ZESTAW 1 historia.doc

ZESTAW 1

PYT.1 Podaj przyczyny upadku cesarstwa zachodniorzymskiego w 476 r.

ü              Zdetronizowanie ostatniego cesarza rzymskiego przez Odoakera (wodza barbarzyńskich najeźdźców Ostrogotów),

ü              Brak stabilnej władzy cesarskiej, częste wybory uzurpatorów wynoszonych na tron przez armię

ü              Upadek znaczenia miasta Rzym- w 330r. Konstantyn Wielki uczynił Konstantynopol 2 stolicą i zrównał go z Rzymem

ü              Kryzys gospodarczy- upadek miast, inflacja, „psucie monety”, wysokie podatki ściągane brutalnymi metodami, podziały latyfundiów na mniejsze działki oddawane w dzierżawę kolonom

ü              Grabieżcze najazdy barbarzyńców w III w.

ü              Brak wojen- stąd mniejsza liczba niewolników, czyli brak rąk do pracy; przywiązanie chłopów do ziemi, którzy oddawali się pod opiekę możnym- w konsekwencji brak wolnych chłopów do wojska i zasilanie armii rzymskiej przez barbarzyńców

ü              Wielka wędrówka ludów(IV-V w.)

·          Hunowie uderzyli na Gotów nad Morzem Czarnym, opanowali Nizinę Panońską, w V w. Złupili Italię i Galię

§          Wizygoci rozgromili wojska rzymskie pod Adrianopolem w 378r.; w V w. podbili Hiszpanię

·          Wandalowie zajęli Afrykę Północną, w 455r. zniszczyli Rzym

·          Ostrogoci opanowali Bałkany, Frankowie Czarnym, opanowali Nizinę Panońską, w V w. Złupili Italię i Galię

PYT.2 Przywileje szlacheckie w Polsce – ich rola w kształtowaniu pozycji polityczno-gospodarczej szlachty w XV-XVI wieku.

Przywileje nadawane szlachcie osłabiały władzę i możliwości króla.

PYT.3 Geneza faszyzmu włoskiego

ü              Benito Mussolini w 1919r. zorganizował Włoskie Związki Bojowe i bojówki „czarne koszule”; terror wobec opozycji socjalistycznej, idea Wielkich Włoch; obietnica poprawy sytuacji ekonomicznej i zaprowadzenia porządku w państwie

ü              „marsz na Rzym” (X 1922r.)- król Emanuel III powierzył Mussoliniemu funkcję premiera; parlament dał mu na rok urząd dyktatora; zmiana ordynacji wyborczej- w kolejnych wyborach zwyciężyli faszyści

ü              Rozwiązano wszystkie partie polityczne, ograniczono rolę parlamentu na rzecz Wielkiej Rady Faszystowskiej; dyktatura Narodowej Partii Faszystowskiej, bezwzględne posłuszeństwo partii jej wodzowi (Duce)

ü              Korporacje- związki pracowników i pracodawców tej samej branży organizowane przez państwo ; opieka państwa nad rodziną, rozbudowane ustawodawstwo socjalne; zakaz strajków

ü              Wzrost poziomu gospodarczego- roboty publiczne, rozbudowa przemysłu ciężkiego, modernizacja rolnictwa, zagospodarowanie nieużytków (osuszanie bagien pontyjskich)

ü              Konkordat z Watykanem w 1929r.- papież uzyskał suwerenność w Watykanie w zamian za specjalną pozycję Kościoła w państwie i szkolnictwie

ü              Polityka zagraniczna- mocarstwowe plany stworzenia imperium; zajęcie Entiopii, wyspy Korfu, Albanii; wspólna polityka z III Rzeszą- 1936r. ”oś Berlin-Rzym”; udział w wojnie domowej w Hiszpanii; przystąpienie do II wojny światowej

ZESTAW 2

PYT.1 Podaj główne okresy dziejów Rzymu (uwzględniając formę władzy) i jeden z nich omów.

Ustrój Republiki Rzymskiej wykształcił się po wygnaniu ostatniego króla – około 509 r. p. n. e.

Ø                          Instytucje republiki:

v                                            Zgromadzenie ludowe- działalność ustawodawcza bez inicjatywy; decydowało o wojnie i pokoju oraz o wyborze urzędników

v                                            Senat (senatorami zostawali mężczyźni powyżej 60 roku życia pochodzący z najbogatszych rodzin) ;byli urzędnicy zasiadali w nim dożywotnio; wg list cenzorów, senat kierował polityką zagraniczną opiniował propozycje uchwał. W praktyce stanowił prawo i gwarantował ciągłość polityki państwa

v                                            Urzędnicy

Ø                          Urzędnicy

v                                            Pretorowie(sądownictwo),

v                                            Cenzorzy (przestrzeganie zasad moralności w Rzymie, sporządzenie listy senatorów),

v                                            Senatorowie (kontrola wydatków, spisy majątków, określali koszty prowadzonych wojen i rozbudowy miasta i armii, spisy ludności, lista osób powoływanych do wojska),

v                                            Dyktator ( powoływany w ważnych chwilach dla państwa, na 6 mies.),

v                                            Edylowie (nadzór nad porządkiem i bezpieczeństwem miasta, pracami publicznymi),

v                                            Kwestorzy (administracja finansami państwa i armii),

v                                            Konsulowie (po 2óch na okres roku, zwoływali posiedzenia komicji i senatu, czuwali nad wykonywaniem ich uchwał, sprawowali najwyższe dowództwo wojskowe),

v                                            Trybuni ludowi (nietykalni obrońcy praw ludu, prawo veta w stosunku do rozporządzeń Zgromadzenia, urzędników i senatu)

PYT.2 Polityka zagraniczna Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta.

Na mocy zawartego w 1515 r. układu Habsburgowie przejęli władanie w Czechach, a wcześniej na

Węgrzech. Zygmunt I i jego następca Zygmunt August nie byli już w stanie odebrać Habsburgom zdobytych tronów. Polityka Polski zakładająca stworzenie sojuszu z Węgrami i Czechami zakończyła się niepowodzeniem, a państwem, które się do tej sytuacji przyczyniło, była Turcja. Polska starała się utrzymać neutralne stosunki z Turcją. Dyplomacja polska w 1533 r. doprowadziła do zawarcia wieczystego pokoju z Turcją. W ten sposób Rzeczpospolita uzyskała względną stabilizację granicy przebiegającej wzdłuż Karpat i Dniestru.

       Doprowadzenie do ostatecznego procesu centralizacji państwa polskiego i zmiana charakteru unii z Litwą przez Zygmunta Augusta. Podpisanie aktu unii realnej (1 lipca 1569 r.). Unia zakładała jedność państwa i utworzenie Rzeczpospolitej Obojga Narodów.

PYT.3 Geneza faszyzmu niemieckiego.

ü                                             Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotnicza (NSDAP)- d 1921r. kierowana przez Adolfa Hitlera

·                Program nacjonalistyczno - faszystowski zawarty w Mein Kampf- narodowy socjalizm, państwo militarne, silna władza, ślepa wiara w wodza, dyscyplina, żądza władzy nad światem, wyższość rasy germańskiej, rasizm, hasła antykomunistyczne

·                SA- oddziały szturmowe; „brunatne koszule”- bojówki szerzące terror, torujące Hitlerowi drogę do władzy

·                SS- drużyny ochronne pod przewodnictwem Heinricha Himmlera, gwardia przyboczna Hitlera

·                Szybki wzrost poparcia społecznego dla programu NSDAP- 1932r. wejście partii do Reichstagu

...