Prawo ochrony środowiska
I wykład 30.09.07r.
Wykładowca – G. Dobrowolski
Egzamin – 3 pytania opisowe, wybieramy dwa, 30 min.
Przed egzaminem otrzymamy zagadnienia do opracowania
Literatura – Aleksander Lipiński „Prawo ochrony środowiska” – będzie w listopadzie nowe wydanie i z tego należy korzystać.
- 1967r. raport u Tanga na zlecenie Organizacji Narodów Zjednoczonych. Raport ten stwierdzał, że jest bardzo źle ze środowiskiem.
Nowożytne prawo ochrony środowiska.
Trzy metody regulacji
1. metoda cywilna – podmioty są formalnie sobie równe. Regulacja cywilna = regulacja sporu.
- art. 144 kc przepisy co do zapobiegania naruszania środowiska
- art. 415 kc trudne do wykazania, dot. ponoszenia odpowiedzialności.
- art. 435 kc odpowiedzialność na zasadzie ryzyka.
2. metoda karno-prawna – polega na sankcji karnej, na zachowaniach sprzecznych z ustawą.
- jest rozdział dot. przestępstw przeciwko środowisku
- wykroczenia za naruszenie środowiska
3. metoda administracyjna – metoda władztwa admini-go, gdzie organom władzy publicznej przyznano kompetencje jednostronnego, władczego rozstrzygania o prawach i obowiązkach obywatela. Istnieją trzy instrumenty prawne:
· instrument o charakterze reglamentacyjnym – pozwolenia, koncesje, zezwolenia .
· instrument o charakterze planistyczno-programowym – akty o charakterze generalnym, akty prawa miejscowego określające sposób korzystania ze środowiska.
· instrument o charakterze ekonomicznym – do których zaliczamy opłaty, opłaty podwyższone, kary pieniężne, zróżnicowane stawki danin publicznych.
95 % regulacji prawa ochrony środowiska to są to regulacje o charakterze administracyjnym, uzupełnione regulacjami z zakresu prawa cywilnego i karnego.
Ustawa – Prawo ochrony środowiska z dnia 27.04.01r.
- reguluje istotne zagadnienia ochrony środowiska np. oceny oddziaływania na środowisko, pozwolenia emisyjne, opłaty i kary pieniężne.
- stanowi lex generalis w odniesieniu do pozostałych aktów zaliczanych do szeroko rozumianego prawa ochrony środowiska, odsyłając do poszczególnych regulacji, szczegółowo.
Katalog zasad prawa ochrony środowiska
1. Zasada zrównoważonego rozwoju
2. Zasada prewencji – zapobiegania
3. Zasada ostrożności
4. Zasada „zanieczyszczający płaci”
5. Zasada planowania ochrony środowiska
6. Zasada tzw. partycypacji społecznej
7. Zasada jawności dostępu do informacji o środowisku
8. Zasada legalizmu (prymatu ochrony środowiska)
Zasada legalizmu (prymatu ochrony środowiska)
- zasada ta mówi, że decyzja administracyjna wydana z naruszeniem przepisów dot. ochrony środowiska jest nieważna tj. art. 11 Ustawy w/w.
( Istotne naruszenie prawa – tj. decyzja wydana z rażącym naruszeniem prawa, przez organ nieupoważniony, jest niewykonalna, kiedy przepis pr. tak stanowi )
Realizacja zasady o jawności – art. 7 to powszechne prawo do informacji o środowisku.
Ustawa incydentalna wprowadziła dwa zakresy
· zakres podmiotowy do informacji- jest najwyższy
- prawo to przysługuje każdemu. Nie musimy być obywatelem polskim, nie musimy przedstawiać zakresu prawnego
· zakres przedmiotowy do informacji
- czyli jakie informacje podlegają udostępnieniu
- art. 19 ust. 2 – zawiera katalog takich informacji, który jest katalogiem nie zamkniętym, gdyż ustęp 3 art. 19 stwierdza, że udostępnieniu podlegają inne informacje, które posiada organ.
Istnieją pewne wyłączenia o charakterze obligatoryjnym i fakultatywnym.
Wyłączenia obligatoryjne :
- organ nie udziela informacji związanych z toczącym się postępowaniem sądowym, karnym, dyscyplinarnym, jeśli ujawnienie tych informacji ma wpływ na toczące się postępowanie,
- odmawia się udzielenia informacji, które mogą naruszyć przepisy o ochronie danych jednostkowych w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej ( tj. imię, nazwisko, adres i inne ),
- odmawia się udzielenia informacji których ujawnienie może zagrozić środowisku
- odmawia się udzielenia informacji dostarczonych przez osoby trzecie, które nie musiały ich dostarczać a nie zastrzegły ich udostępniania,
- odmawia się udzielenia informacji, jeżeli może to naruszyć prawa patentowego i autorskiego.
Informacje fakultatywne – informacje, które są w trakcie opracowywania bądź przeznaczone do wew-go komunikowania się, w tedy organ może odmówić udzielenia informacji lub jeśli wniosek o udzielenie informacji został sformułowany w sposób zbyt ogólny bądź też w sposób niemożliwy do spełnienia.
Tryb dostępu do informacji :
1. Tryb pisemny
2. Tryb ustny
- wniosek trzeba składać zawsze, może on być złożony pisemnie lub ustnie.
Tryb pisemny jest zasadą, wymaga wniosku na piśmie.
Informacja musi być dostarczona wnioskodawcy na piśmie bez zwłoki, w ciągu miesiąca lub do 2 m-cy w sprawach szczególnie skomplikowanych, oczywiście trzeba powiadomić o tym wnioskodawcę i napisać co jest skomplikowane.
Koszty – organ może żądać za udostępnienie informacji, opłatę ( do pewnej wysokości). 4 zł – kserokopie, 10 zł – nagranie cyfrowe.
Szczegółowe stawki – Rozporządzenie Ministra .........
Wniosek ustny – dot. tych informacji, które nie wymagają poszukiwania, dot. przede wszystkim danych zawartych w tzw. publicznie dostępnych wykazach. Każdy organ ma mieć taki wykaz. Informacja musi być udzielona w tym samym dniu.
Odmowa udzielenia informacji w każdym przypadku jest w formie decyzji admini-ej, chodzi o możliwość instancyjnej, sądowej kontroli dostępu do informacji.
Partycypacja publiczna – udział społeczeństwa w niektórych postępowaniach dot. środowiska.
Społeczeństwo nie jako strona postępowania a jako głos ludu.
Kto będzie stroną w postępowaniach dot. środowiska?
Aby postępowanie się toczyło przepis prawa musi tak nakazać np.:
- postępowanie w sprawach wydania pozwolenia zintegrowanego,
- postępowanie w sprawie zew-go planu operacyjno – ratowniczego,
- postępowanie w trakcie którego sporządzony jest raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisku, postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Trzy formy partycypacji społecznej:
1. składanie uwag i wniosków w postępowaniu. Przed wydaniem rozstrzygnięcia z udziałem społeczeństwa organ musi zapewnić możliwość składania przez społeczeństwo uwag i wniosków.
2. instytucja rozprawy administracyjnej otwartej dla społeczeństwa.
3. udział w postępowaniu organizacji ekologicznych
Procedura
a). gdy wpłynie wniosek o wydanie rozstrzygnięcia ,
b). wniosek zamieszczony jest w publicznie dostępnym wykazie – BIPiE.
c). podanie przez organ do publicznej informacji np. wpływ wniosku, o zawieszeniu go w dostępnym wykazie i możliwości zapoznania się z tym wnioskiem, podanie terminu - 21 dni, w którym może składać uwagi lu wnioski - propozycja.
- zamieszczenie w Internecie,
- sposób zwyczajowo przyjęty,
- prasa lokalna,
- jeżeli siedziba organu znajduje się na
- organ rozpatruje te uwagi i wnioski ale nie jest nimi związany.
II wykład 24.11.07r.
Oceny oddziaływania na środowisko:
I kierunek – oceny oddziaływania na środowisko rożnego rodzaju dokumentów planistycznych i in.
II kierunek – procedury oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć. Polega to na uzyskaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięć
+ uzupełnienie o formę. Postępowanie transgraniczne wynika z międzynarodowe Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko – Konwencja ESPO.
Przedsięwzięcie – inwestycja budowlana, bądź inna ingerencja w środowisko polegająca na budowie, rozbiórce, wydobywania kopalin (art. 46 ) która wymaga jednej z decyzji o których mowa w art. 46 ust 4 Ustawy o ochronie środowiska.
Uzyskanie w/w decyzji, pozwolenia , wymagają tylko te przedsięwzięcia, mogące znacząco oddziaływać na środowisko oraz przedsięwzięć innych mogących znacząco oddziaływać na środowisko, ale mogących na to środowisko wpłynąć jeśli ów wpływ obejmie tzw. obszary Natura 2000.
- nie jest określeniem opisowym a normatywnym nazwa własna art. 51 ustęp 1 pkt. 1,2 Ustawy.
Przedsięwzięcia te dzielą się na dwie grupy:
1. „bardzo szkodliwe dla środowiska”
2. „mniej szkodliwe dla środowiska”
Na podstawie art. 51 ust 8 Ustawy zostało wydane rozporządzenie, które wylicza te przedsięwzięcia, które bardzo lub mniej są szkodliwe dla środowiska.
Przedsięwzięcie dla grupy I – sporządzenie raportu jest obligatoryjne, natomiast do grupy II – fakultatywne.
Wojewoda właściwy jest w sprawach z grupy I – wg starych przepisów
Sejmik województwa w sprawach generalnych – wg nowych przepisów
Marszałek Woj., starosta w sprawach indywidualnych
Rada Powiatu – w sprawach generalnych
Wójt, burmistrz, prezydent miasta jest właściwy dla osób fizycznych nie będących przedsiębiorstwem.
Obszar Natura 2000 – przedsięwzięcie grupy I i II – jest wymagana decyzja.
Dopuszczalne jest przedsięwzięcie, które oddziaływuje na środowisko Natura 2000 jeżeli:
· jest to uzasadnione nadrzędnym celem o charakterze społecznym lub gospodarczym i brak jest rozwiązań o charakterze alternatywnym.
W takiej sytuacji, jeżeli będzie zgoda na takie przedsięwzięcie to trzeba przeprowadzić kompensację przyrodniczą.
Co do zasady decyzje te wydaje :
- wójt, burmistrz, prezydent miasta a w niektórych przypadkach może być starosta lub wojewoda.
Wszczęcie postępowania w sprawach wydania decyzji o uwarunkowaniach środowiska - będzie następowało w różny sposób co zależy czy będziemy mieć doczynienia z przedsięwzięciem z grupy I, II czy Natura 2000.
Raport – opracowanie o charakterze inżyniersko przyrodniczym, który w sposób precyzyjny określa jakie skutki wywrze na przyrodę .
1. streszczenie w języku niespecjalistycznym i muszą być zawarte warianty realizacji przedsięwzięcia, co do zasady 3:
a). wariant proponowany przez wnioskodawcę
b). wariant ekologiczny
c). analiza wariantu zero, polegającego na niepodejmowaniu przedsięwzięcia.
Grupa I – sporządzenie raportu jest obligatoryjne
Grupa II – organ w drodze postanowienia określa co powinien raport zawierać.
Grupa III – Natura 2000 – jeżeli organ prowadzący postępowanie uzna , że dana budowa, przedsięwzięcie może wpłynąć na Naturę 2000 zawiesza postępowanie i na podstawie postanowienia określa, że należy mieć zgodę, decyzję uwarunkowania środowiska.
Ustawa przewiduje szereg współdziałań:
§ uzgodnienia z właściwym inspektorem sanitarnym, powiatowym lub wojewódzkim,
§ uzgodnienia z organem ochrony środowiska tj.: starosta, w przypadku przedsięwzięć z gr. I to wojewoda.
Obszarowe formy ochrony środowiska – są dwa:
1. obszary ograniczonego użytkowania oraz nowość w polskim prawie tj.: strefy przemysłowe.
2. obszary te tworzy się w sytuacji jeżeli pomimo zastosowania środków ochrony, następuje przekroczenie dopuszczalnego oddziaływania , poza terenem władającym instalację ma tytuł prawny – spalania odpadów, składowisko odpadów.
Gr. I – obszar tworzy wojewoda w drodze rozporządzenia
Gr. II – starosta
Skutek I tworzenia obszaru ograniczonego użytkowania :
- na obszarze ograniczonego użytkowania można wprowadzić różnego rodzaju nakazy i zakazy jego gospodarowania, wynikające z tego oddziaływania
- odszkodowanie – wykup nieruchomości .
Strefy przemysłowe pozwalają w świetle prawa przekraczać dopuszczalne oddziaływanie .
Właściciel może wystąpić do wojewody o utworzenie strefy przemysłowej a jeżeli są sąsiedzi to musi być ich zgoda.
Po ustanowieniu strefy przemysłowej będzie dopuszczalne przekraczanie oddziaływania na środowisko ale nie może zagrażać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zdrowiu i życiu.
Pozwolenie emisyjne
Ustawodawstwo przyznaje sobie prawo ograniczania tych emisji.
Art. 180 ustawy ochrony środowiska – decyzje emisyjne:
§ wprowadzenie ścieków do wód i ziemi - jest potrzebne
§ wprowadzenie zanieczyszczeń do powietrza pozwolenie
§ wytwarzanie odpadów
Pozwolenie może być wydawane jako :
§ pozwolenie sektorowe
§ tzw. pozwolenie zintegrowane
Pozwolenia :
- gr. II wojewoda – pozwolenie na 10 lat jako decyzja admini-na
- starosta
Decyzje spełniają rolę aktów admini-no - rzeczowych .
Udzielenie pozwolenia może być uzależnione od zabezpieczenia roszczeń.
Trzy formy zabezpieczenia:
o depozyt
o gwarancja bankowa
o polisa ubezpieczeniowa
Pozwolenie zintegrowane – określa ono w jednej decyzji wszystkie rodzaje niekorzystnego oddziaływania na środowisko. Aby otrzymać takie pozwolenie trzeba spełnić pewne kryteria:
1. wnioskodawca nie narusza żadnych standardów emisyjnych
2. musi wykazać, że do swojej działalności wykorzystuje BAT, musi być technologia najlepsza z możliwych, przy uwzględnieniu finansowych i technicznych możliwości wprowadzenia technologii,
3. wnioskodawca musi uiścić opłatę rejestracyjną nie przekraczającą 3 tys. zł.
Pozwolenie sektorowe – ustawodawca przyjął koncepcję, iż pozwolenia wymaga wprowadzenie zanieczyszczeń do powietrza z instalacji. Nie wymagają pozwolenia grawitacyjne instalacje wentylacyjne.
Postępowanie kompensacyjne – należy zwrócić się z wnioskiem o przyznanie pozwolenia oraz musi przedstawić, że emisja zmniejszyła się .
Decyzja stanie się wykonalna................. (parz książka ).
III wykład 9.12.07r.
Ekonomiczne instrumenty ochrony śro...
tolduniu