programową oraz przyjętym przez placówkę programem ABC... Program Wychowania Przedszkolnego XXI wieku,

·                      Planem dydaktyczno - wychowawczym na bieżący rok szkolny,

·                      Książkami do pracy indywidualnej.

Wybór przedstawicieli Rady Rodziców .   Ustalenie terminów kontaktów indywidualnych z rodzicami. Wrzesień 08

5. Aktualizowanie tablicy informacyjnej dla rodziców, zamieszczając :

·                      propozycje zadań edukacyjnych i wychowawczych do pracy z dziećmi na dany miesiąc,

·                       stopień ich realizacji,

·                      repertuar wierszy i piosenek do pracy z dziećmi

·                      aktualności z życia grupy (zdjęcia z imprez i uroczystości grupowych) ,

·                       propozycje literatury pedagogicznej np. dotyczącej adaptacji i rozwoju emocjonalno-społecznego dzieci w wieku przedszkolnym, (oraz inne aktualne tematy). Cały rok

6. Zorganizowanie cyklu spotkań integracyjnych dla całej grupy, w celu lepszego poznania się dzieci i wykształcenia w nich poczucia przynależności do wspólnoty grupowej.

Stopniowe włączanie dzieci do wspólnych działań grupowych.Wrzesień/Październik 08

7. Nawiązanie stałej współpracy z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, w celu umożliwienia rodzicom indywidualnych kontaktów z psychologiem, pedagogiem i logopedą –prelekcje specjalistów wg potrzeb i zainteresowań rodziców 

Systematyczna współpraca z logopedą .Cały rok.

8. Organizowanie zajęć otwartych dla rodziców: 

·                      umożliwienie obserwacji dzieci na tle grupy rówieśniczej,

·                      zaprezentowanie rodzicom metod pracy z dziećmi. Cały rok.

9. Organizowanie uroczystości i imprez przedszkolnych w celu zintegrowania rodziców z przedszkolem:

·                      Święto Pluszowego Misia,

·                      Wigilia i spotkanie z Mikołajem,

·                      Bal Karnawałowy,

·                      Dzień Babci i Dziadka,

·                      Zabawy z Mamą i Tatą,

·                      Dzień Dziecka. 

Zaprezentowanie efektów pracy nauczycieli z dziećmi. Cały rok.

10. Propagowanie utworów literackich, zabawek i zabaw podkreślających pozytywne wartości: dobro, przyjaźń, pomoc, życzliwość. Cały rok.

11. Aktywny udział w spotkaniach z teatrem i koncertach muzycznych oraz przedstawieniach organizowanych przez starszych kolegów.  

Udział w akcjach charytatywnych organizowanych na terenie przedszkola. Cały rok.

12. Zebrania z rodzicami: 

·                      informowanie rodziców o postępach dzieci,

·                      uzyskiwanie od rodziców informacji dotyczących problemów adaptacji dziecka.  

Wrzesień 08, styczeń 09, czerwiec 09

13. Wprowadzenie czytania globalnego metodą I. Majchrzak:

·                      wskazywanie wizytówki z własnym imieniem i imieniem  kolegi,

·                      odczytywanie napisów globalnych,

·                      nazywanie wybranych liter,

·                      prowadzenie ćwiczeń słuchowych i artykulacyjnych.  

Styczeń – czerwiec 09.

14. ...