Etyka ogólna- wykłady; ks. prof. dr hab. R. Moń
¾ nieszczęść pochodzi ze złego rozumienia wolności. Czyn nie wolny nie rozumiemy jako moralny.
1) Tomiści
Nie ma pożądania bez poznania. Muszę coś poznać, żeby tego pożądać. Pożądanie rozumiemy, jako łacińskie apetito.
2) Szkotyści
Wcale nie musi być tak, że człowiek pożąda tylko to co zna.
Nie ma czysto wolitywnego doznania.
Uczuciowość:
a) czynnik poznawczy
b) czynnik pożądawczy
c) czynnik fizjologiczny
Od różnych stron się zaczyna pożądanie. Różnie się to aktualizuje (ludzka uczuciowość). Aktualizacje nazywamy temperamentami.
o Pierwsze pożądanie – choleryk
o Pierwsze poznanie - flegmatyk
Trudno określić, jak dokładne powinno być poznanie, aby było pożądanie.
W porządku ontologicznym pierwsze jest poznanie, bo jego przedmiot jest bardziej ogólny.
Między poznaniem, a pożądaniem zachodzi jeszcze jeden związek: jeżeli coś jest na równi z nami lub powyżej nas w hierarchii bytowej to bardziej jesteśmy w stanie pożądać niż poznać.
Poznanie i pożądanie są dziedzinami ludzkiej działalności. Ich związek jest dość luźny. Nawet jeśli człowiek coś pozna, to niekoniecznie musi pożądać.
Nie ma pełnej wolności (Krapiec):
60-40% - determinanty w życiu
40-60% - autodeterminanty
Już średniowieczni filozofowie wydzielili necesitas naturalis, czyli konieczność wynikającą z natury. Natomiast necesitas fibis, to konieczność celu.
Współczesny człowiek uważa, że jego zakres wolności jest tym większy im większa jest skala wyboru. Swoboda podejmowania decyzji jest elementem warunkiem koniecznym wolności, ale nie wystarczającym. Np. dziecko umie liczyć do 100 i ma nieskończenie wiele wyborów , jeśli zada mu się pytanie: Ile to jest 6x7? Po nauczeniu tabliczki mnożenia dziecko odpowiada, że jest to 42.
Pozbawienie możliwości błędu. Wolność wtedy się nie zmniejsza wraz ze zrozumieniem wyboru.
Ricoeur używa definicji wolności i twierdzi, że jest to odyseja z krainy ślepego zawierzenia do krainy realności.
1
filozofiauksw