DWAJATAANUPASSANA SUTTA.pdf

DWAJATAANUPASSANA SUTTA

Tłumaczenie Włodek Fenrych

Dwajataanupassana Sutta jest jedną z krótkich sutr zawartych w księdze Sutta Nipaata, która jest

częścią kanonu buddyjskiego Małego Wozu spisanego w języku pali.

Sutry należą do literatury ustnej: zanim je spisano, przekazywane były z pokolenia na pokolenie za

pomocą regularnej grupowej recytacji. Stąd charakterystuczne cechy ułatwiające zapaniętanie

tekstu; wśród nich, oprócz układania całych partii w wiersz, są powtarzające się formuły, w których

za każdym razem zmieniane są tylko niektóre słowa. Jest to nie tylko mnemotechnika, owe

powtórzenia nadają tekstowi muzyczny prawie rytm, wyrecytowany na głos działa on na umysł

nieomal jak reggae. Celem wszystkich buddyjskich tekstów jest doprowadzenie umysłu do stanu

ułatwiającego osiągnięcie Przebudzenia i rytm odgrywa tu ważną rolę. Trzeba przy tym pamiętać, że

w buddyjskich klasztorach sutry recytuje się na głos do dziś, zazwyczaj wczwsnym rankiem i na

czczo.

Wszystkie buddyjskie terminy przetłumaczyłem na rdzennie polskie słowa. Interesuje mnie przede

wszystkim jak ten tekst działał na rodzimego użytkownika języka pali, który to użytkownik nie

musiał sprawdzać w słowniku znaczenia indyjskich specjalistycznych terminów, nie miał też

greckich słów z dziedziny psychologii. Język pali nie ma własnego pisma ani ustalonej ortografii.

Każdy z ludów używających palijskiego kanonu zapisuje go własnym pismem, a brytyjscy badacze

zapisują go alfabetem łacińskim zgodnie z angielską fonetyką. Ja więc postanowiłem imiona własne

(a więc i tytuł sutry) zapisać zgodnie z fonetyką polską.

Sutta Nipaata składa się z krótkich sutr zapisanych częściowo wierszem, a częściowo prozą. W

standardowych wydaniach wszystkie strofy są ponumerowane, ale nie dla każdej sutry osobno, lecz

od początku księgi do końca. Zachowuję tutaj tę numerację; da to pojęcie o miejscu sutry w księdze.

SUTRA PODWÓJNEGO SPOSTRZEŻENIA

Oto co słyszałem: przez pewien czas Przebudzony mieszkał we Wschodnim Parku należącym do

Magiaaramaatu w Śrawasti. Pewnego wieczoru o pełni księżyca siedział pod gołym niebem, a

wszyscy mnisi skupieni byli wokół. Widział że czekają w milczeniu i przemówił do nich. "Mnisi,

zdarza się w tym świecie, że opowiada się rzeczy o doskonałych stanach, usłyszeć można świetne

zdania, które wyzwalają i wiodą ku Pełnemu Przebudzeniu. Mnisi, po co macie zaprzątać sobie

głowę słuchaniem tego wszystkiego? Ktoś może was tak zapytać, a jeśli to się stanie, odpowiedzcie

mu w ten sposób: 'To po to, by ujrzeć dwie rzeczy, jakimi są naprawdę'. Ktoś może was zapytać co to

są za rzeczy, a jeśli się to stanie, odpowiedzcie mu w ten sposób: 'Pierwsze spostrzeżenie jest takie:

oto czym jest udręka i oto gdzie źródło udręki. Drugie spostrzeżenie jest takie: oto udręka znika i

oto przyczyna zniknięcia.' To są dwa spostrzeżenia; ujmijcie je razem z wysiłkiem, ochotą i uwagą, a

możecie się spodziewać jednego z dwóch osiągnięć: albo będzie nim owoc pełnej wiedzy, albo, jeśli

pierwotne przyczyny nie całkiem jeszcze wygasły, to przynajmniej nie będzie ponownych narodzin."

Powiedziawszy to mnichom, Przebudzony mówił dalej, jako Mistrz, wyjaśniając:

724. Są ludzie, którzy nie pojmą udręki, Nie chcą zrozumieć skąd się ona bierze, Nie chcą też

wiedzieć gdzie się ona skończy, I w jaki sposób do końca się dostać.

725. Bez uwolnienia umysłu przez wiedzęNie dotrą nigdy do końca udręki. Wciąż będą chodzić,

zataczając kręgi, Rodząc się i starzejąc, i znowu, i znowu.

726. Są jednak ludzie, co pojmą udrękęI zrozumieją skąd się ona bierze. Zobaczą również gdzie się

ona kończyI w jaki sposób do końca się dostać.

727. Używszy wiedzy, uwolniwszy umysł, Ci dotrą kiedyś do końca udręki. Nie będą chodzić,

zataczając kręgi, Rodząc się i starzejąc; wstrzymają kołowrót. To jest właściwe podwójne

spostrzeżenie, ktoś jednak może was zapytać jak to powiedzieć inaczej, a jeśli się to stanie,

odpowiedzcie mu w ten sposób: 'Pierwsze spostrzeżenie jest takie: chwytanie jest źródłem wszelkiej

udręki. Drugie spostrzeżenie jest takie: ostudzenie i wygaszenie chwytania spowoduje zniknięcie

udręki.' Takie są dwa spostrzeżenia; ujmijcie je razem z wysiłkiem, ochotą i uwagą, możecie się

spodziewać jednego z dwóch osiągnięć.

728. Wszelka udręka rodzi się z chwytania. Kto tego nie wie, ten wciąż chce coś chwytać, Idąc,

zgłupiony, z jednej nędzy w drugą. Użyj swej wiedzy, uwolnij się z udręk. Można inaczej ująć

podwójne spostrzeżenie. Pierwsze spostrzeżenie jest takie: niewiedza jest źródłem wszelkiej udręki.

Drugie spostrzeżenie jest takie: ostudzenie i zgaszenie niewiedzy spowoduje zniknięcie udręki.

Takie są dwa spostrzeżenia; ujmijcie je razem z wysiłkiem, ochotą i uwagą, a możecie się

spodziewać jednego z dwóch osiągnięć.

729. Odwieczna podróż od łona do łona, Do tego kształtu, to znów do innego: Taki kołowrót jest

skutkiem niewiedzy.

730. Skutkiem niewiedzy tępota i głupstwo, Wieczna wędrówka od życia do życia. Idący Scieżką

wstrzymuje kołowrót, Niszczy niewiedzę, przestaje się stawać. Można inaczej ująć podwójne

spostrzeżenie. Pierwsze spostrzeżenie jest takie: podniety są źródłem wszelkiej udręki. Drugie

spostrzeżenie jest takie: ostudzenie i wygaszenie podniet spowoduje zniknięcie udręki. Takie są dwa

spostrzeżenia; ujmijcie je razem z wysiłkiem, ochotą i uwagą, a możecie się spodziewać jednego z

dwóch osiągnięć.

731. Każda udręka z podniety umysłu, Dlatego drogą do zniszczenia udrękJest całkowite wymazanie

podniet.

732. Rozważ bolesne skutki takich podniet: One są karmą dla wszelkiej udręki; Wymaż podniety,

przerwij łańcuch doznań, A się okaże, że udręka znikła.

733. Mądrzy to widzą, to jest rzeczywistość. Mądrzy odrzucą jarzmo Zwodziciela, Odejdą wolni, by

już nie powrócić. Można inaczej ująć podwójne spostrzeżenie. Pierwsze spostrzeżenie jest takie:

poczucie jest źródłem wszelkiej udręki. Drugie spostrzeżenie jest takie: ostudzenie i wygaszenie

poczucia spowoduje zniknięcie udręki. Takie są dwa spostrzeżenia; ujmijcie je razem z wysiłkiem,

ochotą i uwagą, a możecie się spodziewać jednego z dwóch osiągnięć.

734. Każda udręka wyrasta z poczucia, Dlatego drogą do zniszczenia udrękJest całkowite zmazanie

poczucia.

735. Rozważ: bolesne są skutki poczucia, Ono jest karmą dla wszelkiej udręki. Wymaż poczucie, a

ustanie chciwość, Spokój umysłu będzie osiągnięty. Można inaczej ująć podwójne spostrzeżenie.

Pierwsze spostrzeżenie jest takie: styczność jest źródłem wszelkiej udręki. Drugie spostrzeżenie jest

takie: ostudzenie i wygaszenie styczności spowoduje zniknięcie udręki. Takie są dwa spostrzeżenia;

ujmijcie je razem z wysiłkiem, ochotą i uwagą, a możecie się spodziewać jednego z dwóch osiągnięć.

736. Niektórych wabi działanie styczności: Miejsca, gdzie zmysły dotykają rzeczy. Smagani wiatrem,

idą gdzie pcha podmuch, Nie widać oznak, że łańcuch się przerwie.

737. Inni pojęli to działanie zmysłów, Miłym doznaniem będzie dla nich bezruch. Ci zrozumieli, nie

pragną styczności, Zupełny spokój będzie im dostępny. Można inaczej ująć podwójne spostrzeżenie.

Pierwsze spostrzeżenie jest takie: doznania są źródłem wszelkiej udręki. Drugie spostrzeżenie jest

takie: ostudzenie i wygaszenie doznań spowoduje zniknięcie udręki. Takie są dwa spostrzeżenia;

ujmijcie je razem z wysiłkiem, ochotą i uwagą, a możecie się spodziewać jednego z dwóch osiągnięć.

738. Miłe, niemiłe, nijakie doznanie, Wewnątrz, na zewnątrz - każde jest udręką; Kto to zrozumie,

ten widzi też jasno, Że jest zwodniczym, kruchym doświadczeniem.

739. Jest łańcuch doznań podobny huśtawce; Kto to zrozumie, może się oddzielić. Oddziel

doznanie, a ustanie chciwość, Zupełny spokój może być dostępny. Można inaczej ująć podwójne

spostrzeżenie. Pierwsze spostrzeżenie jest takie: pragnienie jest źródłem wszelkiej udręki. Drugie

spostrzeżenie jest takie: ostudzenie i wygaszenie pragnienia spowoduje zniknięcie udręki. Takie są

dwa spostrzeżenia; ujmijcie je razem i, z wysiłkiem, ochotą i uwagą, a możecie się spodziewać

jednego z dwóch osiągnięć.

740. Ktokolwiek idzie trzymając się pragnień, Ten podróżuje od łona do łona, To tu, to ówdzie, w

ciągłym kołowrocie.

741. Rozważ: bolesne są skutki pragnienia, Ono jest karmą dla wszelkiej udręki. Użyj swej wiedzy,

by rozwiać pragnienie; Lgnienie też zniknie, zostaniesz Wędrowcem. Można inaczej ująć podwójne

spostrzeżenie. Pierwsze spostrzeżenie jest takie: lgnienie jest źródłem wszelkiej udręki. Drugie

spostrzeżenie jest takie: ostudzenie i wygaszenie lgnienia spowoduje zniknięcie udręki. Takie są

dwa spostrzeżenia; ujmijcie je razem z wysiłkiem, ochotą i uwagą, a możecie się spodziewać jednego

z dwóch osiągnięć.

742. Lgnienia jest skutkiem ciągłe powstawanie; Ten, kto powstaje, idzie przez udrękę. Kto się

narodzi, ten umrze na pewno.

743. Kto to zrozumie, nie będzie się stawał, Wie, jak powstrzymać ciągłe powstawanie, Wstrzama

kołowrót, już się nie odrodzi. Można inaczej ująć podwójne spostrzeżenie. Pierwsze spostrzeżenie

jest takie: usiłowanie jest źródłem wszelkiej udręki. Drugie spostrzeżenie jest takie: ostudzenie i

wygaszenie usiłowania spowoduje zniknięcie udręki. Takie są dwa spostrzeżenia; ujmijcie je razem

i, z wysiłkiem, ochotą i uwagą, a możecie się spodziewać jednego z dwóch osiągnięć.

744. Z usiłowania jest każda udręka, Dlatego drogą do zniszczenia udrękPełne zgaszenie jest

usiłowania.

745. Rozważ bolesny plon usiłowania: Ono jest karmą dla wszelkiej udręki; Usiłowanie wystarczy

porzucić, Aby osiągnąć wolność bez wysiłku.

746. Ktokolwiek wstrzyma to usiłowanie, Ten własny umysł będzie mógł oczyścić; Kołowrót stanie,

nie będzie powrotu. Można inaczej ująć podwójne spostrzeżenie. Pierwsze spostrzeżenie jest takie:

pożywki są źródłem wszelkiej udręki. Drugie spostrzeżenie jest takie: ostudzenie i wygaszenie

pożywek spowoduje zniknięcie udręki. Takie są dwa spostrzeżenia; ujmijcie je razem z wysiłkiem,

ochotą i uwagą, a możecie się spodziewać jednego z dwóch osiągnięć.

747. Każda udręka wyrasta z pożywek, Dlatego drogą do zniszczenia udrękJest całkowite odcięcie

pożywek.

748. Rozważ te skutki czerpania z pożywek: One są karmą dla wszelkiej udręki; Kto to zrozumie,

może się uwolnić.

749. Kto wie co zdrowe, nie pije trucizny, Stoi on prosto oraz widzi jasno; Pełnia osoby nie ujęta

słowem. Można inaczej ująć podwójne spostrzeżenie. Pierwsze spostrzeżenie jest takie: pobudzenie

umysłu jest źródłem wszelkiej udręki. Drugie spostrzeżenie jest takie: ostudzenie i wygaszenie

pobudzenia umysłu spowoduje zniknięcie udręki. Takie są dwa spostrzeżenia; ujmijcie je razem i, z

wysiłkiem, ochotą i uwagą, a możecie się spodziewać jednego z dwóch osiągnięć.

750. Z pobudzenia umysłu jest każda udręka, Dlatego drogą do zniszczenia udrękJest wygaszenie

pobudzeń umysłu.

751. Rozważ: bolesne są skutki pobudzeń, One są karmą każdej ludzkiej nędzy. Zgaś pobudzenie,

uwolń się od lgnienia, Bądź jak wędrowiec, w ciszy i skupieniu. Można inaczej ująć podwójne

spostrzeżenie. Pierwsze spostrzeżenie jest takie: kto jest zależny, ten drży. Drugie spostrzeżenie jest

takie: kto jest niezależny, ten nie drży. Takie są dwa spostrzeżenia; ujmijcie je razem z wysiłkiem,

ochotą i uwagą, a możecie się spodziewać jednego z dwóch osiągnięć.

752. Kto niezależny, nie drży ni się lęka, Kto jest zależny, wciąż się czegoś chwyta, Łapie istnienie w

tym kształcie lub w innym; Kto jest zależny, nie umknie istnieniu.

753. Rozważ bolesne skutki zależniści: Jest niebezpieczna, zagraża udręką. Wędrowiec idzie w ciszy

i skupieniu, Nic nie chwytając, wolny jest od lgnięcia. Można inaczej ująć podwójne spostrzeżenie.

Pierwsze spostrzeżenie jest takie: jest większy spokój w bezkształcie, niż w kształcie. Drugie

spostrzeżenie jest takie: jest większy spokój w zgaszeniu niż w bezkształcie. Takie są dwa

spostrzeżenia; ujmijcie je razem z wysiłkiem, ochotą i uwagą, a możecie się spodziewać jednego z

dwóch osiągnięć.

754. Istoty, które nie pojmą zgaszenia, Powrócą znowu w kole powstawania; Mogą być częścią

świata istot kształtnych, Lub też być z istot świata bezkształtnego.

755. Ktokolwiek pojmie rzeczywistość kształtu, Przeniknie bezkształt, uwolni się, zgaśnie, Wstrzyma

kołowrót i śmierć pozostawi. Można inaczej ująć podwójne spostrzeżenie. Pierwsze spostrzeżenie

jest takie: co szeroki świat, wliczając zwodzicieli, pustelników, braminów, jak również zwykłych

ludzi oraz władców, uważa za prawdę, o tym istoty wyższe, ludzie wartościowi, dzięki głębokiej

mądrości widzą całkiem jasno, że jest fałszem. Drugie spostrzeżenie jest takie: co szeroki świat,

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: