Strategia zakupowa
„Plans are nothing – planning is everything „ Strategia Zakupowa jest analogiczna do Strategii biznesowej. Obie – jeśli sa poprawnie skonstruowane – kreuja przewage konkurencyjna, przynoszca wymierne zyski. Podobnie jak biznes plan, strategia zakupowa odzwierciedla zrozumienie ekonomi danego sektora przemysłu.gotowa strategia – czyli wynik procesu rozwoju i planowania strategi jest w oczywisty sposób rzecza bardzo użyteczna, ale rzeczą najbardziej wartosciowa jest proces sam w sobie, tzn. zaistnienie tego procesu. Prawidlowy proces konstruowania strategii wymaga wielofunkcyjnego zespłlu który rygorystcznie przeglada istniejaca baze dostawców i determinuje dlugo-terminowe spojrzenie na decyzje zakupowe. Niezmiernie waznym elementem poprawnej strategi jest zistnienie multifunkcjonalnego (R&D, Operations, procurement, matketing) buy-in – zrozumienia i akceptacji – strategii dla danego obszaru zakupowego i dostawcy.
1. Traktuj racjonalizację bazy dostawców jako rezultat a nie celWiększość zarządzających lubi mieć mierzalne procesy i jasno zdefiniowane mierniki (sukcesu) tych procesow – i np. liczba redukcji dostawców często jest w naturalny sposób takim miernikiem. Jednak redukcja liczby dpstawcow powinna być zawsze rezultatem optymalizacji bazy dostawcow a nie celem samym w sobie – zamiana 30 dostawcow na 1 dystrybutora oferujace te same czesci ale z dodatkowa marżą nie daje tak naprawde żadnych dodatkowych korzysci dla firmy….2. Twórz i używaj wielofunkcyjnych zespołów WYKRES p.15Tworzenie strategii zakupowych powinno być traktowane jako umiejętność (calej) organizacji a nie jako specyficzne, jedno z wielu, zadań zakupów. Wielofunkcyjne zespoły mają 2 bardzo ważne zalety:zaangażowanie ludzi z różnych cześci biznesu/organizacji prowadzi do tworzenia bardziej kreatywnych i odpowiednich dla firmy rozwiazańjednocześnie – angażując różne funkcje organizacji w etap tworzenia strategi – od razu inicjujemy wymagana akceptacje (buy-in) dla danej strategii w ramach calej firmy – co może być trudne lub nawet niemożliwe do przeprowadzenia przy stworzeniu Strategii tylko w ramach wąskiego zespołu zakupów. W praktyce oznaczałoby ze taka strategia jest po prostu błędna z punktu widzenia firmy…wykres pokazuje ze nie jest to sprawa prosta i rożne funkcje w rożnym stopniu sa angażowane w proces tworzenia strategii…3. W razie potrzeby, koordynuj aktywności i komunikację także pomiędzy różnymi regionami i BU’sPomimo coraz bardziej modnego trendu globalnego podejscia consolidujacego pottzeby poszczegolnych BU’s w celu zmaksymalizowania sily negocjajcyjnej, nie zawsze jest to najlepsze podejscie. Wiele mozliwosci (okazji) może byc efektywnie zaanilowane i zastosowane tylko przy duzym zaangazowaniu na poziomie BU- np.. poprawa zarzadzania supply chain, albo zwiekszenie innowacyjnosci dostawcy…. Najlepszym podejsciem jest tu odpowiednie wywazenie obu podejsc, i zawsze będzie to troche rozne podejscie (tzn. bardziej lokalne lub bardziej globalne) dla roznych obszarow zakupowych…4. Pamiętaj o uchwyceniu perspektywy (globalnej)Duzo Strategi bazuje na zastanej bazie dostawcow i skupia się tylko na racjonalizacji stanu zastanego. Omijamy w ten sposób dwie bardzo wazne rzeczymozliwosc zaistnienia dostawcy lub technologi która nie jest do tej pory znana/obecna w firmiemozliwosc benchamarku z najlepszymi podmiotami na rynkach (globalnych…)5. Przeprowadź analizę TCOPrawidlowa (efektywna Strategia nie skupia na wylacznie redukcji ceny… zamiast tego skupia się raczej na polepszenu efektywnosci w calym obszarze kosztow i mozliwosci danej kategorii zakupowej… Bardzo często wymaga to kompromisow, np.. znalezienie dostawcy tanszych materialow do produkcji na drugim kontynencie może nie stanowic problemu, ale zwiazany z tym wzrost kosztow logistycznych może spowodowac ze caly proces nie bedzie generowal zadnych oszczednosci a wrecz straty – mimo ze cena jednostkowa materialu będzie nizsza!6. Podziel całkowite wydatki w danej kategorii na mniejsze elementy składowe jest to praktyczna odpowiedz na odwieczny problem kazdej strategi – nie można mieć wszsytkiego, nie można jednoczesnie zjesc ciastka i mieć ciastko… Dzielac cala kategorie zakupowa objeta dana strategia na mniejsze fragmenty, możemy latwiej zidentyfikowac kluczowe czynniki i sprobowac znalezc kompromisowe podejscie…. Odnoszac się do poprzedniego przykladu, kiedy dostawca LowCost powodowal nieoplacalne zwiekszenie kosztow logistycznych – magazynowania i ryzyka out-of-stock – przy analizie poszczegolnych skladowych tej kategori zakupowej może się okazaco się ze można i zjesc ciastko i je mieć!! czy np.. można wyselecjonowac takie czesci lub materialy, których zuzycie jest bardzo latwe do przewidzenia i zaplanowania, i te materialy bez problemu mogą być dostarczane przez LowCost supplier bez nadmiernego zwiekszenia kosztow logistycznych. Pozostala – trudno przewidywalna – grupa materialow pozostaje u lokalnych dostawcow…7. Kwantyfikuj benefity Oczywistym celem kazdej startegi zakupowej jest zmaksymalizowanie wartosci dodanej (korzysci) danego zakupu. W praktyce mze to być trudne do zmierzenia, ale zawsze pownnismy dozyc do prob efektywwnego zdefiniowania i zmierzenia wartosci dodanej… (np.. czas reakcji..)
Strategia zakupów
Przedsiębiorstwa zakupują surowce i materiały o różnym stopniu przetworzenia i technicznej gotowości zastosowania. Różnorodność asortymentu wymusza odpowiednie podejście do procesu planowania i organizacji zakupów.
**Wybrane grupy przedmiotów zakupu:
· surowce i materiały wyjściowe, podlegające w danym przedsiębiorstwie przetwarzaniu w procesach aparaturowych bądź obróbczych,
· półfabrykaty podlegające obróbce,
· gotowe elementy kooperacyjne, montowane w wyrobach finalnych przedsiębiorstw,
· specjalizowane podzespoły i zespoły,
· materiały powszechnego zastosowania,
· paliwa stałe, płynne, gazowe, a także – energia cieplna, elektryczna i inna.
**Funkcje procesu zakupu:
· ustalenie zakresu stałych powiązań kooperacji biernej tzw. lean managment i wiążącej się z nią koncepcja outsourcingu * czyli produkcja własna czy zakup?,
· planowanie potrzeb materiałowych i sterowanie zapasami,
· organizowanie dostaw w powiązaniu z potrzebami produkcji i informacjami płynącymi ze stosowanych metod sterowania zapasami,
· wybór źródeł zakupu i dostawców.
** Normatywne strategie zakupowe:
Strategie pozyskiwania dóbr względem liczby dostawców tj. cztery strategie:
· jeden dostawca (single sourcing),
· jeden dostawca będący zarazem monopolistą w odniesieniu do nabywanego produktu (sole sourcing),
· dwóch dostawców (dual sourcing),
· wielu dostawców (multiple sourcing).
·
Strategie zakupowe uwzględniające przedmiot zakupu, tj. dwie alternatywne strategie:
· zakupy pojedynczych elementów (unit sourcing),
· zakupy modułów (modular sourcing).
Strategie zakupowe wyodrębnione ze względu na geograficzny obszar penetracji, podstawowymi strategiami są:
• zakupy lokalne (local sourcing),
• zakupy krajowe (domestic sourcing),
• zakupy globalne (globar sourcing).
Strategie uwzględniające lokalizację dostawy, tj. dwie strategie:
• dostawcy zewnętrzni (external sourcing),
• dostawcy wewnętrzni (internal sourcing).
Strategie uwzględniające czas dostawy:
• dostawy do magazynu powiększające istniejące zapasy (stock sourcing),
• dostawy zgodnie z zasadami pull („ssanie”) i just-in-Time – bezpośrednio na odpowiednie stanowisko produkcyjne.
Strategie uwzględniające podmiot zakupów:
• zakupy indywidualne,
• zakupy wspólne.
Strategie pozyskiwania dóbr uwzględniające charakter powiązań między sprzedającym a kupującym – dominującymi początkowo strategiami dotyczącymi relacji między dostawcą a odbiorcą były zasady konkurencji cenowej i jakościowej. Dopiero z czasem (w latach80.) zaczęły się krystalizować idee logiczne (supply chai management i pipeline management), zakładające ścisłą współpracę, a nawet strategiczne partnerstwo kontrahentów.
Marketingowe strategie zakupowe, wykorzystujące następujące narzędzia marketingu zakupów: pozyskiwanie produktu, kanały dostaw, kontrakty z dostawcami, usługi przy- i poza zakupowe, ceny.
Mafri